Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Xaveer de Geyter: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Xaveer_de_Geyter&oldid=56999363 27 aug 2020 2a02:a03f:665f:3a00:7ce8:41a3:a9c9:3eec) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Xaveer_de_Geyter&oldid=56999560 27 aug 2020) |
||
| Regel 12: | Regel 12: | ||
'''Xaveer de Geyter''' ([[Doornik]], [[7 november]] [[1957]]) is een [[België|Belgisch]] [[architect]] en [[stedenbouwkundige]]. | '''Xaveer de Geyter''' ([[Doornik]], [[7 november]] [[1957]]) is een [[België|Belgisch]] [[architect]] en [[stedenbouwkundige]]. | ||
== | ==Xaveer De Geyter Architecten== | ||
'''Xaveer De Geyter''' Architecten, afgekort XDGA, is een internationaal bureau gevestigd in '''Brussel''', onder leiding van de Belgische architect '''Xaveer De Geyter''' (1957). Uit hun werk – zowel ongebouwde als gerealiseerde projecten – spreekt een progressief en consistent geloof in de kracht van architectuur en stedenbouw om op verschillende schaalniveaus onvoorziene mogelijkheden en toekomstscenario’s te onthullen. De projecten van XDGA vallen niet terug op pre-industriële referenties, populistische processen, vormelijke bravoure of regressieve ambachtelijkheid, maar hanteren de woordenschat en de grammatica van de moderne architectuur: '''repetitie''', '''abstractie''', het '''raster''', standaardisering, '''infrastructuur''' en '''stadsontwerp''', de wisselwerking tussen '''transparantie''' en '''opaciteit''', en tussen klassieke compositie en planmatige variaties. | |||
== Geschiedenis == | == Geschiedenis == | ||
De voorgeschiedenis van XDGA start met Team Hoogpoort, waar Xaveer De Geyter in 1983 deel van uitmaakt, samen met Stéphane Beel, Willem Jan Neutelings en Arjan Karssenberg. Het viertal neemt deel aan de Prix Paul Bonduelle met een even manifest als zorgeloos grootstedelijk ontwerp voor het Europakruispunt in het hart van Brussel. De Geyter werkt sinds 1982 bij het Office for Metropolitan Architecture (OMA) van Rem Koolhaas in Rotterdam, waar hij gedurende de jaren tachtig mee verantwoordelijk is voor canonieke projecten en realisaties zoals de Villa dall’Ava in Parijs, het Nederlands Architectuurinstituut in Rotterdam, het project voor Mélun Senart en het Sea Trade Center in Zeebrugge. Begin jaren negentig realiseert De Geyter, onder meer in Mariakerke en Brasschaat, enkele alleenstaande woningen – op dat moment in België haast de enige gebouwopdracht waar een jonge architect toegang toe heeft. Het is vooral de realisatie in 2001 van vijf woontorens in Breda, als zopas gegooide dobbelstenen dicht bij elkaar op het Chasséterrein, die het bureau de kans geeft om zich te ontwikkelen tot een broeihaard voor architectonisch talent, zoals dat tot uiting komt in jongere generaties. Onder meer Lieven De Boeck, Freek Persyn (51N4E), Jeroen Beerten (BEL Architecten), Martin Van Schaik, Pier Vittorio Aureli (Dogma), Lieve Van De Ginste (LUST), Ester Goris (Studio Staartster), David Schmitz en Yannis Igodt (Architectuuratelier Ambiorix), Cristian Panaité (Metapolis), Jo Taillieu (architecten de vylder vinck taillieu) en David Van Severen (OFFICE Kersten Geers David Van Severen) stonden sinds 1990 op de loonlijst van XDGA. | De voorgeschiedenis van XDGA start met Team Hoogpoort, waar Xaveer De Geyter in 1983 deel van uitmaakt, samen met '''Stéphane Beel''', '''Willem Jan Neutelings''' en '''Arjan Karssenberg'''. Het viertal neemt deel aan de Prix '''Paul Bonduelle''' met een even manifest als zorgeloos