Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Hendrik Baarschers: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hendrik_Baarschers&oldid=48446970 Bisschopshof 21 jan 2017)
 
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hendrik_Baarschers&oldid=48561003 -1- Gouwenaar 8 feb 2017)
Regel 1: Regel 1:
<!--[[File:0726 Baarschers1.jpg|thumb|Titelblad van Hendrik Baarschers' schoolboekje ‘De kinderen van den buitenman’]]-->
{{Infobox auteur
'''Hendrik Baarschers''' (1823-1907) was een hoofdonderwijzer die les heeft gegeven aan de openbare lagere school te Stad Hardenberg. Daarnaast verwierf hij landelijke bekendheid als schrijver van schoolboekjes.
| naam              = Hendrik Baarschers
| afbeelding        = Titelblad_de_kinderen_van_den_buitenman_door_Hendrik_Baarschers_(1823-1907).jpg
| onderschrift      = Titelblad van de vijfde druk van De kinderen van den buitenman door Baarschers uit 1875 (voorzien van illustraties)
| citaat            =
| volledige naam    =
| pseudoniem        =
| beter-bekend-als  =
| bijnaam          =
| genoemd          =
| geboren          = [[29 september]] [[1823]]
| geboorteplaats    = [[Zwolle]]
| overleden        = [[23 mei]] [[1907]]
| overlijdensplaats = [[Amsterdam]]
| land              =
| religie          =
| beroep            = hoofdonderwijzer/auteur
| jaren-actief      = 1851-1894
| genre            =
| stroming          =
| invloeden        =
| thema            =
| bekende-werken    = schoolboekjes
| uitgeverij        = [[Wolters Kluwer|W.E.J. Tjeenk Willink]], Zwolle
| onderscheiding    =
| dbnl              =
| handtekening      = Handtekening_Hendrik_Baarschers (1823-1907).png
| website          =
| lijst            =
| ander portaal    =
| portaal2          =
| portaal3          =
}}'''Hendrik Baarschers''' ([[Zwolle]], [[29 september]] [[1823]] — [[Amsterdam]], [[23 mei]] [[1907]]) was een hoofdonderwijzer en schrijver van schoolboekjes.
==Leven en werk ==
Baarschers werd in 1823 in Zwolle geboren als zoon van de looier Hendrik Baarschers en Johanna Catharina Klooster. Baarschers begon zijn loopbaan in het onderwijs in 1841 als hulponderwijzer in Zwolle. In 1852 werd hij aangesteld als (hoofd)onderwijzer In Hardenberg. Het gemeentebestuur toonde zich tevreden over de kwaliteit van het door hem geboden onderwijs. Baarschers richtte in 1852 in Hardenberg een zangschool op voor kinderen en volwassenen. Ook verzorgde hij het avondonderwijs in Hardenberg.


Hendrik Baarschers was in 1823 geboren in Zwolle. Op 6 oktober 1841 (18 jaar oud) werd hij als ondermeester geëxamineerd en verkreeg hij de derde rang. Na het overlijden van hoofdonderwijzer Gerrit Jan Pruim (op 28 april 1851) werd Hendrik Baarschers aanvankelijk met de provisionele waarneming belast en met ingang van 27 april 1852 aangesteld als vast onderwijzer aan de openbare lagere school te Stad Hardenberg. In het jaarverslag van de gemeente Stad Hardenberg over 1851 staat: "Zedert de komst van gemelden Hendrik Baarschers is het onderwijs merkelijk vooruit gegaan en mag men zich van zijne benoeming tot vast onderwijzer de gunstigste resultaten voorspellen".
Hij trouwde op 5 maart 1853 met Wilhelmina Heebink. Baarschers was ruim twintig jaar werkzaam in het onderwijs in Hardenberg. In 1873 aanvaardde hij een benoeming tot vader van het weeshuis in Putten. Na het overlijden van zijn vrouw op 28 december 1879 in Putten verhuisde hij met zijn dochter en schoonzoon naar Herwijnen, de geboorteplaats van zijn vrouw. Zijn dochter overleed daar in 1882. Baarschers verhuisde in 1890 naar Amsterdam waar hij ging inwonen bij zijn zus, de weduwe Geertruida Harberts-Baarschers en haar dochter Geertruida Harberts. Hij overleed in 1907 — ten huize van zijn nicht Geertruida Harberts — op 83-jarige leeftijd.
Hij onderwees zowel overdag als ’s avonds (dagschool en avondschool). Daarnaast nam hij het initiatief tot de oprichting van een zangschool waarin door hem 's winters zowel aan volwassenen als kinderen werd les gegeven. Op 5 maart 1853 trouwde Baarschers te Stad Hardenberg met Wilhelmina Heebink. Het echtpaar kreeg een dochter, genaamd Barbara en een zoon, genaamd Hendrik Jan, maar deze overleed al op 10-jarige leeftijd in januari 1867. In 1866 kreeg hij een eervolle vermelding van ’t Nederlandsch onderwijzersgenootschap voor het schoonschrijven van zijn schoolleerlingen. In 1873 verliet het echtpaar Baarschers Hardenberg. Zij vestigden zich in Putten, alwaar Hendrik was benoemd tot onderwijzer en eerste vader van het Weeshuis (die functie bekleedde hij daar van 1873 tot 1880). Hendrik Baarschers stierf in 1907.


