Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Kriek (bier): verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
k (→Oorspronkelijk: 2 x zelfde tekst) |
||
| (9 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 2: | Regel 2: | ||
==Kriekenlambiek== | ==Kriekenlambiek== | ||
[[Bestand: | [[Bestand:Kriektim.JPG|thumb|right|260px|Krieken worden gestort in brouwerij Timmermans]] | ||
Naargelang de brouwerij laat men 200gr tot 400gr zure kersen [[maceren]] per liter in lambiek. De gemiddelde ouderdom van de lambiek | Naargelang de brouwerij laat men 200gr tot 400gr zure kersen [[maceren]] per liter in lambiek. De gemiddelde ouderdom van de lambiek verschilt eveneens naargelang de brouwerij van 1 jaar tot 20 maanden. | ||
De suikers in de krieken geven nieuw voedsel aan de wilde gistcellen in het lambiekbier, dat opnieuw zal beginnen gisten. Het vruchtvlees zal verteren. De pitten van de krieken geven geleidelijk een sterkere amandelsmaak aan het bier. | De suikers in de krieken geven nieuw voedsel aan de wilde gistcellen in het lambiekbier, dat opnieuw zal beginnen gisten. Het vruchtvlees zal verteren. De pitten van de krieken geven geleidelijk een sterkere amandelsmaak aan het bier. | ||
Deze nieuwe fermentatie duurt van | Deze nieuwe fermentatie duurt van twee tot twaalf maanden, waardoor een "platte" kriekenlambiek ontstaat. Deze wordt gefilterd om de fruitresten te verwijderen. | ||
Door opnieuw een deel jonge lambiek toe te voegen en deze mengeling te bottelen kan er nogmaals een gisting op fles ontstaan waardoor de kriek gaat schuimen bij het schenken. | Door opnieuw een deel jonge lambiek toe te voegen en deze mengeling te bottelen kan er nogmaals een gisting op fles ontstaan waardoor de kriek gaat schuimen bij het schenken. Het verdient aanbeveling de Kriek jong te drinken omdat met de ouderdom de alcoholsmaak de bovenhand kijgt op de fruitsmaak. Door het vrijkomende [[koolzuurgas]] moet de fles bestand zijn tegen hoge druk van binnenuit en moeten hier eveneens champagneflessen van 75 of 37,5 cl gebruikt worden gebruikt. Daar zowel de kwaliteit van het fruit als van de lambiek aan veranderingen onderhevig zijn is het mogelijk dat, zoals bij wijnen een oogstjaar op de fles kan worden aangebracht wegens het smaakverschil. De Brusselse burgerij leerde dit zurige bier kennen op zijn uitstapjes met de [[tram]] naar [[Schepdaal]] of [[Jezus-Eik]]. De geuzestekers uit Brussel zagen het commerciële potentieel van dit biertype en begonnen vervolgens ook kriekenlambiek te produceren. | ||
===Oorspronkelijk=== | ===Oorspronkelijk=== | ||
Voor de zure kersen werden oorspronkelijk "Schaarbeekse krieken" gebruikt. | Voor de zure kersen werden oorspronkelijk "Schaarbeekse krieken" gebruikt. Schaarbeek was in de negentiende eeuw nog een landelijk dorp in de schaduw van Brussel. De Schaarbeekse krieken werden in de omgeving van Brussel en in het Pajottenland tijdens de negentiende eeuw veel aangeplant. De vruchten worden als ideaal beschouwd voor het gebruik in kriekenlambiek: ze hebben een diepe donkerrode kleur, het vlees is zacht, en de smaak is relatief zoet. Door de verbreidende verstedelijking zijn echtere vele kriekengaarden in de omgeving van Brussel gerooid, soms zelfs met Europese subsidiëring. De kriekengaarden met Schaarbeekse krieken zijn zeldzaam geworden. Bijkomend nadeel is dat de oogst van de dikwijls [[hoogstamboom|hoogstammige]] bomen vrij intensief en gevaarlijk is.Jammer genoeg is er de laatste jaren een probleem met de 'Schaarbeekse kriek': een ziekte die de bomen vernietigt. | ||