grootstedelijk ontwerp voor het Europakruispunt in het hart van Brussel. De Geyter werkt sinds 1982 bij het '''Office for Metropolitan Architecture''' (OMA) van '''Rem Koolhaas''' in '''Rotterdam''', waar hij gedurende de jaren tachtig mee verantwoordelijk is voor canonieke projecten en realisaties zoals de '''Villa dall’Ava''' in '''Parijs''', het '''Nederlands Architectuurinstituut''' in '''Rotterdam''', het project voor '''Mélun Senart''' en het '''Sea Trade Center''' in '''Zeebrugge.''' Begin jaren negentig realiseert De Geyter, onder meer in '''Mariakerke''' en '''Brasschaat''', enkele alleenstaande woningen – op dat moment in België haast de enige gebouwopdracht waar een jonge architect toegang toe heeft. Het is vooral de realisatie in 2001 van vijf woontorens in '''Breda''', als zopas gegooide dobbelstenen dicht bij elkaar op het '''Chasséterrein''', die het bureau de kans geeft om zich te ontwikkelen tot een broeihaard voor architectonisch talent, zoals dat tot uiting komt in jongere generaties. Onder meer Lieven De Boeck, Freek Persyn (51N4E), Jeroen Beerten (BEL Architecten), Martin Van Schaik, Pier Vittorio Aureli (Dogma), Lieve Van De Ginste (LUST), Ester Goris (Studio Staartster), David Schmitz en Yannis Igodt (Architectuuratelier Ambiorix), Cristian Panaité (Metapolis), Jo Taillieu (architecten de vylder vinck taillieu) en David Van Severen (OFFICE Kersten Geers David Van Severen) stonden sinds 1990 op de loonlijst van XDGA. | ||
== Gebouwen == | == Gebouwen == | ||
Sinds de eeuwwisseling werkt XDGA aan een geconcentreerde en nauwkeurig geselecteerde portfolio van realisaties, die voornamelijk uit publieke gebouwen bestaat, en die vooral tot stand is gekomen in de voornaamste Belgische steden en in Frankrijk. | Sinds de eeuwwisseling werkt XDGA aan een geconcentreerde en nauwkeurig geselecteerde portfolio van realisaties, die voornamelijk uit publieke gebouwen bestaat, en die vooral tot stand is gekomen in de voornaamste Belgische steden en in Frankrijk. | ||
In Gent | In Gent realiseert XDGA in 2006 twee gebouwen voor de universiteit (in samenwerking met Stéphane Beel), en één ateliergebouw voor de kunstschool Sint-Lucas (2013), gevolgd in 2019 door schoolgebouw de Melopee (in een masterplan van OMA voor de '''Oude Dokken'''), waarin school en speelplaats op avontuurlijke wijze, zonder enige vorm van betutteling of onderschatting van de scholieren, in een compact geometrisch volume zijn ondergebracht. | ||
In Antwerpen wordt in 2019 het Provinciehuis geopend, in een toren waarvan de zwenkende vorm niet zonder sensatiezucht om aandacht vraagt, maar waarvan de interieurs desondanks van miesiaanse klasse en cool getuigen. In dezelfde stad wordt al in 2017 een rust- en verzorgingstehuis geopend, dat door velen beschouwd wordt als een van de meest kwalitatieve woonomgevingen voor ouderlingen in België. | In Antwerpen wordt in 2019 het Provinciehuis geopend, in een toren waarvan de zwenkende vorm niet zonder sensatiezucht om aandacht vraagt, maar waarvan de interieurs desondanks van miesiaanse klasse en cool getuigen. In dezelfde stad wordt al in 2017 een rust- en verzorgingstehuis geopend, dat door velen beschouwd wordt als een van de meest kwalitatieve woonomgevingen voor ouderlingen in België. | ||
