Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Johanna Brandt: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(en+)
Geen bewerkingssamenvatting
 
(13 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 13: Regel 13:
| geboortedatum  = [[18 november]] [[1876]]
| geboortedatum  = [[18 november]] [[1876]]
| geboorteplaats  = {{nowrap|Heidelberg in [[Transvaal]]}}
| geboorteplaats  = {{nowrap|Heidelberg in [[Transvaal]]}}
| sterfdatum      = [[23 januari]] [[1964]]
| sterfdatum      = [[22 januari]] [[1964]]
| sterfplaats    = {{nowrap|Nuweland bij [[Kaapstad]]}}
| sterfplaats    = {{nowrap|Nuweland bij [[Kaapstad]]}}
| doodsoorzaak    =  
| doodsoorzaak    =  
Regel 59: Regel 59:
| extra portaal  =  
| extra portaal  =  
}}
}}
'''Johanna Brandt''', meisjesnaam '''van Warmelo''', (Heidelberg (Transvaal), [[18 november]] [[1876]] – Nuweland ([[Kaapstad]]), [[23 januari]] [[1964]]) was een Zuid-Afrikaanse verpleegster, spionne tijdens de Boerenoorlogen, en controversieel schrijfster over gezondheidsonderwerpen.
'''Johanna Brandt''', meisjesnaam '''van Warmelo''', (Heidelberg ([[Transvaal]]), [[18 november]] [[1876]] – Nuweland ([[Kaapstad]]), [[22 januari]] [[1964]])<ref name=van-Warmelo>’Pedigree Resource File,’ database, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/2:2:7GDS-385 : accessed 2024-11-28), entry for Johanna van Warmelo; "f3tf3a_4121833f31egd5af467j96_A.ged" file (2:2:2:MMV4-Z97), submitted 2024-02-24 by Eeghen van Jan [identity withheld for privacy].</ref>
 
<ref name=WARMELO>’Pedigree Resource File,’ database, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/2:2:SBDC-3N2 : accessed 2024-11-28), entry for Johanna/van WARMELO/; file (2:2:2:MMW3-P7H), submitted 2011-05-14.</ref> was een Zuid-Afrikaanse verpleegster, spionne tijdens de Boerenoorlogen, en controversieel schrijfster over religieuze onderwerpen. Ze is onder meer bekend voor haar druivenkuur.


==Leven==
==Leven==
Johanna Brandt was de dochter van de uit Nederland afkomstige dominee Nicolaas Jacobus van Warmelo en zijn tweede echtgenote, Maria Magdalena Elizabeth Maré, wiens ouders uit Frankrijk naar [[Transvaal]] (Zuid-Afrika) waren uitgeweken.
Johanna Brandt was de jongste dochter van de uit [[Gouda]] (Nederland) afkomstige dominee Nicolaas Jacobus van Warmelo en zijn tweede echtgenote, Maria Magdalena Elizabeth Maré,<ref name=van-Warmelo/><ref name=WARMELO/><ref name=Nicholls>{{aut|William Nicholls}} (red.), [https://books.google.com/books?id=S9NSyGVutX0C&pg=PA72&dq=%22+Johanna+Brandt%22 ''Modernity and Religion''], Wilfrid Laurier University Press, 1987, p. 72.</ref> wiens ouders uit Frankrijk naar Transvaal (Zuid-Afrika) waren uitgeweken.
 
Zij groeide op in Heidelberg in Transvaal en volgde dan twee jaar opleiding aan het Good Hope Seminary for Young Ladies in Kaapstad. In 1892 overleed haar vader. In 1895 ging zij met haar moeder op het landgoed „Harmonie” wonen, net buiten [[Pretoria]], de hoofdstad van Transvaal. Nu behoort het tot de wijk Sunnyside van Pretoria.
 
In 1897 maakte zij met haar moeder een eerste reis naar Europa, zes maanden lang, en leerde op deze reis de theologiestudent Louis Ernst Brandt kennen. In hun briefwisseling beloofden zij met elkaar te trouwen.
 
===Spionage in de Boerenoorlog===
Toen de tweede Zuid-Afrikaanse [[Boerenoorlog]] in [[1899]] uitbrak, meldden zij en drie van haar broers zich als vrijwilliger. Zij was actief als verpleegster tot de Britten Pretoria innamen. Maar de Afrikaners gaven zich nog niet gewonnen, en er begon een langdurige guerrilla-oorlog. In deze fase van de Boerenoorlog werd zij actief in het organiseren van spionage op Britse soldaten en bood een schuilplaats aan voortvluchtige gevangenen.
 
