|
|
| Regel 1: |
Regel 1: |
| {{Zie artikel|Zie voor het moederartikel [[Recep Tayyip Erdoğan]]}} | | {{Zie artikel|Zie voor het moederartikel [[Recep Tayyip Erdoğan]]}} |
| '''Kritiek op Recep Tayyip Erdoğan''' is een overzicht van de kritiek op [[Recep Tayyip Erdoğan|Erdoğan]]. | | '''Kritiek op Recep Tayyip Erdoğan''' is een overzicht van de kritiek op [[Recep Tayyip Erdoğan|Erdoğan]]. |
|
| |
| === Corruptieschandaal ===
| |
| Sinds 17 december 2013 is premier Erdoğan verwikkeld in een grootscheeps corruptieschandaal.<ref>{{Citeer web | url = http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/turkey/10538228/Turkish-PM-Erdogan-struggles-to-hold-on-to-job-as-corruption-scandal-widens.html | title = Turkish PM Erdogan struggles to hold on to job as corruption scandal widens | bezochtdatum = 2016-09-10 | last = Spencer | first = Richard | date = 2013-12-26 | publisher = The Telegraph | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20150929055358/http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/turkey/10538228/Turkish-PM-Erdogan-struggles-to-hold-on-to-job-as-corruption-scandal-widens.html | archiefdatum = 2015-09-15 | dead-url = no}}</ref> Naast verschillende zonen van ministers is ook zijn eigen zoon Bilal een van de hoofdverdachten.<ref>{{Citeer web | url = http://www.dw.com/en/erdogan-family-drawn-into-corruption-probe/a-17344379 | title = Erdogan family drawn into corruption probe | bezochtdatum = 2016-09-10 | last = Seibert | first = Thomas | date = 2014-01-06 | publisher = Deutsche Welle | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20150701232704/http://www.dw.com/en/erdogan-family-drawn-into-corruption-probe/a-17344379 | archiefdatum = 2015-07-01 | dead-url = no}}</ref> De zaak betreft onder andere de verduistering van miljarden euro's aan goudtransacties naar het gesanctioneerde Iran<ref>{{Citeer web | url = http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2013/12/iran-gold-turkey-corruption-akp-gulen.html | title = Iranian gold stars in Turkish corruption scandal | bezochtdatum = 2016-09-10 | last = Taştekin | first = Fehim | date = 2013-12-20 | werk = Turkey Pulse | publisher = Al-monitor | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20140228141828/http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2013/12/iran-gold-turkey-corruption-akp-gulen.html | archiefdatum = 2014-02-28 | dead-url = no}}</ref> en frauduleuze aanbestedingen van honderden miljoenen euro's aan overheidsprojecten van onder meer woningbouwcorporatie [[TOKI]] en het bedrijf van aannemer Ali Ağaoğlu.<ref>{{Citeer web | url = http://www.businessinsider.com/turkey-gas-for-gold-deal-with-iran-2013-12?IR=T | title = The Turkish corruption scandal involves an explosive gas for gold deal with Iran | bezochtdatum = 2016-09-10 | last = Lopez | first = Linette | date = 2013-12-27 | publisher = Business Insider | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20140222070156/http://www.businessinsider.com/turkey-gas-for-gold-deal-with-iran-2013-12 | archiefdatum = 2014-02-22 | dead-url = no}}</ref><ref>{{Citeer web | url = http://www.bloomberg.com/news/articles/2014-01-05/erdogan-eye-on-crazy-projects-links-turkey-scandal-to-builders | title = Erdogan eye on ‘crazy projects’ links Turkey scandal to builders | bezochtdatum = 2016-09-10 | author = Srivastava, Mehul en Harvey, Benjamin | date = 2014-01-05 | publisher = Bloomberg | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20150109111533/http://www.bloomberg.com/news/2014-01-05/erdogan-eye-on-crazy-projects-links-turkey-scandal-to-builders.html | archiefdatum = 2015-01-09 | dead-url = no}}</ref> Door de geheime gas-voor-goud afspraak kon Iran in 2012 en 2013 volgens experts de effecten van internationale sancties verminderen.<ref>{{Citeer web | url = http://www.businessinsider.com.au/turkey-scandal-involving-erdogan-2014-1 | title = There are much bigger problems in Turkey that could derail its alliance with America | bezochtdatum = 2016-09-10 | last = Kelley | first = Michael | date = 2014-01-08 | publisher = Business Insider Australia | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20160529132929/http://www.businessinsider.com.au/turkey-scandal-involving-erdogan-2014-1 | archiefdatum = 2016-05-29 | dead-url = no}}</ref> Ook kwam aan het licht dat de zoon van Erdoğan zakenrelaties zou hebben onderhouden met een voormalig lid van [[Al Qaida]], Yasin Al Qadi, tevens een verdachte in de corruptiezaak.<ref>{{Citeer web | url = http://www.thenational.ae/world/europe/turkish-pm-erdogan-hit-by-allegations-of-sons-meeting-with-0al-qaeda-financier | title = Turkish PM Erdogan hit by allegations of son’s meeting with ‘Al Qaeda financier’ | bezochtdatum = 2014-01-06 | last = Seibert | first = Thomas | date = 2014-01-06 | publisher = The National | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20160414232137/http://www.thenational.ae/world/europe/turkish-pm-erdogan-hit-by-allegations-of-sons-meeting-with-0al-qaeda-financier | archiefdatum = 2016-04-16 | dead-url = no}}</ref> Erdoğan en zijn zoon Bilal bleken uit gelekt fotomateriaal persoonlijk contact te hebben gehad met deze van terrorisme verdachte Saudiër, ook toen Al Qadi nog internationaal gezocht werd door de VN.<ref>{{Citeer web | url = http://www.todayszaman.com/news-340283-qadis-representative-called-erdogan-after-accident-say-recordings.html | title = Qadi’s representative called Erdoğan after accident, say recordings | bezochtdatum = 2016-09-10 | date = 2014-02-24 | publisher = Today's Zaman | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20150928224905/http://www.todayszaman.com/news-340283-qadis-representative-called-erdogan-after-accident-say-recordings.html | archiefdatum = 2015-09-28 | dead-url = yes}}</ref> Bilal Erdoğan zou via een frauduleuze verkoop van de grond van de politieacademie in [[Etiler]] (de duurste wijk van Istanboel) zo'n 640 miljoen dollar hebben verduisterd.<ref>{{Citeer web | url = http://www.todayszaman.com/news-339707-recordings-expose-involvement-of-pms-son-in-etiler-land-job.html | title = Recordings expose involvement of PM’s son in Etiler land job | bezochtdatum = 2016-09-10 | date = 2014-02-17 | publisher = Today's Zaman | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20150928220324/http://www.todayszaman.com/news-339707-recordings-expose-involvement-of-pms-son-in-etiler-land-job.html | archiefdatum = 2015-09-28 | dead-url = yes}}</ref> Ook zou Bilal eilanden in de Egeïsche Zee hebben willen kopen voor Al Qadi.<ref>[http://www.aydinlikdaily.com/Erdo%C4%9Fans-Buy-Wind-and-Airwaves-in-New-Tapes-2429 Erdoğans Buy Wind and Airwaves in New Tapes] aydinlikdaily, 28 februari 2014</ref> Een andere zaak betreft donaties van publieke gronden aan de private stichting TÜRGEV van zoon Bilal, in ruil voor kandidaatschappen voor burgemeestersposities.<ref>{{Citeer web | url = http://www.e-haberajansi.com/recordings-seem-to-confirm-bribe-to-bilal-erdogans-turgev-365456.html | title = Recordings seem to confirm bribe to Bilal Erdoğan's TÜRGEV | bezochtdatum = 2016-09-10 | date = 2014-03-03 | publisher = eHaber ajansi | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20150928195205/http://www.e-haberajansi.com/recordings-seem-to-confirm-bribe-to-bilal-erdogans-turgev-365456.html | archiefdatum = 2015-09-28 | dead-url = yes}}</ref> Deze stichting heeft in enkele jaren tevens 99.999.999 dollar ontvangen van ontraceerbare buitenlandse donateurs.<ref>{{Citeer web | url = http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2664/Nieuws/article/detail/3633051/2014/04/10/Nieuw-schandaal-Zoon-Erdogan-haalt-73-miljoen-euro-binnen-met-stichting.dhtml | title = Nieuw schandaal? Zoon Erdogan haalt 73 miljoen euro binnen met stichting | bezochtdatum = 2016-09-10 | last = de Zwaan | first = Irene | date = 2014-04-10 | publisher = de Volkskrant | language = nl | archiefurl = https://web.archive.org/web/20160304232911/http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2664/Nieuws/article/detail/3633051/2014/04/10/Nieuw-schandaal-Zoon-Erdogan-haalt-73-miljoen-euro-binnen-met-stichting.dhtml | archiefdatum = 2016-03-04 | dead-url = no}}</ref> Erdoğan zou ook een bevriende zakenman hebben geholpen een contract van 1,5 miljard euro voor de aankoop van oorlogsschepen met industrieel Koc op te breken.<ref>[http://www.ft.com/cms/s/0/c1544f0e-a3bd-11e3-88b0-00144feab7de.html Erdogan appears to advise on shipbuilding contract in leaked tape] Financial Times, 4 maart 2014</ref> Een bos aan de oostoever van de Bosporus (een van de duurste stukken grond van de stad) zou voor 0 euro door een gemeentelijk fonds zijn geschonken aan een bevriende zakenman die bij het corruptieschandaal betrokken zou zijn.<ref>{{Citeer web | url = http://www.hurriyetdailynews.com/istanbuls-historic-grove-sold-to-corruption-implicated-businessman.aspx?pageID=238&nID=63785&NewsCatID=340 | title = Historic Istanbul grove sold to businessman implicated in graft | bezochtdatum = 2016-09-10 | last = Alagöz | first = Gülistan | date = 2014-03-19 | publisher = Hurriyet Daily News | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20140323194509/http://www.hurriyetdailynews.com/istanbuls-historic-grove-sold-to-corruption-implicated-businessman.aspx?pageID=238&nID=63785&NewsCatID=340 | archiefdatum = 2014-03-24 | dead-url = no}}</ref> In ruil voor twee villa's zou Erdoğan een aannemer in het westen van het land hebben laten bouwen in een beschermd natuurgebied. In de gesprekken is te horen hoe zijn kinderen aanwijzingen geven over de afbouw.<ref>{{Citeer web | url = http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2664/Nieuws/article/detail/3623080/2014/03/27/Wat-maakt-de-geheime-tapes-van-Erdogan-zo-genant.dhtml | title = Wat maakt de geheime tapes van Erdogan zo gênant? | bezochtdatum = 2016-09-10 | last = van der Ziel | first = Arjen | date = 2014-03-27 | publisher = de Volkskrant | language = nl | archiefurl = https://web.archive.org/web/20160305222027/http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2664/Nieuws/article/detail/3623080/2014/03/27/Wat-maakt-de-geheime-tapes-van-Erdogan-zo-genant.dhtml | archiefdatum = 2016-03-05 | dead-url = no}}</ref>
| |
|
| |
| Op 24 februari werd een reeks van vijf telefoongesprekken geopenbaard waarin Erdoğan en zijn zoon Bilal lijken te spreken over het verduisteren van ruim 40 miljoen dollar in contanten, verdeeld over dozen in verschillende huizen. In de begeleidende video werd echter beweerd dat uit het corruptieonderzoek zou blijken dat het hier om ruim 1 miljard dollar in contanten zou gaan. Hierna zakte de Turkse lira weg ten opzichte van de dollar.<ref>{{Citeer web | url = http://www.businessinsider.com/turkish-lira-falls-on-erdogan-tape-news-2014-2 | title = The turkish lira is getting banged up | bezochtdatum = 2016-09-10 | last = Boesler | first = Matthew | date = 2014-02-24 | publisher = Business Insider | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20150929031851/http://www.businessinsider.com/turkish-lira-falls-on-erdogan-tape-news-2014-2 | archiefdatum = 2015-09-29 | dead-url = no}}</ref> Als reactie riepen de Turkse oppositiepartijen Erdoğan op om per direct af te treden.<ref name="Sunday's Zaman 20140224">{{Citeer web | url = http://www.todayszaman.com/news-340365-main-opposition-says-govt-lost-legitimacy-calls-on-erdogan-to-quit.html | title = Main opposition says gov't lost legitimacy, calls on Erdoğan to quit | bezochtdatum = 2016-09-18 <!-- bleek op deze bezochtdatum een dode link te zijn, vandaar de parameter 'dead-url = yes' --> | date = 2014-02-24 | publisher = Sunday's Zaman | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20140421064509/http://www.todayszaman.com/news-340365-main-opposition-says-govt-lost-legitimacy-calls-on-erdogan-to-quit.html | archiefdatum = 2014-04-14 | dead-url = yes}}</ref> De volgende dag braken protesten uit in 11 steden, verspreid over het land.<ref name="Recknagel 20140226">{{Citeer web | url = http://www.rferl.org/content/turkey-erdogan-corruption-control/25278263.html | title = As Turkey's corruption crisis gets personal, Erdogan tightens control | bezochtdatum = 2016-09-18 | last = Recknagel | first = Charles | date = 2014-02-26 | publisher = Radio Free Europe, Radio Liberty | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20140430120949/http://www.rferl.org/content/turkey-erdogan-corruption-control/25278263.html | archiefdatum = 2014-04-30 | dead-url = no}}</ref><ref name="Today's Zaman 20140226a">{{Citeer web | url = http://www.todayszaman.com/news-340572-thousands-across-turkey-take-to-streets-against-graft-call-on-govt-to-resign.html | title = Thousands across Turkey take to streets against graft, call on gov't to resign | bezochtdatum = 2016-09-18 <!-- bleek op deze bezochtdatum een dode link te zijn, vandaar de parameter 'dead-url = yes' --> | author = Today's Zaman | date = 2014-02-26 | publisher = Today's Zaman | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20150928224919/http://www.todayszaman.com/news-340572-thousands-across-turkey-take-to-streets-against-graft-call-on-govt-to-resign.html | archiefdatum = 2015-09-28 | dead-url = yes}}</ref> Erdoğan noemde deze demonstranten 'atheïsten en terroristen'.<ref name="Hurriyet 20140228">{{Citeer web | url = http://www.hurriyetdailynews.com/turkish-pm-erdogan-calls-protesters-atheists-leftists-terrorists.aspx?PageID=238&NID=63068&NewsCatID=338 | title = Turkish PM Erdoğan calls protesters atheists, leftists, terrorists | bezochtdatum = 2016-09-18 | author = Balikesi̇r | date = 2016-02-28 | publisher = Hurriyet Daily News | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20160718071503/http://www.hurriyetdailynews.com/turkish-pm-erdogan-calls-protesters-atheists-leftists-terrorists.aspx?PageID=238&NID=63068&NewsCatID=338 | archiefdatum = 2016-07-18 | dead-url = no}}</ref> In een telefoongesprek dat op 26 februari werd geüpload lijkt Erdoğan zijn zoon Bilal aan te sporen om geen genoegen te nemen met 10 miljoen euro smeergeld. Het zou gaan om fraude bij de aanbesteding van een gaspijpleiding naar Iran en Turkmenistan.<ref name="Pamuk 20140227">{{Citeer web | url = http://www.reuters.com/article/us-turkey-erdogan-idUSBREA1Q0FL20140227 | title = Turkish Prime Minister targeted in second audio tape | bezochtdatum = 2016-09-18 | last = Pamuk | first = Humeyra | date = 2014-02-27 | publisher = Reuters | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20160918065444/http://www.reuters.com/article/us-turkey-erdogan-idUSBREA1Q0FL20140227 | archiefdatum = 2016-09-18 | dead-url = no}}</ref><ref name="Today's Zaman with Reuters 20140226">{{Citeer web | url = http://www.todayszaman.com/news-340581-new-leaked-recording-reveals-erdogan-allegedly-unhappy-about-10-mln-bribe.html | title = New leaked recording reveals Erdoğan allegedly unhappy about $10 mln bribe | bezochtdatum = 2016-09-18 <!