In Brussel wordt tussen 2003 en 2011 de Keukentoren gerealiseerd in Anderlecht: een stapeling van identieke keukens waarin de koks van toekomst worden opgeleid, en een zowel | In Brussel wordt tussen 2003 en 2011 de Keukentoren gerealiseerd in Anderlecht: een stapeling van identieke keukens waarin de koks van toekomst worden opgeleid, en een zowel enigmatische als vrolijke aanwezigheid in de stadsrand. In 2019, na een proces dat bijna vijftien jaar aansleept, wordt de reorganisatie door XDGA van het Rogierplein voltooid. Deze belangrijke plek in Brussel is sindsdien, onder een groot cirkelvormig dak, een knooppunt in het publieke transport, maar ook een voorplein van het nabijgelegen Noordstation, en een connectie met de binnenstad. In hetzelfde jaar wint XDGA de wedstrijd georganiseerd door D’Ieteren, de Belgische marktleider in autodistributie, voor een nieuw representatief gebouw langs het kanaal. Het ontwerp is een vorm van infrastructuur – een kruising tussen een etalage en een garage, om plaats te bieden aan de verschillende en onvoorziene manieren waarop mobiliteit zich in de toekomst kan ontwikkelen. | ||
enigmatische als vrolijke aanwezigheid in de stadsrand. In 2019, na een proces dat bijna vijftien jaar aansleept, wordt de reorganisatie door XDGA van het Rogierplein voltooid. Deze belangrijke plek in Brussel is sindsdien, onder een groot cirkelvormig dak, een knooppunt in het publieke transport, maar ook een voorplein van het nabijgelegen Noordstation, en een connectie met de binnenstad. In hetzelfde jaar wint XDGA de wedstrijd georganiseerd door D’Ieteren, de Belgische marktleider in autodistributie, voor een nieuw representatief gebouw langs het kanaal. Het ontwerp is een vorm van infrastructuur – een kruising tussen een etalage en een garage, om plaats te bieden aan de verschillende en onvoorziene manieren waarop mobiliteit zich in de toekomst kan ontwikkelen. | |||
== Stedenbouw == | == Stedenbouw == | ||
XDGA is een bureau dat zich niet beperkt tot het realiseren van gebouwen. Al dan niet op uitnodiging zijn grootschalige, stedenbouwkundige of landschappelijke projecten ontwikkeld, vaak op basis van eenvoudige infrastructurele ingrepen die toelaten om vervolgens de bestaande site nagenoeg onaangeroerd te laten. | XDGA is een bureau dat zich niet beperkt tot het realiseren van gebouwen. Al dan niet op uitnodiging zijn grootschalige, stedenbouwkundige of landschappelijke projecten ontwikkeld, vaak op basis van eenvoudige infrastructurele ingrepen die toelaten om vervolgens de bestaande site nagenoeg onaangeroerd te laten. | ||
Een eerste voorbeeld is een voorstel uit 1997 om het Europakruispunt in Brussel te laten overstromen met nieuwe activiteiten, programma’s en gebouwen, en om de bestaande ondergrondse ruimtes te benutten, met als motto: ‘Het is te vroeg om enkel nog de restruimtes te verfraaien.’ De stad Brussel verkiest echter het ridicuul oppervlakkige project van Alain Sarfati. | Een eerste voorbeeld is een voorstel uit 1997 om het Europakruispunt in Brussel te laten overstromen met nieuwe activiteiten, programma’s en gebouwen, en om de bestaande ondergrondse ruimtes te benutten, met als motto: ‘Het is te vroeg om enkel nog de restruimtes te verfraaien.’ De stad Brussel verkiest echter het ridicuul oppervlakkige project van '''Alain Sarfati'''. | ||
In 1999 maakt XDGA een studie voor de buurt rond het Sint-Pietersstation in Gent, een van de meest drukke treinstations van België. De NMBS besluit om het plan in een futloze vorm uit te voeren. | In 1999 maakt XDGA een studie voor de buurt rond het '''Sint-Pietersstation''' in '''Gent''', een van de meest drukke treinstations van België. De '''NMBS''' besluit om het plan in een futloze vorm uit te voeren. | ||