Rondom het landgoed „Harmonie” waar zij met haar moeder woonde, kwamen tijdens de oorlog heel wat gebouwen zoals het kantoor van de militaire politie, de militaire goeverneur en anderen. Maar de Britse soldaten gingen er als vanzelfsprekend van uit dat de beide dames, die afgesneden op het landgoed „Harmonie” woonden, onschadelijk waren, en lieten hen met rust.
 
Zij gebruikte een systeem met citroensap als onzichtbare inkt, om informatie over troepenbewegingen en hoeveelheden wapens toe te voegen aan de brieven aan haar verloofde.
 
Door informatie die ze in een sigarettendoosje naar de Engelse journalist [[William Thomas Stead|W. T. Stead]] smokkelde, schreef hij een aangrijpend verslag in de ''Review of Reviews'' over de erbarmelijke toestand in het gevangenenkamp Irene, met als gevolg dat de Britse steun aan de oorlog achteruitging.


Zij groeide op in Heidelberg in Transvaal en volgde dan twee jaar opleiding aan het Good Hope Seminary for Young Ladies in Kaapstad.
In februari 1901 woonden 891 mensen, onder wie 315 vrouwen en 390 kinderen, in het gevangenenkamp, waarvoor de Engelsen het woord ''concentration camp'' gebruikten. Een twintigtal gevangenen moesten samen in een tent wonen. De levensmiddelen waren beperkt en de ziekten breidden zich snel uit. Door een oproep van een hulpcomité, mochten zes verpleegsters in het kamp werken, onder wie vanaf 24 april ook Johanna Brandt. In het begin van de winter moesten de meeste gevangenen zonder beddengoed op de grond slapen. De overlijdensstatistiek telde in de ergste maand, tussen 7 juni en 11 juli, 182 doden, onder wie 161 kinderen. De toestand in de kampen was geen bewuste vernietigingsstrategie, maar eerder omdat het Britse militaire bestuur dit niet georganiseerd kreeg.
In 1892 overleed haar vader. In 1895 ging zij met haar moeder op het landgoed „Harmonie” wonen, in wat nu de wijk Sunnyside is in Pretoria. In 1897 maakte zij met haar moeder een eerste reis naar Europa, zes maanden lang, en leerde op deze reis de theologiestudent Louis Ernst Brandt kennen. In hun briefwisseling beloofden zij met elkaar te trouwen.


Zij was verpleegster en was in die functie actief in de Zuid-Afrikaanse [[Boerenoorlog]] in [[1899]] tot de Britten Pretoria, de hoofdstad van Transvaal, innamen. Maar de Afrikaners gaven zich nog niet gewonnen, en er begon een langdurige guerilla-oorlog. In deze fase van de Boerenoorlog werd zij actief in het organiseren van spionage op Britse soldaten en bood een schuilplaats aan voortvluchtige gevangenen. Zij gebruikte een systeem met citroensap als onzichtbare inkt, om informatie over troepenbewegingen en hoeveelheden wapens toe te voegen aan de brieven aan haar verloofde.
Nog voor de Boerenoorlog door het vredesbesluit van Vereeniging werd beëindigd, reisde zij in juni 1902 van Kaapstad via Engeland naar Nederland, waar op 28 augustus in Arnhem de bruiloft werd gevierd. Dat zij toen reeds een bekende persoonlijkheid was, blijkt uit het feit dat zij de gelukwensen kreeg van koningin [[Wilhelmina der Nederlanden|Wilhelmina]] en van de Zuid-Afrikaanse president [[Paul Kruger]], die toen in Nederland verbleef.