-- bleek op deze bezochtdatum een dode link te zijn, vandaar de parameter 'dead-url = yes' --> | author = Today's Zaman with Reuters | date = 2014-02-26 | publisher = Today's Zaman | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20151109215922/http://www.todayszaman.com/news-340581-new-leaked-recording-reveals-erdogan-allegedly-unhappy-about-10-mln-bribe.html | archiefdatum = 2015-11-09 | dead-url = no}}</ref> De inconsistenties in de gesprekken tussen Erdoğan en zijn zoon zijn volgens geluidsexperts toe te wijzen aan het gebruik van een [[CryptoPhone]], die de stem van Erdoğan digitaal vervormt.<ref name="McClatchyDC 201402">{{Citeer web | url = http://www.mcclatchydc.com/news/nation-world/world/article24764323.html | title = Erdogan recordings appear real, analyst says, as Turkey scandal grows | bezochtdatum = 2016-09-18 | last = Gutman | first = Roy | date = 2014-02-26 | publisher = McClatchyDC | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20160918071413/http://www.mcclatchydc.com/news/nation-world/world/article24764323.html | archiefdatum = 2016-09-18 | dead-url = no}}</ref> Agenten die verantwoordelijk waren voor de encryptie van deze telefoons werden prompt ontslagen.<ref name="NSNBC 20140228">{{Citeer web | url = http://nsnbc.me/2014/02/28/evidence-mounts-erdogan-tapes-real/ | title = Evidence mounts that Erdoğan tapes are real | bezochtdatum = 2016-09-18 | author = NSNBC | date = 2014-02-28 | publisher = NSNBC | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20160304191842/http://nsnbc.me/2014/02/28/evidence-mounts-erdogan-tapes-real/ | archiefdatum = 2016-03-04 | dead-url = no}}</ref><ref name="Today's Zaman 20140226b">{{Citeer web | url = http://www.todayszaman.com/news-340570-pm-erdogans-tapes-not-doctored-specialists-agree.html | title = PM Erdoğan's tapes not doctored, specialists agree | bezochtdatum = 2016-09-18 <!-- bleek op deze bezochtdatum een dode link te zijn, vandaar de parameter 'dead-url = yes' --> | author = Today's Zaman | date = 2014-02-26 | publisher = Today's Zaman | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20140509185409/http://www.todayszaman.com/news-340570-pm-erdogans-tapes-not-doctored-specialists-agree.html | archiefdatum = 2014-05-09 | dead-url = no}}</ref> Hoewel de audio-opnamen volgens experts authentiek zijn,<!-- DEFECTE EXTERNE LINK, geconstateerd op zondag 18 september 2016 en niet gevonden op archive.org: URL https://www.dropbox.com/s/fpvlz3hecsv0b02/Guarded%20Risk%20%20-%20Joshua%20Marpet%20-%20Audio%20Forensic%20Report.pdf Audio Forensic Report Guarded Risk - Joshua Marpet --><ref name="Joshua JAARTAL">{{Citeer web | url = http://www.youtube.com/watch?v=HUDBTbOgt3M | title = Joshua Marpet RTE - Bilal Erdoğan Ses Kaydı Analizi | bezochtdatum = 2014-02-28 | author = loserblueser | date = 2016-09-18 | format = pdf | publisher = YouTube | archiefurl = https://web.archive.org/web/20140704075620/http://www.youtube.com/watch?v=HUDBTbOgt3M | archiefdatum = 2014-07-04 | dead-url = no}} Live analyse door Joshua Marpet op youtube.com</ref><ref name="kivanckitapci 0140225">{{Citeer web | url = http://kivanckitapci.wordpress.com/2014/02/25/tayyip-erdogan-bilal-erdogan-telefon-gorusmesi-analizi/ | title = Tayyip Erdogan Bilal Erdogan Telefon Gorusmesi Analizi | bezochtdatum = 2016-09-18 <!-- bleek op deze bezochtdatum een dode link te zijn, vandaar de parameter 'dead-url = yes' --> | date = 2014-02-25 | language = tr | archiefurl = https://web.archive.org/web/20140302185211/http://kivanckitapci.wordpress.com/2014/02/25/tayyip-erdogan-bilal-erdogan-telefon-gorusmesi-analizi/? | archiefdatum = 2014-03-02 | dead-url = yes}}</ref> zou de Turkse politie opdracht hebben gekregen om al het bewijsmateriaal te vernietigen.<ref name="Hacaoglu 20140228">{{Citeer web | url = http://www.bloomberg.com/news/articles/2014-02-28/turk-police-told-to-destroy-erdogan-wiretaps-zaman-says | title = Turk police told to destroy Erdogan wiretaps, Zaman says | bezochtdatum = 2016-09-18 | last = Hacaoglu | first = Selcan | date = 2014-02-28 | publisher = Bloomberg | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20151001162604/http://www.bloomberg.com/news/articles/2014-02-28/turk-police-told-to-destroy-erdogan-wiretaps-zaman-says | archiefdatum = 2015-10-02 | dead-url = no}}</ref> Volgens een onderzoek dat in opdracht van de Turkse overheid werd opgesteld is er geen bewijs dat er in de gesprekken is geknipt, maar bestaat het audiokanaal van de YouTube-video uit vijf unieke gesprekken.<ref name="Grigoras & Smith 20140227">{{Citeer web | url = http://image.haber7.com/haber7/dosya/FMSReport_MB_PublicRelease.pdf | title = Report regarding digital audio analysis ‘Basçalan Erdogan'in Yalanlarinin ve Yolsuzluklarinin Kaydi.mp4’ | bezochtdatum = 2016-09-18 | author = The forensic laboratory of Catalin Grigoras and Jeff M. Smith | date = 2014-02-27 | format = pdf | publisher = Haber7.com | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20140415000000*/http://image.haber7.com/haber7/dosya/FMSReport_MB_PublicRelease.pdf | archiefdatum = 2014-03-08 | dead-url = no}}</ref> Dit rapport vermeldt echter niet dat dit in de originele video ook duidelijk wordt aangegeven. Erdoğan weerlegt sindsdien de gesprekken als een 'immorele montage',<ref name="Guardian 20140227">{{Citeer web | url = http://www.theguardian.com/world/2014/feb/27/turkish-pm-corruption-youtube-recep-tayyip-erdogan | title = Turkish PM faces deepening corruption scandal as second tape emerges | bezochtdatum = 2016-09-18 <!-- bleek op deze bezochtdatum een dode link te zijn, vandaar de parameter 'dead-url = yes' --> | author = Reuters in Ankara | date = 2014-02-27 | publisher = The Guardian | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20140322090415/http://www.theguardian.com/world/2014/feb/27/turkish-pm-corruption-youtube-recep-tayyip-erdogan | archiefdatum = 2014-03-22 | dead-url = yes}}</ref> waarmee hij volgens de Turkse oppositie heeft toegegeven dat de stem in de gesprekken inderdaad van hemzelf afkomstig is. Ook de voorzitter van de [[Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling|AKP]] gaf toe dat de stemmen zeer wel afkomstig kunnen zijn van Erdoğan en zijn zoon.<ref name="Gutman 2014">{{Citeer web | url = Erdogan's party leader concedes voices on tapes could be prime minister's son | title = http://www.miamiherald.com/2014/03/03/3971911/erdogans-party-leader-concedes.html | bezochtdatum = 2016-09-18 | last = Gutman | first = Roy | date = 2014-03-03 | publisher = Miami Herald | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20151109193007/http://www.miamiherald.com/latest-news/article1960956.html | archiefdatum = 2015-11-09 | dead-url = no}}</ref> Erdoğan probeerde de verspreiding van de opnamen te stoppen door een copyright op zijn telefoongesprekken te claimen, waarmee hij indirect de authenticiteit zou hebben bevestigd.<ref name="Techdirt 2014">{{Citeer web | url = https://www.techdirt.com/articles/20140313/17054426573/copyright-as-censorship-turkeys-prime-minister-copyrights-his-recorded-calls-to-get-them-off-youtube.shtml | title = Copyright as censorship: Turkey's Prime Minister copyrights his recorded calls to get them off Youtube | bezochtdatum = 2016-09-18 | author = the copyright's-not-about-cenosrship? dept | date = 2014-03-14 | publisher = Techdirt | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20160512102849/https://www.techdirt.com/articles/20140313/17054426573/copyright-as-censorship-turkeys-prime-minister-copyrights-his-recorded-calls-to-get-them-off-youtube.shtml | archiefdatum = 2016-05-12 | dead-url = no}}</ref><ref name="Ulusal Kanal 2014">{{Citeer web | url = http://www.ulusalkanal.com.tr/gundem/erdogan-sesinin-telif-hakkini-aliyor-h24092.html | title = Erdoğan sesinin telif hakkını alıyor | bezochtdatum = 2016-09-18 | author = Ulusal Kanal | date = 2014-03-13 | publisher = | language = tr | archiefurl = https://web.archive.org/web/20160329115444/http://www.ulusalkanal.com.tr/gundem/erdogan-sesinin-telif-hakkini-aliyor-h24092.html | archiefdatum = 2016-03-29 | dead-url = no}}</ref> Een parlementslid van de AKP beweerde dat corruptie onder de 'vrijheid te zondigen' zou moeten vallen.<ref name="Todays Zaman 20140306">{{Citeer web | url = http://www.todayszaman.com/news-341389-journalists-academics-astonished-as-ak-party-deputy-justifies-corruption.html | title = Journalists, academics astonished as AK Party deputy justifies corruption | bezochtdatum = 2016-09-18 <!-- bleek op deze bezochtdatum een dode link te zijn, vandaar de parameter 'dead-url = yes' --> | date = 2014-03-06 | publisher = Today's Zaman | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20140421130812/http://www.todayszaman.com/news-341389-journalists-academics-astonished-as-ak-party-deputy-justifies-corruption.html | archiefdatum = 2014-03-06 | dead-url = yes}}</ref>
| |
|
| |
| Volgens Erdoğan is er van corruptie geen sprake, en is het geheel het werk van een samenzwering door een 'parallelle staat', in samenwerking met 'buitenlandse krachten'. In de maanden die volgden op het corruptieonderzoek werden ruim 7.000 agenten, meer dan duizend werknemers van veiligheidsdiensten en honderden rechters en officieren van justitie ontslagen of overgeplaatst.<ref name="Nieuwsblad 20140213">{{Citeer web | url = http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=dmf20140213_00977971 | title = Turkse politie drijft manifestanten op gewelddadige manier uiteen in Ankara | bezochtdatum = 2016-09-18 | author = Ibo, bron Belga | date = 2014-02-13 | publisher = Het Nieuwsblad | language = nl | archiefurl = https://web.archive.org/web/20140304205856/http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=dmf20140213_00977971 | archiefdatum = 2014-03-04 | dead-url = no}}</ref><ref name="Todays Zaman 20140220">{{Citeer web | url = http://www.todayszaman.com/news-339958-almost-1000-officers-removed-from-post-in-izmir-ankara.html | title = Almost 1000 officers removed from post in İzmir, Ankara | bezochtdatum = 2016-09-18 <!-- bleek op deze bezochtdatum een dode link te zijn, vandaar de parameter 'dead-url = yes' --> | author = Today's Zaman | date = 2014-03-20 | publisher = Today's Zaman | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20140301184334/http://todayszaman.com/news-339958-almost-1000-officers-removed-from-post-in-izmir-ankara.html | archiefdatum = 2014-03-01 | dead-url = yes}}</ref> In een gelekt telefoongesprek zou te horen zijn hoe Erdoğan zich na het bekend worden van de corruptiezaak persoonlijk bezighield met het vervangen van openbaar aanklagers.<ref name="Sundays Zaman 20140306">{{Citeer web | url = http://www.todayszaman.com/news-341388-pm-erdogan-appointed-prosecutors-to-major-graft-probe-new-recording.html | title = PM Erdoğan appointed prosecutors to major graft probe: new recording | bezochtdatum = 2016-09-18 <!-- bleek op deze bezochtdatum een dode link te zijn, vandaar de parameter 'dead-url = yes' --> | author = Today's Zaman | date = 2014-03-06 | publisher = Sunday's Zaman | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20140406163913/http://todayszaman.com/news-341388-pm-erdogan-appointed-prosecutors-to-major-graft-probe-new-recording.html | archiefdatum = 2014-04-06 | dead-url = yes}}</ref> Volgens Erdoğan zijn deze mensen aanhangers van [[Fethullah Gülen]], en hij omschreef ze als 'hashasjins' (hasjrokende huurmoordenaars). Een ruime meerderheid van de Turkse bevolking gelooft echter niet in het officiële standpunt van de regering over het corruptieonderzoek.<ref name="Todays Zaman 20140217">{{Citeer web | url = http://www.todayszaman.com/news-339704-survey-reveals-widespread-public-support-for-corruption-probe-in-turkey.html | title = Survey reveals widespread public support for corruption probe in Turkey | bezochtdatum = 2016-09-18 <!-- bleek op deze bezochtdatum een dode link te zijn, vandaar de parameter 'dead-url = yes' --> | author = Today's Zaman | date = 2014-02-17 | publisher = Sunday's Zaman | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20140309071638/http://www.todayszaman.com/news-339704-survey-reveals-widespread-public-support-for-corruption-probe-in-turkey.html | archiefdatum = 2014-03-09 | dead-url = no}}</ref> Daarnaast bleek uit een van de geluidsopnamen dat Erdoğan na het lekken van het schandaal zelf de nieuwe aanklagers voor de zaak uitkoos.<ref name="Sundays Zaman 20140306" />
| |
|
| |
| In maart 2016 verliet Erdoğans zoon Bilal hals over kop [[Bologna (stad)|Bologna]], alwaar hij zijn studies wilde afronden. Volgens de Italiaanse justitie zou Bilal zijn studie echter als dekmantel hebben gebruikt om grote sommen geld naar Italië te sluizen.<ref name="DiePresse 2016">{{Citeer web | url = http://diepresse.com/home/politik/aussenpolitik/4939394/Geldwaescheverdacht_ErdoganSohn-flieht-aus-Bologna | title = Geldwäscheverdacht: Erdoğan-Sohn flieht aus Bologna | bezochtdatum = 2016-09-18 | author = DiePresse.com | date = 2016-03-04 | publisher = Die Presse | language = de | archiefurl = https://web.archive.org/web/20160417190504/http://diepresse.com/home/politik/aussenpolitik/4939394/Geldwaescheverdacht_ErdoganSohn-flieht-aus-Bologna | archiefdatum = 2016-04-17 | dead-url = no}}</ref> Eerder had de Duitse justitie al verdenkingen geuit over illegale geldstromen van Erdoğan. In een interview met de Italiaanse staatsomroep [[Radiotelevisione Italiana|RAI]] zei Erdoğan dat de Italiaanse justitie zich beter kan bezighouden met de bestrijding van de [[maffia]] dan onderzoek te doen naar de eventuele witwaspraktijken van zijn zoon Bilal. Een arrestatie van Bilal zou leiden tot een verslechtering van de relatie tussen de twee landen.<ref name="Binnie Accardo 2016">{{Citeer web
| |