In 2001 wordt het gebied rond het Pont du Gard in Nîmes gereorganiseerd op basis van een plan van XDGA, in samenwerking met Maarten Van Severen. | In 2001 wordt het gebied rond het '''Pont du Gard''' in '''Nîmes''' gereorganiseerd op basis van een plan van XDGA, in samenwerking met '''Maarten Van Severen'''. | ||
In 2005 wordt in Rijsel, als onderdeel van het masterplan voor Euralille van OMA, het Îlot St-Maurice gerealiseerd: een nieuw, compact stadsdeel met een hoge dichtheid, waarin vormen van strenge orde en haast natuurlijke spontaneïteit gecombineerd worden. | In 2005 wordt in '''Rijsel''', als onderdeel van het masterplan voor '''Euralille''' van OMA, het '''Îlot St-Maurice''' gerealiseerd: een nieuw, compact stadsdeel met een hoge dichtheid, waarin vormen van strenge orde en haast natuurlijke spontaneïteit gecombineerd worden. | ||
In 2008 neemt XDGA deel aan de wedstrijd voor de Wetstraat in Brussel, met een voorstel om alle activiteiten te bundelen in één supergebouw, om de Europese wijk eindelijk een herkenbaar gezicht te geven, en Europa een centrum. | In 2008 neemt XDGA deel aan de wedstrijd voor de '''Wetstraat''' in Brussel, met een voorstel om alle activiteiten te bundelen in één supergebouw, om de '''Europese wijk''' eindelijk een herkenbaar gezicht te geven, en Europa een centrum. | ||
In 2009 wordt XDGA aangesteld om een masterplan te maken voor een gebied van haast 400 vierkante kilometer, in het zuidoosten van Parijs: Paris-Saclay. Het is een van de meest omvangrijke en langstlopende projecten van het bureau. Een nieuwe metrolijn laat toe om de ontwikkeling van dit gebied te concentreren in een aantal welgekozen punten, en om het bestaande (deels agrarische) landschap te vrijwaren. | In 2009 wordt XDGA aangesteld om een masterplan te maken voor een gebied van haast 400 vierkante kilometer, in het zuidoosten van Parijs: '''Paris-Saclay'''. Het is een van de meest omvangrijke en langstlopende projecten van het bureau. Een nieuwe metrolijn laat toe om de ontwikkeling van dit gebied te concentreren in een aantal welgekozen punten, en om het bestaande (deels agrarische) landschap te vrijwaren. | ||
== Voorstellen == | == Voorstellen == | ||
Invloedrijk en omstreden is het werk van XDGA ook geweest met een aantal niet-uitgevoerde ontwerpen en voorstellen, die vaak van een onnavolgbare doortastendheid getuigen. In enkele gevallen staan ontwerpen van XDGA model voor een alternatieve geschiedenis, al dan niet in contrast met andermans projecten die wel zijn uitgevoerd. | Invloedrijk en omstreden is het werk van XDGA ook geweest met een aantal niet-uitgevoerde ontwerpen en voorstellen, die vaak van een onnavolgbare doortastendheid getuigen. In enkele gevallen staan ontwerpen van XDGA model voor een alternatieve geschiedenis, al dan niet in contrast met andermans projecten die wel zijn uitgevoerd. | ||
Een eerste voorbeeld is het Museum aan de Stroom in Antwerpen, dat in 2011 opent in een gebouw van Neutelings Riedijk Architecten. In tegenstelling tot het landmark met een vast parcours van opeenvolgende zalen dat wordt gerealiseerd, bestaat het voorstel van XDGA uit 2000 uit een neutraal magazijn waarin elke bezoeker een eigen parcours kan uitstippelen. | Een eerste voorbeeld is het '''Museum aan de Stroom''' in '''Antwerpen''', dat in 2011 opent in een gebouw van '''Neutelings Riedijk Architecten'''. In tegenstelling tot het landmark met een vast parcours van opeenvolgende zalen dat wordt gerealiseerd, bestaat het voorstel van XDGA uit 2000 uit een neutraal magazijn waarin elke bezoeker een eigen parcours kan uitstippelen. | ||
