Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
De herdertjes lagen bij nachte: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=De_herdertjes_lagen_bij_nachte&oldid=55245484) |
(url's) |
||
| Regel 3: | Regel 3: | ||
'''De herdertjes lagen bij nachte''' is een Nederlandstalig kerstlied dat oorspronkelijk voor de Nederlandse Katholieke Kerk is geschreven maar sindsdien ook in andere kerkgenootschappen populair is geworden. | '''De herdertjes lagen bij nachte''' is een Nederlandstalig kerstlied dat oorspronkelijk voor de Nederlandse Katholieke Kerk is geschreven maar sindsdien ook in andere kerkgenootschappen populair is geworden. | ||
Het lied werd in [[1852]] opgetekend door [[Joseph Alberdingk Thijm]] en gepubliceerd in ''Oude en nieuwere kerstliederen, benevens gezangen en liederen van andere hoogtijden en heiligedagen, als ook van den advent en de vasten, gerangschikt naar de orde van het kerkelijk jaar; waaraan zijn toegevoegd: een zestal geestelijke liedekens van gemengden inhoud, (...) vooral ter dienste der zang-choren en katholieke huisgezinnen A.M.D.G.'', uitgegeven door van C.L. van Langenhuysen in Amsterdam in 1852.<ref>Alles in de wind. De bekendste kinderversjes van vroeger. Bijeengebracht en ingeleid door C.J. Aarts en M.C. van Etten. Uitgeverij Bert Bakker. Vierde, verbeterde druk 2004. | Het lied werd in [[1852]] opgetekend door [[Joseph Alberdingk Thijm]] en gepubliceerd in ''Oude en nieuwere kerstliederen, benevens gezangen en liederen van andere hoogtijden en heiligedagen, als ook van den advent en de vasten, gerangschikt naar de orde van het kerkelijk jaar; waaraan zijn toegevoegd: een zestal geestelijke liedekens van gemengden inhoud, (...) vooral ter dienste der zang-choren en katholieke huisgezinnen A.M.D.G.'', uitgegeven door van C.L. van Langenhuysen in Amsterdam in 1852.<ref>Alles in de wind. De bekendste kinderversjes van vroeger. Bijeengebracht en ingeleid door C.J. Aarts en M.C. van Etten. Uitgeverij Bert Bakker. Vierde, verbeterde druk 2004. ISBN 903512667X. blz. 55-56 en 268.</ref> Alberdingk Thijm meldt daarbij dat het in de 17e eeuw langs de straten gezongen zou zijn door arme Utrechtse kinderen en dat het werd opgetekend door een Utrechtse kunstenares.<ref name="wursten">[https://dick.wursten.be/kerstlied.htm dick.wursten.be]</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=y01NAAAAcAAJ&pg=PP20#v=onepage&q&f=false Oude en nieuwere Kerstliederen, benevens gezangen en liederen van andere ... Door Josephus Albertus Alberdingk Thijm, Lambertus Joannes Alberdingk Thijm, geraadpleegd op books.google.com op 31-12-2014]</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=y01NAAAAcAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false Oude en nieuwere Kerstliederen, benevens gezangen en liederen van andere ... Door Josephus Albertus Alberdingk Thijm, Lambertus Joannes Alberdingk Thijm, blz. 304 geraadpleegd op books.google.com op 31-12-2014]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20120302024437/http://www.kb.nl/dossiers/kerstliederen/index.html Dossier kerstliederen van de Koninklijke Bibliotheek (via web.archive.org)]</ref> | ||
Er is discussie of deze vermelding dat het lied door 17e-eeuwse kinderen gezongen zou zijn niet geromantiseerd is. Als aanwijzingen binnen de tekst voor een oude herkomst wordt de kinderlijke blijde toon vermeld alsook oude woorden als ''bevalen'' en ''vernamen''. De biograaf van Joseph Alberdingk Thijm, [[Michel van der Plas]], wijst erop dat dit lied nergens eerder is opgetekend. Wel staat er in de bundel Geestelycke Kers- en Nieuwe Jaers Liedtjens een "Nieu-Jaers liedeken" | Er is discussie of deze vermelding dat het lied door 17e-eeuwse kinderen gezongen zou zijn niet geromantiseerd is. Als aanwijzingen binnen de tekst voor een oude herkomst wordt de kinderlijke blijde toon vermeld alsook oude woorden als ''bevalen'' en ''vernamen''. De biograaf van Joseph Alberdingk Thijm, [[Michel van der Plas]], wijst erop dat dit lied nergens eerder is opgetekend. Wel staat er in de bundel Geestelycke Kers- en Nieuwe Jaers Liedtjens een "Nieu-Jaers liedeken" dat in het eerste couplet overeenkomsten heeft met "De herdertjes lagen bij nachte": | ||