Schaarbeekse krieken worden nog gebruikt in exclusievere bottelingen zoals de [[Schaarbeekse Oude Kriek 3 Fonteinen]].Veel brouwerijen zijn dan overgestapt naar de noordkriek die qua smaak er het meest op lijkt en [[Gorsem]]se krieken,deze worden gecombineerd met het ras Kelleriis 16, ontwikkeld in Denemarken. Ze zijn afkomstig uit de streek tussen Tienen en Sint-Truiden evenals diepgevroren Oost-Europese krieken. | |||
Gert Christiaens van brouwerij [[Oud Beersel]] begon in 2017 met de aanplanting van een eigen kriekenboomgaard van Schaarbeekse krieken nabij de brouwerij.<ref>[https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20170223_02747525 Brouwer plant zelf 320 zeldzame kriekelaars aan], Het Nieuwsblad, 24 februari 2017</ref> | |||
==Oude kriek== | ==Oude kriek== | ||
[[Bestand:Bottleskriek.jpg|thumb|right|260px|Traditionele champagneflessen van 75 cl met kriek.]] | [[Bestand:Bottleskriek.jpg|thumb|right|260px|Traditionele champagneflessen van 75 cl met kriek.]] | ||
Sinds 1997 is | Sinds 1997 is de traditionele bereidingswijze bekend als "Oude kriek", en onder deze benaming door een [[Europese verordening|verordening]] van de Europese Commissie geregistreerd als een beschermde beschermde [[gegarandeerde traditionele specialiteit]].<ref>[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/ALL/?uri=CELEX:31997R2301 Verordening]</ref><ref>[http://lv.vlaanderen.be/nlapps/docs/default.asp?id=112 Toelichting van GTS op website Vlaamse overheid]</ref> Voordien was het door het [[Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing]] (de VLAM) reeds erkend als [[streekproduct]].<ref>[http://www.streekproduct.be/producten/detail.phtml?id=865&start=0&typeID=1 Erkenning als streekproduct]</ref> | ||
Oude kriek wordt thans met deze vermelding op de markt gebracht door de brouwerijen [[Brouwerij Boon|Boon]] ([[Kriek Boon|Oude kriek Boon]], Kriek mariage parfait), [[Brouwerij Lindemans|Lindemans]] ([[Lindemans Cuvée René|Kriek Cuvée René]]), [[Brouwerij Timmermans|Timmermans]], [[Mort Subite]], en de stekerijen [[3 Fonteinen]], [[Oud Beersel]], [[Geuzestekerij Hanssens Artisanaal|Hanssens]] en [[Geuzestekerij De Cam|De Cam]]. De kriekbieren van [[Brouwerij Girardin|Girardin]] en [[Brouwerij Cantillon|Cantillon]] vermelden het begrip "oude kriek" niet, maar worden er ook toe gerekend. | Oude kriek wordt thans met deze vermelding op de markt gebracht door de brouwerijen [[Brouwerij Boon|Boon]] ([[Kriek Boon|Oude kriek Boon]], Kriek mariage parfait), [[Brouwerij Lindemans|Lindemans]] ([[Lindemans Cuvée René|Kriek Cuvée René]]), [[Brouwerij Timmermans|Timmermans]], [[Mort Subite]], en de stekerijen [[3 Fonteinen]], [[Oud Beersel]], [[Geuzestekerij Hanssens Artisanaal|Hanssens]] en [[Geuzestekerij De Cam|De Cam]]. De kriekbieren van [[Brouwerij Girardin|Girardin]] en [[Brouwerij Cantillon|Cantillon]] vermelden het begrip "oude kriek" niet, maar worden er ook toe gerekend. | ||
<gallery> | |||
Bestand:Gegarandeerde Traditionele Speciaiteit.jpg | |||
Bestand:Streekproduct.be .jpg | |||
</gallery> | |||
==Commerciële kriek== | ==Commerciële kriek== | ||
| Regel 24: | Regel 29: | ||
Sinds de Tweede Wereldoorlog is kriekbier in toenemende mate populair geworden, onder een meer commerciële, goedkoper te produceren, vorm. Dit bier is gepasteuriseerd, aangezoet en dikwijls ook bijgekleurd. Het wordt afgevuld in kleinere flesjes met [[kroonkurk]] van 25 cl die ook voor andere biersoorten worden gebruikt. | Sinds de Tweede Wereldoorlog is kriekbier in toenemende mate populair geworden, onder een meer commerciële, goedkoper te produceren, vorm. Dit bier is gepasteuriseerd, aangezoet en dikwijls ook bijgekleurd. Het wordt afgevuld in kleinere flesjes met [[kroonkurk]] van 25 cl die ook voor andere biersoorten worden gebruikt. | ||
