Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Orinx (molenaars): verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 43: Regel 43:
==Verspreiding van de molens==
==Verspreiding van de molens==
{| class="wikitable" width="100%"
{| class="wikitable" width="100%"
!Molenaar|| Plaats || Molen||Jaar||Bestaande<ref>bestaande molens [http://www.molenechos.org/indexdb.php]</ref>[/Verdwenen<ref>verdwenen molens[http://www.molenechos.org/verdwenen/index.php]</ref>
 
!Plaats|| Molen || Bestaande<ref>bestaande molens [http://www.molenechos.org/indexdb.php]</ref>[/Verdwenen<ref>verdwenen molens[http://www.molenechos.org/verdwenen/index.php]</ref>||Molenaar||Jaar
|-
|-
||Simon Orinx<ref>Volgens de gedwongen lening jaar IV te Asse opgelegd door het Frans bewind was Simon nr. 33 op de lijst van de meest gegoeden.</ref>||[[Asse (Vlaams-Brabant)|Asse]]||watermolen van Asbeek||1820||bestaand
|[[Asse]]([[ Vlaams-Brabant]])||watermolen van Asbeek ||bestaand ||Simon Orinx<ref>Volgens de gedwongen lening jaar IV te Asse opgelegd door het Frans bewind was Simon nr. 33 op de lijst van de meest gegoeden.</ref> ||1820
|-
|-
|Nicolas Orens||[[Beert]] ([[Pepingen (Vlaams-Brabant)|Pepingen]])||Kattenholmolen||<1833||verdwenen
|[[Beert]] ([[Pepingen ]](Vlaams-Brabant)||Kattenholmolen|| verdwenen|| Nicolas Orens||<1833
|-
|-
|Jan-Baptist Orens||[[Elingen]] ([[Pepingen (Vlaams-Brabant)|Pepingen]]||Zwarte Molen||1840||bestaand
|[[Elingen]] ([[Pepingen (Vlaams-Brabant)|Pepingen]]||Zwarte Molen||bestaand|| Jan-Baptist Orens||1840
|-
|-
|Petrus Orincxs||[[Heikruis]] (Pepingen)||?||+1848||
|[[Heikruis]] (Pepingen)||?||||Petrus Orincxs||+1848
|-
|-
|Jan-Baptist II Orins||[[Herfelingen]] ([[Galmaarden]])||molen van Ter Rijst||ca1719||verdwenen
|[[Herfelingen]] ([[Galmaarden]])||molen van Ter Rijst||verdwenen||Jan-Baptist II Orins||ca1719
|-
|-
|Andreas Orincx||Herfelingen (Galmaarden)||||ca 1801||
|Herfelingen (Galmaarden)||?||||Andreas Orincx|| ca 1801
|-
|-
|Joannes-Baptista Orinx||Herfelingen (Galmaarden)||||1810||
|Herfelingen (Galmaarden)||?||||Joannes-Baptista Orinx||1810
|-
|-
|Adrien Orins|| [[Herne (België)|Herne]]||Boesmolen||1629|||bestaand
|[[Herne (België)|Herne]]||Boesmolen|| bestaand|| Adrien Orins||1629
|-
|-
|Paul Orins|| Herne||Boesmolen||1635||
|Herne||Boesmolen||||Paul Orins||1635
|-
|-
