Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie en digitaal erfgoed, wenst u prettige feestdagen en een gelukkig 2025

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Satijnsteek: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Satijnsteek&oldid=46989647 26 jun 2016 Ellywa 16 jun 2016)
 
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Satijnsteek&oldid=46996829 27 jun 2016)
 
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:Embroidery and Tapestry Weaving, by Grace Christie, fig 39, Satin stitch.jpg|miniatuur|De satijnsteek in de eenvoudigste vorm]]
<!-- [[Bestand:Embroidery and Tapestry Weaving, by Grace Christie, fig 39, Satin stitch.jpg|miniatuur|De satijnsteek in de eenvoudigste vorm]]
[[Bestand:Embroidered Panel Morris and Company detail.jpg|miniatuur|Geborduurd bloemmotief in de satijnsteek, 1890]]
[[Bestand:Embroidered Panel Morris and Company detail.jpg|miniatuur|Geborduurd bloemmotief in de satijnsteek, 1890]]
[[Bestand:Brick stitch shading.gif|miniatuur|Platte steek toegepast in een "baksteenpatroon" met verlopende toonwaarde.]]
[[Bestand:Brick stitch shading.gif|miniatuur|Platte steek toegepast in een "baksteenpatroon" met verlopende toonwaarde.]]-->
De '''satijnsteek''' of '''platsteek''' is een [[borduursteek]] die wordt gebruikt om vlakken te vullen.<ref name=":0">{{Citeer boek|auteur=[[Sylvie Blondeau]]|titel=Borduren, hip en anders. ''Vertaald uit het Frans door Sabine van Humbeekck. Oorspronkelijke titel:'' Ma vraie nature - des centaines de motifs à broder|datum=2012|bladzijdes=|ISBN=9870944732603|bezochtdatum=|URLdatum=}}</ref>  De [[Borduursteek|steken]] worden hierbij altijd parallel aan elkaar gemaakt en zeer dicht naast elkaar geplaatst, zodat de stof ertussen niet meer zichtbaar is. De steken van de satijnsteek kunnen in lengte verschillen, afhankelijk van de vorm van het op te vullen vlak.<ref name=":1">{{Citeer web|url=http://www.gutenberg.org/files/20386/20386-h/20386-h.htm#Page_95|titel=EMBROIDERY AND TAPESTRY WEAVING -  A PRACTICAL TEXT-BOOK OF DESIGN AND WORKMANSHIP BY MRS. ARCHIBALD H. CHRISTIE ([[Grace Christie]]) WITH DRAWINGS BY THE AUTHOR - AND OTHER ILLUSTRATIONS  PUBLISHED BY JOHN HOGG 13 PATERNOSTER ROW LONDON 1912|bezochtdatum=2016-06-17|werk=Project Gutenberg}}</ref> Bij gebruik van een glanzend borduurgaren wordt het effect van [[satijn]] bereikt.
De '''satijnsteek''' of '''platsteek''' is een [[borduursteek]] die wordt gebruikt om vlakken te vullen.<ref name=":0">{{Citeer boek|auteur=[[Sylvie Blondeau]]|titel=Borduren, hip en anders. ''Vertaald uit het Frans door Sabine van Humbeekck. Oorspronkelijke titel:'' Ma vraie nature - des centaines de motifs à broder|datum=2012|bladzijdes=|ISBN=9870944732603|bezochtdatum=|URLdatum=}}</ref>  De [[Borduursteek|steken]] worden hierbij altijd parallel aan elkaar gemaakt en zeer dicht naast elkaar geplaatst, zodat de stof ertussen niet meer zichtbaar is. De steken van de satijnsteek kunnen in lengte verschillen, afhankelijk van de vorm van het op te vullen vlak.<ref name=":1">{{Citeer web|url=http://www.gutenberg.org/files/20386/20386-h/20386-h.htm#Page_95|titel=EMBROIDERY AND TAPESTRY WEAVING -  A PRACTICAL TEXT-BOOK OF DESIGN AND WORKMANSHIP BY MRS. ARCHIBALD H. CHRISTIE ([[Grace Christie]]) WITH DRAWINGS BY THE AUTHOR - AND OTHER ILLUSTRATIONS  PUBLISHED BY JOHN HOGG 13 PATERNOSTER ROW LONDON 1912|bezochtdatum=2016-06-17|werk=Project Gutenberg}}</ref> Bij gebruik van een glanzend borduurgaren wordt het effect van [[satijn]] bereikt.