De Britse soldaten gingen er als vanzelfsprekend van uit dat de beide dames, die afgesneden op het landgoed „Harmonie” woonden, onschadelijk waren, en lieten hen met rust.
Nadat de oudste zoon, Louis Dietlof Brandt, in Nederland werd geboren, kon Johanna haar man ervan overtuigen om naar Zuid-Afrika te verhuizen, waar hij dominee werd te Pietersburg. Hij was tot zijn overlijden in 1939 eenentwintig jaar voorzitter van de Algemene Kerkvergadering van de ''Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika''.<ref>{{Aut|Taljard, D., & van der Merwe, P.}}, ''Enkele grondbeskouings van Johanna Brandt se denke.'' HTS Teologiese Studies / Theological Studies, 1993. 49(1/2), p. 267-280. {{doi|10.4102/hts.v49i1/2.2492}}</ref> Louis en Johanna Brandt brachten zeven kinderen groot.<ref name=van-Warmelo/>


Door haar acties schreef de Engelse journalist [[William Thomas Stead|W. T. Stead]] een aangrijpend verslag in de ''Review of Reviews'' over de erbarmelijke toestand in het gevangenenkamp Irene, met als gevolg dat de Britse steun aan de oorlog achteruitging.
===Religieuze geschriften===
Brandt stelde dat zij, toen zij in de nacht van 7 december 1916 in Pretoria bij het bed van haar moeder, die enkele dagen later zou overlijden,<ref>''South Africa, Transvaal, Civil Death, 1869-1954,'' database, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-C91L-8Q8K-3?cc=2998108 : 15 July 2022), Department of the Interior. Registrar of Births, Marriages, and Deaths, Transvaal.</ref> de wacht hield, een visioen zou hebben gehad. Zij zou „bezocht zijn door een [[engel]]”, die haar zou hebben geopenbaard dat de terugkeer van [[Jezus Christus]] in Zuid-Afrika op handen was. Hierna zou ze nog drie visioenen hebben gehad. Ze aarzelde tot de lente van 1918 voordat ze ermee naar buiten trad, met het boek ''Het Millennium''. Zij gaf het boek op eigen kosten het boek uit, omdat geen enkele uitgeverij het wilde uitgeven. Het boek werd in dagbladen van alle strekkingen verguisd. De gereformeerde kerkleiding uitte geen mening over het boek.


In februari 1901 woonden 891 mensen, onder wie 315 vrouwen en 390 kinderen, in het gevangenenkamp, waarvoor de Engelsen het woord ''concentration camp'' gebruikten. Een twintigtal gevangenen moesten samen in een tent wonen. De levensmiddelen waren beperkt en de ziekten breidden zich snel uit. Door een oproep van een hulpcomité, mochten zes verpleegsters in het kamp werken, onder wie vanaf 24 april ook Johanna Brandt. In het begin van de winter moesten de meeste gevangenen zonder beddegoed op de grond slapen. De overlijdensstatistiek telde in de ergste maand, tussen 7 juni en 11 juli, 182 doden, onder wie 191 kinderen. De toestand in de kampen was geen bewuste vernietigingsstrategie, maar eerder omdat het Britse militaire bestuur dit niet georganiseerd kreeg.
Volgens haar beschrijving waren de (blanke) Zuid-Afrikanen „uitverkoren boven alle andere volkeren van de wereld”. Vóór de komst van het ’Duizendjarige Rijk’ dat in de [[Openbaring van Johannes|Apocalyps]] wordt beschreven, voorzag zij echter een ’smeltkroes’ vol bloedvergieten en horror. Onder andere zou dit inhouden dat Johannesburg dat zou worden aangevallen door mensen met donkere huidskleur.<ref>{{aut|Martin Schönteich; Henri Boshoff}}, ''‘Volk’, Faith and Fatherland. The Security Threat Posed by the White Right'', in: Monograph No 81, maart 2003, gearchiveerd op https://web.archive.org/web/20070313092610/http://www.iss.co.za/Pubs/Monographs/No81/Chap3.html</ref> Haar boek ''Het Millennium'' behandelt de visioenen echter slechts in mindere mate; ze probeerde vooral verschillende recente gebeurtenissen in de kerkgeschiedenis te plaatsen in een profetisch perspectief.


Nog voor de Boerenoorlog door het vredesbesluit van Vereeniging werd beëindigd, reisde zij in juni 1902 van Kaapstad via Engeland naar Nederland, waar op 28 augustus de bruiloft werd gevierd. Dat zij toen reeds een bekende persoonlijkheid was, kan men zien aan het feit dag zij de gelukwensen kreeg van koningin Wilhelmina en van de Zuid-Afrikaanse president Paul Kruger. Zij kon haar man ervan overtuigen om naar Zuid-Afrika te verhuizen, waar hij dominee werd te Pietersburg.
Haar andere religieuze werk was ''The Paraclete, or Coming World Mother'', dat in 1936 werd gepubliceerd. De werken bevatten profetieën voor Zuid-Afrika waarin ze de ’stammen’ waarschuwt dat ze acht moeten slaan op hun ’meesters’ en voor een ’donkere toekomst’.<ref>{{aut|William Nicholls}}, ''Modernity and Religion'', [https://books.google.com/books?id=S9NSyGVutX0C&dq=%22+Johanna+Brandt%22&pg=PA72 p. 72], Papers presented at the Consultation on Modernity and Religion held at the University of British Columbia, 15–18 december 1981, 1987 ISBN 0-88920-154-4</ref>
Louis en Johanna Brandt brachten zeven kinderen groot.