''De Hardertjes vermoeden/ Aldaer sy lagen op 't Veldt/ De Schaepjes die sy hoeden/ 't Was om te verdienen haer geldt./ Sij hoorden Gods Engelen singen/ Doen scheender een licht seer klaer/ na Bethelehem was 't datsy gingen/ Al in dat Nieuwe-Jaer''.<ref>[https://archive.org/stream/ned-kbn-all-00000250-001#page/n18/mode/2up 'Geestelycke kers en nieuwe-jaers liedtjens' uit 1600, geraadpleegd op archive.org op 31-12-2014]</ref> | ''De Hardertjes vermoeden/ Aldaer sy lagen op 't Veldt/ De Schaepjes die sy hoeden/ 't Was om te verdienen haer geldt./ Sij hoorden Gods Engelen singen/ Doen scheender een licht seer klaer/ na Bethelehem was 't datsy gingen/ Al in dat Nieuwe-Jaer''.<ref>[https://archive.org/stream/ned-kbn-all-00000250-001#page/n18/mode/2up 'Geestelycke kers en nieuwe-jaers liedtjens' uit 1600, geraadpleegd op archive.org op 31-12-2014]</ref> | ||
Eveneens staat in deze 17e-eeuwse bundel een lied dat begint met de zin "De herdertjes in de nacht".<ref>[https://archive.org/stream/ned-kbn-all-00000250-001#page/n14/mode/2up Geestelycke kers en nieuwe-jaers liedtjens uit 1600, geraadpleegd op archive.org op 31-12-2014]</ref> | Eveneens staat in deze 17e-eeuwse bundel een lied dat begint met de zin "De herdertjes in de nacht".<ref>[https://archive.org/stream/ned-kbn-all-00000250-001#page/n14/mode/2up Geestelycke kers en nieuwe-jaers liedtjens uit 1600, geraadpleegd op archive.org op 31-12-2014]</ref> Van der Plas houdt dan ook Joseph Alberdingk Thijm en zijn broer [[Lambertus Joannes Alberdingk Thijm]] voor de auteurs van zowel tekst als melodie,<ref name="wursten" /><ref>[https://web.archive.org/web/20141228173902/http://www.ferskaatmp.com/muziek/ha/138/ www.ferskaatmp.com]</ref> zij het dan dat zij het lied uit de 17e-eeuwse bundel als uitgangspunt hebben genomen en het hebben omgewerkt tot een ander lied met een nieuwe melodie. | ||
Het lied is ook opgenomen in bundels die door veel protestanten zijn gebruikt. In de Zangbundel van [[Johannes de Heer]] staat het vermeld onder nummer 609. | Het lied is ook opgenomen in bundels die door veel protestanten zijn gebruikt. In de Zangbundel van [[Johannes de Heer]] staat het vermeld onder nummer 609. De tekst is als volgt (veelal ontbreekt het derde of het vierde couplet): | ||
{{Kolommen2 | {{Kolommen2 | ||
| Regel 72: | Regel 72: | ||
}} | }} | ||
''De herdertjes lagen bij nachte''<ref>[ | ''De herdertjes lagen bij nachte''<ref>[https://www.discogs.com/Sandra-Hoe-Leit-Dit-Kindeke/release/4993913 De herdertjes van Sandra op Discogs]</ref> werd als [[single (muziek)|single]] in 1963 opgenomen door [[Sandra Reemer]]. Het was voor het tweede achtereenvolgende jaar dat het kindsterretje een [[kerstlied]] op de plaat zette. Een jaar eerder werd ''[[Stille nacht, heilige nacht (Sandra Reemer)|Stille nacht, heilige nacht]]'' uitgebracht. Zowel [[A-kant|A-]] als [[B-kant]] werden voorzien van een [[arrangement]] door [[Frans Kerkhof]], die ook leiding gaf aan het orkest. Nederland en België hadden nog geen officiële [[hitparade]]s, en verkoopcijfers zijn niet bekend. | ||
{{appendix|2 = | {{appendix|2 = | ||
Huidige versie van 15 okt 2024 om 07:24
De herdertjes lagen bij nachte is een Nederlandstalig kerstlied dat oorspronkelijk voor de Nederlandse Katholieke Kerk is geschreven maar sindsdien ook in andere kerkgenootschappen populair is geworden.
