Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Arnold Schönberg: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
(OverlD) |
(Photo credit) |
||
| (2 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Zie Luisterrijk}}[[Afbeelding:Arnold Schoenberg la 1948.jpg|frame|right|Schönberg in 1948]] | {{Zie Luisterrijk}}[[Afbeelding:Arnold Schoenberg la 1948.jpg|frame|right|Schönberg in 1948<br><small><font color="gray">Foto: Florence Homolka</font>]] | ||
'''Arnold Schönberg''' ([[Wenen]], {{GebD|13 september|1874}} – [[Los Angeles]], {{OverlD|13 juli|1951}}) was een [[Verenigde Staten|Amerikaans]] [[expressionisme|expressionistisch]] [[componist]] van [[Joden|Joods]]-[[Oostenrijk]]se komaf. | '''Arnold Schönberg''' ([[Wenen]], {{GebD|13 september|1874}} – [[Los Angeles]], {{OverlD|13 juli|1951}}) was een [[Verenigde Staten|Amerikaans]] [[expressionisme|expressionistisch]] [[componist]] van [[Joden|Joods]]-[[Oostenrijk]]se komaf. | ||
==Levensloop== | ==Levensloop== | ||
Schönberg werd geboren in [[Oostenrijk-Hongarije]]. Later wijzigde hij zijn naam officieel van Schönberg in '''Schoenberg''', de Engelse variant van zijn Duitse naam, toen hij in 1941 [[staatsburger]] van de VS werd. Schönberg is vooral bekend als één van de eerste componisten die [[atonaliteit]] gebruikte in zijn [[compositie (muziek)|compositie]]s, en om de [[Tweede Weense School]] die hij voorzat. | Schönberg werd geboren in [[Oostenrijk-Hongarije]]. Later wijzigde hij de spelling van zijn naam officieel van Schönberg in '''Schoenberg''', de Engelse variant van zijn Duitse naam, toen hij in 1941 [[staatsburger]] van de VS werd. Schönberg is vooral bekend als één van de eerste componisten die [[atonaliteit]] gebruikte in zijn [[compositie (muziek)|compositie]]s, en om de [[Tweede Weense School]] die hij voorzat. | ||
Hij leed zijn leven lang aan [[paraskevidekatriafobie]], een ziekelijke angst voor [[vrijdag de dertiende]], op welke dag hij ironischerwijs is overleden. Hij is overleden op vrijdag 13 juli 1951, vlak vóór middernacht. | Hij leed zijn leven lang aan [[paraskevidekatriafobie]], een ziekelijke angst voor [[vrijdag de dertiende]], op welke dag hij ironischerwijs is overleden. Hij is overleden op vrijdag 13 juli 1951, vlak vóór middernacht. | ||
| Regel 83: | Regel 83: | ||
* [http://www.schoenberglaw.com/randols/private/schoenberg/schoenlinks.html Linklijst (door Schönbergs kleinzoon Randol)] | * [http://www.schoenberglaw.com/randols/private/schoenberg/schoenlinks.html Linklijst (door Schönbergs kleinzoon Randol)] | ||
{{DEFAULTSORT:Schoenberg, Arnold}} | |||
[[Categorie:Arnold Schönberg| ]] | [[Categorie:Arnold Schönberg| ]] | ||
Huidige versie van 6 apr 2013 om 17:29
Foto: Florence Homolka
Arnold Schönberg (Wenen, 13 september 1874 – Los Angeles, 13 juli 1951) was een Amerikaans expressionistisch componist van Joods-Oostenrijkse komaf.
Levensloop
Schönberg werd geboren in Oostenrijk-Hongarije. Later wijzigde hij de spelling van zijn naam officieel van Schönberg in Schoenberg, de Engelse variant van zijn Duitse naam, toen hij in 1941 staatsburger van de VS werd. Schönberg is vooral bekend als één van de eerste componisten die atonaliteit gebruikte in zijn composities, en om de Tweede Weense School die hij voorzat. Hij leed zijn leven lang aan paraskevidekatriafobie, een ziekelijke angst voor vrijdag de dertiende, op welke dag hij ironischerwijs is overleden. Hij is overleden op vrijdag 13 juli 1951, vlak vóór middernacht.
Boeken
Schönbergs bijdrage aan de geschiedenis van de klassieke muziek bestaat naast zijn composities tevens uit een aantal boeken die hij publiceerde op het gebied van de klassieke muziektheorie:
- "Harmonielehre" (1911)
- "Structural functions of harmony" (postuum gepubliceerd in 1954)
- "Fundamentals of musical composition" (postuum gepubliceerd in 1967)
- "Style and Idea" (verzamelde artikelen, (postuum gepubliceerd in 1975)
Lijst van composities
Liederen
- Liederen met pianobegeleiding op. 1, 2, 3, 6, 12, 14, 15, 48
- Liederen met instrumentale begeleiding op. 8, 20, 22
Piano- en orgelmuziek
- Drei Klavierstücke op. 11
- Sechs kleine Klavierstücke op. 19
- Fünf Klavierstücke op. 23
- Suite für Klavier op. 25
- Klavierstücke op. 33a en b
- Variationen über ein Rezitativ für Orgel op. 40
Muziektheaterwerken
- Erwartung op. 17
- Die glückliche Hand op. 18
- Von heute auf morgen op. 32
- Moses und Aron (opera in 2 aktes, de derde akte is niet getoonzet en bevat louter tekst)
Orkestwerken
- Verklärte Nacht op.4, arrangement uit 1917 voor strijkorkest (weer gereviseerd in 1943)
- Pelléas und Mélisande op. 5
- Eerste kamersymfonie E-groot op. 9a en b (b is de versie voor groot orkest)
- Fünf Orchesterstücke op. 16
- Variationen für Orchester op. 31
- Tweede kamersymfonie op. 38a en b (b is de versie voor twee piano's)
Werken voor harmonieorkest
- Thema und Variationen op. 43a
Koorwerken
- Gurrelieder
- Die Jakobsleiter (oratorium) (incompleet: particel en schetsen)
- Friede auf Erden op. 13
- Vier Stücke für gemischten Chor op. 27
- Drei Satiren für gemischten Chor op. 28
- Sechs Stücke für Männerchor op. 35
- Kol nidre op. 39
- Prelude op. 44
- Der Überlebende aus Warschau op. 46
- Drei Volkslieder op. 49
- Chöre op. 50a, b, c
Soloconcerten
- Concert voor viool en orkest op. 36
- Concert voor piano en orkest op. 42
Kamermuziek
- Strijkkwartet D-groot
- Strijksextet "Verklärte Nacht" op. 4
- Eerste strijkkwartet op. 7 d-klein
- Tweede strijkkwartet op. 10 fis-klein (tevens een versie voor orkest)
- Derde strijkkwartet op. 30
- Vierde strijkkwartet op. 37
- Strijktrio op. 45
- Pierrot Lunaire op. 21
- Serenade op. 24
- Blaaskwintet op. 26
- Ode aan Napoleon op. 41
- Suite op. 29
- Fantasie voor viool en piano op. 47
- Drei kleine Stücke für Kammerorchester