Johanna Brandt

Johanna Brandt
Algemene informatie
Volledige naam	Johanna Brandt-van Warmelo
Geboren	18 november 1876, Heidelberg in Transvaal
Overleden	23 januari 1964, Nuweland bij Kaapstad
Beroep	Afrikaans nationalisne, druivenkuur

Johanna Brandt, meisjesnaam van Warmelo, (Heidelberg (Transvaal), 18 november 1876 – Nuweland (Kaapstad), 23 januari 1964) was een Zuid-Afrikaanse verpleegster, spionne tijdens de Boerenoorlogen, en controversieel schrijfster over gezondheidsonderwerpen.

Leven

Johanna Brandt was de dochter van de uit Nederland afkomstige dominee Nicolaas Jacobus van Warmelo en zijn tweede echtgenote, Maria Magdalena Elizabeth Maré, wiens ouders uit Frankrijk naar Transvaal (Zuid-Afrika) waren uitgeweken.

In 1892 overleed haar vader. In 1895 ging zij met haar moeder op het landgoed „Harmonie” wonen. In 1897 maakte zij met haar moeder een eerste reis naar Europa, zes maanden lang, en leerde op deze reis de theologiestudent Louis Brandt kennen. In hun briefwisseling beloofden zij met elkaar te trouwen.

Zij was verpleegster en was in die functie actief in de Zuid-Afrikaanse Boerenoorlog in 1899 tot de Britten Pretoria, de hoofdstad van Transvaal, innamen. Maar de Afrikaners gaven zich nog niet gewonnen, en er begon een langdurige guerilla-oorlog. In deze fase van de Boerenoorlog werd zij actief in het organiseren van spionage op Britse soldaten. Zij bood ook een schuilplaats aan voortvluchtige gevangenen. Zij gebruikte een systeem met citroensap als onzichtbare inkt, om informatie over troepenbewegingen en hoeveelheden wapens toe te voegen aan de brieven aan haar verloofde.

De Britse soldaten gingen er als vanzelfsprekend van uit dat de beide dames, die afgesneden op het landgoed „Harmonie ” woonden, onschadelijk waren, en lieten hen met rust.

Door haar acties schreef de Engelse journalist William Thomas Stead een aangrijpend verslag in de Review of Reviews over de erbarmelijke toestand in het Concentratiekamp Irene, met als gevolg dat de Britse steun aan de oorlog achteruitging.

Nog voor de Boerenoorlog door het vredesbesluit van Vereeniging werd beëindigd, reisde zij in juni 1902 van Kaapstad via Engeland naar Nederland, waar op 28 augustus de bruiloft werd gevierd. Dat zij toen reeds een bekende persoonlijkheid was, kan men zien aan het feit dag zij de gelukwensen kreeg van koningin Wilhelmina en van de Zuid-Afrikaanse president Paul Kruger. Zij kon haar man ervan overtuigen om naar Zuid-Afrika te verhuizen, waar hij dominee werd te Pietersburg. Louis en Johanna Brandt brachten zeven kinderen groot.

Haar moeder kreeg kanker en moest zware operaties ondergaan. Dit maakte een diepe indruk op Johanna.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd ook bij haar maagkanker gediagnosticeerd. Omdat zij zich herinnerde aan wat er met haar moeder was gebeurd, weigerde zij de traditionele behandelingswijzen. In 1921 werd zij in het Algemeen Ziekenhuis van Johannesburg onderzocht, en de artsen stelden dat ze nog slechts zes weken te leven had. Haar maag was inmiddels in twee gedeeld door een grote tumor.

Johanna begon met lange vastenkuren. Hoewel ze tijdens de dagenlange en zelfs wekenlange vastenperiodes verzwakte, stelde ze vast dat de tumor verkleinde.

Toen ze zes maanden later opnieuw onderzocht werd, bleek dat het gezwel verdwenen was. Maar toen ze terugkeerde tot een normaal voedingspatroon, verscheen de tumor weer. Zij herbegon daarop met vastenkuren waardoor de tumor weer tijdelijk verkleinde. Tot 1925 bleef ze ijverig zoeken naar een voedingsmiddel dat ze zou kunnen gebruiken, dat gifstoffen zou afvoeren en nieuw weefsel zou vormen, maar zonder dat het kankergezwel daardoor zou groeien.

Dit bleek de druif te zijn. Deze bleek het lichaam te kunnen voeden zonder de tumormassa te laten groeien.

Door enkel druiven te eten kon zij zich voldoende voeden, terwijl de tumor bleef afnemen. De uitputtingsgrens kon dus in ruime mate worden verlegd, waardoor de tumormassa langdurig uitgehongerd kon worden, wat uiteindelijk tot haar complete genezing gevoerd heeft.

Na haar volledige herstel van de kanker leefde zij nog veertig jaar. Deze gebruikte ze volledig om bekendheid te geven aan de druivenkuur. Johanna Brandt overleed op 87-jarige leeftijd.

Erkenningen

In het jaar 2000 gaf de Zuid-Afrikaanse post een serie postzegels uit over schrijvers tijdens de Boerenoorlog. Onder hen waren o.a. Sir Arthur Conan Doyle en Winston Churchill. Johanna Brandt staat op de postzegel van 1,30 rand, samen met Sol Plaatje en een afbeelding van de Anglo-Boer War Medal.

Bronnen

• Henri Rosenberg, Alternatieve kankertherapieën: De druivenkuur van Johanna Brandt via archive.org