|Nicolas Orins||Herne||Breemmolen||1862||verdwenen
|Herne||Breemmolen|| verdwenen ||Nicolas Orins|| 1862
|-
|-
|Franciscus Orins||Herne||Moleken Teveel||1834||verdwenen
|Herne||Moleken Teveel|| verdwenen ||Franciscus Orins|| 1834
|-
|-
|Franciscus Orins<ref>was eigenaar van twee molens</ref>||Herne||Moleken Teveel||1834||verdwenen
|Herne||?|| || Franciscus Orins<ref>was eigenaar van twee molens</ref>||1834
|-
|-
|François Orins||Herne||? ||1845 ||
|Herne||?|||| François Orins||1845
|-
|-
|Jozef Orins||Herne||?||1845||  
|Herne||? ||||Jozef Orins||1845
|-
|-
|Bernard Orins||Herne||?|| 1845||
|Herne||?|| ||Bernard Orins||1845
|-
|-
| ...Orins-Rens||Herne||Hernemolen||v 1834||bestaand
|Herne||Hernemolen||bestaand||.Orins-Rens||v 1834
|-
|-
|Jean Orins||[[Hove (Henegouwen)|Hove]] (Hoves) ([[Opzullik]])(Silly)||moulin de Hoves||1674 ||verdwenen
|[[Hove (Henegouwen)|Hove]] (Hoves) ([[Opzullik]])(Silly)||moulin de Hoves||verdwenen ||Jean Orins||1674
|-
|-
|André Orincx||[[Oudenaken]] ([[Sint-Pieters-Leeuw]])||molen van Oudenaken||ca 1800||verdwenen
||[[Oudenaken]] ([[Sint-Pieters-Leeuw]])||molen van Oudenaken||verdwenen|| André Orincx||ca 1800
|-
|-
|Jean-Baptiste Horinckx||Oudenaken (Sint-Pieters-Leeuw)||molen van Oudenaken||°1801||
|Oudenaken (Sint-Pieters-Leeuw)||molen van Oudenaken||||Jean-Baptiste Horinckx|| °1801
|-
|-
|Carolus Orincx||Oudenaken (Sint-Pieters-Leeuw)||molen van Oudenaken||°1803||
| Oudenaken (Sint-Pieters-Leeuw)||molen van Oudenaken||||Carolus Orincx|| °1803
|-
|-
|Jean-Baptiste Orins<ref>was in 1841 burgemeester van Oudenaken.</ref> ||Oudenaken (Sint-Pieters-Leeuw)||molen van Oudenaken||°1841||
|Oudenaken (Sint-Pieters-Leeuw)||molen van Oudenaken||||Jean-Baptiste Orins<ref>was in 1841 burgemeester van Oudenaken.</ref> || °1841
|-
|-
|Eugene Orins||Oudenaken (Sint-Pieters-Leeuw)||molen van Oudenaken||°1842||
|Oudenaken (Sint-Pieters-Leeuw)||molen van Oudenaken||||Eugene Orins|| °1842
|-
|-
|Leopold Orins||[[Schorisse]] ([[Maarkedal]])||Rizoimolen, Bos Ter Rijst||1857||verdwenen
|[[Schorisse]] ([[Maarkedal]])||Rizoimolen, Bos Ter Rijst|| verdwenen ||Leopold Orins||1857
|-
|-
|Jan-Baptist Orins||Schorisse (Maarkedal)||Rizoimolen, Bos Ter Rijst||1857-1908||
| Schorisse (Maarkedal)||Rizoimolen, Bos Ter Rijst||||Jan-Baptist Orins|| 1857-1908
|-
|-