Sinds de late jaren 70 is de industriële productie hiervan nog ''gemoderniseerd'' door het bier in plaats van de traditionele eikenhouten vaten in inox tanks te laten rijpen, waaraan houtkrullen worden toegevoegd. Daarnaast wordt er ook gebruikgemaakt van kriekensap in plaats van de volledige vruchten. | Sinds de late jaren 70 is de industriële productie hiervan nog ''gemoderniseerd'' door het bier in plaats van de traditionele eikenhouten vaten in inox tanks te laten rijpen, waaraan houtkrullen worden toegevoegd. Daarnaast wordt er ook gebruikgemaakt van kriekensap en fructose in plaats van de volledige vruchten. Hierdoor kan het product goedkoper en sneller worden vervaardigd. | ||
De commerciëlere varianten worden eenvoudig aangeduid als "kriek". Ook deze benaming is beschermd door Europa als gegarandeerde traditionele specialiteit, sinds 1998.<ref>[http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:1998:133:0010:0011:NL:PDF Verordening]</ref> | De commerciëlere varianten worden eenvoudig aangeduid als "kriek". Ook deze benaming is beschermd door Europa als gegarandeerde traditionele specialiteit, sinds 1998.<ref>[http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:1998:133:0010:0011:NL:PDF Verordening]</ref> | ||
| Regel 31: | Regel 36: | ||
Sinds het begin van de eenentwintigste eeuw zijn door verschillende producenten, om tegemoet te komen aan de verzoetende smaak van het publiek, zoetere en lichtere versies met een trendy naam op de markt gebracht: Saint Louis Kriek Premium, Jacobins [[Max (bier)|Kriek Max]], Belle Vue Kriek Extra, Mort Subite Kriek Xtreme. | Sinds het begin van de eenentwintigste eeuw zijn door verschillende producenten, om tegemoet te komen aan de verzoetende smaak van het publiek, zoetere en lichtere versies met een trendy naam op de markt gebracht: Saint Louis Kriek Premium, Jacobins [[Max (bier)|Kriek Max]], Belle Vue Kriek Extra, Mort Subite Kriek Xtreme. | ||
==Vergelijkbare bieren== | ==Vergelijkbare bieren== | ||
| Regel 49: | Regel 44: | ||
== Externe links == | == Externe links == | ||
* Kriek en Faro [https://web.archive.org/web/20110515082051/http://home.scarlet.be/pajottenland/pajot/bier/kriek.htm] | |||
*[http://www.bierebel.com/category.php?id=10 BiereBel.com] | *[http://www.bierebel.com/category.php?id=10 BiereBel.com] | ||
*[http://www.horal.be Hoge Raad voor Ambachtelijke Lambikbieren] | *[http://www.horal.be Hoge Raad voor Ambachtelijke Lambikbieren] | ||
{{Appendix|1=alles|2= | {{Appendix|1=alles|2= | ||
* Jos Cels, ''Het mysterie van de Geuze'', Roularta Books, ISBN 90-5466-010-4 | |||
* Jef Van den Steen, ''Geuze en Kriek. De champagne onder de bieren.'' | * Jef Van den Steen, ''Geuze en Kriek. De champagne onder de bieren.'' | ||
* Jef Van den Steen, ''Geuze en Kriek. Het geheim van de lambik.'' | * Jef Van den Steen, ''Geuze en Kriek. Het geheim van de lambik.'' | ||
| Regel 58: | Regel 55: | ||
{{References}} | {{References}} | ||
}} | }} | ||
{{authority control|TYPE=t|Wikidata=Q1756073 }} | |||
[[Categorie:Biersoort]] | [[Categorie:Biersoort]] | ||
[[Categorie:Bier in België]] | |||
[[Categorie:Gegarandeerde traditionele specialiteit]] | [[Categorie:Gegarandeerde traditionele specialiteit]] | ||
[[Categorie: | [[Categorie:Vlaams streekproduct]] | ||
[[Categorie:Pajottenland]] | |||
[[Categorie:Kers]] | |||
Huidige versie van 19 mei 2019 om 19:44
Kriek is een Belgische biersoort op basis van lambiek met zure kersen (in Vlaanderen "krieken" genoemd) en daarom Kriekenlambiek genoemd.