In 1867 verscheen Baarschers' eerste publicatie, getiteld ‘De kinderen van den buitenman’. In vijftig korte lesjes werd aandacht besteed aan land- en tuinbouw, veeteelt en natuurkunde.
Baarschers is vooral bekend geworden als schrijver van reeksen lesboekjes voor het onderwijs. Veel van zijn lesboeken voor het lager onderwijs werden uitgegeven door de Zwolse uitgever [[Wolters Kluwer|W.E.J. Tjeenk Willink]]. Hij schreef o.a. de reeks ''De kinderen van den buitenman'', waarin aan kinderen uitleg wordt gegeven over [[Landbouw|land-]] en [[tuinbouw]], [[veeteelt]] en [[natuurkunde]]. Vanaf de vijfde druk (1875) werd deze uitgave ook voorzien van illustraties. Zijn eerste lesboek "Kinderbrieven' verscheen in 1851 toen hij nog hulponderwijzer in Zwolle was. Zijn lees-, taal- en rekenboekjes werden meerdere malen herdrukt en werden veel gebruikt in het Nederlandse onderwijs in de tweede helft van de 19e eeuw.<ref>Zie: [http://www.dbnl.org/tekst/_vad003186801_01/_vad003186801_01_0037.php Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1868]</ref><ref name=Rijlaarsdam>Rijlaarsdam 2010: 148 t/m 150, 167: ''"Naast Hemkes was H. Baarschers in Schoonhoven een veel gelezen schoolboekenschrijver. Baarschers, onderwijzer te Hardenberg, schreef naast enkele aardrijkskunde- en rekenboeken minstens zeventien leesboeken".''</ref> Hij schreef in 1875 ook een leerboek over het onderwijs aan de landbouwschool. In tegenstelling tot zijn andere lesboeken werd dit werk niet uitgegeven bij Tjeenk Willink, maar bij Ophorst in Wageningen.<ref>[http://resolver.kb.nl/resolve?urn=dts:520028:mpeg21:0001 Boekbespreking] in "De wekker; weekblad voor onderwijs en schoolwezen" jrg 33, 1876, no 29, d.d. 8 april 1876</ref>  Zijn laatste leesboekje met de titel ''Mijn legaat aan de Vaderlandsche Jeugd'' verscheen in 1894. In zijn Amsterdamse periode beschreef hij ook een aantal sagen uit Putten, Garderen en Hardenberg, de streken waar hij daarvoor had gewoond.<ref>Meder, Theo en Cor Hendriks, [https://pure.knaw.nl/portal/files/481434/Meder03.pdf vertelcultuur in Nederland], Amnsterdam, 2005</ref>