== Toepassingen ==
De satijnsteek wordt in borduurwerk toegepast om kleine vlakken, zoals een bloemblaadje, te vullen. De satijnsteek wordt echter ook toegepast in groot, bewerkelijk borduurwerk. Daarbij wordt dunne [[splijtzijde]] of echte [[Zijde (textiel)|zijde]] gebruikt. Er wordt dan een glanzend, satijnen, resultaat bereikt.
De platsteek wordt toegepast in eenvoudige borduurpakketten met relatief dikke wollen of katoenen garen.<ref>{{Citeer web|url=http://www.nafra.eu/23-platsteek-borduren-tafelnappen|titel=Borduurpakketten platsteek|bezochtdatum=2016-06-16|werk=www.nafra.eu}}</ref> In deze toepassing wordt snel resultaat geboekt vergeleken met de veel bewerkelijker [[kruissteek]].
==Techniek==
Als zorgvuldig gewerkt wordt, is de satijnsteek aan de voorzijde van het borduurwerk gelijk aan de achterzijde.<ref>{{Citeer boek|achternaam=FCPScornecelli|URL=https://www.youtube.com/watch?v=nUd751F-55c|titel=Satin Stitch (Youtube film)|datum=2014-04-25}}</ref><ref>{{Citeer boek|taal=Engels|voornaam=Grace|achternaam=Christie|titel=[https://archive.org/stream/embroiderytapest00chri Embroidery and Tapestry Weaving]|uitgever=John Hogg|plaats=Londen|datum=1912|bladzijdes=p.95 en verder}}</ref><ref>{{Citeer boek|taal=Engels|medeauteurs=Saward, Blanche|voornaam=S.F.A|achternaam=Caulfield|titel=[https://archive.org/stream/dictionaryofneed00caul The dictionary of needlework]|uitgever=l. Upcott Gill|plaats=Londen|datum=1885|bladzijdes=o.a. p.192, 193, 194}}</ref> Om [[Garen (draad)|garen]] te besparen kan als alternatief de steek gemaakt worden door de draad aan het uiteinde van de steek een klein stukje verder naar voren te halen. Het effect dat hiermee op de goede zijde van het werk bereikt wordt is dan echter niet optimaal.<ref name=":1" />
Als zorgvuldig gewerkt wordt, is de satijnsteek aan de voorzijde van het borduurwerk gelijk aan de achterzijde.<ref>{{Citeer boek|achternaam=FCPScornecelli|URL=https://www.youtube.com/watch?v=nUd751F-55c|titel=Satin Stitch (Youtube film)|datum=2014-04-25}}</ref><ref>{{Citeer boek|taal=Engels|voornaam=Grace|achternaam=Christie|titel=[https://archive.org/stream/embroiderytapest00chri Embroidery and Tapestry Weaving]|uitgever=John Hogg|plaats=Londen|datum=1912|bladzijdes=p.95 en verder}}</ref><ref>{{Citeer boek|taal=Engels|medeauteurs=Saward, Blanche|voornaam=S.F.A|achternaam=Caulfield|titel=[https://archive.org/stream/dictionaryofneed00caul The dictionary of needlework]|uitgever=l. Upcott Gill|plaats=Londen|datum=1885|bladzijdes=o.a. p.192, 193, 194}}</ref> Om [[Garen (draad)|garen]] te besparen kan als alternatief de steek gemaakt worden door de draad aan het uiteinde van de steek een klein stukje verder naar voren te halen. Het effect dat hiermee op de goede zijde van het werk bereikt wordt is dan echter niet optimaal.<ref name=":1" />


De kunst van de satijnsteek is om een vloeiende rand van het vlak te verkrijgen. Daartoe moet de stof waarop geborduurd wordt in elk geval uit een fijn weefsel bestaan.
De kunst van de satijnsteek is om een vloeiende rand van het vlak te verkrijgen. Daartoe moet de stof waarop geborduurd wordt in elk geval uit een fijn weefsel bestaan.


