Democracy in Europe Movement 2025

DiEM25
Geschiedenis
Opgericht	9 februari 2016
Oprichter	Yanis Varoufakis en Srećko Horvat
Type	Pan-Europese politieke beweging
Doel	Democratie terugbrengen in een verenigd Europa
Aantal leden	64 000
Media
Website	https://diem25.org

De Democracy in Europe Movement 2025, of DiEM25, is een pan-Europese politieke beweging die eind 2015 werd opgericht door de voormalige Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis. De beweging werd officieel voorgesteld op 9 februari 2016, tijdens een plechtigheid in het Volksbühne-theater in Berlijn.

Doelstelling

DIEM25 stelt zich ten doel om de bestaande instituties van de Europese Unie te hervormen tot een volwaardige Europese democratie. Volgens DiEM 25 kent het hedendaagse Europa vijf grote problemen: de schuldencrisis, de bankcrisis, onvoldoende investeringen, de vluchtelingencrisis en armoede. Om dit op te lossen wil DiEM25 de Europese instituten hervormen, met als streefdatum 2025 om dit te voltooien.

Achtergrond en Geschiedenis

In plaats van een groeiende democratische controle door alle Europeanen op het beleid van één Europa, lijkt een terugkeer naar nationale soevereiniteit steeds belangrijker te worden, voor de kiezers en dus voor nationale politici. In plaats van verdere integratie groeit juist verdeeldheid, is de opinie van prominente politici en economen. In een Manifest voor Europa (2012) tonen Daniel Cohn-Bendit en Guy Verhofstadt aan hoe het nationalisme een hinderpaal vormt voor een internationale soevereiniteit met betrekking tot rechtvaardige verdeling van lusten en lasten. Een supranationale economie dient gepaard te gaan met een supranationale democratie. Echter, het Europese parlement wordt niet rechtstreeks gekozen via algemene Europese verkiezingen maar via kieslijsten in ieder land apart. Eigenlijk, zo redeneren Cohn-Bendit en Verhofstadt, is het Europese parlement een optelsom van 27 nationale parlementen.

Later, in 2016, hield ook de politica Ulrike Guérot een pleidooi voor algemene Europese verkiezingen. En ook voor een alomvattend systeem van sociale zekerheid voor heel Europa. Immers, het Europese Sociale Model (EMS) dat gebaseerd is op solidariteit, gelijkwaardigheid en sociale cohesie, is bezig te eroderen volgens een studie van de Internationale Arbeids Organisatie. Het EMS werd niet alleen gezien als het cement maar ook als ‘de ziel van Europa’. Europa is bezig zijn ziel te verliezen, zo concludeert de studie. Wat overblijft is een neoliberale markt die zich bedient van de euro. Thomas Piketty wijst erop dat de euro niet meer is dan een stateloze muntsoort die beheerd wordt door geheime vergaderingen van de Europese Raad en technocratische instanties die niet democratisch gecontroleerd kunnen worden. Samen met anderen hield hij een pleidooi om het beheer van de euro te democratiseren door het instellen van een soort apart parlement van de lidstaten van de eurozone en dit in een apart Verdrag vast te leggen.

Het is tegen deze achtergrond dat DIEM25 ontstond. Het democratisch tekort in de behandeling van de Griekse financiële crisis werd duidelijk en tastbaar toen zeventien ministers van financiën en zeventien regeringsleiders verantwoording moesten afleggen aan zeventien verschillende nationale parlementen. Het was de aanleiding voor de Griekse ex-minister Yanis Varoufakis om te wijzen op de toenemende verdeeldheid en ongelijkheid tussen de lidstaten en het teloorgaan van de idealen van Europese integratie. Hij deed een appèl aan pro-Europese democraten en activisten in heel Europa om zich in te zetten voor algemene Europese verkiezingen.