Kriekenlambiek
Naargelang de brouwerij laat men 200gr tot 400gr zure kersen maceren per liter in lambiek. De gemiddelde ouderdom van de lambiek verschilt eveneens naargelang de brouwerij van 1 jaar tot 20 maanden. De suikers in de krieken geven nieuw voedsel aan de wilde gistcellen in het lambiekbier, dat opnieuw zal beginnen gisten. Het vruchtvlees zal verteren. De pitten van de krieken geven geleidelijk een sterkere amandelsmaak aan het bier.
Deze nieuwe fermentatie duurt van twee tot twaalf maanden, waardoor een "platte" kriekenlambiek ontstaat. Deze wordt gefilterd om de fruitresten te verwijderen. Door opnieuw een deel jonge lambiek toe te voegen en deze mengeling te bottelen kan er nogmaals een gisting op fles ontstaan waardoor de kriek gaat schuimen bij het schenken. Het verdient aanbeveling de Kriek jong te drinken omdat met de ouderdom de alcoholsmaak de bovenhand kijgt op de fruitsmaak. Door het vrijkomende koolzuurgas moet de fles bestand zijn tegen hoge druk van binnenuit en moeten hier eveneens champagneflessen van 75 of 37,5 cl gebruikt worden gebruikt. Daar zowel de kwaliteit van het fruit als van de lambiek aan veranderingen onderhevig zijn is het mogelijk dat, zoals bij wijnen een oogstjaar op de fles kan worden aangebracht wegens het smaakverschil. De Brusselse burgerij leerde dit zurige bier kennen op zijn uitstapjes met de tram naar Schepdaal of Jezus-Eik. De geuzestekers uit Brussel zagen het commerciële potentieel van dit biertype en begonnen vervolgens ook kriekenlambiek te produceren.