Johanna Brandt was niet de enige in die periode die visioenen claimde te hebben. Zo werd bijvoorbeeld ook [[Siener van Rensburg]] door de Afrikaners als profeet beschouwd.
===Kanker en de druivenkuur===
Haar moeder kreeg kanker en moest zware operaties ondergaan. Dit maakte een diepe indruk op Johanna.
Haar moeder kreeg kanker en moest zware operaties ondergaan. Dit maakte een diepe indruk op Johanna.


Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] werd ook bij haar [[maagkanker]] gediagnosticeerd. Omdat zij zich herinnerde aan wat er met haar moeder was gebeurd, weigerde zij de traditionele behandelingswijzen. In 1921 werd zij in het Algemeen Ziekenhuis van [[Johannesburg]] onderzocht, en de artsen stelden dat ze nog slechts zes weken te leven had. Haar maag was inmiddels in twee gedeeld door een grote tumor.
Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] werd ook bij haar [[maagkanker]] gediagnosticeerd. Omdat zij zich herinnerde aan wat er met haar moeder was gebeurd, weigerde zij de traditionele behandelingswijzen.
 
In 1915 was zij in Johannesburg een medeoprichtster en partijvoorzitter van de Women’s National Party, in 1916 richtte zij in Pretoria the World Harmony Movement op. Zij stichtte ook de Harmony school of [[naturopathie|Naturopathy]].
 
In 1921 werd zij in het Algemeen Ziekenhuis van [[Johannesburg]] onderzocht, en de artsen stelden dat ze nog slechts zes weken te leven had. Haar maag was inmiddels in twee gedeeld door een grote tumor.


Johanna begon met lange vastenkuren. Hoewel ze tijdens de dagenlange en zelfs wekenlange vastenperiodes verzwakte, stelde ze vast dat de tumor verkleinde.
Johanna begon met lange [[vasten]]kuren. Hoewel ze tijdens de dagenlange en zelfs wekenlange vastenperiodes verzwakte, stelde ze vast dat de tumor verkleinde.


Toen ze zes maanden later opnieuw onderzocht werd, bleek dat het gezwel verdwenen was. Maar toen ze terugkeerde tot een normaal voedingspatroon, verscheen de tumor weer. Zij herbegon daarop met vastenkuren waardoor de tumor weer tijdelijk verkleinde. Tot 1925 bleef ze ijverig zoeken naar een voedingsmiddel dat ze zou kunnen gebruiken, dat gifstoffen zou afvoeren en nieuw weefsel zou vormen, maar zonder dat het kankergezwel daardoor zou groeien.
Toen ze zes maanden later opnieuw onderzocht werd, bleek dat het gezwel verdwenen was. Maar toen ze terugkeerde tot een normaal voedingspatroon, verscheen de tumor weer. Zij herbegon daarop met vastenkuren waardoor de tumor weer tijdelijk verkleinde. Tot 1925 bleef ze ijverig zoeken naar een voedingsmiddel dat ze zou kunnen gebruiken, dat gifstoffen zou afvoeren en nieuw weefsel zou vormen, maar zonder dat het kankergezwel daardoor zou groeien.
Regel 90: Regel 111:
Door enkel druiven te eten kon zij zich voldoende voeden, terwijl de tumor bleef afnemen. De uitputtingsgrens kon dus in ruime mate worden verlegd, waardoor de tumormassa langdurig uitgehongerd kon worden, wat uiteindelijk tot haar complete genezing gevoerd heeft.
Door enkel druiven te eten kon zij zich voldoende voeden, terwijl de tumor bleef afnemen. De uitputtingsgrens kon dus in ruime mate worden verlegd, waardoor de tumormassa langdurig uitgehongerd kon worden, wat uiteindelijk tot haar complete genezing gevoerd heeft.


