Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Geschiedenis van Chinees muntgeld tijdens de Xin-dynastie: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Geschiedenis_van_Chinees_muntgeld_tijdens_de_Xin-dynastie&diff=cur&oldid=50302507 3 nov 2017 Donald Trung 2 nov 2017) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Geschiedenis_van_Chinees_muntgeld_tijdens_de_Xin-dynastie&oldid=50414519 22 nov 2017) |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[File:S-150 Xin Wang Mang, 9-23, 20mm.jpg|thumb | <!--[[File:S-150 Xin Wang Mang, 9-23, 20mm.jpg|thumb|Een Huo Quan (貨泉) kèpèng]]--> | ||
'''Het muntgeld van de Xin-dynastie''' ([[Hanzi|Chinees]]: 新朝貨幣) was verdeeld in kèpèngs, mesgeld, spadegeld, schildpadden schelpen en kauri schelpen als onderdeel van een monetaire hervorming om het oude muntgeld van de Zhou-dynastie te emuleren. | |||
De [[Xin-dynastie]] was een korte periode in de [[Geschiedenis van China|Chinese geschiedenis]] van het jaar 9 tot 23 waar China geregeerd was door keizer [[Wang Mang]], die de troon van de [[Han-dynastie]] usurpeerde en een nieuwe dynastie uitriep genaamd de "nieuwe dynastie" (Xin-dynastie, 新朝).<ref>Zizhi Tongjian (資治通鑑) 1084. (in het [[Klassiek Chinees]])</ref> Tijdens de Xin-dynastie werd het geldstelsel van de Han-dynastie compleet overhoop gegooid en werden alle historische valuta’s uit de [[Zhou-dynastie]] en zelfs valuta's van voor deze periode opnieuw ingevoerd. In zijn eerste hervorming liet Wang Mang de oude Wu Zhu-munten, circuleren maar introduceerde ook twee nieuwe vormen van mesgeld. Het mesgeld dat Wang Mang introduceerde was verdeeld in de Yi Dao Ping Wu Qian (一刀平五千), dat met echt goud was ingelegd en een standaardwaarde had van 5.000 [[Chinese kèpèng|kèpèng]], en de andere mes was de Qi Dao Wu Bai (契刀五百), dat geen goud bevatte en maar 500 kèpèng waard was. | |||
Later, tussen de jaren 9 en 10, werd een complex nieuw systeem opgezet waarbij [[Kauri (slak)|Kauri]]-[[Schelpengeld|schelpen]], schildpadschilden, ronde munten, spadegeld, [[Koper (element)|koper]], [[zilver]] en [[goud]] allemaal naast elkaar circuleerden. Wang Mang was niet echt bekend met hoe economische zaken in elkaar zitten en dacht dat zijn nieuwe monetaire in een korte periode systeem veel geld voor de schatkist zou opbrengen. Veel van het nieuw geïntroduceerde muntgeld had een [[nominale waarde]] ver boven zijn [[Intrinsieke waarde (economie)|intrinsieke waarde]], zoals een geldstuk met een nominale waarde van 1000 die maar even veel koper bevatte als drie tot vier Wu Zhu-munten. Om de verliezen van de te hoge nominale waarden tegen te gaan begonnen veel mensen hun eigen munten te slaan, waarna Wang Mang een bevelschrift opstelde waarmee de particuliere productie van muntgeld verboden werd. | |||
[[ | Volgens het [[Boek van de Han]] (oftewel de ''Hanshu'') verwarde het nieuwe systeem de bevolking ernstig en bleef zij in het geheim nog Wu Zhu-munten gebruiken voor haar aankopen. Om dit te bestrijden vaardigde Wang Mang een wet uit, waarin bepaald werd dat zij die nog Wu Zhu-munten gebruikten uit China zouden worden verbannen. Als resultaat van dit nieuwe monetaire systeem ging de landbouw erop achteruit en werd voedsel schaars, wat de bevolking wanhopig maakte, en werd het aanzicht van huilende bedelaars op de markten en wegen zeer vaak voorkomend. | ||
[[File:6 Round Coins and 10 Spade Coins.jpg|thumb|left|De zes ronde munten en tien spades]] | |||