After-Sprawl. Onderzoek naar de hedendaagse stad uit 2002, gepubliceerd als boek en in de vorm van een tentoonstelling, is een uitdaging die vooralsnog niet is opgenomen, en die na verschijnen wordt bekritiseerd door zowel beleidsmakers als meer traditionele structuurplanners. After-Sprawl schuift de krachtige suggestie naar voor, uitgewerkt in | After-Sprawl. Onderzoek naar de hedendaagse stad uit 2002, gepubliceerd als boek en in de vorm van een tentoonstelling, is een uitdaging die vooralsnog niet is opgenomen, en die na verschijnen wordt bekritiseerd door zowel beleidsmakers als meer traditionele structuurplanners. After-Sprawl schuift de krachtige suggestie naar voor, uitgewerkt in tekeningen en collages, om de Vlaamse nevelstad die zich de afgelopen eeuw buiten de stadskernen heeft gevormd, verder te ontwerpen en aan te pakken door middel van een aantal eenvoudige maar uitgesproken architecturale operaties en vormelijke ingrepen. | ||
Het ontwerp voor '''Les Halles''' in Parijs dat XDGA in samenwerking met OMA en '''one architecture''' ontwikkelt in 2004, getuigt op een gelijkaardige manier van de wens (en de wenselijkheid) om de randstad op de kernstad te betrekken, en vice versa. Het gigantische ondergrondse infrastructuurnetwerk, en het hart van het openbaar vervoer in Parijs, kan tot een zichtbaar onderdeel van de hoofdstad gemaakt worden, in plaats van (zoals in het uitgevoerde ontwerp van '''Patrick Berger''') te worden afgedekt door een shoppingcentrum en een groot uitgevallen dak. | |||
In 2008 neemt XDGA deel aan de Open Oproep voor het Havenhuis in Antwerpen (die gewonnen wordt door '''Zaha Hadid Architects'''), met een licht ontwerp dat het bestaande gebouw respecteert, en de havenactiviteiten een vanzelfsprekende en ongekunstelde zichtbaarheid in de Antwerpse skyline geeft. | |||
In | In 2012 wordt XDGA uitgenodigd om, net als 51N4E, '''Studio 012/Karbon''' en '''V+''', een visie te ontwikkelen op de stedelijke mobiliteit in de stad Brussel. De vier voorstellen zijn, in een uitzonderlijke scenografie van wandtapijten, te zien in het '''Paleis voor Schone Kunsten'''. Het voorstel van XDGA, zowel krankzinnig genoemd als geprezen, komt neer op de constructie van een Oost-Westverbinding, naast de verzadigde '''Noord-Zuidverbinding''' die sinds 1952 de treinstations van '''Brussel-Noord''' en '''Brussel-Zuid''' gedeeltelijk ondergronds met elkaar verbindt. Deze nieuwe lijn, haaks op de oude, kan het treinnetwerk in België verlichten en uitbreiden, zodat openbaar vervoer niet zozeer een alternatief is voor automobielverkeer, als wel een probleemloze vanzelfsprekendheid en een algemeen toegankelijke bewegingsvrijheid. | ||
(Tekst: Christophe Van Gerrewey) | |||
== Publicaties == | == Publicaties == | ||
| Regel 70: | Regel 65: | ||
Christophe Van Gerrewey, Xaveer De Geyter, Lieven De Boeck, XDGA_161_BOOK, Tielt, Lannoo, 2013. | Christophe Van Gerrewey, Xaveer De Geyter, Lieven De Boeck, XDGA_161_BOOK, Tielt, Lannoo, 2013. | ||
Philip Ursprung, Sarah Whiting, El Croquis 204: Xaveer De Geyter 2005-2020, Madrid, El Croquis, 2020. | |||
==Externe link== | ==Externe link== | ||
Versie van 10 sep 2020 22:21
| Xaveer de Geyter | ||
| Persoonsinformatie | ||
| Nationaliteit | .png){kind=small} België
| |
| Geboortedatum | 7 november 1957 | |
| Geboorteplaats | Doornik | |
Xaveer de Geyter (Doornik, 7 november 1957) is een Belgisch architect en stedenbouwkundige.