| | url = http://www.reuters.com/article/us-italy-turkey-moneylaundering-idUSKCN10D1SG | title = Italy, Turkey trade barbs over money-laundering probe into Erdogan's son | bezochtdatum = 2016-09-18 | author = Binnie I, Accardo V. | date = 2016-08-02 | publisher = Reuters | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20160915202704/http://www.reuters.com/article/us-italy-turkey-moneylaundering-idUSKCN10D1SG | archiefdatum = 2016-09-15 | dead-url = no}}</ref> In een reactie op Twitter en Facebook gaf de premier van Italie [[Matteo Renzi]] aan dat Italiaanse rechters zich conformeren naar de wet en de Italiaanse grondwet, en niet de opinie van Erdogan.<ref name="Bloomberg 20160802">{{Citeer web | url = http://www.bloomberg.com/news/articles/2016-08-02/renzi-takes-a-swipe-at-erdogan-in-row-over-turkish-leader-s-son | title = Renzi takes a swipe at Erdogan in row over Turkish leader’s son | bezochtdatum = 2016-09-18 | last = Bertacche | first = Marco | date = 2016-08-02 | publisher = Bloomberg | language = en | archiefurl = https://web.archive.org/web/20160803230523/http://www.bloomberg.com/news/articles/2016-08-02/renzi-takes-a-swipe-at-erdogan-in-row-over-turkish-leader-s-son | archiefdatum = 2016-08-03 | dead-url = no}}</ref>
| |
|
| |
| === Media en censuur ===
| |
| Tijdens Erdoğans ambtstermijnen werden meer dan honderd journalisten gevangengezet<ref>{{Cite news|url=http://www.bianet.org/english/freedom-of-expression/135635-journalists-are-in-prison-because-of-their-writings|titel=Journalists are in Prison Because of their Writings|uitgever=Bianet|datum=23 Januari 2012|bezochtdatum=26 jan 2012}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.nytimes.com/2012/01/05/world/europe/turkeys-glow-dims-as-government-limits-free-speech.html?_r=1|titel=Charges Against Journalists Dim the Democratic Glow in Turkey|uitgever=NYTimes|datum=4 jan 2012|bezochtdatum=26 jan 2012}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.aljazeera.com/video/europe/2012/01/2012123165013577901.html|titel=Turkey's shrinking media freedoms|uitgever=AlJazeera|datum=23 jan2012|bezochtdatum=26 jan 2012}}</ref> en bekleedt Turkije op de [[Press Freedom Index]]<ref>{{Cite news|url=http://www.bianet.org/english/freedom-of-expression/128639-freedom-house-critic-of-press-freedom-in-turkey|titel=Freedom House Critic of Press Freedom in Turkey|uitgever=Bianet|datum=17 mrt 2011|bezochtdatum=26 jan 2012}}</ref> eind 2012 rang 154 van de 179 opgenomen landen.<ref>[http://en.rsf.org/spip.php?page=classement&id_rubrique=1054 PRESS FREEDOM INDEX 2013]</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.turkishweekly.net/news/130376/press-freedom-39-terrible-39-in-turkey-watch-group.html|titel=Press Freedom 'Terrible' in Turkey: Watch Group|uitgever=Journal Of Turkish Weekly|datum=23 jan 2012|bezochtdatum=26 jan 2012}}</ref> Honderden studenten werden ervan beschuldigd lid te zijn van illegale organisaties en gearresteerd voor het ondermijnen van de staat.<ref>{{Cite news|url=http://www.bianet.org/english/freedom-of-expression/126641-students-stay-5-more-months-in-prison-for-posting-banner|titel=Students Stay 5 more Months in Prison for Posting Banner|uitgever=Bianet|datum=16 dec 2010|bezochtdatum=26 jan 2012}}</ref> Erdoğan wordt ook bekritiseerd voor zijn politisering van de media, vooral na de demonstraties in 2013. De [[Republikeinse Volkspartij]] (CHP) beweert dat meer dan 1863 journalisten hun baan hebben verloren als gevolg van hun verzet tegen de regering.<ref>http://www.hurriyetdailynews.com/1863-turkish-journalists-fired-during-akp-rule-opposition-report-says.aspx?pageID=238&nID=73547&NewsCatID=339</ref> Journalisten van het kritische Cihan News Agency en de krant Zaman werden herhaaldelijk uitgesloten van het bijwonen van persconferenties en de mogelijkheid om vragen te stellen.<ref>http://www.huffingtonpost.com/yavuz-baydar/barring-coverage-assaults_b_6135640.html</ref> Verschillende kritische journalisten, zoals Soner Yalçın werden gearresteerd als een onderzoek naar een vermeende staatsgreep.<ref>http://bianet.org/english/media/143140-soner-yalcin-imprisoned-journalist-released</ref>
| |
|
| |
| Opmerkelijke gevallen van censuur van de media vonden plaats tijdens de demonstraties in 2013 tegen de regering, toen de mainstream media geen enkel nieuws uitzonden over de demonstraties tot 3 dagen na het begin. Het gebrek aan media-aandacht werd gesymboliseerd door [[CNN]] International, dat wel verslag deed van de demonstraties, terwijl CNN Türk op hetzelfde moment een documentaire over pinguïns uitzond.<ref>http://www.theguardian.com/commentisfree/2013/jun/09/turkey-mainstream-media-penguins-protests</ref> De Hoge Raad van Radio en Televisie (RTÜK) gaf een boete aan kritische nieuwszenders, waaronder Halk TV en Ulusal Kanal, voor hun berichtgeving van de demonstraties en beschuldigde hen van het tonen van beelden die "moreel, fysiek en mentaal destabiliserend zouden zijn voor kinderen".<ref>http://www.hurriyet.com.tr/gundem/23486445.asp</ref> Erdoğan werd bekritiseerd wegens het niet reageren op de beschuldigingen van media-intimidatie, en veroorzaakte internationale verontwaardiging toen hij journaliste Amberin Zaman van ''[[The Economist]]'' vertelde dat zij haar plaats moest weten en haar een 'schaamteloze militante' noemde tijdens zijn campagne voor de presidentsverkiezingen in 2014.<ref>[http://www.independent.co.uk/news/world/europe/know-your-place-you-shameless-militant-turkish-prime-minister-tells-female-journalist-9656896.html Turkish Prime Minister Erdogan tells female journalist: 'Know your place, you shameless militant']</ref> Erdoğan werd opnieuw bekritiseerd voor het ontvangen van onevenredige media-aandacht in vergelijking met zijn rivalen tijdens diezelfde verkiezingen. De Britse krant [[The Times]] beweerde dat tussen 2 en 4 juli de staatszender TRT 204 minuten besteedde aan Erdoğans campagne en minder dan 3 minuten aan die van zijn beide rivalen.<ref>http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2014/07/140731_erdogan_trt_times.shtml</ref>
| |
|
| |
| ==== Bemoeienis met Turkse media ====
| |
| Uit gelekte telefoongesprekken in 2014 bleek dat Erdoğan hoogstpersoonlijk censuur oplegt aan de Turkse media. Te horen is hoe Erdoğan direct belt met managers van televisiestations om speeches van oppositiepartijen te stoppen, of om nieuws uit de lichtkrant te laten verwijderen. Ook zijn zoon Bilal zou persoonlijk druk uitoefenen op de Turkse media.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-338524-recording-of-pm-erdogans-media-intervention-leaked-onto-internet.html PM Erdoğan's act of censorship exposed by a voice record, draws ire] Today's Zaman, 5 februari 2014</ref><ref>[http://www.todayszaman.com/news-338940-new-voice-recording-reveals-pm-erdogans-interference-in-media.html New voice recording reveals PM Erdoğan's interference in media] Today's Zaman, 9 februari 2014</ref><ref>[http://t24.com.tr/haber/erdogan-haberturkte-bahcelinin-grup-toplantisi-yayinini-durdurmus/250594] t24, 9 februari 2014</ref><ref>[http://www.youtube.com/channel/UCrDW2nSuCObqXEaMu7RZQtw/videos "Haramzadeler Collection"] De betreffende taps</ref> Enkele dagen na het verschijnen van de tapes erkende Erdoğan de authenticiteit ervan.<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/turkish-pm-acknowledges-phone-call-to-media-executive.aspx?pageID=517&nID=62368&NewsCatID=338 Turkish PM acknowledges phone call to media executive] Hurriyet Daily News, 12 februari 2014</ref> Uit gesprekken die later naar buiten kwamen zou blijken dat Erdoğan tevens druk uitoefende op de Turkse media om zijn mogelijk toekomstige tegenstander [[Mustafa Sarıgül]] minder aandacht te geven.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-339729-erdogan-instructs-manager-to-cut-news-on-oppositions-istanbul-mayoral-candidate.html Erdoğan instructs manager to cut news on opposition’s İstanbul mayoral candidate] Today's Zaman, 18 februari 2014</ref> Een uitzending van een populaire islamitische prediker zou onder druk van Erdoğan zijn afgebroken.<ref>[http://www.zamanvandaag.nl/nieuws/turkije/2953/erdo%C4%9F-duldt-geen-kritiek Erdoğan duldt geen kritiek] Zaman Vandaag, 23 februari 2014</ref> In een telefoongesprek voert Erdoğan druk uit op de hoofdredacteur van de krant [[Star (krant)|Star]]. Volgens Erdoğan had deze redacteur persoonlijke interesses en zouden zulke mensen niet thuishoren in een redactie. De betrokken journalisten werden later ontslagen.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-342452-recordings-show-erdogans-control-over-media.html Recordings show Erdoğan's control over media] Today's Zaman, 18 maart 2014</ref> De hoofdredacteur van Star nam kort hierna zijn ontslag omdat hij vond dat hij niet langer achter de krant kon staan, die volgens hem de politieke tweespalt in de maatschappij vergroot.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-343107-pro-government-journalist-resigns-over-dailys-hate-speech.html Pro-government journalist resigns over daily's hate speech] Today's Zaman, 26 maart 2014</ref> Ook Erdoğans dochter Sümeyye bleek betrokken bij manipulatie van media; in een gesprek met de Turkse publieke omroep [[Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu|TRT]] is te horen hoe zij de opdracht geeft om nep-Twitteraccounts te gebruiken voor een campagne.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-340266-in-new-leaks-govt-allegedly-meddles-in-media-insults-yok-head.html In new leaks, gov't allegedly meddles in media, insults YÖK head] Today's Zaman, 23 februari 2014</ref>
| |
|
| |
| Uit andere gelekte gesprekken en documenten zou tevens blijken dat Erdoğan een geheim fonds had opgezet om de Turkse mediagiganten [[Sabah (krant)|Sabah]] en [[ATV (Turkse televisiezender)|ATV]] over te nemen. In ruil voor publieke aanbestedingen van onder andere het [[derde vliegveld van Istanboel]] zou zijn gevraagd een donatie in het fonds te doen. Volgens de Turkse oppositie zou Erdoğan zo indirect eigenaar zijn geworden van deze bedrijven.<ref>[http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2014/02/turkish-opposition-claims-erdogan-owns-media.html Opposition claims Erdogan may be media owner] Al-monitor, 12 februari 2014</ref><ref>[http://www.gazetecileronline.com/newsdetails/12624-/GazetecilerOnline/sabah-atv-nasil-el-degistirdi-sabah-atv-erdogan39i Sabah atv nasıl el değiştirdi? “Sabah atv, Erdoğan'ın”] Gazeteciler online, 28 januari 2014</ref> Erdoğan zou ook druk hebben uitgevoerd op bevriende zakenlieden om de failliete krant [[Akşam]] en het televisiestation [[SKYtürk360]] over te nemen.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-340806-new-recording-shows-bilal-erdogan-involved-in-35-million-island-deal.html New recording shows Bilal Erdoğan involved in $35 million island deal] Today's Zaman, 28 februari 2014</ref> Erdoğan zou tevens zijn minister van Justitie onder druk hebben gezet om de kritische mediamagnaat Aydın Doğan veroordeeld te krijgen.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-341157-new-leak-exposes-erdogans-meddling-in-judiciary-sparks-criticism.html New leak exposes Erdoğan's meddling in judiciary, sparks criticism] Today's Zaman, 4 maart 2014</ref> In een speech in Ankara op 5 maart bevestigde Erdoğan de authenticiteit van dit gesprek.<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/only-natural-to-ask-justice-minister-to-follow-trial-pm-erdogan.aspx?pageID=238&nID=63226&NewsCatID=338 'Only natural' to ask justice minister to follow trial: PM Erdoğan] Hurriyet Daily News, 5 maart 2014</ref><ref>[http://www.todayszaman.com/news-341186-erdogan-confirms-tape-seen-as-meddling-in-judiciary.html Erdoğan confirms tape seen as meddling in judiciary] Today's Zaman, 5 maart 2014</ref> In maart 2014 verbood de Turkse media-autoriteit (RTÜK) 35 programma's van de zender [[Samanyolu]] (Melkweg) van [[Fethullah Gülen]]. Volgens RTÜK zouden deze programma's een eenzijdig beeld geven van het nieuws. De Europese Commissie riep hierna de Turkse regering op om de onafhankelijkheid van de media-autoriteit te garanderen.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-342450-media-regulator-must-be-independent-nondiscriminatory-ec-says.html Media regulator must be independent, nondiscriminatory, EC says] Today's Zaman, 18 maart 2014</ref><ref>[http://www.todayszaman.com/news-343133-rtuk-suspends-15-more-samanyolu-news-shows-inflicting-harshest-penalty-yet.html RTÜK suspends 15 more Samanyolu news shows, inflicting harshest penalty yet] Today's Zaman, 27 maart 2014</ref> Op 27 maart werd de zender [[KanalTürk]] verboden.<ref>[http://www.nrc.nl/nieuws/2014/03/27/niet-alleen-twitter-maar-ook-youtube-geblokkeerd-door-turkije/ Niet alleen Twitter, maar ook YouTube geblokkeerd door Turkije] NRC, 27 maart 2014</ref> Tijdens de verkiezingen werden websites van oppositiemedia (waaronder [[Taraf]], [[Zaman (dagblad)|Zaman]] en [[Cihan]]) gehackt en met DDoS-aanvallen platgelegd.<ref>[http://www.magazincity.com/taraf-gazetesinin-internet-sitesi-siber-saldiri-sonucu-coktu/ Taraf gazetesinin internet sitesi hacklendi!] Magazincity, 30 maart 2014</ref><ref>[http://www.muhalifgazete.com/haber/95419/cihana-siber-saldiri.html CİHAN'a siber saldırı!] muhalifgazete, 30 maart 2014</ref> Staatsmedia gaven een compleet andere tussenstand dan private media, en de telling werd in verschillende delen van het land onderbroken door ongebruikelijke stroomstoringen.<ref>[http://www.sendika.org/2014/03/turkeylocal-elections-widespread-electricity-cuts-and-media-manipulation-while-vote-counting/ Turkey/Local elections: Widespread electricity cuts and media manipulation while vote counting] Sendika, 30 maart 2014</ref>
| |
|
| |
| Journalisten krijgen in Turkije steeds meer te maken met fysieke beperkingen aan hun werk. Na de [[mijnramp in Soma]] op 14 mei 2014 werd het stadje na een grote anti-regeringsdemonstratie van de buitenwereld afgesloten.<ref>[http://nos.nl/video/649249-zoektocht-naar-overlevenden-mijnramp-stopgezet.html Zoektocht naar overlevenden mijnramp stopgezet] NOS, 17 mei 2014</ref> Advocaten en journalisten mochten de stad niet in. Dit gebeurde tevens na de [[Bomaanslag in Reyhanlı]] in 2013,<ref>[http://www.bianet.org/english/media/146564-journalists-protest-media-ban-in-reyhanli-blasts Journalists Protest Media Ban in Reyhanlı Blasts] Bianet, 13 mei 2013</ref> na de luchtaanval op een groep jonge smokkelaars in Uludere/Roboski eind 2011 en na de gijzeling van 80 Turken in [[Mosoel]] door de terreurbeweging [[Islamitische Staat in Irak en de Levant|ISIS]].<ref>[http://www.businessweek.com/news/2014-06-17/erdogan-warning-media-yields-blackout-on-turks-captured-in-iraq Erdogan Warning Media Yields Blackout on Turks Captured in Iraq] Bloomberg Buisiness week, 17 juni 2014</ref> Bij deze incidenten werden 'mediastiltes' opgelegd, nadat de lokale bevolking de regering als schuldige aanwees en in diverse steden de straat op ging.