== Toepassingen ==
Op [[aftelbare stof]] wordt geborduurd volgens het telpatroon<ref>{{Citeer web|url=http://borduurblog.blogspot.nl/2012/04/satijnsteek.html|titel=Borduurblog, voorbeeld satijnsteek op aftelbare stof|bezochtdatum=2016-06-16|werk=borduurblog.blogspot.nl}}</ref>. De steek kan dan recht (parallel aan de draden van de stof) of schuin (onder een hoek van bijvoorbeeld 45<sup>o</sup>) toegepast worden.<ref>{{Citeer web|url=http://www.hobbyinspiratie.nl/hobby-ideeen/handwerktechnieken/leren-borduren/|titel=Leren borduren|bezochtdatum=2016-06-16|werk=Hobby inspiratie|taal=nl}}</ref> In deze toepassing spreekt met eerder van de platsteek.
De satijnsteek wordt in borduurwerk toegepast om kleine vlakken, zoals een bloemblaadje, te vullen. De satijnsteek wordt echter ook toegepast in groot, bewerkelijk borduurwerk. Daarbij wordt dunne [[splijtzijde]] of echte [[Zijde (textiel)|zijde]] gebruikt. Er wordt dan een glanzend, satijnen, resultaat bereikt.
<!--[[Bestand:Lettres brodées.jpg|links|miniatuur|Letters in [[wit-borduurwerk]] met de platsteek gemaakt door een borduurmachine. De steken zijn hier zo dicht op elkaar geplaatst dat een relief ontstaat.]]--> 
Voor het borduren op niet-aftelbare stof wordt de te borduren vorm met bijvoorbeeld potlood op de stof overgebracht.


Op [[aftelbare stof]] wordt geborduurd volgens het telpatroon<ref>{{Citeer web|url=http://borduurblog.blogspot.nl/2012/04/satijnsteek.html|titel=Borduurblog, voorbeeld satijnsteek op aftelbare stof|bezochtdatum=2016-06-16|werk=borduurblog.blogspot.nl}}</ref>. De steek kan dan recht (parallel aan de draden van de stof) of schuin (onder een hoek van bijvoorbeeld 45<sup>o</sup>) toegepast worden.<ref>{{Citeer web|url=http://www.hobbyinspiratie.nl/hobby-ideeen/handwerktechnieken/leren-borduren/|titel=Leren borduren|bezochtdatum=2016-06-16|werk=Hobby inspiratie|taal=nl}}</ref> In deze toepassing spreekt met eerder van de platsteek.
* De satijnsteek kan ook worden gemaakt met behulp van een [[borduurmachine]]<ref>{{Citeer web|url=http://www.ateliersteekjesenkruisjes.nl/a-28261894/monogram-kant-en-klaar/monogram-platsteek-blauw-rood-letter-d/|titel=Voorbeeld monogram met borduurmachine|bezochtdatum=2016-06-16|werk=Atelier Steekjes & Kruisjes}}</ref>. Een enigszins glanzende satijnsteek kan echter ook met een gewone naaimachine gemaakt worden, door de [[zigzagsteek]] te naaien met een zeer korte steeklengte.  
[[Bestand:Lettres brodées.jpg|links|miniatuur|Letters in [[wit-borduurwerk]] met de platsteek gemaakt door een borduurmachine. De steken zijn hier zo dicht op elkaar geplaatst dat een relief ontstaat.]] Voor het borduren op niet-aftelbare stof wordt de te borduren vorm met bijvoorbeeld potlood op de stof overgebracht.


