Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Siberië: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Siberi%C3%AB&oldid=52757866) |
(Aanpassing) |
||
| (Een tussenliggende versie door een andere gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Bestand:Siberia-FederalSubjects.png| | [[Bestand:Siberia-FederalSubjects.png|thumb|350px| | ||
{{Legenda|#CC0000|[[Federaal | {{Legenda|#CC0000|[[Federaal district Siberië]]}} | ||
{{Legenda|#FF4000|Geografisch Siberië}} | {{Legenda|#FF4000|Geografisch Siberië}} | ||
{{Legenda|#FF9933|Historisch Siberië (en Siberië volgens verscheidene westerse bronnen)}} | {{Legenda|#FF9933|Historisch Siberië (en Siberië volgens verscheidene westerse bronnen)}} <span style="margin:0px; padding-bottom:1px;"><span style="border:#CC0000; background-color:#CC0000; color:#CC0000;">   </span><span style="border:#FF4000; background-color:#FF4000; color:#FF4000;">   </span> Geographic Russian Siberia</span>, <span style="margin:0px; padding-bottom:1px;"><span style="border:#CC0000; background-color:#CC0000; color:#CC0000;">  </span><span style="border:#FF4000; background-color:#FF4000; color:#FF4000;">  </span><span style="border:#FF9933; background-color:#FF9933; color:#FF9933;">  </span> Asian part of Russia.</span>]] | ||
'''Siberië''' ([[Russisch]]: Сибирь, ''Sibir'') is de naam voor een groot gebied in [[Noord-Azië]] dat voor het grootste deel is gelegen in het [[Azië|Aziatische]] deel van [[Rusland]]. | '''Siberië''' ([[Russisch]]: Сибирь, ''Sibir'') is de naam voor een groot gebied in [[Noord-Azië]] dat voor het grootste deel is gelegen in het [[Azië|Aziatische]] deel van [[Rusland]]. | ||
<!-- | |||
== Geschiedenis == | == Geschiedenis == | ||
{{Zie hoofdartikel|geschiedenis van Siberië}} | {{Zie hoofdartikel|geschiedenis van Siberië}} | ||
--> | |||
== Geografie == | == Geografie == | ||
=== Omvang === | === Omvang === | ||
Tegenwoordig wordt de naam Siberië gebruikt voor het [[Federale districten van Rusland| | Tegenwoordig wordt de naam Siberië gebruikt voor het [[Federale districten van Rusland|federaal district]] [[Federaal district Siberië|Siberië]]. Het historische en geografische Siberië is groter en omvat het grootste deel van het [[federaal district Oeral]] en een deel van het [[federaal district Verre Oosten]] ([[Jakoetië]]). | ||
Het noorden van [[Kazachstan]] wordt ook tot Siberië gerekend. | Het noorden van [[Kazachstan]] wordt ook tot Siberië gerekend. | ||
| Regel 35: | Regel 20: | ||
=== Landschappen === | === Landschappen === | ||
Geografisch valt Siberië, samen met het Russische Verre Oosten, op te delen in een aantal [[Russische | Geografisch valt Siberië, samen met het Russische Verre Oosten, op te delen in een aantal [[Russische grootlandschappen]]: het [[West-Siberisch Laagland]], het [[Noord-Siberisch Laagland]], het [[Midden-Siberisch Bergland]], de [[Zuid-Siberische gebergtes]], de [[Centraal-Jakoetische Vallei]], het [[Oost-Siberisch Bergland]] en het [[Oost-Siberisch Laagland]]. Daarbinnen bevindt zich weer een groot aantal kleinere gebieden. | ||
=== Rivieren === | === Rivieren === | ||
| Regel 43: | Regel 28: | ||