| |
|
| |
| ==== Strijd tegen sociale media ====
| |
| Volgens critici is de nieuwe restrictieve internetwetgeving die in 2014 werd aangenomen bedoeld om de bevolking te weerhouden de telefoontaps te horen.<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/top-three-things-that-annoy-pm-erdogan.aspx?pageID=449&nID=62416&NewsCatID=409 Murat Yetkin, Hurriyet Daily News, 13 februari 2014]</ref> De wet geeft de regering het recht elke website te blokkeren zonder tussenkomst van een rechter. Sinds de wet werd aangenomen zijn diverse websites geblokkeerd waarop taps werden geüpload, waaronder [[SoundCloud]] en [[Vimeo]].<ref>[http://www.eurasianet.org/node/67999 Turkey: Is a Dark Net Rising?] Eurasianet, 31 januari 2014</ref><ref>[http://engelliweb.com/ Erişime Engellenen Websiteleri] Lijst van geblokkeerde websites</ref> Erdoğan dreigde ook om [[YouTube]] en [[Facebook]] te verbieden na de lokale verkiezingen eind maart.<ref>[http://www.hln.be/hln/nl/16518/Rellen-in-Turkije/article/detail/1806833/2014/03/07/Turkse-premier-Erdogan-wil-Facebook-en-YouTube-verbieden.dhtml Turkse premier Erdogan wil Facebook en YouTube verbieden] HLN.be, 7 maart 2014</ref><ref>[http://www.todayszaman.com/news-341402-turkish-pm-threatens-to-ban-facebook-youtube.html Turkish PM threatens to ban Facebook, YouTube] Today's Zaman, 7 maart 2014</ref> De minister van Communicatie verdedigde zo'n verbod, omdat er volgens hem op het internet beledigingen worden geuit richting Erdoğan.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-341428-minister-supports-move-to-block-facebook-and-youtube.html Minister supports move to block Facebook and YouTube] Today's Zaman, 7 maart 2014</ref> Een verbod op Facebook zou Turkije plaatsen in het rijtje Iran, Syrië en China.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-341416-facebook-ban-would-put-turkey-in-league-with-china-syria-iran.html Facebook ban would put Turkey in league with China, Syria, Iran] Today's Zaman, 7 maart 2014</ref> Enkel China heeft meer internetcensuur,<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/turkey-ranks-second-in-internet-censors-report.aspx?pageID=238&nID=62219&NewsCatID=339 Turkey ranks second in Internet censors: Report] Hurriyet Daily News, 8 februari 2014</ref> en Turkije heeft de meeste opgesloten journalisten van enig land in de wereld.<ref>[http://www.cbc.ca/news/world/turkey-is-world-leader-in-jailing-journalists-for-2nd-year-1.2468483 Turkey is world leader in jailing journalists for 2nd year] CBC news, 18 december 2013</ref> Enkele uren na een toespraak van premier Erdoğan op 20 maart werd [[Twitter]] zonder tussenkomst van een rechter geblokkeerd.<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/turkish-judiciary-did-not-block-twitter-court-rules.aspx?pageID=238&nID=63948&NewsCatID=339 Turkish judiciary did not block Twitter, court rules] Hurriyet Daily News, 21 maart 2014</ref> In de toespraak zei Erdoğan over de kritiek op het verbod: 'De internationale gemeenschap kan dit of dat zeggen, het maakt mij allemaal niets uit'.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-342632-widespread-twitter-outages-in-turkey-after-pm-erdogan-threatens-ban.html Widespread Twitter outages in Turkey after PM Erdoğan threatens ban] Today's Zaman, 20 maart 2014</ref> Over andere sociale media zei hij: 'We zullen ze allemaal uitroeien.'<ref>[http://www.bbc.com/news/world-europe-26677134 Twitter website 'blocked' in Turkey] BBC News, 21 maart 2014</ref> Europese en Amerikaanse politici lieten zich direct fel uit over het verbod.<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/eu-and-us-condemn-cowardly-and-pointless-twitter-ban.aspx?pageID=238&nID=63889&NewsCatID=339 EU and US condemn ‘cowardly and pointless’ Twitter ban] Hurriyet Daily News, 21 maart 2014</ref> De 12 miljoen Turkse twitteraars trokken zich niets aan van het verbod en bleven via VPN-tunnels tweeten;<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/no-drop-in-number-of-tweets-despite-ban-twitterisblockedinturkey-becomes-tt.aspx?pageID=238&nID=63894&NewsCatID=338 No drop in number of tweets despite ban, #TwitterisblockedinTurkey becomes TT] Hurriyet Daily News, 21 maart 2014</ref> het aantal tweets nam met 33% toe<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/twitter-usage-soars-in-turkey-let-alone-succumbing-to-the-ban.aspx?pageID=238&nID=63952&NewsCatID=338 Twitter usage SOARS in Turkey, let alone succumbing to 'the ban'] Hurriyet Daily News, 21 maart 2014</ref> en zelfs ministers gingen ermee door. Enkele uren na het verbod verzond president Gül een tweet waarin hij aangaf dat het sluiten van sociale media 'niet geaccepteerd kan worden'.<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/shutdown-of-social-media-platforms-cannot-be-approved-turkish-president-gul-writes-on-twitter.aspx?pageID=238&nID=63895&NewsCatID=338 Shutdown of social media platforms ‘cannot be approved,’ Turkish President Gül writes on Twitter] Hurriyet Daily News, 21 maart 2014</ref> Het [[United States Department of State|Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken]] noemde het verbod een vorm van '21e-eeuwse [[boekverbranding]]'.<ref>[http://blogs.state.gov/stories/2014/03/21/21st-century-book-burning '21st Century Book Burning'] Douglas Frantz op de officiële blog van de US Department of State</ref> Nadat ook URL-verkorters, [[DNS-rootserver|DNS-servers]] en [[Virtueel Particulier Netwerk|VPN-providers]] waren geblokkeerd,<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/tweets-decrease-almost-50-pct-after-nearly-a-week-of-twitter-ban.aspx?pageID=238&nID=64122&NewsCatID=339 Tweets decrease almost 50 pct after nearly a week of Twitter ban] Hurriyet Daily News, 26 maart 2014</ref> groeide het aantal dagelijkse nieuwe [[Tor (netwerk)|Tor-netwerk]]-gebruikers met 700%.<ref>[http://www.ibtimes.co.uk/turkey-10000-new-daily-users-turn-dark-web-browser-tor-after-erdogan-twitter-ban-1441910 Turkey: 10,000 New Daily Users Turn to Dark Web Browser Tor After Erdogan Twitter Ban] International Business Times, 26 maart 2014</ref> Op 27 maart werd [[YouTube]] zonder tussenkomst van een rechter geblokkeerd.<ref>[http://www.nu.nl/buitenland/3737537/turkije-blokkeert-twitter-youtube.html Turkije blokkeert na Twitter ook Youtube] Nu.nl, 27 maart 2014</ref> Tijdens de verkiezingen maakte [[Google]] bekend dat de Turkse overheid diverse van hun DNS-serveradressen had gekaapt. Turkse internetproviders hebben een gemodificeerde serverkloon geïnstalleerd die al het ongewenste verkeer blokkeert en mogelijk persoonlijke informatie verzamelt.<ref>[http://www.bbc.com/news/technology-26818104 Turkey hijacks servers in social media crackdown] BBC News, 31 maart 2014</ref><ref>[http://googleonlinesecurity.blogspot.hk/2014/03/googles-public-dns-intercepted-in-turkey.html Google’s Public DNS intercepted in Turkey] Google Online Security Blog, 29 maart 2014</ref><ref>[http://www.theverge.com/2014/3/30/5564294/google-says-turkey-is-intercepting-web-traffic-to-spy-on-users Google says Turkey is intercepting web traffic to spy on users] The Verge, 30 maart 2014</ref> Ook [[OpenDNS]] en [[Level 3 Communications]] bevestigden dat hun DNS-serveradressen waren gekaapt.<ref>[http://blogs.wsj.com/digits/2014/03/31/how-turkey-spoofed-googles-public-dns-service/?mod=WSJBlog How Turkey Spoofed Google’s Public DNS Service ] Wall Street Journal, 31 maart 2014</ref> Het Turks constitutioneel hof vernietigde de blokkade op Twitter op 3 april, omdat het de vrijheid van meningsuiting zou beperken. Toch bleven sommige internetproviders de website nog tot dagen na de uitspraak blokkeren. Nadat Erdoğan felle kritiek uitte op de beslissing van het hof opende de hoogste Turkse rechtbank een eigen Twitteraccount.<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/turkish-constitutional-court-opens-twitter-account-amid-govt-criticism-on-removing-ban-.aspx?pageID=238&nID=64920&NewsCatID=338 Turkish Constitutional Court opens Twitter account amid gov’t criticism on removing ban] Hurriyet Daily News, 11 april 2014</ref> Het constitutioneel hof vernietigde op 30 mei tevens het verbod op YouTube.<ref>[http://www.nutech.nl/internet/3789397/streep-turkse-youtube-blokkade.html Streep door Turkse Youtube-blokkade] Nutech.nl, 30 mei 2014</ref> Desondanks worden mensen in Turkije tot lange gevangenisstraffen veroordeeld voor het kiezen van een provocerende nickname of avatar op sociale media.<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/user-gets-prison-sentence-for-using-allah-cc-nickname-on-twitter.aspx?pageID=238&nID=67148&NewsCatID=341 User gets prison sentence for using 'Allah CC' nickname on Twitter] Hurriyet Daily News, 29 mei 2014</ref>
| |
|
| |
| Turkije wordt geclassificeerd als een van de grootste 'vijanden van het internet' en een 'land onder toezicht', niet alleen vanwege censuur van het internet,<ref>{{Cite news|url=http://en.rsf.org/turquie-new-internet-filtering-system-02-12-2011,41498.html|titel=New Internet filtering system condemned as backdoor censorship|uitgever=Reporters Without Borders|datum=2 dec 2011|bezochtdatum=26 jan 2012}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.bianet.org/english/freedom-of-expression/114307-ban-on-youtube-enters-2nd-year|titel=Ban on YouTube Enters 2nd Year|uitgever=Bianet|datum=5 mei 2009|bezochtdatum=26 jan 2012}}</ref> maar ook vanwege andere overtredingen op het gebied van privacy en [[Vrijheid van meningsuiting|vrije meningsuiting]]. Tijdens de [[Protesten in Turkije in 2013|protesten van 2013]] zei Erdoğan in een op televisie uitgezonden toespraak: "De politie was er gisteren, is er vandaag en zal er morgen zijn. Het Taksimplein mag geen plaats zijn waar marginale groepen vrij rondlopen."<ref>[http://edition.cnn.com/2013/06/01/world/europe/turkey-protests/index.html?hpt=hp_t1 ''Police crackdown triggers anti-government riots'', ''[[CNN]]'', 1 juni 2013]</ref> Nadat gebruikers van [[sociale media]] zoals [[Twitter]] waren opgespoord, gearresteerd en beschuldigd van het "aanzetten tot haat en openbare vijandigheid", verklaarde Erdoğan: {{Cquote|''Sociale media vind ik de ernstigste bedreiging voor de samenleving''<ref>[http://rt.com/news/turkey-arrests-twitter-activists-258 ''Turkey arrests Twitter activists'', ''[[RT (televisiezender)|RT.com]]'', 5 juni 2013]</ref>|Recep Tayyip Erdoğan}}
| |
|
| |
| ==== Manipulatie van opiniepeilingen ====
| |
| Uit de uitgelekte telefoontaps bleek tevens dat Erdoğan zich bezighield met het manipuleren van politieke peilingen. Zo zou volgens een peiling van [[Habertürk]] in 2013 nog 36,8% achter de AKP staan. Dit cijfer bleek echter in het voordeel van de regeringspartij te zijn gemanipuleerd.<ref>[http://en.haberler.com/leaked-audio-reveals-haberturk-manipulated-opinion-368735/ Leaked Audio Reveals Habertürk Manipulated Opinion Poll] Haberler, 7 februari 2014</ref> De eindredacteur van de krant die in het geluidsfragment spreekt over de manipulatie bevestigde kort na het verschijnen de authenticiteit van de opname.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-339043-editor-in-chief-admits-intense-government-pressure-on-media.html Editor-in-chief admits intense government pressure on media] Today's Zaman, 10 februari 2014</ref> De AKP maakte hierna bekend dat de partij van plan was om 800.000 aan de partij gelieerde 'toezichthouders' in de stembureaus te plaatsen, om te voorkomen dat mensen 'gemanipuleerd' zouden worden om niet op de AKP te stemmen.<ref>[http://www.dailysabah.com/nation/2014/02/10/ak-party-vigilant-against-vote-manipulation AK PARTY VIGILANT AGAINST VOTE MANIPULATION] Sabah, 10 februari 2014</ref> Veel oppositieleden vroegen zich af of de verkiezingen nog wel eerlijk zullen verlopen.<ref>[http://en.cihan.com.tr/news/Opposition-expresses-concern-for-security-of-free-and-fair-elections_1253-CHMTM1MTI1My80 Opposition expresses concern for security of free and fair elections] Cihan group, 12 februari 2014</ref> Ook andere peilingsbureaus zouden onder druk hun cijfers hebben aangepast; zo zou de AKP in werkelijkheid al geruime tijd onder de 40% liggen.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-341414-polling-companies-under-pressure-media-outlets-dont-inform-society.html ‘Polling companies under pressure, media outlets don't inform society'] Today's Zaman, 9 maart 2014</ref> Erdoğan heeft gezegd uit de politiek te stappen bij een uitslag onder dit percentage.<ref>[http://www.bnr.nl/nieuws/politiek/588676-1403/turkse-premier-erdogan-legt-hoofd-op-het-hakblok Turkse premier Erdogan legt hoofd op het hakblok] BNR nieuwsradio, 5 maart 2014</ref>
| |
|
| |
| ==== Hernieuwde aanval op vrijheid van meningsuiting ====
| |