{{authority control|TYPE=p|Wikidata= }}
== Bibliografie (selectie) ==
<!--== Eerste publicatie ==
* ''Kinderbrieven'', Amsterdam, 1851
was een andere. In 1865 verscheen een tweede druk van ''Leesboek voor de lagere scholen en normaal-lessen ter bevordering eener ongekunstelde, beschaafde uitspraak''; wanneer de eerste druk verscheen is mij niet bekend. [[Gebruiker:Paul Brussel|Paul Brussel]] ([[Overleg gebruiker:Paul Brussel|overleg]]) 21 jan 2017 15:46 (CET)
* ''De kinderen van den buitenman'', meerdere delen, Zwolle, vanaf 1865, de zesde druk verscheen in 1879
:De eerste druk verscheen ook in 1865 (bij de derde druk in 1866 werd vermeld dat vanwege de belangstelling binnen een jaar na de uitgave van de eerste druk een derde druk noodzakelijk was). Zijn ''eerste'' publicatie ''Kinderbrieven: leesboek voor scholen en huisgezinnen; ter bevordering van een' duidelijken en ongekunstelden briefstijl'' verscheen overigens al in 1851(!) toen hij nog hulponderwijzer in Zwolle was (werd al vermeld in de Staatscourant d.d. 8 oktober 1851). De eerste uitgave van ''De kinderen van den buitenman'' verscheen niet in 1867, zoals hier abusievelijk vermeld, maar al twee jaar eerder in 1865. [[Gebruiker:Gouwenaar|Gouwenaar]] ([[Overleg gebruiker:Gouwenaar|overleg]]) 22 jan 2017 17:30 (CET)
* ''Leesboek voor de lagere scholen en normaallessen'', meerdere drukken
::Dank voor deze informatie. Ik kijk met belangstelling uit naar het tezijnertijd te verschijnen lemma van jouw hand. [[Gebruiker:Paul Brussel|Paul Brussel]] ([[Overleg gebruiker:Paul Brussel|overleg]]) 22 jan 2017 -->  
* ''Het gele boekje'', Zwolle, 1868
{{DEFAULTSORT:Baarschers, Hendrik}}
* ''Het boekje met een prentje'', Zwolle, 1869, 
* ''Het boekje met groote lessen'', Zwolle, 1870
* ''Vertellingen en versjes'', Zwolle, 1871
* ''De landbouwschool: wat men er leert en wat men er doet: schoolboek voor nieuwsgierige jongens en meisjes'', Wageningen, 1875
* ''Onze dieren'', Zwolle, 1878
* ''Mijn legaat aan de Vaderlandsche Jeugd'', Amsterdam, 1894
 
* Diverse lees-, taal- en rekenboekjes, die regelmatig herdrukt werden.<ref name=Rijlaarsdam/>


[[Categorie:Hardenberg]]
<gallery widths="180" heights="180">
Titelblad Kinderbrieven door Hendrik Baarschers (1823-1907).png|Kinderbrieven - eerste publicatie van Baarschers (1851)
Cover van Mijn legaat aan de Vaderlandsche Jeugd door Hendrik Baarschers (1823-1907).jpeg|Mijn legaat aan de Vaderlandsche Jeugd - laatste publicatie van Baarschers (1894)
</gallery>


[[Categorie:Onderwijs in Nederland ]]
{{Commonscat|Hendrik Baarschers}}
{{Appendix|1=Bronnen|2=
* Rijlaarsdam, H.J.C., "Want ik verlang zeer naar de school" (proefschrift), Amsterdam, 2010
* Universiteit van Amsterdam: [http://schoolmuseum.uba.uva.nl/ Collectie Nederlandsch Schoolmuseum]
* Jaarverslagen 1851 t/m 1855 Stad Hardenbergh
* Geschiedenis van Putten: [https://www.putten.nl/gemeentearchief/Gemeentearchief/Geschiedenis_van_Putten/Historisch_Canon_van_Putten/1800_1900_Burgers_en_Stoommachines/Het_weeshuis_van_Putten/3_Weesvaders_en_weesmoeders Weesvaders en weesmoeders]
'''Noten'''
{{References}}}}
{{DEFAULTSORT:Baarschers, Hendrik}}
[[Categorie:Nederlands onderwijzer]]

Versie van 8 aug 2019 12:22

Hendrik Baarschers
Titelblad van de vijfde druk van De kinderen van den buitenman door Baarschers uit 1875 (voorzien van illustraties)
Titelblad van de vijfde druk van De kinderen van den buitenman door Baarschers uit 1875 (voorzien van illustraties)
Algemene informatie
Geboren 29 september 1823, Zwolle
Overleden 23 mei 1907, Amsterdam
Beroep hoofdonderwijzer/auteur
Handtekening Handtekening
Werk
Jaren actief 1851-1894
Bekende werken schoolboekjes
Uitgeverij(en) W.E.J. Tjeenk Willink, Zwolle
rel=nofollow

Hendrik Baarschers (Zwolle, 29 september 1823 — Amsterdam, 23 mei 1907) was een hoofdonderwijzer en schrijver van schoolboekjes.

