Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Guido Gezelle: verschil tussen versies
kGeen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (2 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Guido Gezelle''' ([[Brugge]], [[1 mei]] [[1830]] – aldaar, [[27 november]] [[1899]]) was een vooraanstaand Vlaams dichter en rooms-katholiek pastoor. | '''Guido Gezelle''' (voluit '''Guido Pieter Theodorus Josephus Gezelle'''; [[Brugge]], [[1 mei]] [[1830]] – aldaar, [[27 november]] [[1899]]) was een vooraanstaand Vlaams dichter en rooms-katholiek pastoor. | ||
==Leven== | ==Leven== | ||
Guido Gezelle werd geboren als zoon van Pieter-Jan Gezelle, tuinier en boomkweker, en Monica Devriese, uit een boerenfamilie in het | Guido Gezelle werd geboren als zoon van Pieter-Jan Gezelle, tuinier en boomkweker, en Monica Devriese, uit een boerenfamilie in het West-Vlaamse Wingene. Van zijn vader erfde hij zijn liefde voor de natuur. Door zijn moeder werd hij gelovig opgevoed. Hij werd geboren in de verenigde Nederlanden, maar enkele maanden later vond de Belgische revolutie plaats en werd Gezelle dus Belg. | ||
In 1850 begon hij een theologiestudie aan het grootseminarie in Brugge. | In 1850 begon hij een theologiestudie aan het grootseminarie in Brugge. | ||
| Regel 9: | Regel 9: | ||
Op 10 juni 1854 werd hij tot priester gewijd door bisschop [[Joannes Baptista Malou|Malou]] van Brugge. Een groot deel van zijn priesterschap was hij onderpastoor ([[kapelaan]]), eerst in de Sint-Walburgakerk in Brugge (1865 – 1872), later in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Kortrijk (1872 – 1889). Daarnaast publiceerde hij veel. Hij begon een nieuw tijdschrift: ''Rond den Heerd''. | Op 10 juni 1854 werd hij tot priester gewijd door bisschop [[Joannes Baptista Malou|Malou]] van Brugge. Een groot deel van zijn priesterschap was hij onderpastoor ([[kapelaan]]), eerst in de Sint-Walburgakerk in Brugge (1865 – 1872), later in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Kortrijk (1872 – 1889). Daarnaast publiceerde hij veel. Hij begon een nieuw tijdschrift: ''Rond den Heerd''. | ||
In 1890 begon hij | Hij was onderwijzer en zette zich vooral in voor het behoud van het Vlaams/Nederlands. Dat maakte hem in die tijd ongeliefd bij velen van zijn collega’s. | ||
In 1890 begon hij opnieuw een tijdschrift: ''Biekorf''. Hij was de eerste hoofdredacteur, maar na een aantal jaar zou hij deze taak overdragen aan Edward Van Robays. Het tijdschrift bestaat nog steeds.<ref>https://www.tijdschriftbiekorf.be/</ref> | |||
== Werk == | == Werk == | ||
Als dichter is hij moeilijk in te delen. Hij is enigszins vergelijkbaar en te contrasteren met de Nederlandse dominee-dichters uit die tijd, met de romantici, en de [[Vlaamse Beweging]], maar vormt vooral een eigen categorie.<ref>{{YouTube|WkmVwGz4QPo |1857. ''Het schrijverke'', Guido Gezelle. Door Bas Jongenelen}}</ref> | Als dichter is hij moeilijk in te delen. Hij is enigszins vergelijkbaar en te contrasteren met de Nederlandse dominee-dichters uit die tijd, met de romantici, en de [[Vlaamse Beweging]], maar vormt vooral een eigen categorie.<ref>{{YouTube|WkmVwGz4QPo |1857. ''Het schrijverke'', Guido Gezelle. Door Bas Jongenelen}}</ref> Hij liet zich nauwelijks beïnvloeden door de literaire stromingen van zijn tijd. Zijn werk ''Kerkhofblommen'' werd het uitgangspunt van de wedergeboorte van de Vlaamse lyriek. | ||
Terugkerende thema’s waren natuurobservaties en religieuze gevoelens, vaak gecombineerd. | |||
Hij experimenteerde met nieuwe vers- en strofevormen, [[neologisme]]n, herhaling en [[onomatopee]]ën. Sommige van zijn gedichten vertonen verwantschap met het literaire impressionisme. | |||
Gezelles poëtische activiteiten rond het Vlaams-nationalisme leidden tot conflicten met vertegenwoordigers van de kerk en het schoolsysteem. Tussen 1870 en 1875 beperkte hij zich daarom tot essays en vertalingen. Latere werken als ''Tijdkrans'' (1893) en ''Rijmsnoer'' (1897) zetten de taalkunst van zijn eerste creatieve fase voort. | |||
De gedichten van Gezelle werden meer dan 3500 maal door componisten uit verscheidene landen verwerkt tot liedcomposities. Hij is daarmee bij de toptekstschrijvers wereldwijd. | De gedichten van Gezelle werden meer dan 3500 maal door componisten uit verscheidene landen verwerkt tot liedcomposities. Hij is daarmee bij de toptekstschrijvers wereldwijd. | ||
| Regel 24: | Regel 32: | ||
==Verwijzingen== | ==Verwijzingen== | ||
<references/> | <references/> | ||
==Zie ook== | |||
{|class=prettytable style="width: 100%; border: 2px solid gray; background:#E1F5FE" | |||