| In december 2014 heropende Erdoğan als president de strijd tegen zijn tegenstanders. [[Twitter]]-lek binnen de Turkse regering FuatAvni kondigde op 11 december een massa-arrestatie aan van meer dan 150 journalisten van linkse en aan Fethullah Gülen gelieerde kranten. De volgende dag zei Erdoğan tijdens een toespraak dat hij opnieuw in het 'hol' van zijn vijand zou treden, en dat deze organisaties vernietigd zullen worden.<ref>[http://www.reuters.com/article/2014/12/12/us-turkey-erdogan-cleric-idUSKBN0JQ1LJ20141212 Turkey's Erdogan signals fresh moves against Gulen supporters] Reuters, 12 december 2014</ref> Op 14 december begon de operatie met de uitvaardiging van arrestatiebevelen van journalisten en medewerkers van politie en inlichtingendiensten. Zeker 31 mensen werden gearresteerd, onder wie de hoofdredacteuren van de krant Zaman en tv-zender Samanyolu.<ref>[http://www.todayszaman.com/anasayfa_black-sunday-the-day-turkey-detained-its-prominent-journalists_366944.html Black Sunday: The day Turkey detained its prominent journalists] Today's Zaman, 14 december 2014</ref> Volgens het staatspersbureau Anadolu Agency worden de journalisten verdacht van een poging om de staat omver te werpen met 'intimidatie en dreigementen'.<ref>[http://www.france24.com/en/20141214-turkish-police-raid-media-linked-erdogan-critic-Fethullah-Gulen/ Turkish police raid media linked to Erdogan critic] France 24, 14 december 2014</ref> Naar aanleiding van de arrestaties lieten de Europese Commissie, de voorzitter van het Europees Parlement en verschillende Europese fracties weten zich grote zorgen te maken over persvrijheid in Turkije.<ref>[http://europa.eu/rapid/press-release_STATEMENT-14-2640_en.htm Joint statement on the police raids and arrests of media representatives in Turkey] Europa.eu, 14 december 2014</ref><ref>[http://www.zamanvandaag.nl/nieuws/turkije-europa/7007/eu-zeer-bezorgd-over-aanslag-op-persvrijheid-turkije EU is 'zeer bezorgd' over aanslag op persvrijheid in Turkije] Zaman Vandaag, 14 december 2014</ref> Ook Human Rights Watch en het [[Committee to Protect Journalists|CPJ]] veroordeelden de operatie. In januari 2015 hoorde journaliste Sedef Kabaş het OM 5 jaar gevangenisstraf eisen voor een enkele tweet die zij over het corruptieonderzoek had gepost.<ref>[http://www.zamanvandaag.nl/nieuws/turkije/7425/tot-5-jaar-cel-ge%C3%ABist-tegen-ex-presentatrice-om-tweet-over-corruptieschandaal Tot 5 jaar cel geëist tegen Turkse ex-presentatrice om tweet over corruptieschandaal] Zaman Vandaag, 16 januari 2014</ref> Een minderjarige jongen die Erdoğan zou hebben beledigd tijdens een protest werd gearresteerd. Journaliste Mine Bekiroğlu werd vervolgd voor een 'beledigende' Facebookpost over Erdoğan een jaar eerder.<ref>[http://www.zamanvandaag.nl/nieuws/turkije/7568/tot-2-jaar-cel-ge%C3%ABist-tegen-turkse-journaliste-wegens-beledigen-erdo%C4%9F-op Tot 2 jaar cel geëist tegen journaliste wegens 'beledigen' Erdoğan op Facebook] Zaman Vandaag, 29 januari 2015</ref> Voormalig Miss Turkey Merve Büyüksaraç werd gearresteerd en vervolgd voor een satirisch gedicht dat ze had gepost op [[Instagram]].<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/former-miss-turkey-faces-prison-for-insulting-president-erdogan.aspx?pageID=238&nID=78838&NewsCatID=341 Former Miss Turkey faces prison for ‘insulting’ President Erdoğan] 25 februari 2015</ref> In de eerste paar maanden van zijn presidentschap werden ruim 70 mensen, waaronder ook kinderen, vervolgd voor het uiten van beledigingen op sociale media en tijdens demonstraties.<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/more-turkish-cartoonists-sued-for-insulting-erdogan.aspx?pageID=238&nID=79966&NewsCatID=341 More Turkish cartoonists sued for ‘insulting’ Erdoğan] Hurriyet Daily News, 20 maart 2015</ref> Tevens werden in de eerste maanden van 2015 tientallen mensen gearresteerd, waaronder veel politieagenten die bij het corruptieonderzoek betrokken zouden zijn geweest.<ref>[http://nos.nl/artikel/2021291-meer-arrestaties-wegens-afluisteren-van-erdogan.html Meer arrestaties wegens afluisteren van Erdogan] NOS, 25 februari 2015</ref> Twee cartoonisten werden tot 1 jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens een cover van het satirische blad [[Penguen]], die beledigend zou zijn voor Erdoğan.<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/turkish-cartoonists-sentenced-to-jail-for-insulting-erdogan.aspx?pageID=238&nID=80145&NewsCatID=339 Turkish cartoonists sentenced to jail for insulting Erdoğan] Hurriyet Daily News, 25 maart 2015</ref> Twee andere journalisten van de linkse krant Cumhurriyet werden veroordeeld tot 2 jaar celstraf voor het herpubliceren van een tekening van Mohammed van [[Charlie Hebdo]] <ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/two-turkish-journalists-sentenced-to-two-years-in-jail-for-charlie-hebdo-cover.aspx?PageID=238&NID=98465&NewsCatID=509 Two Turkish journalists sentenced to two years in jail for Charlie Hebdo cover] Hurriyet Daily News, 28 april 2016</ref>
| |
|
| |
| ==== Aanvallen op kantoren media ====
| |
| Nadat de seculiere krant Hürriyet een cynisch citaat van Erdoğan twitterde als reactie op de dood van vele Turkse dienders werd de krant zelf doelwit van aanvallen. Een boze menigte geleid door de voorzitter van de jongerenafdeling van de AKP bestormde het gebouw en richtte er een ravage aan. Ook andere media werden aangevallen, waaronder gebouwen van Sabah en ATV. Na de eerste aanval gaf de leider van de jeugdbeweging in een interview met de officiële staatskrant Anadolu Agency aan dat de rellen door zouden gaan. Later in de week werd Hürriyet opnieuw aangevallen.<ref>[http://www.volkskrant.nl/buitenland/turkse-krant-bestormd-om-foute-tweet-over-erdogan~a4137255/ Turkse krant bestormd om 'foute tweet' over Erdogan] De volkskrant, 7 september 2015</ref><ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/building-of-turkish-daily-broadcaster-attacked-in-istanbul-.aspx?pageID=238&nID=88262&NewsCatID=509 Building of Turkish daily, broadcaster attacked in Istanbul] 9 september 2015</ref><ref>[http://www.todayszaman.com/national_hurriyet-attacked-again-after-govt-fails-to-condemn-first-attack_398620.html Hürriyet attacked again after gov’t fails to condemn first attack] Today's Zaman, 8 september 2015</ref> Enkele dagen na de aanvallen op de krant maakte de Turkse justitie bekend dat zij een onderzoek naar het mediaconcern van de krant was gestart voor het maken van 'propaganda voor een terreurorganisatie'.<ref>[http://www.bbc.com/news/world-europe-34256762 Turkey targets Dogan media 'terror propaganda'] BBC, 15 september 2015</ref> Tijdschrift Nokta werd vervolgd voor een photoshop van Erdoğan op de cover.<ref>[http://www.nrc.nl/nieuws/2015/09/14/turkse-politie-doet-inval-bij-tijdschrift-vanwege-bewerkte-selfie-van-erdogan/ Turkse politie doet inval bij tijdschrift vanwege bewerkte selfie van Erdogan] NRC, 14 september 2015</ref> Tientallen televisiezenders werden verboden <ref>[http://www.totaaltv.nl/nieuws/20861/turkije-haalt-zenders-van-satelliet.html Turkije haalt zenders van satelliet] Totaal tv, 15 september 2015</ref>, waaronder 15 'pro-Koerdische' zenders.<ref>[http://www.todayszaman.com/latest-news_turkeys-media-watchdog-bans-15-pro-kurdish-tv-channels_399140.html Turkey’s media watchdog bans 15 pro-Kurdish TV channels] Today's Zaman, 14 september 2015</ref> De Nederlandse [[Fréderike Geerdink]], die als enige buitenlandse journalist actief was in het Koerdische zuidoosten, werd gedeporteerd omdat de strijd tussen de PKK en het Turkse leger oplaaide. De kritische journalist Ahmet Hakan werd door AKP-leden in elkaar geslagen en moest in het ziekenhuis worden opgenomen.<ref>[http://www.todayszaman.com/columnist/i-hsan-yilmaz/akps-test-run-for-a-sultanistic-regime-program_401091.html AKP’s test run for a sultanistic regime program] Today's Zaman, 9 oktober 2015</ref> De hoofdredacteur van de Engelstalige krant [[Today's Zaman]] Bülent Keneş werd gearresteerd wegens een tweet waarin hij president Erdoğan beledigd zou hebben. Journalist Necati Doğru van de links-nationalistische krant Sözcü werd op dezelfde dag veroordeeld tot 11 maanden gevangenisstraf wegens het beledigen van Erdoğan.<ref>[http://www.todayszaman.com/national_live-todays-zaman-editor-in-chief-kenes-arrested-for-insulting-erdogan_401086.html LIVE: Today’s Zaman Editor-in-Chief Keneş arrested for ’insulting’ Erdoğan] Today's Zaman, 9 oktober 2015</ref> Een jaar na zijn aantreden waren al ruim 700 mensen vervolgd voor het 'beledigen' van de president.<ref>[http://www.zamanvandaag.nl/nieuws/turkije/12245/hoofdredacteur-het-parool-veroordeelt-arrestatie-turkse-journalist Hoofdredacteur Het Parool veroordeelt arrestatie Turkse journalist] Zaman Vandaag, 13 oktober 2015</ref> Ook twee kinderen van 12 en 13 hoorden het OM tot wel 4 jaar gevangenisstraf eisen voor het verscheuren van een afbeelding van Erdoğan.<ref>[http://www.demorgen.be/buitenland/eu-doorbomen-over-mensenrechten-en-persvrijheid-in-turkije-levert-ons-niets-op-b300989b/ EU: "Doorbomen over mensenrechten en persvrijheid in Turkije levert ons niets op"] De Morgen, 28 oktober 2015</ref> Een journalist van de krant BirGün werd vervolgd voor een beschuldiging van corruptie die hij had verstopt in een [[cryptogram]], maar vervolgens werd hij veroordeeld tot 21 maanden cel voor een [[acrostichon]] grap in zijn verweer<ref>[http://www.nu.nl/buitenland/4227787/turkse-journalist-krijgt-bijna-twee-jaar-cel-beledigen-erdogan.html Turkse journalist krijgt bijna twee jaar cel voor beledigen Erdogan] Nu.nl, 9 maart 2016</ref>
| |
|
| |
| Enkele dagen voor de landelijke verkiezingen op 1 november 2015 werd het grote mediaconcern [[Koza Ipek]] door de staat onder curatele gesteld, op grond dat het zou zijn gefinancierd door een "terroristische organisatie" (de Gülenbeweging). De tv-zenders van het concern konden na de overname over het internet toch nog enkele uren uitzenden, tot de politie de kantoren bestormde. Op de dag na de overname wisten de redacties alsnog een kleine oplage te printen in de persen van [[Hürriyet]]. Medewerkers werden uitgescholden en wie protesteerde kreeg op staande voet ontslag.<ref>[http://www.todayszaman.com/national_trustee-insults-dismisses-employees-after-taking-over-bugun-daily_402838.html Trustee insults, dismisses employees after taking over Bugün daily] Today's Zaman, 29 oktober 2015</ref> De eerste dag van het verschijnen van de kranten onder nieuwe redactie stonden zij compleet vol propaganda voor Erdoğan en de AKP. De originele redactie van Bugün gingen echter op internet door met het publiceren onder de naam Özgür Bugün (Vrij Bugün), waardoor er van de krant nu twee versies verschijnen.<ref>[http://www.zamanvandaag.nl/nieuws/turkije/12468/door-erdo%C4%9F-regime-overgenomen-kritische-media-omgevormd-tot-pro-erdo%C4%9F Door Erdoğan-regime overgenomen kritische media omgevormd tot pro-Erdoğan] Zaman Vandaag, 30 oktober 2015</ref> Begin maart 2016 werd de Zaman Media Groep, eigenaar van onder andere de grootste krant van Turkije, onder curatele geplaatst.<ref>[https://www.amnesty.org/en/latest/news/2016/03/turkey-fears-of-zaman-newspaper-takeover/ Turkey: Zaman newspaper taken over as government steamrolls press freedom] Amnesty International, 4 maart 2016</ref> De curator ontsloeg direct de eindredacteur, blokkeerde de toegang van alle redacteuren tot het interne netwerk en liet de redactie afsluiten van het internet. Door deze maatregelen werd voortzetting van de journalistieke activiteiten onmogelijk gemaakt.<ref>[http://nos.nl/artikel/2090826-hoofdredacteur-turkse-krant-zaman-ontslagen.html Hoofdredacteur Turkse krant Zaman ontslagen] NOS, 5 maart 2016</ref> Bij een demonstratie voor de deur van het hoofdkantoor vuurde de politie vanaf korte afstand honderden plastic kogels recht in het publiek. Vrouwen kregen kogels in hun gezicht.<ref>[http://news.yahoo.com/turkey-police-plastic-bullets-opposition-paper-rally-005554521.html Turkey police fire plastic bullets at anti-Erdogan newspaper rally] AFP via Yahoo, 5 maart 2016</ref>
| |
|
| |
| Als reactie op de aanvallen op de persvrijheid en vrijheid van meningsuiting schreven meer dan 50 eindredacteuren van internationale media een open brief naar president Erdoğan.<ref>[http://blog.wan-ifra.org/2015/10/30/international-editors-act-in-solidarity-with-turkish-colleagues International editors act in solidarity with Turkish colleagues] World Association of Newspapers and News Publishers, 29 oktober 2015</ref>
| |
|
| |
| ==== Vervolging journalisten voor landverraad ====
| |
| Journalisten [[Can Dündar]] en Erdem Gül publiceerden in mei 2015 in hun krant Cumhurriyet belastende foto's waarop te zien is hoe de Turkse inlichtingendienst [[Milli Istihbarat Teskilati|MİT]] vrachtwagens vol zware wapens naar Syie transporteert. De wapens zouden bedoeld zijn voor het aan [[al-Qaida]] gelieerde [[al-Nusra]]. Erdoğan reageerde verbolgen op de publicatie en liet de twee door zijn advocaat vervolgens vervolgen voor landverraad.<ref>[http://www.pen-international.org/newsitems/turkey-criminal-complaint-against-journalist-can-dundar-must-be-dropped/ Turkey: Criminal complaint against journalist Can Dündar must be dropped - See more at: http://www.pen-international.org/newsitems/turkey-criminal-complaint-against-journalist-can-dundar-must-be-dropped/#sthash.1TNzUKru.dpuf] PEN International, 3 juni 2015</ref> Tevens liet de president zich meermaals laatdunkend uit over de twee. Op 6 mei 2016 vond een mislukte moordaanslag plaats op Dündar. De schutter riep 'verrader' en schoot enkele malen, maar raakte Dündar niet. Enkele uren na de moordpoging werden Dündar en zijn collega veroordeeld tot bijna 6 jaar cel voor het bekendmaken van staatsgeheimen <ref>[http://www.volkskrant.nl/buitenland/ruim-vijf-jaar-celstraf-voor-turkse-journalisten~a4295753/ Vijf jaar cel voor Turkse hoofdredacteur die aanslag overleeft] de Volkskrant, 7 mei 2016</ref>.