Leven en werk

Baarschers werd in 1823 in Zwolle geboren als zoon van de looier Hendrik Baarschers en Johanna Catharina Klooster. Baarschers begon zijn loopbaan in het onderwijs in 1841 als hulponderwijzer in Zwolle. In 1852 werd hij aangesteld als (hoofd)onderwijzer In Hardenberg. Het gemeentebestuur toonde zich tevreden over de kwaliteit van het door hem geboden onderwijs. Baarschers richtte in 1852 in Hardenberg een zangschool op voor kinderen en volwassenen. Ook verzorgde hij het avondonderwijs in Hardenberg.

Hij trouwde op 5 maart 1853 met Wilhelmina Heebink. Baarschers was ruim twintig jaar werkzaam in het onderwijs in Hardenberg. In 1873 aanvaardde hij een benoeming tot vader van het weeshuis in Putten. Na het overlijden van zijn vrouw op 28 december 1879 in Putten verhuisde hij met zijn dochter en schoonzoon naar Herwijnen, de geboorteplaats van zijn vrouw. Zijn dochter overleed daar in 1882. Baarschers verhuisde in 1890 naar Amsterdam waar hij ging inwonen bij zijn zus, de weduwe Geertruida Harberts-Baarschers en haar dochter Geertruida Harberts. Hij overleed in 1907 — ten huize van zijn nicht Geertruida Harberts — op 83-jarige leeftijd.

Baarschers is vooral bekend geworden als schrijver van reeksen lesboekjes voor het onderwijs. Veel van zijn lesboeken voor het lager onderwijs werden uitgegeven door de Zwolse uitgever W.E.J. Tjeenk Willink. Hij schreef o.a. de reeks De kinderen van den buitenman, waarin aan kinderen uitleg wordt gegeven over land- en tuinbouw, veeteelt en natuurkunde. Vanaf de vijfde druk (1875) werd deze uitgave ook voorzien van illustraties. Zijn eerste lesboek "Kinderbrieven' verscheen in 1851 toen hij nog hulponderwijzer in Zwolle was. Zijn lees-, taal- en rekenboekjes werden meerdere malen herdrukt en werden veel gebruikt in het Nederlandse onderwijs in de tweede helft van de 19e eeuw.[1][2] Hij schreef in 1875 ook een leerboek over het onderwijs aan de landbouwschool. In tegenstelling tot zijn andere lesboeken werd dit werk niet uitgegeven bij Tjeenk Willink, maar bij Ophorst in Wageningen.[3] Zijn laatste leesboekje met de titel Mijn legaat aan de Vaderlandsche Jeugd verscheen in 1894. In zijn Amsterdamse periode beschreef hij ook een aantal sagen uit Putten, Garderen en Hardenberg, de streken waar hij daarvoor had gewoond.[4]

Bibliografie (selectie)

  • Kinderbrieven, Amsterdam, 1851
  • De kinderen van den buitenman, meerdere delen, Zwolle, vanaf 1865, de zesde druk verscheen in 1879
  • Leesboek voor de lagere scholen en normaallessen, meerdere drukken
  • Het gele boekje, Zwolle, 1868
  • Het boekje met een prentje, Zwolle, 1869,
  • Het boekje met groote lessen, Zwolle, 1870
  • Vertellingen en versjes, Zwolle, 1871
  • De landbouwschool: wat men er leert en wat men er doet: schoolboek voor nieuwsgierige jongens en meisjes, Wageningen, 1875
  • Onze dieren, Zwolle, 1878
  • Mijn legaat aan de Vaderlandsche Jeugd, Amsterdam, 1894
  • Diverse lees-, taal- en rekenboekjes, die regelmatig herdrukt werden.[2]

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Hendrik Baarschers op Wikimedia Commons.

rel=nofollow

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen

Noten

  1. º Zie: Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1868
  2. ↑ 2,0 2,1 Rijlaarsdam 2010: 148 t/m 150, 167: "Naast Hemkes was H. Baarschers in Schoonhoven een veel gelezen schoolboekenschrijver. Baarschers, onderwijzer te Hardenberg, schreef naast enkele aardrijkskunde- en rekenboeken minstens zeventien leesboeken".
  3. º Boekbespreking in "De wekker; weekblad voor onderwijs en schoolwezen" jrg 33, 1876, no 29, d.d. 8 april 1876
  4. º Meder, Theo en Cor Hendriks, vertelcultuur in Nederland, Amnsterdam, 2005
rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Hendrik_Baarschers&oldid=293093"