|Petrus Orins||Schorisse (Maarkedal)||Rizoimolen, Bos Ter Rijst||1908||
| Schorisse (Maarkedal)||Rizoimolen, Bos Ter Rijst||||Petrus Orins|| 1908
|-
|-
|René Orins||Schorisse (Maarkedal)||Rizoimolen, Bos Ter Rijst||1944||
| Schorisse (Maarkedal)||Rizoimolen, Bos Ter Rijst||||René Orins|| 1944
|-
|-
|Robert Orins||Schorisse (Maarkedal)||Rizoimolen, Bos Ter Rijst||1975-1980||
|Schorisse (Maarkedal)||Rizoimolen, Bos Ter Rijst||||Robert Orins||1975-1980
|-
|-
|P.J. Oreins||[[Monstreux]]  ([[Nijvel]])(Nivelles)|| Moulin de Monstreux ||1778||verdwenen
|[[Monstreux]]  ([[Nijvel]])(Nivelles)|| Moulin de Monstreux ||verdwenen||P.J. Oreins||1778
|-
|-
|Jan-Baptiste Orins||[[Sint-Lievens-Esse]]||Biezelenbergmolen||1824||verdwenen
|[[Sint-Lievens-Esse]]||Biezelenbergmolen||verdwenen||Jan-Baptiste Orins||1824
|-
|-
|Theodoor Orins||Sint-Lievens-Esse||Biezelenbergmolen||1855||
|Sint-Lievens-Esse||Biezelenbergmolen||||Theodoor Orins|| 1855
|-
|-
|Leopold Orins||Sint-Lievens-Esse||Biezelenbergmolen||1872||
|Sint-Lievens-Esse||Biezelenbergmolen||||Leopold Orins|| 1872
|-
|-
|Theodoor Orins||[[Tollembeek]](Galmaarden))||Heroutmolen||<1829||verdwenen
|[[Tollembeek]](Galmaarden))||Heroutmolen||verdwenen||Theodoor Orins||<1829
|-
|-
|Judocus Orinx||Tollembeek (Galmaarden)||Heetveldemolen<ref> Volgens de kadastrale legger van Tollembeek opgemaakt door J.M.Gerard in het jaar X(1801-1802) was Judo Orinx, molenaar op de windmolen (afgebroken) die eigendom was van de wed. H.Herpigny. De windmolen zou gestaan hebben op de Molenveldbaan.</ref>||1801||verdwenen
|Tollembeek (Galmaarden)||Heetveldemolen<ref> Volgens de kadastrale legger van Tollembeek opgemaakt door J.M.Gerard in het jaar X(1801-1802) was Judo Orinx, molenaar op de windmolen (afgebroken) die eigendom was van de wed. H.Herpigny. De windmolen zou gestaan hebben op de Molenveldbaan.</ref>||verdwenen||Judocus Orinx|| 1801
|-
|-
|Arnold Orinx||Tollembeek Galmaarden|| |||+1718||
|Tollembeek Galmaarden|| ||||Arnold Orinx||+1718
|-
|-
|Jan Anton Orinx||Tollembeek (Galmaarden)||||1722||
|Tollembeek (Galmaarden)||||||Jan Baptist I Orinx|| 1722
|-
|-
|Jan Baptist I Orinx||Tollembeek (Galmaarden)||||1722||
|[[Twee-Akren]] (Lessen) en [[Gibeek]] (Aat)||?||||°Jan Baptist Orins||1794-1855
|-
|Jan Baptist Orins||[[Twee-Akren]] (Lessen) en [[Gibeek]] (Aat)||?||°1794-1855||
|}
|}