| |
|
| |
| ==== Beperking van vrijheid van meningsuiting buiten Turkije ====
| |
| De beperking van journalistieke vrijheid achtervolgt Erdoğan tevens in het buitenland. Bij een bezoek aan Brussel mochten journalisten tijdens een persconferentie geen vragen stellen. Toen een Belgische journalist Erdoğan een vraag stelde over de gevangenschap van een Iraaks-Koerdische [[Vice Media|VICE]]-journalist werd zij bedreigd door een woordvoerder van de Belgische regering.<ref>[http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/nieuws/cultuurenmedia/1.2467156 Medewerker premier Michel bedreigt RTBF-journalisten] De Redactie.be, 12 oktober 2015</ref> Belgische journalisten van Turkse afkomst werden door de Turkse overheid geweerd van het staatsbezoek.<ref>[http://www.standaard.be/cnt/dmf20151012_01914843 Premier Michel roept woordvoerder tot de orde voor 'onaanvaardbaar gedrag'] Standaard, 12 oktober 2015</ref> Ook de [[Europese Commissie]] gaf aan nog weinig heil te zien om de Turken tegen te spreken op het gebied van mensenrechten of persvrijheid.<ref>[http://www.hln.be/hln/nl/34662/Vluchtelingencrisis/article/detail/2505534/2015/10/28/EU-Het-heeft-geen-zin-Turken-met-mensenrechten-om-de-oren-te-slaan.dhtml EU: "Doorbomen over mensenrechten en persvrijheid in Turkije levert ons niets op"] HLN.BE, 28 oktober 2015</ref> Om Erdoğan niet voor het hoofd te stoten heeft de Europese Commissie tevens de publicatie van het toetredingsrapport, dat uiterst kritisch is over de mensenrechtensituatie in het land, geblokkeerd tot na de verkiezingen van 1 november.<ref>[http://in.reuters.com/article/2015/10/28/turkey-election-eu-idINKCN0SM2BS20151028 Withheld EU report raps Turkey on rights, media, justice] Reuters, 28 oktober 2015</ref> Volgens rapporteur [[Kati Piri]] is het voor het eerst dat de publicatie van de toetredingsrapporten is uitgesteld, en is er door de commissie geen verklaring afgegeven over het uitstel. Toen demonstranten een toespraak van Erdoğan in het Zuid-Amerikaanse Ecuador verstoorden grepen zijn bodyguards hardhandig in. Op beelden is te zien hoe de beveiligers enkele dames bij de nek grijpen, de mond dicht duwen en ze ruw afvoeren. Bij een mannelijke demonstrant zouden zij een gebroken neus hebben geslagen.<ref>[http://www.telesurtv.net/english/news/Erdogan-Guard-Attacks-Pro-Kurdish-Lawmaker-in-Ecuador-20160204-0050.html Erdogan Guard Attacks Pro-Kurdish Lawmaker in Ecuador] Telesur, 4 februari 2016</ref> Na de gebeurtenissen riep Ecuador de Turkse ambassadeur op het matje. Bij een toespraak van Erdogan bij de denktank [[Brookings (denktank)|Brookings]] in Washington D.C. vielen zijn bodyguards demonstranten aan die voor de deur stonden en pakten hun spandoeken af. De Amerikaanse politie moest de journalisten beschermen voor aanvallen van de staf van Erdogan.<ref>[http://www.theguardian.com/world/2016/mar/31/turkish-president-erdogan-washington-dc-brookings Turkish journalists in clashes with bodyguards during Erdoğan’s US visit ] The Guardian, 1 april 2016</ref> Een uitzending van de Duitse publieke omroep ZDF werd na uitzending gecensureerd wegens een satirisch gedicht over Erdogan. In het gedicht, genaamd "Schmähkritik" ([[Drogreden|Drog]]-kritiek), werd hij onder andere een pedofiel genoemd.<ref>[http://www.elsevier.nl/buitenland/achtergrond/2016/04/censuur-duitse-omroep-verwijdert-kritisch-gedicht-over-erdogan-290643/ ‘Censuur’: Duitse omroep verwijdert kritische video Erdogan] Elsevier, 4 april 2016</ref> Komiek [[Jan Böhmermann]] werd voor zijn gedicht door Erdoğan in Duitsland aangeklaagd voor belediging. Wegens bedreigingen van Erdogan-fanatici moest Böhmermann onderduiken.<ref>[http://www.telegraaf.nl/buitenland/25587829/__Tv-komiek_ondergedoken__.html Duitse tv-komiek ondergedoken om Erdogan-rel] Telegraaf, 12 april 2016</ref> De leider van de Berlijnse piratenpartij werd tevens gearresteerd door de Duitse politie nadat hij het gedicht van Böhmermann had voorgedragen tijdens een demonstratie.<ref>[https://www.piratenpartei.de/2016/04/22/berliner-piratenchef-bruno-gerd-kramm-bei-demo-vor-der-tuerkischen-botschaft-verhaftet/ Berliner Piratenchef Bruno Gerd Kramm bei Demo vor der türkischen Botschaft verhaftet] Piraten Partij Duitsland, 22 april 2016</ref> De Turkse regering heeft tevens proberen te voorkomen dat een Zweedse zender een documentaire over de Armeense Genocide uitzond.<ref>[http://www.volkskrant.nl/buitenland/turkse-druk-om-zweedse-docu-over-armeense-genocide-te-weren~a4289020/ Turkse druk om Zweedse docu over Armeense genocide te weren] Volkskrant, 25 april 2016</ref> De Turkse ambassadeur bij de [[Europese Unie]] eiste in april 2016 dat de EU de subsidie voor het concertproject "Aghet" van de Dresdner Sinfoniker ter herdenking van dezelfde genocide zou intrekken.<ref>[http://www.spiegel.de/politik/deutschland/dresden-tuerkei-protestierte-gegen-konzert-der-sinfoniker-a-1088933.html Projekt "Aghet": Türkei protestierte offenbar gegen Konzert in Dresden], Spiegel Online, 23 april 2016</ref> De Europese Commissie vroeg het orkest het woord 'genocide' uit de voorstelling te halen.<ref>[http://www.independent.co.uk/news/world/europe/german-dresdner-sinfoniker-orchestra-accuses-turkey-of-trying-to-censor-armenian-genocide-a7000066.html German orchestra accuses Turkey of trying to censor 'Armenian genocide' performance] The Independent, 25 april 2016</ref> De Turkse ambassade in Zwitserland vroeg de overheid een foto te verwijderen uit een tentoonstelling over de Gezi Park protesten in [[Genève (stad)|Genève]]. Op de foto was een spandoek te zien met een tekst die de schuld van de dood van de 15-jarige Belkin Ervan bij Erdoğan legde.<ref>[http://www.swissinfo.ch/eng/turkish-complaint_erdogan-demands-removal-of--offensive--geneva-photo/42111674 Erdogan demands removal of 'offensive' Geneva photo] swissinfo.ch, 25 april 2016</ref><ref>[http://www.reuters.com/article/us-swiss-turkey-idUSKCN0XN26R Swiss rebuff Turkish request to remove art critical of Erdogan], Reuters, 26 april 2016</ref> Op 21 april werd bekend dat verschillende Turkse consulaten in Nederland een brief hadden verstuurd aan Turkse organisaties en personen met de vraag om naam en adresgegevens te melden van personen die beledigingen uitten op sociale media richting President Erdogan of de 'Turkse natie'. Later meldde het Rotterdamse consulaat dat het om een verkeerde woordkeus van een medewerker zou gaan.<ref>[http://nos.nl/artikel/2100702-turkse-consulaat-meldpunt-erdogan-beledigingen-is-misverstand.html Turkse consulaat: meldpunt Erdogan-beledigingen is misverstand] NOS, 21 april 2016</ref> Op 23 april 2016 werd de Nederlands-Turkse columniste [[Ebru Umar]] gearresteerd in haar vakantiehuis in Kuşadası en in verdenking gesteld van belediging van Erdogan en de Turkse natie. Haar arrestatie kwam enkele uren nadat ze op Twitter had gewezen op het bestaan van de kliklijn. De dag na haar arrestatie werd er tevens ingebroken bij haar huis in Amsterdam.<ref>[http://www.nu.nl/binnenland/4252257/ingebroken-in-woning-columniste-ebru-umar-in-amsterdam.html Ingebroken in woning columniste Ebru Umar in Amsterdam] Nu.nl, 25 april 2016</ref> Eind april 2017 blokkeerde Turkije alle versies van [[Wikipedia]]<ref>[https://www.theguardian.com/world/2017/apr/29/turkey-blocks-wikipedia-under-law-designed-to-protect-national-security Turkey blocks Wikipedia under law designed to protect national security] The Guardian, 29 april 2017</ref>. Turkije eist dat bepaalde informatie op Wikipedia wordt aangepast <ref>[https://twitter.com/BTKbasin/status/858628447278694401] Tweet met officieel statement van Turkse Autoriteit Informatie en Cummunicatietechniek, 30 april 2017</ref>. Bij een bezoek aan Washington DC in mei 2017 vielen Erdogan's bodyguards betogers aan, waarbij twee zwaargewonden vielen. Te zien is hoe bodyguards door een politielinie heenbreken en op een klein groepje demonstranten afrennen. De bodyguards van Erdogan schopten vervolgens herhaaldelijk op de gezichten van de demonstranten, die op de grond lagen. <ref>[http://www.elsevier.nl/buitenland/achtergrond/2017/05/erdogans-lijfwachten-slaan-er-in-vs-lustig-op-los-503862/ Erdogans lijfwachten slaan er lustig op los in VS] Elsevier, 17 mei 2017</ref><ref>[https://www.theguardian.com/world/2017/may/17/erdogans-bodyguards-in-violent-clash-with-protesters-in-washington-dc 'Erdoğan's bodyguards' in violent clash with protesters in Washington DC] The Guardian, 17 mei 2017</ref><ref>[http://www.standaard.be/cnt/dmf20170517_02886134 'Erdogans bodyguards' gaan op de vuist met Koerdische betogers] De Standaard, 17 mei 2017</ref> Volgens het Turkse staatspersbureau Anadolu grepen de bewakers in omdat 'de politie niet luisterde naar Turkse oproepen om in te grijpen'. President Erdogan, die tientallen meters verder in een auto zat toe te kijken, zou zijn bewakers persoonlijk hebben opgeroepen de demonstranten aan te vallen <ref>[http://nos.nl/artikel/2173926-turkse-ambassadeur-op-matje-om-geweld-washington.html Turkse ambassadeur op matje om geweld Washington] NOS, 19 mei 2017</ref>. De burgemeester van Washington noemde de gewelddadige aanval op een vreedzame demonstratie een "schoffering van de waarden van DC en onze rechten als Amerikanen". <ref>[http://www.volkskrant.nl/buitenland/bodyguards-erdogan-vallen-betogers-in-washington-aan-vs-verontwaardigd~a4495487/ Bodyguards Erdogan vallen betogers in Washington aan, VS verontwaardigd] De Volkskrant, 17 mei 2017</ref>. Senator [[John McCain]] riep de Amerikaanse regering op om de Turkse ambassadeur uit te zetten <ref>[http://www.mediaite.com/tv/john-mccain-wants-turkish-ambassador-expelled-back-to-his-third-world-country/ John McCain Wants Turkish Ambassador Expelled Back to His ‘Third World Country’] Interview van John McCain op MSNBC, via Mediaite, 18 mei 2017</ref>
| |
|
| |
| ==== Vervolging van academici ====
| |
| Op 11 januari 2016 werd een petitie bekendgemaakt waar 1128 Turkse academici hun handtekening onder hadden gezet. De petitie veroordeelde het geweld van het Turkse leger in het zuidoosten van het land, dat voornamelijk burgerslachtoffers kent.<ref>[http://bianet.org/english/human-rights/170978-academics-we-will-not-be-a-party-to-this-crime Academics: We will not be a Party to This Crime] Bianet, 11 januari 2016</ref> Erdoğan noemde de wetenschappers landverraders en terroristen. Tientallen hoogleraren werden onder verdenking gesteld van het verspreiden van "terroristische propaganda", het oproepen tot haat en geweld en belediging van het Turkse volk, anderen werden op staande voet ontslagen.<ref>[http://www.theguardian.com/world/2016/jan/15/turkey-rounds-up-academics-who-signed-petition-denouncing-attacks-on-kurds Turkey rounds up academics who signed petition denouncing attacks on Kurds] The Guardian, 15 january 2016</ref> De veroordeelde crimineel en maffiabaas Sedat Peker gaf een publicatie uit waarin hij de wetenschappers bedreigde met de dood: "We zullen douchen in jullie bloed".<ref>[http://www.todayszaman.com/national_after-erdogan-crime-boss-threatens-academics-who-call-for-peace_409569.html After Erdoğan, crime boss threatens academics who call for peace] Today's Zaman, 13 januari 2016</ref> Wegens de intimidaties groeide het aantal ondertekenaars door tot boven de 2000. Nadat de leider van de grootste oppositiepartij kritiek uitte op de beslissing van de Turkse regering om de wetenschappers te arresteren liet Erdoğan zijn politieke tegenstander vervolgen.<ref>[http://www.hln.be/hln/nl/960/Buitenland/article/detail/2588433/2016/01/18/Turkse-oppositieleider-vervolgd-voor-kritiek-op-Erdogan.dhtml Turkse oppositieleider vervolgd voor kritiek op Erdogan] HLN.BE, 18 januari 2016</ref> De Britse academicus Chris Stephenson die aan de Bilgi Universiteit in Istanbul doceerde hoorde het Turkse Openbaar Ministerie vijf jaar gevangenisstraf eisen voor het maken van "terroristische propaganda". Stephenson was gearresteerd tijdens een demonstratie tegen de arrestatie van Turkse wetenschappers.<ref>[http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/04/160429_chris_stephenson İngiliz akademisyen Stephenson için 5 yıl hapis istemi] BBC Turkce, 29 april 2016</ref>
| |
|
| |
| ==== 'Bloedtesten' voor Turks-Duitse parlementariërs ====
| |
