Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Decreet (kerkelijk recht): verschil tussen versies
(http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Decreet_(kerkelijk_recht)&oldid=38328290 door Pieter2 9 sep 2010 Ursulbrun RJB) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
Een '''decreet''' in het [[canoniek recht]] van de [[Rooms-katholieke Kerk|Katholieke Kerk]] is de uitvaardiging van een (pauselijk) besluit of wetsbepaling. Er bestaan daarnaast ook [[decreet (staatsrecht)|decreten]] van overheidswege en wetsbesluiten zoals deze door overheden worden uitgevaardigd. | Een '''decreet''' in het [[canoniek recht]] van de [[Rooms-katholieke Kerk|Katholieke Kerk]] is de uitvaardiging van een (pauselijk) besluit of wetsbepaling. Er bestaan daarnaast ook [[decreet (staatsrecht)|decreten]] van overheidswege en wetsbesluiten zoals deze door overheden worden uitgevaardigd. | ||
Versie van 5 jul 2013 22:34
Een decreet in het canoniek recht van de Katholieke Kerk is de uitvaardiging van een (pauselijk) besluit of wetsbepaling. Er bestaan daarnaast ook decreten van overheidswege en wetsbesluiten zoals deze door overheden worden uitgevaardigd.
Etymologie
Decreet is afgeleid van het Latijnse woord decretum (verordening of besluit). Het Nederlandse woord decreet komt het eerst voor in een vroegmiddelnederlandse Latijns-Limburgse woordenlijst uit 1240 met de betekenis 'pauselijk besluit'.[1] In de 14e eeuw breidt de betekenis uit naar 'Wetsbepaling uit het kanonieke recht'[2], en nog later ook naar het meer algemene 'besluit van een openbare macht'.[3]
In de loop van de tijd wordt het woord decreet ook gebruikt voor besluiten die op concilies worden genomen. Zo worden de besluiten van Concilie van Trente beschreven in het boek Ordonnantien ende Decreten, van den H. Concilie generael, ghehouden tot Trenten uit 1640.[4] Het Tweede Vaticaans Concilie leverde 'constituties, decreten, verklaringen en wensen' op. Ook de sluiting van het concilie zelf door Paus Paulus VI was opgenomen in een apostolische brief in het decreet met de naam in spiritu sancto.[5]
De oudst bekende en bewaard gebleven pauselijke decreten worden genoemd in een brief van Paus Siricius aan bischop Himerius van 10 februari 385 waarin hij antwoord geeft op vragen over fundamentele Christelijke vragen. Hij maakt daarbij ook melding van algemene decreten die een van zijn voorgangers, Paus Liberius, had uitgevaardigd. Hier zijn echter geen bronnen van bekend.[6]
De term Decretalen (Latijn: decreten bevattend) is afgeleid van het woord decreet en wordt voor het eerst in 1240 gebruikt. Het zijn 'pauselijke besluiten en constitutien'[7] of vonnissen in briefvorm (Latijn: litterae decretales).
Wetboek van Canoniek Recht
Het Wetboek van Canoniek Recht (Latijn: Codex Iuris Canonici) van 1983 maakt onderscheid tussen zogenaamde algemene decreten en decreten in bijzondere gevallen. Een algemeen decreet is in enge zin een kerkelijke wet die alleen door de paus kan worden vastgesteld. Daarnaast bestaan er algemene uitvoeringsdecreten, die strekken tot bepaalde voorschriften voor de uitvoering van kerkelijke wetten. Uitvoeringsdecreten zijn ondergeschikt aan kerkelijke wetten en mogen daarmee niet in strijd zijn.[8]
Daarnaast kent het kerkelijk recht decreten in afzonderlijke gevallen: hier gaat het meestal over beslissingen of bevelen die een individu raken. Het gaat hier - in de tekst van het wetboek - om decreten waarbij aan een persoon op bepaalde personen rechtstreeks en wettig opgelegd wordt iets te doen of na te laten. Zo wordt een excommunicatie bij decreet uitgevaardigd. Maar ook andere disciplinaire maatregelen kunnen per decreet worden uitgevaardigd.[9] Een bekend voorbeeld is ook de banbul die de paus oplegde aan Luther toen die zijn stellingen weigerde te herroepen.
Noten
- º Het Vroeg Middel Nederlands Woordenboek on line - decreet
- º Middelnederlandsch Woordenboek on line - decreet
- º Woordenboek der Nederlandsche Taal on line - decreet
- º Ordonnantien ende Decreten, van den H. Concilie generael, ghehouden tot Trenten
- º Decreet van de sluiting zvan het Concilie (in spiritu sancto), 8 december 1965, Paus Paulus VI (www.rkdocumenten.nl)
- º Catholic Encyclopedia, New Advent, (www.newadvent.org)[1]
- º Het Vroeg Middel Nederlands Woordenboek op Internet - decretaal
- º Codex Iur. Can., Boek I, Titel III, artikelen 29 tot 33
- º idem, Boek I, Titel IV, Hoofdstuk II