Na haar volledige herstel van de kanker leefde zij nog veertig jaar. Deze gebruikte ze volledig om bekendheid te geven aan de [[druivenkuur]]. Johanna Brandt overleed op 87-jarige leeftijd.
Na haar volledige herstel van de kanker leefde zij nog veertig jaar. Deze gebruikte ze volledig om bekendheid te geven aan de [[druivenkuur]]. Zij schreef ongeveer twintig pamfletten over natuurgeneeskunde en gezondheidsthema’s. Johanna Brandt overleed op 87-jarige leeftijd.


==Erkenningen==
==Erkenningen==
In het jaar 2000 gaf de Zuid-Afrikaanse post een serie postzegels uit over schrijvers tijdens de Boerenoorlog. Onder hen waren o.a. Sir Arthur Conan Doyle en Winston Churchill. Johanna Brandt staat op de postzegel van 1,30 rand, samen met Sol Plaatje en een afbeelding van de ''Anglo-Boer War Medal''.
In het jaar 2000 gaf de Zuid-Afrikaanse post een serie postzegels uit over schrijvers tijdens de Boerenoorlog. Onder hen waren o.a. Sir [[Arthur Conan Doyle]] en [[Winston Churchill]]. Johanna Brandt staat op de postzegel van 1,30 rand, samen met [[Sol Plaatje]] en een afbeelding van de ''Anglo-Boer War Medal''.<ref>[https://www.trussel.com/detfic/safrica.htm Anglo-Boer War Writers – stamps], Trussel.com</ref>


==Werken==
De meeste boeken van Johanna Brandt verschenen oorspronkelijk in het Engels, met later een Nederlandse vertaling. Pas na haar overlijden verschenen Afrikaanse vertalingen.
* ''Het Concentratie-Kamp van Iréne'', ''The Irene Concentration Camp'', 1904
* ''The fasting book'', 1912, gezondheidsboek
* ''The petticoat commando, or Boer women in secret service'', 1913, verschenen in het Afrikaans als: ''Die kappie kommando, of Boerevrouwen in geheime dienste'', 1958
* ''The millennium; Die smeltkroes'', 1918; 1920
* ''The crucible'', 1920
* ''Die nieuwe wyn'', 1921, politiek pamflet
* ''Patricia'', novelle, twee delen, 1923, 1928, onder het pseudoniem Marcus Romondt
* ''The grape cure'', 1928, gezondheidsboek
* ''The Paraclete, or the Coming World Mother'', 1936, religieus boek
* ''Elinda'', 1938, novelle
==Verwijzingen==
<references/>
==Bronnen==
==Bronnen==
* {{Aut|[[Henri Rosenberg]]}}, Alternatieve kankertherapieën: [https://web.archive.org/web/20040205224010/http://www.goedkosjer.org/BrtandtJohanna.htm ''De druivenkuur van Johanna Brandt''] via archive.org
* {{aut|Wathint’ Abafazi, Wathint’ Imbokodo}}, [https://books.google.com/books?id=YgzGqNhLY1UC&pg=PA101&dq=johanna+brandt ''Women Marching Into the 21st Century''] HSRC Press, 2000.
{{authority control|TYPE=p|GND=136838510 |LCCN=n/88/164301 |VIAF=68985966 |Wikidata=Q1696914}}
* {{Aut|[[Henri Rosenberg]]}}, [https://web.archive.org/web/20001019174810/http://www.goedkosjer.org/Alternatieve.htm Alternatieve kankertherapieën]: [https://web.archive.org/web/20040205224010/http://www.goedkosjer.org/BrtandtJohanna.htm ''De druivenkuur van Johanna Brandt''] via archive.org
 