Xaveer De Geyter Architecten
Xaveer De Geyter Architecten, afgekort XDGA, is een internationaal bureau gevestigd in Brussel, onder leiding van de Belgische architect Xaveer De Geyter (1957). Uit hun werk – zowel ongebouwde als gerealiseerde projecten – spreekt een progressief en consistent geloof in de kracht van architectuur en stedenbouw om op verschillende schaalniveaus onvoorziene mogelijkheden en toekomstscenario’s te onthullen. De projecten van XDGA vallen niet terug op pre-industriële referenties, populistische processen, vormelijke bravoure of regressieve ambachtelijkheid, maar hanteren de woordenschat en de grammatica van de moderne architectuur: repetitie, abstractie, het raster, standaardisering, infrastructuur en stadsontwerp, de wisselwerking tussen transparantie en opaciteit, en tussen klassieke compositie en planmatige variaties.
Geschiedenis
De voorgeschiedenis van XDGA start met Team Hoogpoort, waar Xaveer De Geyter in 1983 deel van uitmaakt, samen met Stéphane Beel, Willem Jan Neutelings en Arjan Karssenberg. Het viertal neemt deel aan de Prix Paul Bonduelle met een even manifest als zorgeloos grootstedelijk ontwerp voor het Europakruispunt in het hart van Brussel. De Geyter werkt sinds 1982 bij het Office for Metropolitan Architecture (OMA) van Rem Koolhaas in Rotterdam, waar hij gedurende de jaren tachtig mee verantwoordelijk is voor canonieke projecten en realisaties zoals de Villa dall’Ava in Parijs, het Nederlands Architectuurinstituut in Rotterdam, het project voor Mélun Senart en het Sea Trade Center in Zeebrugge. Begin jaren negentig realiseert De Geyter, onder meer in Mariakerke en Brasschaat, enkele alleenstaande woningen – op dat moment in België haast de enige gebouwopdracht waar een jonge architect toegang toe heeft. Het is vooral de realisatie in 2001 van vijf woontorens in Breda, als zopas gegooide dobbelstenen dicht bij elkaar op het Chasséterrein, die het bureau de kans geeft om zich te ontwikkelen tot een broeihaard voor architectonisch talent, zoals dat tot uiting komt in jongere generaties. Onder meer Lieven De Boeck, Freek Persyn (51N4E), Jeroen Beerten (BEL Architecten), Martin Van Schaik, Pier Vittorio Aureli (Dogma), Lieve Van De Ginste (LUST), Ester Goris (Studio Staartster), David Schmitz en Yannis Igodt (Architectuuratelier Ambiorix), Cristian Panaité (Metapolis), Jo Taillieu (architecten de vylder vinck taillieu) en David Van Severen (OFFICE Kersten Geers David Van Severen) stonden sinds 1990 op de loonlijst van XDGA.
Gebouwen
Sinds de eeuwwisseling werkt XDGA aan een geconcentreerde en nauwkeurig geselecteerde portfolio van realisaties, die voornamelijk uit publieke gebouwen bestaat, en die vooral tot stand is gekomen in de voornaamste Belgische steden en in Frankrijk.
In Gent realiseert XDGA in 2006 twee gebouwen voor de universiteit (in samenwerking met Stéphane Beel), en één ateliergebouw voor de kunstschool Sint-Lucas (2013), gevolgd in 2019 door schoolgebouw de Melopee (in een masterplan van OMA voor de Oude Dokken), waarin school en speelplaats op avontuurlijke wijze, zonder enige vorm van betutteling of onderschatting van de scholieren, in een compact geometrisch volume zijn ondergebracht.