== Varianten ==
== Varianten ==
* De [[platsteek]] is nagenoeg gelijk aan de satijnsteek. Het enige verschil is dat de steken van de platsteek ook in andere richtingen toegepast kunnen worden. Het satijneffect wordt daarbij minder duidelijk. De platsteek kan worden gemaakt met behulp van een [[borduurmachine]]<ref>{{Citeer web|url=http://www.ateliersteekjesenkruisjes.nl/a-28261894/monogram-kant-en-klaar/monogram-platsteek-blauw-rood-letter-d/|titel=Voorbeeld monogram met borduurmachine|bezochtdatum=2016-06-16|werk=Atelier Steekjes & Kruisjes}}</ref>. Een enigszins glanzende platsteek kan echter ook met een gewone naaimachine gemaakt worden, door de [[zig-zagsteek]] te naaien met een zeer korte steeklengte. De platsteek wordt toegepast in eenvoudige borduurpakketten met relatief dikke wollen of katoenen garen.<ref>{{Citeer web|url=http://www.nafra.eu/23-platsteek-borduren-tafelnappen|titel=Borduurpakketten platsteek|bezochtdatum=2016-06-16|werk=www.nafra.eu}}</ref> In deze toepassing wordt snel resultaat geboekt vergeleken met de veel bewerkelijker [[kruissteek]].
* Bij de [[ingrijpsteek]] wordt er eerst een rij satijnsteken gemaakt. Daaronder wordt een tweede rij gemaakt, waarbij voor de steken van de tweede rij de naald tussen de steken van de eerste rij naar boven wordt gestoken. Dit heeft als voordeel dat er geen scherpe rand tussen twee rijen steken komt. Deze techniek wordt ook gebruikt voor het bereiken van kleurgradaties.<ref name=":0" />  
* Bij de [[ingrijpsteek]] wordt er eerst een rij satijnsteken gemaakt. Daaronder wordt een tweede rij gemaakt, waarbij voor de steken van de tweede rij de naald tussen de steken van de eerste rij naar boven wordt gestoken. Dit heeft als voordeel dat er geen scherpe rand tussen twee rijen steken komt. Deze techniek wordt ook gebruikt voor het bereiken van kleurgradaties.<ref name=":0" />  
* Bij de ''verlopende ingrijpsteek'' worden korte en langere steken afgewisseld. Ook deze techniek wordt gebruikt om kleurverloop te verkrijgen.<ref name=":0" />  
* Bij de ''verlopende ingrijpsteek'' worden korte en langere steken afgewisseld. Ook deze techniek wordt gebruikt om kleurverloop te verkrijgen.<ref name=":0" />  
Regel 22: Regel 26:
==Zie ook==
==Zie ook==
*[[Binding (textiel)]]
*[[Binding (textiel)]]
{{Appendix}}
{{commonscat|Satin stitch}}
<!-- Een artikel dat gebaseerd is op inferieure bronnen als bijvoorbeeld [http://www.nafra.eu/23-platsteek-borduren-tafelnappen deze commerciële website] ("Opruiming lente- en zomer brei- en haakgarens") en [http://borduurblog.blogspot.be/2012/04/satijnsteek.html deze borduurblog 'van Miriam'] kan niet behouden blijven. Wetenschappelijke 'peer-reviewede' bronnen zijn misschien te veel gevraagd, maar dit is toch echt wel het andere uiterste. Als er over dit onderwerp geen betrouwbare neutrale bronnen van enig gezag zijn, leent het zich niet voor een artikel. Marrakech-->
{{Bron|bronvermelding= {{References}} {{Wikidata|Q1982711}}}}  
 
[[Categorie:Handwerken]]
[[Categorie:Handwerken]]

Huidige versie van 1 jul 2016 om 20:07

De satijnsteek of platsteek is een borduursteek die wordt gebruikt om vlakken te vullen.[1] De steken worden hierbij altijd parallel aan elkaar gemaakt en zeer dicht naast elkaar geplaatst, zodat de stof ertussen niet meer zichtbaar is. De steken van de satijnsteek kunnen in lengte verschillen, afhankelijk van de vorm van het op te vullen vlak.[2] Bij gebruik van een glanzend borduurgaren wordt het effect van satijn bereikt.

Toepassingen

De satijnsteek wordt in borduurwerk toegepast om kleine vlakken, zoals een bloemblaadje, te vullen. De satijnsteek wordt echter ook toegepast in groot, bewerkelijk borduurwerk. Daarbij wordt dunne splijtzijde of echte zijde gebruikt. Er wordt dan een glanzend, satijnen, resultaat bereikt. De platsteek wordt toegepast in eenvoudige borduurpakketten met relatief dikke wollen of katoenen garen.[3] In deze toepassing wordt snel resultaat geboekt vergeleken met de veel bewerkelijker kruissteek.