| [[Doopnaam van Guido Gezelle|Meer informatie over de doopnaam van Guido Gezelle]] | |||
|} | |||
== Weblinks == | == Weblinks == | ||
* [http://schrijversgewijs.be/schrijvers/gezelle-guido/ Guido Gezelle] | * [http://schrijversgewijs.be/schrijvers/gezelle-guido/ Guido Gezelle] | ||
* [http://gezellegezongen.be/databank/ Componisten en liederen] | * [http://gezellegezongen.be/databank/ Componisten en liederen] | ||
* {{aut|Piet Couttenier}}, {{NEVB|Gezelle, Guido}} | * {{aut|Piet Couttenier}}, {{NEVB|gezelle-guido|Gezelle, Guido}} | ||
{{authority control|TYPE=p|Wikidata=Q336977 }} | {{authority control|TYPE=p|Wikidata=Q336977 }} | ||
{{ | {{kiem}} | ||
{{DEFAULTSORT:Gezelle, Guido}} | {{DEFAULTSORT:Gezelle, Guido}} | ||
[[Categorie: Vlaams dichter]] | [[Categorie: Vlaams dichter]] | ||
| Regel 36: | Regel 49: | ||
[[Categorie: Belgisch rooms-katholiek priester]] | [[Categorie: Belgisch rooms-katholiek priester]] | ||
[[Categorie: Nederlandstalig kunstlied]] | [[Categorie: Nederlandstalig kunstlied]] | ||
[[Categorie: | [[Categorie: Vlaams tekstschrijver]] | ||
[[Categorie: Geboren in Brugge]] | [[Categorie: Geboren in Brugge]] | ||
[[Categorie: Overleden in Brugge]] | [[Categorie: Overleden in Brugge]] | ||
Huidige versie van 13 feb 2024 om 07:38
Guido Gezelle (voluit Guido Pieter Theodorus Josephus Gezelle; Brugge, 1 mei 1830 – aldaar, 27 november 1899) was een vooraanstaand Vlaams dichter en rooms-katholiek pastoor.
Leven
Guido Gezelle werd geboren als zoon van Pieter-Jan Gezelle, tuinier en boomkweker, en Monica Devriese, uit een boerenfamilie in het West-Vlaamse Wingene. Van zijn vader erfde hij zijn liefde voor de natuur. Door zijn moeder werd hij gelovig opgevoed. Hij werd geboren in de verenigde Nederlanden, maar enkele maanden later vond de Belgische revolutie plaats en werd Gezelle dus Belg.
In 1850 begon hij een theologiestudie aan het grootseminarie in Brugge. Op 20 maart 1854 werd hij benoemd tot leraar aan het kleinseminarie van Roeselare.
Op 10 juni 1854 werd hij tot priester gewijd door bisschop Malou van Brugge. Een groot deel van zijn priesterschap was hij onderpastoor (kapelaan), eerst in de Sint-Walburgakerk in Brugge (1865 – 1872), later in de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Kortrijk (1872 – 1889). Daarnaast publiceerde hij veel. Hij begon een nieuw tijdschrift: Rond den Heerd.
Hij was onderwijzer en zette zich vooral in voor het behoud van het Vlaams/Nederlands. Dat maakte hem in die tijd ongeliefd bij velen van zijn collega’s.
In 1890 begon hij opnieuw een tijdschrift: Biekorf. Hij was de eerste hoofdredacteur, maar na een aantal jaar zou hij deze taak overdragen aan Edward Van Robays. Het tijdschrift bestaat nog steeds.[1]
Werk
Als dichter is hij moeilijk in te delen. Hij is enigszins vergelijkbaar en te contrasteren met de Nederlandse dominee-dichters uit die tijd, met de romantici, en de Vlaamse Beweging, maar vormt vooral een eigen categorie.[2] Hij liet zich nauwelijks beïnvloeden door de literaire stromingen van zijn tijd. Zijn werk Kerkhofblommen werd het uitgangspunt van de wedergeboorte van de Vlaamse lyriek.
Terugkerende thema’s waren natuurobservaties en religieuze gevoelens, vaak gecombineerd.
Hij experimenteerde met nieuwe vers- en strofevormen, neologismen, herhaling en onomatopeeën. Sommige van zijn gedichten vertonen verwantschap met het literaire impressionisme.
Gezelles poëtische activiteiten rond het Vlaams-nationalisme leidden tot conflicten met vertegenwoordigers van de kerk en het schoolsysteem. Tussen 1870 en 1875 beperkte hij zich daarom tot essays en vertalingen. Latere werken als Tijdkrans (1893) en Rijmsnoer (1897) zetten de taalkunst van zijn eerste creatieve fase voort.
De gedichten van Gezelle werden meer dan 3500 maal door componisten uit verscheidene landen verwerkt tot liedcomposities. Hij is daarmee bij de toptekstschrijvers wereldwijd.
Familie
Guido Gezelle’s zus trouwde met Camiel Lateur, een kleermaker. Hun zoon, François of Frank Lateur, werd een bekende Vlaamse schrijver met het pseudoniem Stijn Streuvels. Guido Gezelle’s broer Romain werd vuurwerkmaker. Hij had ook een zoon, Caesar Gezelle, die priester, dichter, prozaschrijver en die de eerste biografie schreef van Guido. Een tweede broer, Jozef, werd eveneens priester, en zijn tweede zus, Florence, werd kloosterzuster.
Guido Gezellemuseum
In zijn geboortehuis bevindt zich nu het Guido Gezellemuseum.
Verwijzingen
Zie ook
| Meer informatie over de doopnaam van Guido Gezelle |
Weblinks
- Guido Gezelle
- Componisten en liederen
- Piet Couttenier, Gezelle, Guido, in de Nieuwe Encyclopedie van de Vlaamse Beweging, Lannoo, Tielt, 1998. Herwerkte uitgave 2023.
