Mariaverschijning

Mariaverschijningen zijn een vorm van private openbaring en betreffen verklaringen van mensen die beweren de Maagd Maria, de moeder van Jezus van Nazareth, te hebben zien verschijnen. Ook verschijningen van andere religieuze figuren komen voor.

Incidentie

De meeste verklaringen over Mariale verschijningen vinden plaats in een rooms-katholieke, oosters-orthodoxe of oriëntaals-orthodoxe context.

Verschijningen van Maria die na onderzoek officieel erkend zijn door de Rooms-Katholieke Kerk, zijn o.a. die van Guadalupe, Parijs (Rue du Bac), la Salette (1846), Lourdes (1858), Knock, Fátima (1917), Beauraing, Banneux. Een verschijning erkend door de Koptische Katholieke Kerk van Alexandrië is die te Zeitun, Egypte, van 1968 tot 1971.

Vaak groeien deze plaatsen uit tot bedevaartplaatsen. Meestal vinden deze beweerde verschijningen plaats voor individuele personen of een kleine groep. Van de verschijning in Zeitun, boven op een Koptische kerk, zouden echter honderdduizenden getuige geweest zijn. Mariaverschijningen spelen vaak een rol in de volksdevotie en zijn onderdeel van het katholieke en orthodoxe geloof.

Beoordeling

Algemeen

De Rooms-Katholieke Kerk hecht geen groot belang aan verschijningen, om een aantal redenen.

• De H. Thomas van Aquino OP stelt dat de publieke openbaring van het - geschreven (Bijbel) en gesproken (apostolische traditie) - woord van God werd afgesloten met de dood van de laatste apostel. De aanvaarding van deze publieke openbaring is voor gelovigen een noodzakelijke maar ook voldoende voorwaarde, wat betreft het openbaringselement, tot redding van de ziel. Private openbaringen, na de dood van de laatste apostel zijn, zelfs indien ze door de kerk worden erkend als van bovennatuurlijke aard, niet verplichtend te geloven door gelovigen. Ze zijn niet noodzakelijk tot redding van de ziel.
• Private verschijningen zijn persoonlijke zintuiglijke waarnemingen van natuurlijke aard. In vergelijking met geloofsdogma's en geloofspunten die behoren tot het depositum fidei, waarvan de oorsprong van bovennatuurlijke aard is, bieden verschijningen een veel minder grote garantie op objectieve zekerheid.
• Private verschijningen zijn onderworpen aan illuminisme, innerlijke verlichting. Dit is per definitie een subjectief gegeven, afhankelijk van de persoon.
• Private verschijningen aan individuele personen geven de indruk dat de betrokkene over een directe lijn met God beschikt. Dit geeft bij een onvolgroeid geloof dikwijls aanleiding tot wantrouwen in de kerkelijke hiërarchie, die binnen de kerk het monopolie heeft op het stellen van theologische waarheden.

Situering

Private verschijningen zijn hiërarchisch helemaal onderaan de bronnen van het depositum fidei te situeren. Dit is de graad van theologische zekerheid van een geloofspunt. Deze zijn in dalende volgorde van belang:

• dogmatische theologie
• Bijbelse theologie
• Fundamentele theologie
• Moraaltheologie
• Mystieke theologie
• Kerkgeschiedenis
• Kerkelijk recht

Criteria

Het overgrote deel van de verschijningen wereldwijd is niet van bovennatuurlijke oorsprong. Slechts een klein aantal verschijningen worden als zodanig wel aanvaard door de Kerk. Om dit belangrijk onderscheid te kunnen herkennen heeft de Kerk een aantal vaststaande criteria, op basis waarvan de verschijning wordt beoordeeld.

De actuele uitwerking hiervan bestaat in het document van de Congregatie voor de Geloofsleer uit 1978, getiteld Normen van de congregatie om het verder zetten van het beoordelen van vermeende verschijningen en openbaringen.

Een vermeende verschijning kan onderzocht worden door ofwel de lokale bisschop van de plaats waar de vermeende verschijning plaatsvond, ofwel de nationale bisschoppenconferentie waartoe het lokale bisdom behoort, ofwel de Heilige Stoel. Deze autoriteiten hebben echter geen verplichting om een vermeende verschijning te onderzoeken, zelfs indien dit gevraagd wordt.

De overgrote meerderheid van de vermeende verschijningen wordt, om een veelheid aan redenen, nooit onderzocht. Een minderheid wordt wel onderzocht. In dat geval verloopt een (volledige) erkenningsprocedure in twee fasen.