* [https://web.archive.org/web/20150712030346/http://www.southafricaproject.info/wordpress1/2015/03/17/the-visions-of-johanna-brandt/ ''The visions of Johanna Brandt''], southafricaproject, 17 maart 2015, Wordpress pagina bewaard op archive.org
* {{Aut|Taljard, D., & van der Merwe, P.}}, ''Enkele grondbeskouings van Johanna Brandt se denke.'' HTS Teologiese Studies / Theological Studies, 1993. 49(1/2), p. 267-280. {{doi|10.4102/hts.v49i1/2.2492}}
{{authority control|TYPE=p|DBNL=bran068|GND=136838510 |LCCN=n/88/164301 |VIAF=68985966 |Wikidata=Q1696914}}
{{DEFAULTSORT:Brandt, Johanna}}
{{DEFAULTSORT:Brandt, Johanna}}
[[Categorie: Verpleegster]]
[[Categorie: Verpleegkundige]]
[[Categorie: Schrijver]]
[[Categorie: Schrijver]]
[[Categorie: Natuurgeneeskundige]]
[[Categorie: Kankertherapeut]]
[[Categorie: Vastentherapeut]]
[[Categorie: Geboren op 18 november]]
[[Categorie: Geboren op 18 november]]
[[Categorie: Geboren in 1876]]
[[Categorie: Geboren in 1876]]
[[Categorie: Overleden op 23 januari]]
[[Categorie: Overleden op 23 januari]]
[[Categorie: Overleden in 1964]]
[[Categorie: Overleden in 1964]]
[[Categorie: Overleden in Kaapstad]]
[[en:Johanna Brandt]]
[[en:Johanna Brandt]]
{{groei|nog enkele punten te onderzoeken}}
{{🄜}}

Huidige versie van 28 nov 2024 om 14:59

rel=nofollow

Johanna Brandt, meisjesnaam van Warmelo, (Heidelberg (Transvaal), 18 november 1876 – Nuweland (Kaapstad), 22 januari 1964)[1]

[2] was een Zuid-Afrikaanse verpleegster, spionne tijdens de Boerenoorlogen, en controversieel schrijfster over religieuze onderwerpen. Ze is onder meer bekend voor haar druivenkuur.

Leven

Johanna Brandt was de jongste dochter van de uit Gouda (Nederland) afkomstige dominee Nicolaas Jacobus van Warmelo en zijn tweede echtgenote, Maria Magdalena Elizabeth Maré,[1][2][3] wiens ouders uit Frankrijk naar Transvaal (Zuid-Afrika) waren uitgeweken.

Zij groeide op in Heidelberg in Transvaal en volgde dan twee jaar opleiding aan het Good Hope Seminary for Young Ladies in Kaapstad. In 1892 overleed haar vader. In 1895 ging zij met haar moeder op het landgoed „Harmonie” wonen, net buiten Pretoria, de hoofdstad van Transvaal. Nu behoort het tot de wijk Sunnyside van Pretoria.

In 1897 maakte zij met haar moeder een eerste reis naar Europa, zes maanden lang, en leerde op deze reis de theologiestudent Louis Ernst Brandt kennen. In hun briefwisseling beloofden zij met elkaar te trouwen.

Spionage in de Boerenoorlog

Toen de tweede Zuid-Afrikaanse Boerenoorlog in 1899 uitbrak, meldden zij en drie van haar broers zich als vrijwilliger. Zij was actief als verpleegster tot de Britten Pretoria innamen. Maar de Afrikaners gaven zich nog niet gewonnen, en er begon een langdurige guerrilla-oorlog. In deze fase van de Boerenoorlog werd zij actief in het organiseren van spionage op Britse soldaten en bood een schuilplaats aan voortvluchtige gevangenen.

Rondom het landgoed „Harmonie” waar zij met haar moeder woonde, kwamen tijdens de oorlog heel wat gebouwen zoals het kantoor van de militaire politie, de militaire goeverneur en anderen. Maar de Britse soldaten gingen er als vanzelfsprekend van uit dat de beide dames, die afgesneden op het landgoed „Harmonie” woonden, onschadelijk waren, en lieten hen met rust.

Zij gebruikte een systeem met citroensap als onzichtbare inkt, om informatie over troepenbewegingen en hoeveelheden wapens toe te voegen aan de brieven aan haar verloofde.

Door informatie die ze in een sigarettendoosje naar de Engelse journalist W. T. Stead smokkelde, schreef hij een aangrijpend verslag in de Review of Reviews over de erbarmelijke toestand in het gevangenenkamp Irene, met als gevolg dat de Britse steun aan de oorlog achteruitging.

In februari 1901 woonden 891 mensen, onder wie 315 vrouwen en 390 kinderen, in het gevangenenkamp, waarvoor de Engelsen het woord concentration camp gebruikten. Een twintigtal gevangenen moesten samen in een tent wonen. De levensmiddelen waren beperkt en de ziekten breidden zich snel uit. Door een oproep van een hulpcomité, mochten zes verpleegsters in het kamp werken, onder wie vanaf 24 april ook Johanna Brandt. In het begin van de winter moesten de meeste gevangenen zonder beddengoed op de grond slapen. De overlijdensstatistiek telde in de ergste maand, tussen 7 juni en 11 juli, 182 doden, onder wie 161 kinderen. De toestand in de kampen was geen bewuste vernietigingsstrategie, maar eerder omdat het Britse militaire bestuur dit niet georganiseerd kreeg.