Wang Mangs hervormingen bleken onsuccesvol te zijn en | In het jaar 14 werd het ingewikkelde monetaire systeem afgeschaft en kwam er een nieuw systeem van spadegeld en ronde munten. De ronde munt van de Huo Quan (貨泉) en de spadegeld heette de Huo Bu (貨布) wat 25 kèpèng waard was en in grotere cijfers was geslagen dan de eerdere vormen van spadegeld. Volgens Schjöth wou Wang Mang van de Wu Zhu-munten af omdat het karakter "Zhu" (銖) als component de [[Radicaal (Chinees schrift)|radicaal]] "Jin" (金) zou hebben, dat een component is van "Liu" (劉), de familienaam van de heersers van de westelijke Han-dynastie.<ref name="Schöth">Fredrik Schöth. ''Chinese Currency'' (Chinese Valuta). Herzien en bewerkt door Virgil Hancock. Iola, [[Wisconsin]], [[Verenigde Staten van Amerika|USA]]: Krause, 1965. (in het [[Engels]])</ref> Om deze reden introduceerde Wang Mang de Huo Quan, maar deze munt zou zelfs jaren na de val van de Xin-dynastie geproduceerd worden omdat de inscriptie van [[Chinese kèpèng|kèpèng]] het karakter "Quan" (泉) bevatte, dat bestaat uit de componenten "Bai" (白, wit) en "Sui" (水, water), dat op zijn beurt de naam was van het dorp Bai Shui, waar keizer Guangwu die de Han-dynastie had hersteld was geboren. Huo Quan-munten bleven lang na de dood van Wang Mang circuleren en een mal uit het jaar 40 om de munten te produceren is bekend. | ||
Wang Mangs hervormingen bleken onsuccesvol te zijn en provoceerden een opstand, waarbij Wang Mang in het jaar 23 door opstandelingen werd onthoofd.<ref>{{cite web|url= https://www.smithsonianmag.com/history/emperor-wang-mang-chinas-first-socialist-2402977/|title= Emperor Wang Mang: China’s First Socialist?|date=8 december 2011|accessdate=1 november 2017|work= Mike Dash (smithsonian.com)|language=en}}</ref><ref>{{cite web|url= http://primaltrek.com/chinesecoins.html|title= Chinese coins – 中國錢幣 |date=16 november 2016|accessdate=1 november 2017|work= Gary Ashkenazy / גארי אשכנזי (Primaltrek – a journey through Chinese culture)|language=en}}</ref><ref>{{cite web|url= http://www.academia.edu/356703/Wang_Mang|title= Wang Mang. |date=1 mei 2013|accessdate=1 november 2017|work=Robert Tye (Academia.edu)|language=en}}</ref><ref>Calgary Coin & Antique Gallery – Chinese Cast Coins [http://www.calgarycoin.com/reference/china/china2.htm WESTERN HAN ISSUES OF WANG MANG.] (ANCIENT CHINESE COINAGE | |||
255 BC TO AD 221) Geraadpleegd op: 1 november 2017. (in het [[Engels]])</ref> | 255 BC TO AD 221) Geraadpleegd op: 1 november 2017. (in het [[Engels]])</ref> | ||
| Regel 63: | Regel 65: | ||
== Trivia == | == Trivia == | ||
Bu Quan (布泉) spadegeld kreeg de bijnaam "mannelijk geld", uit het bijgeloof dat als een vrouw dit aan haar sjerp draagt zij een jongen zal baren. | |||
== | {{Commonscat|Coins of the Xin Dynasty|Munten van de Xin-dynastie}} | ||
{{Bron|bronvermelding= | |||
{{ | == Literatuur == | ||
* Hartill, David (22 September 2005). ''Cast Chinese Coins.'' [[Trafford (district)|Trafford]], [[Verenigd Koninkrijk]]. {{ISBN|1412054664}} Trafford Publishing. (in het [[Engels]]) Pagina's 86–90. | |||
<references/> | <references/> | ||
}} | }} | ||
{{authority control|TYPE=|Wikidata= }} | |||
{{ | |||
{{Chinese valuta}} | {{Chinese valuta}} | ||
[[Categorie:Historische munteenheid]] | [[Categorie:Historische munteenheid]] | ||
[[Categorie:Geschiedenis van China]] | [[Categorie:Geschiedenis van China]] | ||
Huidige versie van 29 nov 2017 om 12:27
Het muntgeld van de Xin-dynastie (Chinees: 新朝貨幣) was verdeeld in kèpèngs, mesgeld, spadegeld, schildpadden schelpen en kauri schelpen als onderdeel van een monetaire hervorming om het oude muntgeld van de Zhou-dynastie te emuleren.