| Nadat het Duitse parlement unaniem een voorstel om de [[Armeense genocide]] als zodanig te erkennen had aangenomen, beschuldigde Erdoğan de Turks-Duitse parlementariërs van landverraad. Volgens Erdoğan zouden zij 'onrein bloed' hebben <ref>[http://nos.nl/artikel/2109750-turkse-diplomaat-op-het-matje-vanwege-uitspraken-erdogan.html Turkse diplomaat op het matje vanwege uitspraken Erdogan] NOS, 8 juni 2016</ref>. Zij zouden in werkelijkheid geen 'echte' Turken zijn en hun bloed zou in het lab moeten worden onderzocht. Duitse politici en de Turks-Duitse gemeenschap reageerden verbolgen op de uitspraken, die zij vergeleken met de praktijken van nazi-Duitsland.<ref>[https://www.tagesschau.de/inland/erdogan-295.html "Abscheulich" und "deplatziert"] ARD tagesschau, 6 juni 2016</ref>
| |
|
| |
| ==== Propagandafilms ====
| |
| Erdoğan liet enkele speelfilms maken over zijn politieke carrière. [[Code Name: K.O.Z.]] kwam uit in 2015 en schoot direct naar de laagste positie op de populaire website [[IMDb]]. Honderden bioscopen door het land werden verplicht blockbusters te schrappen om wekenlang de propagandafilm te vertonen. Toen bleek dat vrijwel niemand de film wilde zien werden de kaartjes gratis weggegeven<ref>{{Citeer web|url=http://www.radikal.com.tr/politika/secim-propagandasi-k-o-z-oldu-bedava-bilet-dagitti-1294206/|titel=Seçim propagandası 'K.O.Z.' oldu: Bedava bilet dağıttı!|bezochtdatum=2016-11-06|werk=Radikal}}</ref>. De film vertelt het verhaal van een politiek complot tegen de regering. Na de mislukte coup van 15 juli 2016 werd een korte film samengesteld voor vertoning op scholen na de opening van het nieuwe schooljaar. In de film, die wordt begeleid door spannende muziek, wordt het narratief van de overheid uitgedragen; de "terroristische" beweging van Fetullah Gulen zou de democratie omver hebben proberen te werpen, maar dit werd gestopt door de "martelaren" van het gewone volk. De speelfilm [[Reis (speelfilm)|Reis]] (opperhoofd) komt eind 2016 uit en vertelt gedramatiseerd het verhaal van zijn leven.<ref>{{Citeer web|url=https://www.theguardian.com/world/2016/jan/15/the-chief-feature-film-trace-early-life-turkish-president-erdogan|titel=The Chief: feature film to trace early life of Turkish president|bezochtdatum=2016-11-06|achternaam=France-Presse|voornaam=Agence|datum=2016-01-15|werk=The Guardian|taal=en}}</ref>
| |
|
| |
|
| === Betrokkenheid bij seksschandaal === | | === Betrokkenheid bij seksschandaal === |
| Regel 62: |
Regel 7: |
| === Wapensmokkel naar Centraal-Afrika === | | === Wapensmokkel naar Centraal-Afrika === |
| Uit gelekte telefoongesprekken tussen een adviseur van premier Erdoğan en een official van de nationale carrier [[Turkish Airlines]] zou blijken dat in het geheim wapens werden getransporteerd naar niet nader gespecificeerde groepen in Nigeria. In Nigeria woedt een heftige strijd tegen de radicaal-islamitische sekte [[Boko Haram]], die in enkele jaren vele duizenden slachtoffers heeft gekost. De official zou hebben aangegeven zich schuldig te voelen bij het feit dat hij niet wist of er christenen of moslims zouden worden vermoord met de wapens. De Turkse luchtvaartmaatschappij ontkende dat ze wapens heeft geleverd.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-342462-turkish-airlines-denies-carrying-suspicious-cargo-to-nigeria.html Turkish Airlines denies claims of arms shipment to Nigeria] Today's Zaman, 19 maart 2014</ref> | | Uit gelekte telefoongesprekken tussen een adviseur van premier Erdoğan en een official van de nationale carrier [[Turkish Airlines]] zou blijken dat in het geheim wapens werden getransporteerd naar niet nader gespecificeerde groepen in Nigeria. In Nigeria woedt een heftige strijd tegen de radicaal-islamitische sekte [[Boko Haram]], die in enkele jaren vele duizenden slachtoffers heeft gekost. De official zou hebben aangegeven zich schuldig te voelen bij het feit dat hij niet wist of er christenen of moslims zouden worden vermoord met de wapens. De Turkse luchtvaartmaatschappij ontkende dat ze wapens heeft geleverd.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-342462-turkish-airlines-denies-carrying-suspicious-cargo-to-nigeria.html Turkish Airlines denies claims of arms shipment to Nigeria] Today's Zaman, 19 maart 2014</ref> |
|
| |
| === Vijandbeeld sinds 2013 en heksenjacht ===
| |
| Erdoğan heeft naar eigen zeggen vele vijanden die hem en zijn regering willen dwarsbomen. Onder zijn vijanden schaart hij onder andere: een 'parallelle staat', een internationale 'rentelobby',<ref>[http://www.bloomberg.com/news/2013-06-28/does-erdogan-really-believe-in-an-interest-rate-lobby-.html Does Erdogan Really Believe In an Interest-Rate Lobby?] Bloomberg, 29 juni 2013</ref> de Hizmetbeweging van [[Fethullah Gülen]], een 'pornolobby',<ref>[http://www.al-monitor.com/pulse/originals/2014/02/akp-turkish-porn-lobby-fight.html AKP fights Turkish 'porn lobby' for Internet purity] Al-monitor, 10 februari 2014</ref> een 'robotlobby',<ref>[http://www.radikal.com.tr/turkiye/robot_lobisi_sosyal_medyanin_gundemine_oturdu-1178440 'Robot lobisi' sosyal medyanın gündemine oturdu!] Radikal, 25 februari 2014</ref> internationale media,<ref>[http://online.wsj.com/article/BT-CO-20140128-709611.html Erdogan Lashes Out at Foreign Media] Wall Street Journal, 28 januari 2014</ref> sociale media waaronder Facebook en Twitter, ambassadeurs van westerse landen,<ref>[http://www.ft.com/cms/s/0/8419786c-6a56-11e3-b47d-00144feabdc0.html Erdogan blames outside forces for Turkish corruption scandal] Financial Times, 21 december 2013</ref> het Turkse leger, Turkse seculieren, vakbonden, werkgeversverenigingen,<ref>[http://hizmetnews.com/9962/erdogan-calls-critics-civil-movements-traitors-threatens-investors/ Erdoğan calls critics, civil movements ‘traitors,’ threatens investors] Hizmetnews.com, 28 januari 2014</ref> stadsplanningsdiensten, architecten en ingenieurs<ref>[http://www.pri.org/stories/2013-07-10/architects-see-witch-hunt-turkish-government Architects See 'Witch Hunt' by Turkish Government] PRI.org, 10 juli 2013</ref> en een deel van het justitieel apparaat.<ref>[http://voiceofrussia.com/news/2013_12_28/Turkey-PM-Erdogan-lashes-out-at-the-judiciary-after-new-round-of-protests-6679/ Turkey PM Erdogan lashes out at the judiciary after new round of protests] Voice of Russia, 28 december 2013</ref> Private basis- en middelbare scholen ziet Erdoğan als een potentieel gevaar; sinds kort worden leerlingen en docenten op deze scholen ondervraagd over hun politieke opvattingen door ambtenaren van het ministerie van Onderwijs.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-342272-parents-bar-association-vow-legal-action-in-wake-of-persuasion-rooms-scandal.html Parents, bar association vow legal action in wake of ‘persuasion rooms' scandal] Today's Zaman, 16 maart 2014</ref> Deze beschuldigingen kwamen met name naar voren sinds 2013. In de pro-AKP-media komen ook veel complottheorieën voor. Zo zouden Joodse bankiers, de [[Illuminati in de hedendaagse cultuur|Illuminati]] en [[Opus Dei]] achter het complot tegen de Turkse regering zitten.<ref>[http://www.elsevier.nl/Buitenland/blogs/2014/1/Erdogan-moet-snel-plaatsmaken-voor-politici-met-realiteitszin-1452303W/ Erdogan moet snel plaatsmaken voor politici met realiteitszin] Elsevier, 28 januari 2014</ref><ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/the-chapull-jew-capulcu-interest-rate-lobby.aspx?pageID=238&nid=48497 The Chapull-Jew (çapulcu) interest rate lobby] Hurriyet Daily News, 10 juni 2013</ref><ref>[http://www.atimes.com/atimes/Middle_East/MID-01-050214.html Turkish financial crisis adds to region's chaos] Asia Times, 5 februari 2014</ref> President Gül, van dezelfde partij als premier Erdoğan, heeft aangegeven dat hij niet in een buitenlandse samenzwering gelooft.<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/i-do-not-believe-in-foreign-conspiracy-turkish-president-gul-says.aspx?pageID=238&nID=63776&NewsCatID=338 'I do not believe in foreign conspiracy,' Turkish President Gül says] Hurriyet Daily News, 19 maart 2014</ref> Volgens marktanalisten heeft Erdoğan eigenhandig investeerders uit Turkije weggejaagd. In mei 2014 erkende Erdoğan in zijn eigen bewoording verantwoordelijk te zijn voor een 'heksenjacht'. Vervolgens noemde hij leden van de Hizmetbeweging 'landverraders', en riep hij Turkse burgers op de volgelingen van Fethullah Gülen bij de overheid aan te geven.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-347620-reaction-mounts-against-pms-witch-hunt-remarks.html Reaction mounts against PM's witch-hunt remarks] Today's Zaman, 12 mei 2014</ref>
| |
|
| |
| === Gevechten met nabestaanden mijnramp ===
| |
| Na de [[mijnramp in Soma]] bracht premier Erdoğan een bezoek aan de mijn en de getroffen stad. Hoewel de stad tot de ramp een AKP-bolwerk was, vielen honderden woedende familieleden de premier aan. Zijn auto werd ingesloten en bekogeld, terwijl nabestaanden hem uitmaakten voor moordenaar en dief. Toen Erdoğan tijdens zijn tocht door de stad een winkel in wilde vluchten en hem de toegang werd belet, viel hij een omstander aan. Op beelden is te zien dat Erdoğan een stoot uitdeelde, maar niet duidelijk is of hij doel trof.<ref>[http://sozcu.web.tv/video/heym2uz6urq İşte o markette yaşananlar] Sozcu.net, 15 mei 2014</ref> Uit andere beelden bleek dat de lijfwachten van Erdoğan hierna op het slachtoffer in bleven slaan. Op straat viel een adviseur van de premier een nabestaande aan en schopte hem vier of vijf keer. Erdoğan werd de stad uit gejaagd in een auto zonder nummerbord, terwijl omstanders trappen uitdeelden en stenen gooiden. Personen die in de media kritiek uitten op de omstandigheden in de mijnen, of het handelen van de premier, werden door regeringsgezinde media weggezet als 'linkse radicalen' en 'provocateurs'. Premier Erdoğan noemde een journalist zelfs een 'reptiel'.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-348308-erdogan-attacks-critics-of-govt-handling-of-soma-disaster.html Erdoğan attacks critics of gov't handling of Soma disaster] Today's Zaman, 20 mei 2014</ref> Erdoğan beweerde tevens dat twee vrouwen van omgekomen mijnwerkers die bij een begraafplaats bij Soma gefilmd werden door de [[British Broadcasting Company|BBC]] niet zouden bestaan (zij hadden gezegd niet meer op de AKP te stemmen).<ref>[http://www.ibtimes.co.uk/erdogan-accuses-bbc-turkey-hiring-actors-pose-soma-miners-wives-1449356 Erdogan Accuses BBC Turkey of Hiring Actors to Pose as Soma Miners' Wives] International Buisiness Times, 20 mei 2014</ref> [[Der Spiegel]] moest zijn correspondent terugtrekken uit het land na doodsbedreigingen van AKP-aanhangers.<ref>[http://www.handelsblatt.com/politik/international/nach-morddrohungen-spiegel-bringt-tuerkei-korrespondenten-in-sicherheit-/9919300.html „Spiegel“ bringt Türkei-Korrespondenten in Sicherheit] Handelsblatt 20 mei 2014</ref>
| |
|
| |
| Dagen na de ramp bezocht Erdoğan de Duitse stad Keulen, waar hij was uitgenodigd door de Europese vleugel van zijn partij om een toespraak te houden in een stadion voor 16.000 aanhangers.<ref>[http://de.reuters.com/article/topNews/idDEKBN0E50G220140525 Erdogan rechnet bei Auftritt in Köln mit Kritikern ab] Reuters, 25 mei 2014</ref> Zijn komst leidde tot ophef in de Duitse politiek en onder de Europese Turkse gemeenschap, die de premier beschuldigde van politiek bedrijven op een ongepast moment. Volgens de Duitse politie waren er tussen de 40.000 en 50.000 demonstranten tegen de premier in de stad uit Duitsland, Nederland, België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.<ref>[http://www.ksta.de/koeln/----newsticker-zum-demo-samstag----demonstranten-sammeln-sich,15187530,27226384.html Erdogan greift Regierungskritiker an] Kolner Stad-Anzeiger, 24 mei 2014</ref> Duitse politici van Turkse afkomst die kritiek uitten op de komst van de premier, werden door Erdoğan persoonlijk aangevallen. Zo noemde Erdoğan de leider van de Duitse [[Bündnis 90/Die Grünen|Groenen]] [[Cem Ozdemir]] een "zogenaamde Turk", die "wegens zijn afkomst" geen recht van spreken heeft (Ozdemir is [[Circassiërs|Circassiër]]), Erdoğan is zelf van [[Lazen|Lazische]] afkomst.<ref>[https://web.archive.org/web/20051215122006/http://www.milliyet.com.tr/2005/12/13/siyaset/axsiy02.html Kimlik değişimi!] Toespraak Erdoğan over zijn Georgische afkomst uit Batoemi, Milliyet 2005</ref> Volgens Erdoğan is Ozdemir "niet meer welkom in Turkije". Hierna werd de Turkse ambassadeur in Berlijn op het matje geroepen.<ref>[http://thepeninsulaqatar.com/news/middle-east/285903/germany-calls-in-turkish-envoy-over-erdogan-remarks Germany calls in Turkish envoy over Erdogan remarks] The Peninsula, 31 mei 2014</ref>