Het lied werd in 1852 opgetekend door Joseph Alberdingk Thijm en gepubliceerd in Oude en nieuwere kerstliederen, benevens gezangen en liederen van andere hoogtijden en heiligedagen, als ook van den advent en de vasten, gerangschikt naar de orde van het kerkelijk jaar; waaraan zijn toegevoegd: een zestal geestelijke liedekens van gemengden inhoud, (...) vooral ter dienste der zang-choren en katholieke huisgezinnen A.M.D.G., uitgegeven door van C.L. van Langenhuysen in Amsterdam in 1852.[1] Alberdingk Thijm meldt daarbij dat het in de 17e eeuw langs de straten gezongen zou zijn door arme Utrechtse kinderen en dat het werd opgetekend door een Utrechtse kunstenares.[2][3][4][5]
Er is discussie of deze vermelding dat het lied door 17e-eeuwse kinderen gezongen zou zijn niet geromantiseerd is. Als aanwijzingen binnen de tekst voor een oude herkomst wordt de kinderlijke blijde toon vermeld alsook oude woorden als bevalen en vernamen. De biograaf van Joseph Alberdingk Thijm, Michel van der Plas, wijst erop dat dit lied nergens eerder is opgetekend. Wel staat er in de bundel Geestelycke Kers- en Nieuwe Jaers Liedtjens een "Nieu-Jaers liedeken" dat in het eerste couplet overeenkomsten heeft met "De herdertjes lagen bij nachte":
De Hardertjes vermoeden/ Aldaer sy lagen op 't Veldt/ De Schaepjes die sy hoeden/ 't Was om te verdienen haer geldt./ Sij hoorden Gods Engelen singen/ Doen scheender een licht seer klaer/ na Bethelehem was 't datsy gingen/ Al in dat Nieuwe-Jaer.[6]
Eveneens staat in deze 17e-eeuwse bundel een lied dat begint met de zin "De herdertjes in de nacht".[7] Van der Plas houdt dan ook Joseph Alberdingk Thijm en zijn broer Lambertus Joannes Alberdingk Thijm voor de auteurs van zowel tekst als melodie,[2][8] zij het dan dat zij het lied uit de 17e-eeuwse bundel als uitgangspunt hebben genomen en het hebben omgewerkt tot een ander lied met een nieuwe melodie.
Het lied is ook opgenomen in bundels die door veel protestanten zijn gebruikt. In de Zangbundel van Johannes de Heer staat het vermeld onder nummer 609. De tekst is als volgt (veelal ontbreekt het derde of het vierde couplet):
Sandra Reemer
| De herdertjes lagen bij nachte | |||||||
| Single van: Sandra Reemer | |||||||
| B-kant(en) | Hoe leit dit kindeke | ||||||
| Uitgebracht | november 1963 | ||||||
| Genre | kerstlied | ||||||
| Label | Philips Records | ||||||
| Sandra Reemer-singletijdbalk | |||||||
| |||||||
De herdertjes lagen bij nachte[9] werd als single in 1963 opgenomen door Sandra Reemer. Het was voor het tweede achtereenvolgende jaar dat het kindsterretje een kerstlied op de plaat zette. Een jaar eerder werd Stille nacht, heilige nacht uitgebracht. Zowel A- als B-kant werden voorzien van een arrangement door Frans Kerkhof, die ook leiding gaf aan het orkest. Nederland en België hadden nog geen officiële hitparades, en verkoopcijfers zijn niet bekend.