De Xin-dynastie was een korte periode in de Chinese geschiedenis van het jaar 9 tot 23 waar China geregeerd was door keizer Wang Mang, die de troon van de Han-dynastie usurpeerde en een nieuwe dynastie uitriep genaamd de "nieuwe dynastie" (Xin-dynastie, 新朝).[1] Tijdens de Xin-dynastie werd het geldstelsel van de Han-dynastie compleet overhoop gegooid en werden alle historische valuta’s uit de Zhou-dynastie en zelfs valuta's van voor deze periode opnieuw ingevoerd. In zijn eerste hervorming liet Wang Mang de oude Wu Zhu-munten, circuleren maar introduceerde ook twee nieuwe vormen van mesgeld. Het mesgeld dat Wang Mang introduceerde was verdeeld in de Yi Dao Ping Wu Qian (一刀平五千), dat met echt goud was ingelegd en een standaardwaarde had van 5.000 kèpèng, en de andere mes was de Qi Dao Wu Bai (契刀五百), dat geen goud bevatte en maar 500 kèpèng waard was.
Later, tussen de jaren 9 en 10, werd een complex nieuw systeem opgezet waarbij Kauri-schelpen, schildpadschilden, ronde munten, spadegeld, koper, zilver en goud allemaal naast elkaar circuleerden. Wang Mang was niet echt bekend met hoe economische zaken in elkaar zitten en dacht dat zijn nieuwe monetaire in een korte periode systeem veel geld voor de schatkist zou opbrengen. Veel van het nieuw geïntroduceerde muntgeld had een nominale waarde ver boven zijn intrinsieke waarde, zoals een geldstuk met een nominale waarde van 1000 die maar even veel koper bevatte als drie tot vier Wu Zhu-munten. Om de verliezen van de te hoge nominale waarden tegen te gaan begonnen veel mensen hun eigen munten te slaan, waarna Wang Mang een bevelschrift opstelde waarmee de particuliere productie van muntgeld verboden werd.
Volgens het Boek van de Han (oftewel de Hanshu) verwarde het nieuwe systeem de bevolking ernstig en bleef zij in het geheim nog Wu Zhu-munten gebruiken voor haar aankopen. Om dit te bestrijden vaardigde Wang Mang een wet uit, waarin bepaald werd dat zij die nog Wu Zhu-munten gebruikten uit China zouden worden verbannen. Als resultaat van dit nieuwe monetaire systeem ging de landbouw erop achteruit en werd voedsel schaars, wat de bevolking wanhopig maakte, en werd het aanzicht van huilende bedelaars op de markten en wegen zeer vaak voorkomend.
In het jaar 14 werd het ingewikkelde monetaire systeem afgeschaft en kwam er een nieuw systeem van spadegeld en ronde munten. De ronde munt van de Huo Quan (貨泉) en de spadegeld heette de Huo Bu (貨布) wat 25 kèpèng waard was en in grotere cijfers was geslagen dan de eerdere vormen van spadegeld. Volgens Schjöth wou Wang Mang van de Wu Zhu-munten af omdat het karakter "Zhu" (銖) als component de radicaal "Jin" (金) zou hebben, dat een component is van "Liu" (劉), de familienaam van de heersers van de westelijke Han-dynastie.[2] Om deze reden introduceerde Wang Mang de Huo Quan, maar deze munt zou zelfs jaren na de val van de Xin-dynastie geproduceerd worden omdat de inscriptie van kèpèng het karakter "Quan" (泉) bevatte, dat bestaat uit de componenten "Bai" (白, wit) en "Sui" (水, water), dat op zijn beurt de naam was van het dorp Bai Shui, waar keizer Guangwu die de Han-dynastie had hersteld was geboren. Huo Quan-munten bleven lang na de dood van Wang Mang circuleren en een mal uit het jaar 40 om de munten te produceren is bekend.