| |
|
| |
| === Valse vlag om oorlog tegen Syrië ===
| |
| Uit gesprekken die eind maart 2014 naar buiten kwamen, zou blijken dat Erdoğan zijn ministers de opdracht had gegeven om een [[valse vlag]]-operatie te organiseren die zou leiden tot een oorlog met buurland Syrië. In de gesprekken zou onder andere de minister van Buitenlandse Zaken [[Ahmet Davutoğlu]] te horen zijn die verschillende scenario's voor zo'n false-flag bespreekt met zijn viceminister, de baas van de inlichtingendienst en een generaal van het Turkse leger. In de gesprekken wordt uiteengezet hoe de VN misleid zou kunnen worden. Een van de scenario's die wordt besproken is een zogenaamde aanval van [[Islamitische Staat Irak|ISIS]]-rebellen op de tombe van [[Suleyman Shah]], de grootvader van de grondlegger van het Ottomaanse Rijk, ten noordoosten van Aleppo.<ref>[http://www.gercekgundem.com/guncel/33894/akpnin-savas-sucu-tapesi AKP'nin savaş suçu tapesi!] gercekgundem.com 27 maart 2014</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=c-1GooSDwJ8 Başçalanın Seçim Güdümlü Savaş Planı 1-1] Deel 1 van de fragmenten op Youtube.com</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=lm7eg0-IjlI Başçalanın Seçim Güdümlü Savaş Planı 1-2] Deel 2 van de fragmenten op Youtube.com</ref><ref>[http://www.zerohedge.com/news/2014-03-27/here-youtube-false-flag-attack-syria-clip-erdogan-wanted-banned Here Is The YouTube "Start A False Flag War With Syria" Leaked Recording That Erdogan Wanted Banned] Zero Hedge, 27 maart 2014</ref><ref>[http://www.goodmorningturkey.com/audio-leak-reveals-turkish-intelligence-chief-fm-planning-attack-soil-start-war/ Audio Leak Reveals Turkish Intelligence Chief and FM Planning to Attack Own Soil to Start War] Vertaald transcript op Goodmorning Turkey.com, 27 maart 2014</ref><ref>[http://www.bbc.com/news/world-europe-26773702 Turkey moves to block YouTube access after 'audio leak'] BBC News, 27 maart 2014</ref> In de weken voorafgaand aan het lekken van de gesprekken sprak de Turkse regering herhaaldelijk van een bedreiging van de tombe.<ref>[http://www.hurriyetdailynews.com/turkey-vows-to-respond-to-any-attack-on-suleyman-shah-tomb.aspx?pageID=238&nID=63967&NewsCatID=359 Turkey vows to respond to any attack on Süleyman Shah Tomb] Hurriyet Daily News, 23 maart 2014</ref> Direct na het lekken van de gesprekken zou het ministerie van Buitenlandse Zaken een onderzoek zijn begonnen in het ministeriegebouw<ref>[http://www.todayszaman.com/newsDetail_getNewsById.action?newsId=343175 Chief advisor to Turkish president denies urgent National Security Council meeting 27 maart 2014]</ref> en werd YouTube geblokkeerd.<ref>[http://www.todayszaman.com/news-343186-turkish-authorities-shut-down-youtube-after-leaked-audio-recording.html Turkish authorities shut down YouTube after leaked audio recording] Today's Zaman, 27 maart 2014</ref>
| |
|
| |
| In februari 2016 probeerde Erdoğan de EU en VS onder druk te zetten om de Syrische Koerdische partij PYD en haar verdedigingsleger YPG op de terreurlijst te zetten. Dit deed hij onder andere door te claimen dat de dader van een recente aanslag in Ankara onderdeel zou zijn van de PYD. Nadat de Turks-Koerdische terreurbeweging TAK de aanslag had geclaimd, beweerde dat Erdoğan dat zij dit enkel zeiden om de Syrische PYD buiten schot te houden. Niet enkel Erdoğan was deze mening aangedaan, tevens premier Davutoğlu en pro-AKP media speculeerden over betrokkenheid van de PYD, en een mogelijke Turkse militaire operatie over de grens. Een woordvoerder van de regering beweerde zelfs over bewijs te beschikken. Achteraf bleek dat de dader een Turkse Koerd was uit [[Van (stad)|Van]], en in opdracht handelde van de TAK.<ref> [http://abcnews.go.com/International/wireStory/death-toll-ankara-bombing-increased-29-37130019 Turkish Authorities Confirm Ankara Bomber's Identity] ABC news, 23 februari 2016</ref>
| |
|
| |
| === Paleiscoup tegen 64e regering ===
| |
| In de eerste maanden van 2016 werd duidelijk dat de Turkse regering en (officieel ceremonieel) president Erdoğan niet op een lijn lagen op zowel binnenlands als buitenlands beleid. Zo onderhandelde premier Davutoğlu een vluchtelingendeal uit met de Europese Unie, terwijl president Erdoğan deze deal in toespraken torpedeerde. Volgens de Turkse grondwet ligt de politieke macht echter bij de premier en zijn kabinet. Volgens Erdoğan moet Turkije juist zo snel mogelijk een presidentieel systeem invoeren, om alle macht bij hem persoonlijk te concentreren. Volgens de president is dit de meest urgente taak van de 64e regering. Davutoğlu zou niet bereid zijn geweest zijn macht te delen met Erdoğan, en weigerde werk te maken van de benodigde grondwetswijziging. Davutoğlu zou beschikken over de steun van een substantiële minderheid binnen de AK-partij. Op 5 mei maakte premier Davutoğlu bekend terug te treden, na dagen van speculatie in de Turkse media.<ref>[http://www.volkskrant.nl/buitenland/turkse-premier-davutoglu-stapt-op-als-partijleider-na-machtsstrijd-met-erdogan~a4295042/ Turkse premier Davutoglu stapt op als partijleider na machtsstrijd met Erdogan] De Volkskrant, 5 mei 2016</ref>
| |
|
| |
|
| === Diploma === | | === Diploma === |
| Volgens critici zou Erdogan geen universitair diploma hebben, hetgeen een voorwaarde is om president te worden. De gewezen voorzitter van de vereniging van magistraten en openbare aanklagers wil dat de nationale verkiezingscommissie de benoeming van Erdogan ongedaan maakt.<ref>[http://www.standaard.be/cnt/dmf20160616_02343500 ‘Erdogan, diploma of aftreden’], De Standaard, geraadpleegd op 16 mei 2016</ref> | | Volgens critici zou Erdogan geen universitair diploma hebben, hetgeen een voorwaarde is om president te worden. De gewezen voorzitter van de vereniging van magistraten en openbare aanklagers wil dat de nationale verkiezingscommissie de benoeming van Erdogan ongedaan maakt.<ref>[http://www.standaard.be/cnt/dmf20160616_02343500 ‘Erdogan, diploma of aftreden’], De Standaard, geraadpleegd op 16 mei 2016</ref> |
|
| |
| === Afwending militaire coup 15 juli 2016 ===
| |
| {{Zie ook|Zie ook [[Staatsgreep in Turkije (2016)]].}}
| |
| In de nacht van 15 op 16 juli poogde een deel van het leger president Erdoğan af te zetten via een militaire staatsgreep, naar eigen zeggen om het secularisme, de mensenrechten, en de vrede te herstellen in het vaderland. De couppoging zou gesteund zijn door verschillende hoge officieren, maar niet door het volledige leger.<ref>[http://nos.nl/artikel/2118009-hoge-turkse-bevelhebbers-opgepakt.html Hoge Turkse bevelhebbers opgepakt] NOS, 16 juli 2016</ref> Legereenheden namen strategische plaatsen in in Istanbul en Ankara, maar een poging om Erdoğan in te rekenen bij zijn vakantieadres in de badplaats [[Marmaris (stad)|Marmaris]] mislukte. Militairen zochten tevergeefs naar Erdogan, die reeds was vertrokken <ref>[https://blendle.com/i/de-telegraaf/huilend-op-de-badkamervloer/bnl-telegraaf-20160717-1_02_1 Huilend op de badkamervloer] De Telegraaf, 17 juli 2016</ref> Militairen namen de staatsomroep [[Türkiye Radyo-Televizyon Kurumu|TRT]] over en lieten de nieuwslezer een verklaring voorlezen. Tegelijkertijd kon Erdoğan echter via [[Facetime]] zijn aanhangers oproepen de straat op te gaan, in een uitzending van de onafhankelijke zender [[CNN Türk]].<ref>[http://nos.nl/artikel/2117964-erdogan-had-het-internet-nu-heel-hard-nodig.html Erdogan had het internet nu heel hard nodig] NOS, 16 juli 2016</ref> Hierna namen pro-coup-militairen het gebouw van CNN Türk in en legden de uitzending plat.<ref>[http://www.telegraaf.nl/buitenland/26226351/__CNN_Turk_uit_de_lucht_door_coup__.html Coupplegers halen CNN Turk uit de lucht] CNN, 16 juli 2016</ref> Dit kon echter niet voorkomen dat binnen een korte periode zowel de studio's van TRT als CNN Türk door Erdogan-aanhangers werden bestormd.
| |
|
| |
| Het de straat op sturen van zijn aanhangers leidde op verschillende plaatsen tot dodelijke gevechten tussen soldaten en burgers. Tientallen burgers kwamen om bij acties van soldaten om hun posities te behouden, en meerdere soldaten werden gelyncht door woedende menigten, die islamistische slogans riepen. Erdogan vloog naar Istanbul Ataturk Airport, begeleid door twee F16's. Twee andere F16's van de pro-coup-fractie schaduwden de drie vliegtuigen en stelden hun radar er op af. De coupplegers hadden het vliegtuig van Erdoğan neer kunnen halen, maar besloten dit niet te doen.<ref>[http://www.reuters.com/article/us-turkey-security-plot-insight-idUSKCN0ZX0Q9 At height of Turkish coup bid, rebel jets had Erdogan's plane in their sights] Reuters, 17 juli 2016</ref> Bij aankomst op het vliegveld werd Erdogan door duizenden aanhangers begroet. Erdogan riep zijn aanhangers op om op straat te blijven, om een tweede couppoging te voorkomen. In de loop van de ochtend gaven de meeste soldaten zich over. Uiteindelijk werden ruim 6000 militairen gearresteerd voor betrokkenheid bij de couppoging. Nadat de coup was afgewend, maakten de regering en president Erdogan bekend dat zij de doodstraf voor landverraad opnieuw zouden bepleiten in het parlement.<ref>[http://www.ad.nl/dossier-poging-tot-staatsgreep-turkije/erdogan-wil-doodstraf-aan-orde-stellen~a4595913/ Erdogan wil discussie over doodstraf na mislukte coup] AD, 16 juli 2016</ref> Bij de couppoging vielen zeker 265 doden.<ref>[http://www.aljazeera.com/news/2016/07/turkey-prime-minister-coup-attempt-foiled-160716001125028.html Turkey PM: Attempted coup leaves 265 people dead] Al Jazeera, 16 juli 2016</ref>
| |
|
| |
| Bij de couppoging beschoten delen van de luchtmacht en militaire gendarmerie met helikopters en tanks onder andere het hoofdkantoor van de inlichtingendienst [[Milli Istihbarat Teskilati|MIT]] (die onder direct gezag van de president staat), het Turks parlement, en het nieuwe paleis van Erdogan in Ankara. Officieren die niet achter de coup stonden werden gegijzeld in het hoofdkwartier van het leger.
| |
|
| |
| === Arrestatie oppositieleden ===
| |
| Eind oktober 2016 werden tientallen Koerdische media verboden en werden de burgemeesters van de grote steden in het Turkse zuidoosten gearresteerd op verdenking van het helpen van een terroristische organisatie (de PKK). Vervolgens werden in de nacht van 3 op 4 november 2016 dertien parlementsleden van de oppositiepartij HDP gearresteerd. Onder hen ook Erdoğan's voormalige opponent in de presidentsverkiezingen Selahattin Demirtas, de leider van de HDP. Deze actie kwam enkele maanden nadat de parlementaire onschendbaarheid was opgeheven. Als reactie riep Turkije-rapporteur van het Europese Parlement Kati Piri de EU op om per direct de toetredingsonderhandelingen met Turkije op te schorten.<ref>[http://www.npo.nl/de-ochtend/04-11-2016/RBX_KN_4189389/RBX_KN_5860733 Turkije-rapporteur: EU moet onderhandelingen met Turkije opschorten] Kati Piri op NPO radio 1 in [[De Ochtend (Nederlands radioprogramma)|De Ochtend]], 4 november 2016</ref> De Europese minister van buitenlandse zaken [[Federica Mogherini]] riep alle ambassadeurs van EU-landen bijeen in Ankara <ref>[http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/videozone/nieuws/buitenland/1.2811306 Belangrijkste pro-Koerdische oppositieleiders opgepakt in Turkije] De Redactie, 4 november 2016</ref>. Na de arrestatie blokkeerde de Turkse overheid toegang tot sociale media als Twitter, Facebook, YouTube, Whatsapp <ref>[https://tweakers.net/nieuws/117527/turkije-blokkeert-facebook-twitter-youtube-en-whatsapp.html Turkije blokkeert Facebook, Twitter, YouTube en WhatsApp] Tweakers.net, 4 november 2016</ref>. Tevens blokkeerde de Turkse overheid toegang tot het Tor-netwerk en VPN diensten. <ref>[https://motherboard.vice.com/read/turkey-doubles-down-on-censorship-with-block-on-vpns-tor Turkey Doubles Down on Censorship With Block on VPNs, Tor] Motherboard, 4 november 2016</ref>
| |
|
| |
|
| ==Referenties== | | ==Referenties== |
| {{References}} | | {{References}} |
| | | {{authority control|TYPE=p|Wikidata= }} |
| [[Categorie:Recep Tayyip Erdoğan]] | | [[Categorie:Recep Tayyip Erdoğan]] |