Nog voor de Boerenoorlog door het vredesbesluit van Vereeniging werd beëindigd, reisde zij in juni 1902 van Kaapstad via Engeland naar Nederland, waar op 28 augustus in Arnhem de bruiloft werd gevierd. Dat zij toen reeds een bekende persoonlijkheid was, blijkt uit het feit dat zij de gelukwensen kreeg van koningin Wilhelmina en van de Zuid-Afrikaanse president Paul Kruger, die toen in Nederland verbleef.

Nadat de oudste zoon, Louis Dietlof Brandt, in Nederland werd geboren, kon Johanna haar man ervan overtuigen om naar Zuid-Afrika te verhuizen, waar hij dominee werd te Pietersburg. Hij was tot zijn overlijden in 1939 eenentwintig jaar voorzitter van de Algemene Kerkvergadering van de Nederduitsch Hervormde Kerk van Afrika.[4] Louis en Johanna Brandt brachten zeven kinderen groot.[1]

Religieuze geschriften

Brandt stelde dat zij, toen zij in de nacht van 7 december 1916 in Pretoria bij het bed van haar moeder, die enkele dagen later zou overlijden,[5] de wacht hield, een visioen zou hebben gehad. Zij zou „bezocht zijn door een engel”, die haar zou hebben geopenbaard dat de terugkeer van Jezus Christus in Zuid-Afrika op handen was. Hierna zou ze nog drie visioenen hebben gehad. Ze aarzelde tot de lente van 1918 voordat ze ermee naar buiten trad, met het boek Het Millennium. Zij gaf het boek op eigen kosten het boek uit, omdat geen enkele uitgeverij het wilde uitgeven. Het boek werd in dagbladen van alle strekkingen verguisd. De gereformeerde kerkleiding uitte geen mening over het boek.

Volgens haar beschrijving waren de (blanke) Zuid-Afrikanen „uitverkoren boven alle andere volkeren van de wereld”. Vóór de komst van het ’Duizendjarige Rijk’ dat in de Apocalyps wordt beschreven, voorzag zij echter een ’smeltkroes’ vol bloedvergieten en horror. Onder andere zou dit inhouden dat Johannesburg dat zou worden aangevallen door mensen met donkere huidskleur.[6] Haar boek Het Millennium behandelt de visioenen echter slechts in mindere mate; ze probeerde vooral verschillende recente gebeurtenissen in de kerkgeschiedenis te plaatsen in een profetisch perspectief.

Haar andere religieuze werk was The Paraclete, or Coming World Mother, dat in 1936 werd gepubliceerd. De werken bevatten profetieën voor Zuid-Afrika waarin ze de ’stammen’ waarschuwt dat ze acht moeten slaan op hun ’meesters’ en voor een ’donkere toekomst’.[7]

Johanna Brandt was niet de enige in die periode die visioenen claimde te hebben. Zo werd bijvoorbeeld ook Siener van Rensburg door de Afrikaners als profeet beschouwd.

Kanker en de druivenkuur

Haar moeder kreeg kanker en moest zware operaties ondergaan. Dit maakte een diepe indruk op Johanna.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd ook bij haar maagkanker gediagnosticeerd. Omdat zij zich herinnerde aan wat er met haar moeder was gebeurd, weigerde zij de traditionele behandelingswijzen.

In 1915 was zij in Johannesburg een medeoprichtster en partijvoorzitter van de Women’s National Party, in 1916 richtte zij in Pretoria the World Harmony Movement op. Zij stichtte ook de Harmony school of Naturopathy.

In 1921 werd zij in het Algemeen Ziekenhuis van Johannesburg onderzocht, en de artsen stelden dat ze nog slechts zes weken te leven had. Haar maag was inmiddels in twee gedeeld door een grote tumor.

Johanna begon met lange vastenkuren. Hoewel ze tijdens de dagenlange en zelfs wekenlange vastenperiodes verzwakte, stelde ze vast dat de tumor verkleinde.