In Antwerpen wordt in 2019 het Provinciehuis geopend, in een toren waarvan de zwenkende vorm niet zonder sensatiezucht om aandacht vraagt, maar waarvan de interieurs desondanks van miesiaanse klasse en cool getuigen. In dezelfde stad wordt al in 2017 een rust- en verzorgingstehuis geopend, dat door velen beschouwd wordt als een van de meest kwalitatieve woonomgevingen voor ouderlingen in België.
In Brussel wordt tussen 2003 en 2011 de Keukentoren gerealiseerd in Anderlecht: een stapeling van identieke keukens waarin de koks van toekomst worden opgeleid, en een zowel enigmatische als vrolijke aanwezigheid in de stadsrand. In 2019, na een proces dat bijna vijftien jaar aansleept, wordt de reorganisatie door XDGA van het Rogierplein voltooid. Deze belangrijke plek in Brussel is sindsdien, onder een groot cirkelvormig dak, een knooppunt in het publieke transport, maar ook een voorplein van het nabijgelegen Noordstation, en een connectie met de binnenstad. In hetzelfde jaar wint XDGA de wedstrijd georganiseerd door D’Ieteren, de Belgische marktleider in autodistributie, voor een nieuw representatief gebouw langs het kanaal. Het ontwerp is een vorm van infrastructuur – een kruising tussen een etalage en een garage, om plaats te bieden aan de verschillende en onvoorziene manieren waarop mobiliteit zich in de toekomst kan ontwikkelen.
Stedenbouw
XDGA is een bureau dat zich niet beperkt tot het realiseren van gebouwen. Al dan niet op uitnodiging zijn grootschalige, stedenbouwkundige of landschappelijke projecten ontwikkeld, vaak op basis van eenvoudige infrastructurele ingrepen die toelaten om vervolgens de bestaande site nagenoeg onaangeroerd te laten.
Een eerste voorbeeld is een voorstel uit 1997 om het Europakruispunt in Brussel te laten overstromen met nieuwe activiteiten, programma’s en gebouwen, en om de bestaande ondergrondse ruimtes te benutten, met als motto: ‘Het is te vroeg om enkel nog de restruimtes te verfraaien.’ De stad Brussel verkiest echter het ridicuul oppervlakkige project van Alain Sarfati.
In 1999 maakt XDGA een studie voor de buurt rond het Sint-Pietersstation in Gent, een van de meest drukke treinstations van België. De NMBS besluit om het plan in een futloze vorm uit te voeren.
In 2001 wordt het gebied rond het Pont du Gard in Nîmes gereorganiseerd op basis van een plan van XDGA, in samenwerking met Maarten Van Severen.
In 2005 wordt in Rijsel, als onderdeel van het masterplan voor Euralille van OMA, het Îlot St-Maurice gerealiseerd: een nieuw, compact stadsdeel met een hoge dichtheid, waarin vormen van strenge orde en haast natuurlijke spontaneïteit gecombineerd worden.
In 2008 neemt XDGA deel aan de wedstrijd voor de Wetstraat in Brussel, met een voorstel om alle activiteiten te bundelen in één supergebouw, om de Europese wijk eindelijk een herkenbaar gezicht te geven, en Europa een centrum.
In 2009 wordt XDGA aangesteld om een masterplan te maken voor een gebied van haast 400 vierkante kilometer, in het zuidoosten van Parijs: Paris-Saclay. Het is een van de meest omvangrijke en langstlopende projecten van het bureau. Een nieuwe metrolijn laat toe om de ontwikkeling van dit gebied te concentreren in een aantal welgekozen punten, en om het bestaande (deels agrarische) landschap te vrijwaren.
Voorstellen
Invloedrijk en omstreden is het werk van XDGA ook geweest met een aantal niet-uitgevoerde ontwerpen en voorstellen, die vaak van een onnavolgbare doortastendheid getuigen. In enkele gevallen staan ontwerpen van XDGA model voor een alternatieve geschiedenis, al dan niet in contrast met andermans projecten die wel zijn uitgevoerd.
