Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Superluminaal: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sneller_dan_het_licht&oldid=52329496)
 
Regel 1: Regel 1:
'''Superluminaal''' betekent: [[sneller dan het licht]].
'''Sneller dan licht''' ('''Faster Than Light''', '''FTL''', '''superluminaal''') is het transport van [[informatie]], [[elektromagnetische straling]] of [[materie]] met een snelheid groter dan de lichtsnelheid. Dit concept komt veel voor in [[sciencefiction]], maar wordt in het algemeen als onwaarschijnlijk beschouwd door de wetenschap, vanwege de [[speciale relativiteitstheorie]] die dit verbiedt. Volgens de [[theoretische natuurkunde]] zijn er echter in principe mogelijkheden om FTL te bereiken.


Een voorbeeld van superluminale deeltjes zijn [[Tachyonen]]. Deze hypothetische deeltjes hebben een minimumsnelheid gelijk aan de snelheid van het licht, en kunnen daarboven iedere snelheid aannemen. Tachyonen zijn hypothetische deeltjes en niet in de praktijk aangetoond.
==Theorie==
Binnen de theorie van [[Albert Einstein|Einstein]] is het niet mogelijk dat een voorwerp (of informatie) een snelheid heeft die hoger is dan de [[lichtsnelheid]]. Omdat de dichtstbijzijnde [[Ster (hemellichaam)|ster]]ren, anders dan de [[zon]], op enkele [[lichtjaar|lichtjaren]] (de afstand die licht aflegt in een jaar) van ons verwijderd zijn, zou een voorwerp sneller dan het licht moeten gaan, om het dichtstbijzijnde zonnestelsel in een redelijke tijd te bereiken. Ook communicatie op hoogstens de lichtsnelheid met dergelijke regio's is praktisch gesproken onmogelijk. Bovendien zou het behalen van de lichtsnelheid door een voorwerp oneindig veel [[energie]] kosten.


== Sneller dan het licht? ==
==Oplossingen==
Verschillende processen lijken de [[lichtsnelheid]] te overtreffen. Deze processen hebben echter niet de potentie om [[informatie]] meer dan lichtsnel over te brengen, zodat ze niet in strijd zijn met de [[relativiteitstheorie]]. Het verzenden van informatie door een signaal dat gebonden is aan ruimte en tijd kan nooit sneller gaan dan c.
Er bestaan verscheidene natuurkundige theorieën die het, in theorie althans, mogelijk maken de beperkingen van de lichtsnelheid te omzeilen. De meeste methoden zijn gebaseerd op kromming van ruimte, dan wel het gebruikmaken van bestaande krommingen in (tijd)ruimte. Met de huidige theoretische en technische kennis is nog niet uit te maken of FTL ooit wel of niet te verwezenlijken is. Er zijn veel natuurkundigen die het nu al onmogelijk achten, maar er zijn er ook die het nog te vroeg vinden om dit zo stellig te beweren. Enkele meer serieuze voorbeelden die wellicht in de toekomst bruikbaar zouden kunnen zijn:
* [[Teleportatie]]
* [[Warp]]
* [[Wormgat]]en


Als voorbeeld het volgende: Wanneer een [[laser (licht)|laser]]straal over een ver verwijderd voorwerp wordt bewogen, kan de laserpunt die het voorwerp raakt een zijwaartse [[snelheid]] krijgen die groter is dan die van het licht. Een beweging over een kleine hoek heeft een enorme zijdelingse verplaatsing van de laserbundel op grote afstand tot gevolg. Dit is een superluminaal verschijnsel, dat echter niet in strijd is met de relativiteitstheorie omdat de laserbundel zich niet sneller van de bron afbeweegt dan met de snelheid c. Het verzenden van informatie op deze wijze is dus nog steeds afhankelijk van de snelheid van de laserbundel.  
Enkele in sciencefiction gebruikte fictieve sneller-dan-licht technieken/apparaten zijn:
* [[Holtzmann]]generator
* [[Hyperruimte]]
* [[Inter-melkweg-spoel]]
* [[Subruimte]]-/[[Transwarp]]corridors
* De [[weerwort]], een communicatiemiddel uit de werelden van [[Ursula Le Guin]], is door diverse andere schrijvers overgenomen.