== Externe links ==
== Externe links ==

Versie van 10 apr 2019 18:40

Orinx (op vele manieren gespeld; ook als 'Orins', 'Oreins'...) vormt een eeuwenoud geslacht van molenaars in het Pajottenland, het aangrenzend deel van Henegouwen,Oost-Vlaanderen en Waals-Brabant.

Betekenis van de familienaam

Volgens Jozef Van Overstraeten (1896-1986), erevoorzitter van de Vlaamse Toeristenbond-Vlaamse Automobilistenbond is de meest waarschijnlijke verklaring het Middelnederlands woord "oorrinc", dit wil zeggen oorring.[1] Dit zou de bijnaam zijn van iemand die een opvallende oorring droeg of die oorringen maakte. Minder kans is er voor een verminking van het Middelnederlandse "horic", dit wil zeggen hoek, namelijk een afgelegen woonplaats van het dorp. Er is een familienaam Hoorickx = Van Hoorick. De x op het einde van de naam is een afstammingsletter: zoon van Orinc. Frans Debrabandere, secretaris-generaal Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie, houdt het bij de verklaring plaatsnaam "horik of "hoek".

Schrijfwijzen

Van de naam Orinx bestaan vele schrijfwijzen. De oorzaken daarvan zijn:

  • De lage alfabetiseringsgraad bij de toenmalige bevolking (weinig mensen konden lezen en nog minder konden schrijven). Algemene leerplicht werd in België pas ingevoerd in 1914.[2]
  • Het gebruik van dialecten.
  • Het gebruik van het Frans in een ander landsgedeelte waardoor eenzelfde naam anders wordt uitgesproken waardoor de naam Orinx verbasterde naar Oreins.

Ten gevolge van de inlijving van België in de Franse Republiek (1795) werd hier ook de burgerlijke stand ingevoerd o.a. geboorteregisters. Voordien bestonden enkel de parochieregisters (doop, huwelijk, begrafenis). Bij de geboorte moesten de borelingen letterlijk getoond worden aan de bestuurders. Daar nog veel mensen ongeletterd waren konden zij hun naam enkel oraal mededelen. Naargelang het geval moest dan de pastoor of de ambtenaar bepalen hoe de naam diende te worden geschreven. De verwarring tussen de verschillende schrijfwijzen gebeurde bij o.a. Simon Orinx (1757-1820. Op het einde van de 18e eeuw verhuisde Simon van Herfelingen vanuit het zuiden van het Pajottenland, noordwaarts naar Asse. Het eerste kind van Simon werd geregistreerd als Anne-Marie Orinckx (17-04-1797). Hijzelf tekende met een kruisje, zoals gewoonlijk was bij analfabeten. Het tweede kind werd ingeschreven met de naam Antoinette Orix (22-04-1799), en Simon tekende Orinx maar wel in een stuntelig omgekeerd schrift. In 1808 werd - onder het Nederlandse bewind - de naam van Antoinette Orix veranderd in Orinx, dit ingevolge een arrest van de Raad van State (België), die aldus de fout in de spelling van de naam rechtzette. Het derde kind kreeg de naam Jeanne Orickx (21-06-1801). Simon hield het bij Orinx. Het vierde kind werd Jeanne-Petronelle Orikcx (21-06-1802), maar stierf amper een maand oud. De volgende kinderen Petronille, Jean en Felix kregen de familienaam Orinx. Het laatste werd Jean Alexandre Orincx.

Verspreiding volgens de schrijfwijze

Er zijn verschillende schrijfwijzen die voorkomen in het Belgisch rijksregister gedurende het jaar 2008:[2]

Schrijfwijze Totaal Gemeente (stad) met grootst aantal Tweede grootst aantal
Orinx 75 Asse Brussel-hoofdstad
Orins 36 Maarkedal Kluisbergen
Orincx 1 Asse
Horrix 40 Maasmechelen
Horinckx 21 Brussel-hoofdstad Assenede
Horicx 14 Opwijk Merchtem
Horicks 6 Brussel-hoofdstad Waver
Hoorickx 21 Brussel-hoofdstad Assenede
Oreins 35 Dour Waver

De Orinx in Brussel-hoofdstad zijn grotendeeels ingeweken Pajotten.