Techniek

Als zorgvuldig gewerkt wordt, is de satijnsteek aan de voorzijde van het borduurwerk gelijk aan de achterzijde.[4][5][6] Om garen te besparen kan als alternatief de steek gemaakt worden door de draad aan het uiteinde van de steek een klein stukje verder naar voren te halen. Het effect dat hiermee op de goede zijde van het werk bereikt wordt is dan echter niet optimaal.[2]

De kunst van de satijnsteek is om een vloeiende rand van het vlak te verkrijgen. Daartoe moet de stof waarop geborduurd wordt in elk geval uit een fijn weefsel bestaan.

Op aftelbare stof wordt geborduurd volgens het telpatroon[7]. De steek kan dan recht (parallel aan de draden van de stof) of schuin (onder een hoek van bijvoorbeeld 45o) toegepast worden.[8] In deze toepassing spreekt met eerder van de platsteek. Voor het borduren op niet-aftelbare stof wordt de te borduren vorm met bijvoorbeeld potlood op de stof overgebracht.

  • De satijnsteek kan ook worden gemaakt met behulp van een borduurmachine[9]. Een enigszins glanzende satijnsteek kan echter ook met een gewone naaimachine gemaakt worden, door de zigzagsteek te naaien met een zeer korte steeklengte.

Varianten

  • Bij de ingrijpsteek wordt er eerst een rij satijnsteken gemaakt. Daaronder wordt een tweede rij gemaakt, waarbij voor de steken van de tweede rij de naald tussen de steken van de eerste rij naar boven wordt gestoken. Dit heeft als voordeel dat er geen scherpe rand tussen twee rijen steken komt. Deze techniek wordt ook gebruikt voor het bereiken van kleurgradaties.[1]
  • Bij de verlopende ingrijpsteek worden korte en langere steken afgewisseld. Ook deze techniek wordt gebruikt om kleurverloop te verkrijgen.[1]
  • Ten slotte is er de verhoogde satijnsteek: bij borduurwerk waar reliëf gewenst is, kan de satijnsteek gebruikt worden over vulsteken heen die loodrecht op de satijnsteken zijn genaaid, met een dikker materiaal.[2]

Zie ook

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Satin stitch op Wikimedia Commons.

rel=nofollow

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Sylvie Blondeau, Borduren, hip en anders. Vertaald uit het Frans door Sabine van Humbeekck. Oorspronkelijke titel: Ma vraie nature - des centaines de motifs à broder
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 EMBROIDERY AND TAPESTRY WEAVING - A PRACTICAL TEXT-BOOK OF DESIGN AND WORKMANSHIP BY MRS. ARCHIBALD H. CHRISTIE (Grace Christie) WITH DRAWINGS BY THE AUTHOR - AND OTHER ILLUSTRATIONS PUBLISHED BY JOHN HOGG 13 PATERNOSTER ROW LONDON 1912. Project Gutenberg Geraadpleegd op 2016-06-17
  3. º Borduurpakketten platsteek. www.nafra.eu Geraadpleegd op 2016-06-16
  4. º FCPScornecelli, Satin Stitch (Youtube film)
  5. º Christie, Grace, Embroidery and Tapestry Weaving, John Hogg, Londen , 1912. p. p.95 en verder
  6. º Caulfield, S.F.A; Saward, Blanche, The dictionary of needlework, l. Upcott Gill, Londen , 1885. p. o.a. p.192, 193, 194
  7. º Borduurblog, voorbeeld satijnsteek op aftelbare stof. borduurblog.blogspot.nl Geraadpleegd op 2016-06-16
  8. º (nl) Leren borduren. Hobby inspiratie Geraadpleegd op 2016-06-16
  9. º Voorbeeld monogram met borduurmachine. Atelier Steekjes & Kruisjes Geraadpleegd op 2016-06-16
rel=nofollow
Q1982711 op Wikidata  Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)
rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Satijnsteek&oldid=198771"