Eerste fase

In een eerste fase wordt een voorafgaandelijk onderzoek gevoerd met betrekking tot de feiten van de vermeende verschijning. Aan een aantal positieve én negatieve criteria moet cumulatief worden voldaan, opdat de tweede fase kan worden aangevat. De criteria zijn technische begrippen, opgenomen in het document, en zijn:

• positieve criteria:
  • morele zekerheid omtrent het plaatsvinden van de verschijning
  • onderzoek naar de persoon die de verschijning heeft ondergaan
  • onderzoek naar de inhoudelijke aspecten van de boodschap betreffende de verschijning
  • onderzoek naar de spirituele vruchten van de verschijning
• negatieve criteria:
  • grove fouten met betrekking tot de feiten
  • doctrinaire problemen met betrekking tot de inhoud van de boodschap
  • afwezigheid van financieel gewin
  • afwezigheid van zwaar immoreel gedrag van de persoon die de verschijning heeft ondergaan
  • afwezigheid van psychiatrisch contentieux

Indien er cumulatief aan al deze criteria werd voldaan wordt een voorlopig besluit gevat dat stelt dat, momenteel en tot nader order, er geen elementen voorhanden zijn die de vermeende bovennatuurlijke verschijning aantonen, bewijzen of doen vermoeden, maar er evenmin elementen zijn die een eventuele bovennatuurlijke verschijning uitsluiten. Er is gerede twijfel omtrent het wel of niet bestaan van een bovennatuurlijke oorsprong. Het zou kunnen, maar het zou evengoed niet kunnen. Deze status wordt non constat de supernaturalite genoemd. Een verder onderzoek kan, maar moet niet, worden gevoerd door de autoriteiten om zekerheid te krijgen omtrent het bovennatuurlijk karakter van de vermeende verschijning. Slechts een klein deel van de onderzochte verschijningen behoort tot deze categorie.

Indien er cumulatief aan al deze criteria niet werd voldaan wordt de vermeende verschijning afgekeurd, ofwel formeel door middel van het vaststellen van de status constat de non supernaturalite op een plechtige wijze, ofwel informeel door het stopzetten van elk verder onderzoek door de onderzoekende autoriteit. Dat wil zeggen dat er elementen aanwezig zijn die de bovennatuurlijke oorsprong onherroepelijk uitsluiten. Het overgrote deel van alle onderzochte verschijningen behoort tot deze categorie.

Beroep tegen dergelijke beslissingen kan altijd worden ingesteld. Maar de autoriteit in kwestie is niet verplicht hierop in te gaan.

Tweede fase

In een tweede fase kan op basis van het voorlopig onderzoek - afgesloten met de status van non constat supernaturalite - een gedetailleerd onderzoek gedaan worden. Dit kan gebeuren door de lokale bisschop, nationale bisschoppenconferentie of de Heilige Stoel. De criteria worden uitgebreid en zijn door de jaren heen steeds strenger geworden, zodat slechts een zeer klein aantal onderzochte verschijningen wordt voorzien van de status van onweerlegbare bovennatuurlijkheid. Verschijningen worden geacht zeer uitzonderlijke gebeurtenissen te zijn. Indien onomstotelijk zou blijken dat er sprake is van een bovennatuurlijk ingrijpen, kan de status constat de supernaturalite worden vastgesteld door de autoriteiten. Maar deze vaststelling is enkel mogelijk als de Heilige Stoel, direct of indirect, zijn goedkeuring heeft verleend.

Beroep tegen dergelijke beslissing kan altijd worden ingesteld. Maar de autoriteit in kwestie is niet verplicht hierop in te gaan.

Bibliografie

• Connor, Edward, Prophecy for Today: A Summary of the Catholic Tradition Concerning the End-of-Time Era, herdruk, Tan Books & Publishers, Rockford-IL, 1956/1985 ISBN 0895552124
• Dupont, Yves, Catholic Prophesy: The Coming Chastisement, Tan Books & Publishers, Rockford-IL, 1973 ISBN 0895550156
• Bander, Peter, The Prophecies of St. Malachy, Tan Books & Publishers, Rockford-IL, 1973 ISBN 0895550385
• Le Rumeur, Guy, La Révolte des hommes et l’heure de Marie, eigen beheer, Argenton-l’Eglise-Frankrijk, 1981 ISBN 2902090021
• Laurentin, René, The Church and Apparitions: Their Status and Function, Criteria and Reception, The Riehle Foundation, Milford-OH, 1989
• Chiron, Yves, Enquête sur les apparitions de la Vierge, PERRIN/Mame, Parijs-Frankrijk ISBN 9782262027339
• Petrisko, Thomas W., The Prophecy of Daniel: A Brief Look at How an Ancient Prophecy’s Fulfillment is Still Awaited Today, St. Andrew’s Productions, McKees Rocks-PA, 1997 ISBN 1891903039
• Mura F.S.S.P.X., Gérard, Fatima-Rom-Moskau: Die Weihe Russlands an das Unbefleckte Herz Mariens steht noch immer aus, Rex Regum Verlag, Jaidhof-Oostenrijk, 1999 ISBN 3901851135

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties

Mariafeesten in de Katholieke Kerk

Mariabedevaartsoorden

Internationaal: Aglona · Altötting · Częstochowa · Einsiedeln · Fatima · Heede · Kevelaer · Knock · Loreto · Lourdes · Montserrat · Mexico-stad · Međugorje · Pontmain · Parijs · Pellevoisin · La Salette · San Juan de los Lagos · Sevilla · Tinos · Walsingham · Wietmarschen België: Banneux · Beauraing · Conjoux · Gaverland · Halle · Oostakker · Scherpenheuvel · Vosselaar Nederland: Aarle-Rixtel · Amsterdam · Berlicum · Bolsward · Delft · Eiteren · Emmer-Compascuum · Frieswijk · Handel · Heiloo · 's-Hertogenbosch · Leeuwarden · Maastricht · Meerveldhoven · Oisterwijk · Ommel · Roermond · Schilberg · Sittard · Venlo · Warfhuizen