Siberië heeft een extreem [[landklimaat]], met zeer strenge winters en warme zomers. Door verschillende gebergtes in het oosten liggen de temperaturen in [[Oost-Siberië]] gemiddeld wat lager in de winter dan in [[West-Siberië]]. De laagste temperaturen van het noordelijk halfrond worden er gemeten, met uitschieters in 1892 en 1933 van tegen -70°C. Tijdens de zomer kan de temperatuur oplopen tot meer dan 30°C. Het verschil tussen de laagste en hoogste temperatuur ooit gemeten bedraagt dus meer dan 100°C; dit is een wereldrecord. Zie ook: [[Ojmjakon]]. | Siberië heeft een extreem [[landklimaat]], met zeer strenge winters en warme zomers. Door verschillende gebergtes in het oosten liggen de temperaturen in [[Oost-Siberië]] gemiddeld wat lager in de winter dan in [[West-Siberië]]. De laagste temperaturen van het noordelijk halfrond worden er gemeten, met uitschieters in 1892 en 1933 van tegen -70°C. Tijdens de zomer kan de temperatuur oplopen tot meer dan 30°C. Het verschil tussen de laagste en hoogste temperatuur ooit gemeten bedraagt dus meer dan 100°C; dit is een wereldrecord. Zie ook: [[Ojmjakon]]. | ||
Het grootste deel van | Het grootste deel van Siberië bestaat uit [[taiga]]; daarboven ligt een gebied met [[bostoendra]] en het noordelijkste deel van Siberië bestaat uit extreem koude [[toendra]], waarvan de ondergrond permanent bevroren is, dit heet [[permafrost]]. | ||
In het zuiden en zuidwesten van | In het zuiden en zuidwesten van Siberië ligt een deel van het Russische landbouwgebied. | ||
==Milieu== | |||
Het natuurlijke milieu van Siberië, en vooral dan de bosgebieden, staat onder druk door de [[ontbossing]], en de [[Natuurbranden in Rusland|natuurbranden]]. De meeste zomers breken bosbranden uit in de [[Taiga|boreale wouden]] van [[Oost-Siberië]], maar ook andere gebieden hebben onder natuurbranden te lijden. Bovendien is het fenomeen van de illegale [[houtkap]] niet onder controle.<ref>{{Citeer web |url= https://www.standaard.be/cnt/dmf20201220_98147114 |titel= Te koop: illegaal gekapt hout uit Russische oerbossen|auteur= |uitgever= [[De Standaard]]|datum= 21 december 2020|bezochtdatum=3 maart 2021 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20210126164209/https://www.standaard.be/cnt/dmf20201220_98147114|archiefdatum=2021-01-26|dodeurl=nee}}</ref> | |||
== Bevolking == | == Bevolking == | ||
| Regel 50: | Regel 38: | ||
===Steden=== | ===Steden=== | ||
De hoofdstad van het | De hoofdstad van het federaal district Siberië is [[Novosibirsk]]. Andere grotere steden zijn: | ||
* [[Barnaoel]] | * [[Barnaoel]] | ||
* [[Irkoetsk]] | * [[Irkoetsk]] | ||
* [[Kemerovo]] | * [[Kemerovo]] | ||
* [[Krasnojarsk]] | * [[Krasnojarsk]] | ||
* [[Magadan]] | |||
* [[Novokoeznetsk]] | * [[Novokoeznetsk]] | ||
* [[Omsk]] | * [[Omsk]] | ||
* [[Tomsk]] | * [[Tomsk]] | ||
* [[Tjoemen]] | * [[Tjoemen]] | ||
* [[Jakoetsk]] | |||
Tot het historisch en geografisch ruimere Siberië kunnen ook volgende steden gerekend worden: | Tot het historisch en geografisch ruimere Siberië kunnen ook volgende steden gerekend worden: | ||
| Regel 70: | Regel 60: | ||
* [[Siberisch Kraton]] | * [[Siberisch Kraton]] | ||
* [[Europees Rusland]] | * [[Europees Rusland]] | ||
{{Commonscat|Siberia}} | {{Commonscat|Siberia}} | ||
{{Appendix|2= | |||
{{References}}}} | |||
{{authority control|TYPE=g|VIAF=316732881|Wikidata=Q5428 }} | |||
[[Categorie:Siberië| 1]] | [[Categorie:Siberië| 1]] | ||
Huidige versie van 12 dec 2021 om 23:50
██ Geografisch Siberië
██ Historisch Siberië (en Siberië volgens verscheidene westerse bronnen)
Geographic Russian Siberia, Asian part of Russia.Siberië (Russisch: Сибирь, Sibir) is de naam voor een groot gebied in Noord-Azië dat voor het grootste deel is gelegen in het Aziatische deel van Rusland.