Echter, sommige fenomenen in de [[kwantummechanica]], zoals [[kwantumverstrengeling]], lijken informatie sneller dan het licht over te kunnen brengen. Bij quantum entanglement wordt een sub-atomair deeltje met een [[spin (kwantummechanica)|spin]] van 0, gesplitst in twee deeltjes, één met een spin van ½, de ander met een spin van -½. Wanneer we niet weten welk deeltje de positieve spin heeft, en we deze deeltjes op grote afstand van elkaar brengen, dan bevindt de spin van beide deeltjes zich in [[superpositie (natuurkunde)|superpositie]], wat betekent dat de deeltjes niet alleen een evengrote kans hebben op een positieve spin, maar ook zowel een positieve als een negatieve spin ''tegelijk'' lijken te bezitten.
[[Het transgalactisch liftershandboek]] bevat diverse satirische voortstuwingsmethoden:
[[Alain Aspect]] voerde in 1981 een experiment uit waarmee hij aantoonde dat wanneer we de spin meten van één van de deeltjes,  het andere (ver verwijderde) deeltje ogenblikkelijk de complementaire spin aanneemt. Deze informatie-overdracht is superluminaal, omdat zij vrijwel ogenblikkelijk plaatsvindt. In dit geval is geen sprake van een signaal-overdracht dat gebonden is aan de lichtsnelheid, maar bezitten beide deeltjes nog dezelfde [[golffunctie]] en bestaat er daarom een onderlinge verbondenheid (correlatie). Direct na de meting stort de golffunctie echter ineen, waardoor ook hier geen sprake kan zijn van informatie-overdracht.
* [[Oneindige-onwaarschijnlijkheidsaandrijving]] (''Infinite improbability drive'')
* [[Bistrometrie-aandrijving]] (''Bistromathic drive'')


== Zie ook ==
== Zie ook ==
* [[lichtsnelheid]]
* [[CERN Neutrinos to Gran Sasso]], een experiment waarbij aanvankelijk een snelheid hoger dan het licht werd gemeten. Het bleek later dat dit op een meetfout berustte.
* [[kwantumverstrengeling]]
 
==Externe link==
[https://web.archive.org/web/20070208190514/http://www.nasa.gov/centers/glenn/research/warp/warpstat.html Faster Than Light volgens de NASA] (gearchiveerd op archive.org)
 
[[Categorie:Astrofysica]]
 
[[Categorie:Sciencefiction]]
[[Categorie:Licht]]
[[Categorie:Relativiteit]]

Huidige versie van 4 okt 2018 om 09:51

Sneller dan licht (Faster Than Light, FTL, superluminaal) is het transport van informatie, elektromagnetische straling of materie met een snelheid groter dan de lichtsnelheid. Dit concept komt veel voor in sciencefiction, maar wordt in het algemeen als onwaarschijnlijk beschouwd door de wetenschap, vanwege de speciale relativiteitstheorie die dit verbiedt. Volgens de theoretische natuurkunde zijn er echter in principe mogelijkheden om FTL te bereiken.

Theorie

Binnen de theorie van Einstein is het niet mogelijk dat een voorwerp (of informatie) een snelheid heeft die hoger is dan de lichtsnelheid. Omdat de dichtstbijzijnde sterren, anders dan de zon, op enkele lichtjaren (de afstand die licht aflegt in een jaar) van ons verwijderd zijn, zou een voorwerp sneller dan het licht moeten gaan, om het dichtstbijzijnde zonnestelsel in een redelijke tijd te bereiken. Ook communicatie op hoogstens de lichtsnelheid met dergelijke regio's is praktisch gesproken onmogelijk. Bovendien zou het behalen van de lichtsnelheid door een voorwerp oneindig veel energie kosten.

Oplossingen

Er bestaan verscheidene natuurkundige theorieën die het, in theorie althans, mogelijk maken de beperkingen van de lichtsnelheid te omzeilen. De meeste methoden zijn gebaseerd op kromming van ruimte, dan wel het gebruikmaken van bestaande krommingen in (tijd)ruimte. Met de huidige theoretische en technische kennis is nog niet uit te maken of FTL ooit wel of niet te verwezenlijken is. Er zijn veel natuurkundigen die het nu al onmogelijk achten, maar er zijn er ook die het nog te vroeg vinden om dit zo stellig te beweren. Enkele meer serieuze voorbeelden die wellicht in de toekomst bruikbaar zouden kunnen zijn:

Enkele in sciencefiction gebruikte fictieve sneller-dan-licht technieken/apparaten zijn:

Het transgalactisch liftershandboek bevat diverse satirische voortstuwingsmethoden:

Zie ook

  • CERN Neutrinos to Gran Sasso, een experiment waarbij aanvankelijk een snelheid hoger dan het licht werd gemeten. Het bleek later dat dit op een meetfout berustte.

Externe link

Faster Than Light volgens de NASA (gearchiveerd op archive.org)

Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Superluminaal&oldid=268853"