Wang Mangs hervormingen bleken onsuccesvol te zijn en provoceerden een opstand, waarbij Wang Mang in het jaar 23 door opstandelingen werd onthoofd.[3][4][5][6]
De zes ronde munten en tien spades
De zes ronde munten
| Inscriptie (pinyin) | Hanzi | Waarde |
|---|---|---|
| Xiǎoquán zhí yī | 小泉直一 | 1 |
| Yǎo quán yīshí | 么泉一十 | 10 |
| Yòu quán èrshí | 幼泉二十 | 20 |
| Zhōng quán sānshí | 中泉三十 | 30 |
| Zhuàng quán sìshí | 壯泉四十 | 40 |
| Dàquán wǔshí | 大泉五十 | 50[7] |
De tien spades
| Inscriptie (pinyin) | Hanzi | Waarde |
|---|---|---|
| Xiǎo bù yībǎi | 小布一百 | 100 |
| Yǎo bù èrbǎi | 么布二百 | 200 |
| Yòu bù sānbǎi | 幼布三百 | 300 |
| Xù bù sìbǎi | 序布四百 | 400 |
| Chà bù wǔbǎi | 差布五百 | 500 |
| Zhōng bù liùbǎi | 中布六百 | 600 |
| Zhuàng bù qībǎi | 壯布七百 | 700 |
| Dì bù bābǎi | 第布八百 | 800 |
| Cì bù jiǔbǎi | 次布九百 | 900 |
| Dà bù héng qiān | 大布衡千 | 1000 |
Trivia
Bu Quan (布泉) spadegeld kreeg de bijnaam "mannelijk geld", uit het bijgeloof dat als een vrouw dit aan haar sjerp draagt zij een jongen zal baren.
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Munten van de Xin-dynastie op Wikimedia Commons.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
Literatuur
- Hartill, David (22 September 2005). Cast Chinese Coins. Trafford, Verenigd Koninkrijk. ISBN 1412054664 Trafford Publishing. (in het Engels) Pagina's 86–90.
- º Zizhi Tongjian (資治通鑑) 1084. (in het Klassiek Chinees)
- º Fredrik Schöth. Chinese Currency (Chinese Valuta). Herzien en bewerkt door Virgil Hancock. Iola, Wisconsin, USA: Krause, 1965. (in het Engels)
- º Emperor Wang Mang: China’s First Socialist? (in en). Mike Dash (smithsonian.com) (8 december 2011). Geraadpleegd op 1 november 2017.
- º Chinese coins – 中國錢幣 (in en). Gary Ashkenazy / גארי אשכנזי (Primaltrek – a journey through Chinese culture) (16 november 2016). Geraadpleegd op 1 november 2017.
- º Wang Mang. (in en). Robert Tye (Academia.edu) (1 mei 2013). Geraadpleegd op 1 november 2017.
- º Calgary Coin & Antique Gallery – Chinese Cast Coins WESTERN HAN ISSUES OF WANG MANG. (ANCIENT CHINESE COINAGE 255 BC TO AD 221) Geraadpleegd op: 1 november 2017. (in het Engels)
- º Numis' Numismatic Encyclopedia. A reference list of 5000 years of Chinese coinage. (Numista) Geschreven op 9 december 2012 • Laatste bewerking op: 13 juni 2013 Geraadpleegd op: 02 november 2017 (in het Engels)
| Chinese valuta |
|---|
|
Huidig:
Renminbi (Vasteland) · (nieuwe) Taiwanese dollar (Taiwan) ·
Hongkongse dollar (Hongkong) · Macause pataca (Macau) |