Geografie
Omvang
Tegenwoordig wordt de naam Siberië gebruikt voor het federaal district Siberië. Het historische en geografische Siberië is groter en omvat het grootste deel van het federaal district Oeral en een deel van het federaal district Verre Oosten (Jakoetië).
Het noorden van Kazachstan wordt ook tot Siberië gerekend.
Oppervlakte
Geografisch gezien heeft Siberië binnen Rusland een oppervlakte van 10.006.450 km², waarmee het ongeveer 59% van het totale grondgebied van Rusland beslaat en ongeveer 23% van geheel Azië.
Historisch gezien beslaat het gebied zelfs ongeveer 75% van het totale grondgebied van Rusland en valt ook het gehele Russische Verre Oosten eronder, tegenwoordig wordt dit echter als een apart gebied gezien. Delen van het Oeralgebied ten oosten van de kam van het Oeralgebergte worden in Westerse bronnen ook vaak tot Siberië gerekend.
Landschappen
Geografisch valt Siberië, samen met het Russische Verre Oosten, op te delen in een aantal Russische grootlandschappen: het West-Siberisch Laagland, het Noord-Siberisch Laagland, het Midden-Siberisch Bergland, de Zuid-Siberische gebergtes, de Centraal-Jakoetische Vallei, het Oost-Siberisch Bergland en het Oost-Siberisch Laagland. Daarbinnen bevindt zich weer een groot aantal kleinere gebieden.
Rivieren
Het gebied wordt doorsneden door een aantal van de grootste rivieren ter wereld; de Ob, de Jenisej en de Lena. Andere grote rivieren zijn onder andere de grensrivier Amoer, de Olenjok en de Indigirka. Behalve de Amoer stromen al deze rivieren naar de Noordelijke IJszee.
Klimaat en bodemgebruik
Siberië heeft een extreem landklimaat, met zeer strenge winters en warme zomers. Door verschillende gebergtes in het oosten liggen de temperaturen in Oost-Siberië gemiddeld wat lager in de winter dan in West-Siberië. De laagste temperaturen van het noordelijk halfrond worden er gemeten, met uitschieters in 1892 en 1933 van tegen -70°C. Tijdens de zomer kan de temperatuur oplopen tot meer dan 30°C. Het verschil tussen de laagste en hoogste temperatuur ooit gemeten bedraagt dus meer dan 100°C; dit is een wereldrecord. Zie ook: Ojmjakon.
Het grootste deel van Siberië bestaat uit taiga; daarboven ligt een gebied met bostoendra en het noordelijkste deel van Siberië bestaat uit extreem koude toendra, waarvan de ondergrond permanent bevroren is, dit heet permafrost. In het zuiden en zuidwesten van Siberië ligt een deel van het Russische landbouwgebied.
Milieu
Het natuurlijke milieu van Siberië, en vooral dan de bosgebieden, staat onder druk door de ontbossing, en de natuurbranden. De meeste zomers breken bosbranden uit in de boreale wouden van Oost-Siberië, maar ook andere gebieden hebben onder natuurbranden te lijden. Bovendien is het fenomeen van de illegale houtkap niet onder controle.[1]
Bevolking
In Siberië wonen ongeveer 40 miljoen mensen, ongeveer 27% van de Russische bevolking. Dertig steden hebben een bevolking van meer dan honderdduizend mensen.
Steden
De hoofdstad van het federaal district Siberië is Novosibirsk. Andere grotere steden zijn:
Tot het historisch en geografisch ruimere Siberië kunnen ook volgende steden gerekend worden:
Zie ook
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Siberia op Wikimedia Commons.
Bronnen, noten en/of referenties
|