Oorspronkelijk
Voor de zure kersen werden oorspronkelijk "Schaarbeekse krieken" gebruikt. Schaarbeek was in de negentiende eeuw nog een landelijk dorp in de schaduw van Brussel. De Schaarbeekse krieken werden in de omgeving van Brussel en in het Pajottenland tijdens de negentiende eeuw veel aangeplant. De vruchten worden als ideaal beschouwd voor het gebruik in kriekenlambiek: ze hebben een diepe donkerrode kleur, het vlees is zacht, en de smaak is relatief zoet. Door de verbreidende verstedelijking zijn echtere vele kriekengaarden in de omgeving van Brussel gerooid, soms zelfs met Europese subsidiëring. De kriekengaarden met Schaarbeekse krieken zijn zeldzaam geworden. Bijkomend nadeel is dat de oogst van de dikwijls hoogstammige bomen vrij intensief en gevaarlijk is.Jammer genoeg is er de laatste jaren een probleem met de 'Schaarbeekse kriek': een ziekte die de bomen vernietigt. Schaarbeekse krieken worden nog gebruikt in exclusievere bottelingen zoals de Schaarbeekse Oude Kriek 3 Fonteinen.Veel brouwerijen zijn dan overgestapt naar de noordkriek die qua smaak er het meest op lijkt en Gorsemse krieken,deze worden gecombineerd met het ras Kelleriis 16, ontwikkeld in Denemarken. Ze zijn afkomstig uit de streek tussen Tienen en Sint-Truiden evenals diepgevroren Oost-Europese krieken. Gert Christiaens van brouwerij Oud Beersel begon in 2017 met de aanplanting van een eigen kriekenboomgaard van Schaarbeekse krieken nabij de brouwerij.[1]
Oude kriek
Sinds 1997 is de traditionele bereidingswijze bekend als "Oude kriek", en onder deze benaming door een verordening van de Europese Commissie geregistreerd als een beschermde beschermde gegarandeerde traditionele specialiteit.[2][3] Voordien was het door het Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing (de VLAM) reeds erkend als streekproduct.[4]
Oude kriek wordt thans met deze vermelding op de markt gebracht door de brouwerijen Boon (Oude kriek Boon, Kriek mariage parfait), Lindemans (Kriek Cuvée René), Timmermans, Mort Subite, en de stekerijen 3 Fonteinen, Oud Beersel, Hanssens en De Cam. De kriekbieren van Girardin en Cantillon vermelden het begrip "oude kriek" niet, maar worden er ook toe gerekend.
Commerciële kriek
Sinds de Tweede Wereldoorlog is kriekbier in toenemende mate populair geworden, onder een meer commerciële, goedkoper te produceren, vorm. Dit bier is gepasteuriseerd, aangezoet en dikwijls ook bijgekleurd. Het wordt afgevuld in kleinere flesjes met kroonkurk van 25 cl die ook voor andere biersoorten worden gebruikt.
Sinds de late jaren 70 is de industriële productie hiervan nog gemoderniseerd door het bier in plaats van de traditionele eikenhouten vaten in inox tanks te laten rijpen, waaraan houtkrullen worden toegevoegd. Daarnaast wordt er ook gebruikgemaakt van kriekensap en fructose in plaats van de volledige vruchten. Hierdoor kan het product goedkoper en sneller worden vervaardigd.
De commerciëlere varianten worden eenvoudig aangeduid als "kriek". Ook deze benaming is beschermd door Europa als gegarandeerde traditionele specialiteit, sinds 1998.[5]
De commerciële varianten worden op de markt gebracht door de brouwerijen Lindemans, Belle-Vue (deel van AB Inbev), Mort Subite, Boon, De Troch (Chapeau Kriek) en Timmermans. In Zuid-West-Vlaanderen maken ook Van Honsebrouck (St-Louis Kriek Lambic) en Vander Ghinste (Kriek Jacobins) een commerciële kriek op basis van spontaan gegiste lambiek.
Sinds het begin van de eenentwintigste eeuw zijn door verschillende producenten, om tegemoet te komen aan de verzoetende smaak van het publiek, zoetere en lichtere versies met een trendy naam op de markt gebracht: Saint Louis Kriek Premium, Jacobins Kriek Max, Belle Vue Kriek Extra, Mort Subite Kriek Xtreme.
Vergelijkbare bieren
 Zie fruitbier voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Cnudde en Liefmans hebben varianten van hun Vlaams oud bruin bier met toevoeging van krieken.[6] In West-Vlaanderen maken enkele brouwerijen een kriekvariant op basis van hun traditionele Vlaams rood bruine bieren.
De laatste jaren is er een toename waar te nemen van commerciële bieren die worden gemaakt door sappen toe te voegen aan een licht basisbier, meestal witbier, maar soms ook laaggegist bier. Recent zijn brouwers ook kriekensap beginnen toe te voegen aan zware hooggegiste bieren.
Externe links
- Kriek en Faro [1]
- BiereBel.com
- Hoge Raad voor Ambachtelijke Lambikbieren
Bronnen, noten en/of referenties
|