Toen ze zes maanden later opnieuw onderzocht werd, bleek dat het gezwel verdwenen was. Maar toen ze terugkeerde tot een normaal voedingspatroon, verscheen de tumor weer. Zij herbegon daarop met vastenkuren waardoor de tumor weer tijdelijk verkleinde. Tot 1925 bleef ze ijverig zoeken naar een voedingsmiddel dat ze zou kunnen gebruiken, dat gifstoffen zou afvoeren en nieuw weefsel zou vormen, maar zonder dat het kankergezwel daardoor zou groeien.

Dit bleek de druif te zijn. Deze bleek het lichaam te kunnen voeden zonder de tumormassa te laten groeien.

Door enkel druiven te eten kon zij zich voldoende voeden, terwijl de tumor bleef afnemen. De uitputtingsgrens kon dus in ruime mate worden verlegd, waardoor de tumormassa langdurig uitgehongerd kon worden, wat uiteindelijk tot haar complete genezing gevoerd heeft.

Na haar volledige herstel van de kanker leefde zij nog veertig jaar. Deze gebruikte ze volledig om bekendheid te geven aan de druivenkuur. Zij schreef ongeveer twintig pamfletten over natuurgeneeskunde en gezondheidsthema’s. Johanna Brandt overleed op 87-jarige leeftijd.

Erkenningen

In het jaar 2000 gaf de Zuid-Afrikaanse post een serie postzegels uit over schrijvers tijdens de Boerenoorlog. Onder hen waren o.a. Sir Arthur Conan Doyle en Winston Churchill. Johanna Brandt staat op de postzegel van 1,30 rand, samen met Sol Plaatje en een afbeelding van de Anglo-Boer War Medal.[8]

Werken

De meeste boeken van Johanna Brandt verschenen oorspronkelijk in het Engels, met later een Nederlandse vertaling. Pas na haar overlijden verschenen Afrikaanse vertalingen.

  • Het Concentratie-Kamp van Iréne, The Irene Concentration Camp, 1904
  • The fasting book, 1912, gezondheidsboek
  • The petticoat commando, or Boer women in secret service, 1913, verschenen in het Afrikaans als: Die kappie kommando, of Boerevrouwen in geheime dienste, 1958
  • The millennium; Die smeltkroes, 1918; 1920
  • The crucible, 1920
  • Die nieuwe wyn, 1921, politiek pamflet
  • Patricia, novelle, twee delen, 1923, 1928, onder het pseudoniem Marcus Romondt
  • The grape cure, 1928, gezondheidsboek
  • The Paraclete, or the Coming World Mother, 1936, religieus boek
  • Elinda, 1938, novelle

Verwijzingen

  1. 1,0 1,1 1,2 ’Pedigree Resource File,’ database, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/2:2:7GDS-385 : accessed 2024-11-28), entry for Johanna van Warmelo; "f3tf3a_4121833f31egd5af467j96_A.ged" file (2:2:2:MMV4-Z97), submitted 2024-02-24 by Eeghen van Jan [identity withheld for privacy].
  2. 2,0 2,1 ’Pedigree Resource File,’ database, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/2:2:SBDC-3N2 : accessed 2024-11-28), entry for Johanna/van WARMELO/; file (2:2:2:MMW3-P7H), submitted 2011-05-14.
  3. º William Nicholls (red.), Modernity and Religion, Wilfrid Laurier University Press, 1987, p. 72.
  4. º Taljard, D., & van der Merwe, P., Enkele grondbeskouings van Johanna Brandt se denke. HTS Teologiese Studies / Theological Studies, 1993. 49(1/2), p. 267-280. doi: 10.4102/hts.v49i1/2.2492
  5. º South Africa, Transvaal, Civil Death, 1869-1954, database, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:3Q9M-C91L-8Q8K-3?cc=2998108 : 15 July 2022), Department of the Interior. Registrar of Births, Marriages, and Deaths, Transvaal.
  6. º Martin Schönteich; Henri Boshoff, ‘Volk’, Faith and Fatherland. The Security Threat Posed by the White Right, in: Monograph No 81, maart 2003, gearchiveerd op https://web.archive.org/web/20070313092610/http://www.iss.co.za/Pubs/Monographs/No81/Chap3.html
  7. º William Nicholls, Modernity and Religion, p. 72, Papers presented at the Consultation on Modernity and Religion held at the University of British Columbia, 15–18 december 1981, 1987 ISBN 0-88920-154-4
  8. º Anglo-Boer War Writers – stamps, Trussel.com

Bronnen

rel=nofollow
 
rel=nofollow