Verspreiding van de molens

Plaats Molen Bestaande[3][/Verdwenen[4] Molenaar Jaar
Asse(Vlaams-Brabant) watermolen van Asbeek bestaand Simon Orinx[5] 1820
Beert (Pepingen (Vlaams-Brabant) Kattenholmolen verdwenen Nicolas Orens <1833
Elingen (Pepingen Zwarte Molen bestaand Jan-Baptist Orens 1840
Heikruis (Pepingen) ? Petrus Orincxs +1848
Herfelingen (Galmaarden) molen van Ter Rijst verdwenen Jan-Baptist II Orins ca1719
Herfelingen (Galmaarden) ? Andreas Orincx ca 1801
Herfelingen (Galmaarden) ? Joannes-Baptista Orinx 1810
Herne Boesmolen bestaand Adrien Orins 1629
Herne Boesmolen Paul Orins 1635
Herne Breemmolen verdwenen Nicolas Orins 1862
Herne Moleken Teveel verdwenen Franciscus Orins 1834
Herne ? Franciscus Orins[6] 1834
Herne ? François Orins 1845
Herne ? Jozef Orins 1845
Herne ? Bernard Orins 1845
Herne Hernemolen bestaand .Orins-Rens v 1834
Hove (Hoves) (Opzullik)(Silly) moulin de Hoves verdwenen Jean Orins 1674
Oudenaken (Sint-Pieters-Leeuw) molen van Oudenaken verdwenen André Orincx ca 1800
Oudenaken (Sint-Pieters-Leeuw) molen van Oudenaken Jean-Baptiste Horinckx °1801
Oudenaken (Sint-Pieters-Leeuw) molen van Oudenaken Carolus Orincx °1803
Oudenaken (Sint-Pieters-Leeuw) molen van Oudenaken Jean-Baptiste Orins[7] °1841
Oudenaken (Sint-Pieters-Leeuw) molen van Oudenaken Eugene Orins °1842
Schorisse (Maarkedal) Rizoimolen, Bos Ter Rijst verdwenen Leopold Orins 1857
Schorisse (Maarkedal) Rizoimolen, Bos Ter Rijst Jan-Baptist Orins 1857-1908
Schorisse (Maarkedal) Rizoimolen, Bos Ter Rijst Petrus Orins 1908
Schorisse (Maarkedal) Rizoimolen, Bos Ter Rijst René Orins 1944
Schorisse (Maarkedal) Rizoimolen, Bos Ter Rijst Robert Orins 1975-1980
Monstreux (Nijvel)(Nivelles) Moulin de Monstreux verdwenen P.J. Oreins 1778
Sint-Lievens-Esse Biezelenbergmolen verdwenen Jan-Baptiste Orins 1824
Sint-Lievens-Esse Biezelenbergmolen Theodoor Orins 1855
Sint-Lievens-Esse Biezelenbergmolen Leopold Orins 1872
Tollembeek(Galmaarden)) Heroutmolen verdwenen Theodoor Orins <1829
Tollembeek (Galmaarden) Heetveldemolen[8] verdwenen Judocus Orinx 1801
Tollembeek Galmaarden Arnold Orinx +1718
Tollembeek (Galmaarden) Jan Baptist I Orinx 1722
Twee-Akren (Lessen) en Gibeek (Aat) ? °Jan Baptist Orins 1794-1855

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen

  • Fr. DEBRABANDERE, Verklarend woordenboek van de familienamen in België en Noord-Frankrijk (1993). Gemeentekrediet
  • R. DE WOLF, Molenaars Orinx-Orins, Pajottenland.be: poort tot het Pajottenland
  • H. HOLEMANS, Kadastergegevens: 1835-1985 Brabantse wind- en watermolens(1991). Ons Molenheem
  • J. OCKELEY, De gedwongen lening van het jaar IV in de kantonale municiplaiteit Asse in Eigen schoon en De Brabander, 1983 (deel 3). p.531-577.
  • H.TEMPERMAN, Le moulin à vent de Hoves et ses meuniers (1200-1903), in Annales du Cercle archéologique d'Enghien, 1976-'78 (deel 18). p. 317-332.
  • Belgisch Rijksarchief
  • Gemeentelijk archief Asse

Voetnoten

  1. º Brief van de heer Van Overstraeten
  2. º familienaam.be
  3. º bestaande molens [1]
  4. º verdwenen molens[2]
  5. º Volgens de gedwongen lening jaar IV te Asse opgelegd door het Frans bewind was Simon nr. 33 op de lijst van de meest gegoeden.
  6. º was eigenaar van twee molens
  7. º was in 1841 burgemeester van Oudenaken.
  8. º Volgens de kadastrale legger van Tollembeek opgemaakt door J.M.Gerard in het jaar X(1801-1802) was Judo Orinx, molenaar op de windmolen (afgebroken) die eigendom was van de wed. H.Herpigny. De windmolen zou gestaan hebben op de Molenveldbaan.
rel=nofollow
rel=nofollow
  Authority control    (type ontbreekt): Zoekt op Wikidata (zoek met reasonator)
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Orinx_(molenaars)&oldid=286190"