Een eerste voorbeeld is het Museum aan de Stroom in Antwerpen, dat in 2011 opent in een gebouw van Neutelings Riedijk Architecten. In tegenstelling tot het landmark met een vast parcours van opeenvolgende zalen dat wordt gerealiseerd, bestaat het voorstel van XDGA uit 2000 uit een neutraal magazijn waarin elke bezoeker een eigen parcours kan uitstippelen.
After-Sprawl. Onderzoek naar de hedendaagse stad uit 2002, gepubliceerd als boek en in de vorm van een tentoonstelling, is een uitdaging die vooralsnog niet is opgenomen, en die na verschijnen wordt bekritiseerd door zowel beleidsmakers als meer traditionele structuurplanners. After-Sprawl schuift de krachtige suggestie naar voor, uitgewerkt in tekeningen en collages, om de Vlaamse nevelstad die zich de afgelopen eeuw buiten de stadskernen heeft gevormd, verder te ontwerpen en aan te pakken door middel van een aantal eenvoudige maar uitgesproken architecturale operaties en vormelijke ingrepen.
Het ontwerp voor Les Halles in Parijs dat XDGA in samenwerking met OMA en one architecture ontwikkelt in 2004, getuigt op een gelijkaardige manier van de wens (en de wenselijkheid) om de randstad op de kernstad te betrekken, en vice versa. Het gigantische ondergrondse infrastructuurnetwerk, en het hart van het openbaar vervoer in Parijs, kan tot een zichtbaar onderdeel van de hoofdstad gemaakt worden, in plaats van (zoals in het uitgevoerde ontwerp van Patrick Berger) te worden afgedekt door een shoppingcentrum en een groot uitgevallen dak.
In 2008 neemt XDGA deel aan de Open Oproep voor het Havenhuis in Antwerpen (die gewonnen wordt door Zaha Hadid Architects), met een licht ontwerp dat het bestaande gebouw respecteert, en de havenactiviteiten een vanzelfsprekende en ongekunstelde zichtbaarheid in de Antwerpse skyline geeft.
In 2012 wordt XDGA uitgenodigd om, net als 51N4E, Studio 012/Karbon en V+, een visie te ontwikkelen op de stedelijke mobiliteit in de stad Brussel. De vier voorstellen zijn, in een uitzonderlijke scenografie van wandtapijten, te zien in het Paleis voor Schone Kunsten. Het voorstel van XDGA, zowel krankzinnig genoemd als geprezen, komt neer op de constructie van een Oost-Westverbinding, naast de verzadigde Noord-Zuidverbinding die sinds 1952 de treinstations van Brussel-Noord en Brussel-Zuid gedeeltelijk ondergronds met elkaar verbindt. Deze nieuwe lijn, haaks op de oude, kan het treinnetwerk in België verlichten en uitbreiden, zodat openbaar vervoer niet zozeer een alternatief is voor automobielverkeer, als wel een probleemloze vanzelfsprekendheid en een algemeen toegankelijke bewegingsvrijheid.
(Tekst: Christophe Van Gerrewey)
Publicaties
Geert Bekaert, Wouter Davidts, Kristiaan Borret, Roemer Van Toorn, Dave Wendt, Xaveer De Geyter Architecten. 12 Projecten, Ludion, Gent/Amsterdam, 2001.
Geert Bekaert, Els Brinkman, Xaveer De Geyter Architecten, After-sprawl. Onderzoek naar de hedendaagse stad, NAi Uitgevers, Rotterdam, 2002.
Elia Zenghelis, Juan Antonio Cortés, El Croquis 126: Xaveer De Geyter 1992-2005, Madrid, El Croquis, 2005.
Christophe Van Gerrewey, Xaveer De Geyter, Lieven De Boeck, XDGA_161_BOOK, Tielt, Lannoo, 2013.
Philip Ursprung, Sarah Whiting, El Croquis 204: Xaveer De Geyter 2005-2020, Madrid, El Croquis, 2020.
Externe link
| Bronnen, noten en/of referenties
|