Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Kauna: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kenaz&oldid=49570307)
 
Geen bewerkingssamenvatting
 
(3 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:Runic letter kauna.png|right|30px]]
<!---[[Bestand:Runic letter kauna.png|right|30px]]--->
'''Kenaz''' (ook wel '''Kanu''' of '''Kauna''') is de zesde [[Runen|rune]] van het oude [[Futhark]]. De klank is 'K'. Kenaz is de zesde rune van de eerste [[Aett]]. De rune staat voor een brandende fakkel of toorts.
De [[runen|rune]] voor de klank ’k’, in het oudere futhark '''<big>ᚲ</big>''', jongere futhark '''<big>ᚴ</big>'''; in het Angelsaksische futhorc '''<big>ᚳ</big>''', heet in de Noorse en IJslandse runengedichten '''kaun''', wat ’zweer’ betekent. De gereconstrueerde Proto-Germaanse naam is '''*Kauną'''. Gebaseerd op de Angelsaksische naam staat het teken ook bekend als '''kenaz''' (brandende fakkel of ’toorts’).


Deze rune staat symbool voor ''[[kennis]]''.
Het is het zesde teken van de futhark en dus ook de zesde van de eerste [[aett]].


== Karaktercodering ==
De vorm '''<big>ᚲ</big>''' van de oudere futhark is waarschijnlijk direct gebaseerd op Oud-Italische c (C, 𐌂) en de Latijnse C. De vormen van de jongere futhark en Angelsaksische futhorc hebben parallellen in Oud-Italische vormen van k (K, 𐌊) en Latijnse K (vergelijk de Negau helminscriptie). De corresponderende Gotische letter is 𐌺 k, '''kusma''' genoemd.
 
De vorm van de '''kaun'''-rune in de Younger Futhark ('''<big>ᚴ</big>''') is identiek aan die van de ’[[boekschrift]]’-rune voor de [[sowilo|s-klank]] in de Angelsaksische futhorc. Er is gesuggereerd dat de rune ᚴ op het Europese vasteland de ''ch'' /χ/ klank voorstelt als gevolg van de Oudhoogduitse klankverschuiving (bijv. ᛖᛚᚴ ’elch’ in Nordendorf II).
 
Volgens een 20e-eeuwse interpretatie staat deze rune symbool voor ''[[kennis]]''.
 
== Karaktercoderingen ==
<big><big>ᚲ</big></big>
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" class="wikitable"
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" class="wikitable"
! [[Unicode]] [[Codepoint]]
! [[Unicode]] [[Codepoint]]
Regel 14: Regel 21:
! [[HTML]]
! [[HTML]]
| &amp;#5810;
| &amp;#5810;
|}
<big><big>ᚳ</big></big>
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" class="wikitable"
! Unicode Codepoint
| U+16B3
|-
! Unicode-Name
| RUNIC LETTER CEN
|-
! HTML
| &amp;#5811;
|}
<big><big>ᚴ</big></big>
{| border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" class="wikitable"
! Unicode Codepoint
| U+16b4
|-
! Unicode-Name
| RUNIC LETTER KAUN K
|-
! HTML
| &amp;#5812;
|}
|}


{{Navigatie Futhark}}
{{Navigatie Futhark}}
 
{{authority control|TYPE=t|Wikidata=Q1399039}}
[[Categorie:Futhark]]
[[Categorie:Futhark]]

Huidige versie van 13 dec 2024 om 01:04

De rune voor de klank ’k’, in het oudere futhark ᚲ, jongere futhark ᚴ; in het Angelsaksische futhorc ᚳ, heet in de Noorse en IJslandse runengedichten kaun, wat ’zweer’ betekent. De gereconstrueerde Proto-Germaanse naam is *Kauną. Gebaseerd op de Angelsaksische naam staat het teken ook bekend als kenaz (brandende fakkel of ’toorts’).

Het is het zesde teken van de futhark en dus ook de zesde van de eerste aett.

De vorm ᚲ van de oudere futhark is waarschijnlijk direct gebaseerd op Oud-Italische c (C, 𐌂) en de Latijnse C. De vormen van de jongere futhark en Angelsaksische futhorc hebben parallellen in Oud-Italische vormen van k (K, 𐌊) en Latijnse K (vergelijk de Negau helminscriptie). De corresponderende Gotische letter is 𐌺 k, kusma genoemd.

De vorm van de kaun-rune in de Younger Futhark (ᚴ) is identiek aan die van de ’boekschrift’-rune voor de s-klank in de Angelsaksische futhorc. Er is gesuggereerd dat de rune ᚴ op het Europese vasteland de ch /χ/ klank voorstelt als gevolg van de Oudhoogduitse klankverschuiving (bijv. ᛖᛚᚴ ’elch’ in Nordendorf II).

Volgens een 20e-eeuwse interpretatie staat deze rune symbool voor kennis.

Karaktercoderingen

ᚲ

Unicode Codepoint U+16b2
Unicode-Name RUNIC LETTER KAUNA
HTML &#5810;

ᚳ

Unicode Codepoint U+16B3
Unicode-Name RUNIC LETTER CEN
HTML &#5811;

ᚴ

Unicode Codepoint U+16b4
Unicode-Name RUNIC LETTER KAUN K
HTML &#5812;
Futhark
eerste Aett:Fehu ᚠ · Uruz ᚢ · Thurisaz ᚦ · Ansuz ᚫ · Raidho ᚱ · Kenaz ᚲ · Gebo ᚷ · Wunjo ᚹ
tweede Aett:Hagalaz ᚺ · Naudhiz ᚾ · Isa ᛁ · Jera ᛃ · Eihwaz ᛇ · Perdhro ᛈ · Elhaz ᛉ · Sowulo ᛋ
derde Aett:Teiwaz ᛏ · Berkana ᛒ · Ehwaz ᛖ · Mannaz ᛗ · Laguz ᛚ · Inguz ᛜ · Dagaz ᛞ · Othala ᛟ
rel=nofollow
rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Kauna&oldid=372583"