Standpunten

Volgens DIEM25 is de Europese Unie (EU) op weg een superstaat te worden die geregeerd wordt door technocraten. Bovendien wijzen volgens DIEM25 de opkomst van extremistisch nationalisme en de Brexit op desintegratie van de instituties van de EU. DIEM25 wil de bestaande instituties van de EU hervormen tot onderdeel van een volwaardige democratie met een soeverein parlement dat de zelfbeschikking van ieder land respecteert en de macht deelt met nationale parlementen, regionale parlementen en gemeenteraden. Volgens DIEM25 moet een soeverein Europees parlement tevens op democratische wijze een nieuw Europees economisch en sociaal beleid ontwikkelen. Nu prevaleren argumenten van nationaal belang boven het zoeken naar een solidair en sociaal Europa. Om tot een dergelijk Europees sociaal-economisch beleid te komen, stelt de beweging aan Europese landen, zowel in als buiten de EU, een beleid voor dat direct uitvoerbaar is met behulp van reeds bestaande Europese instituties zoals de Europese Investeringsbank: haar European New Deal (2017). DiEM’s European New Deal bevat vier principes en zes doelstellingen waarmee de beweging de eurocrisis en de gevolgen van het neoliberale bezuinigingsbeleid, zoals onder meer beschreven door Joseph Stiglitz en Piketty, wil kenteren.

Activiteiten

DiEM25 discussie groepen per midden 2017

In mei 2017 kondigden Yanis Varoufakis en Srecko Horvat aan dat DIEM25 een transnationale politieke partij wil vormen. DIEM25 stelt haar leden voor mee te doen met de Europese parlementsverkiezingen in 2019 en heeft zichzelf het jaar 2025 als tijdslimiet gesteld om, zoals zij dat noemt, de democratisering van Europa voldoende op gang te brengen of geheel te verwezenlijken.

DIEM25 heeft in een groot aantal Europese landen zogenaamde Diem Spontaneous Collectives (DSC’s) opgericht. Bijgaand plaatje laat zien in welke landen deze DSC’s zich bevinden. Deze groepen komen regelmatig bij elkaar om beter te leren begrijpen hoe de EU-instanties functioneren en om te discussiëren en voorstellen te formuleren voor een meer democratisch Europa en voor meer democratische inbreng in het Europese sociale en economische beleid.

Organisatie

Naast de DSC’s bestaat DiEM25 uit een Coordinating Collective (CC), een Advisory Panel (AP) en een Validating Council (VC). Het CC bestaat uit 12 leden en coördineert alle activiteiten voorgesteld door het AP, de leden, de DSC’s en de VC. Het CC heeft tevens als taak antwoorden te formuleren op gebeurtenissen die per omgaande een reactie vergen. Het CC vraagt in een dergelijk geval achteraf de VC om goedkeuring. Voor zes van de twaalf zetels van het CC die door de initiatiefnemers in 2015 waren voorgesteld ter goedkeuring aan de DiEM leden, zijn deze zomer verkiezingen gehouden. Zomer 2018 worden de overige zes posities binnen het CC verkiesbaar gesteld. Op deze manier zal ieder jaar de helft van de CC leden vernieuwd of herkozen worden. Alle DiEM25 leden die aan de criteria voldoen kunnen zich verkiesbaar stellen.

DiEM25 heeft sinds haar oprichting bekende en invloedrijke mensen aangetrokken; deze hebben een plek gekregen in het AP. Zij brengen advies uit aan het CC en helpen de beweging haar doelen te bereiken. Tevens kunnen ze, net als de leden, acties en campagnes voorstellen. Ook veranderingen in DiEM’s Manifest mogen ze voorstellen. Ieder DiEM lid kan kandidaten voor lidmaatschap van het AP voorstellen aan het CC, die ze vervolgens voorlegt aan de VC.

De VC zorgt voor de snelle goedkeuring van voorstellen voor nieuwe leden van het AP, van haastig geformuleerde persberichten (in antwoord op uitzonderlijke gebeurtenissen), voor uitsluiting van leden die het Manifesto hebben geschonden. In deze gevallen is het niet mogelijk alle DiEM leden te mobiliseren om binnen een korte deadline hun stem uit te brengen. De VC bestaat uit 100 DiEM25 leden. Ze controleert niet de CC, maar valideert slechts bij meerderheid de voorstellen van het CC via de website met een simpel ja of nee. Ieder lid kan zich opgeven via de website, waarna met een simpel algoritme willekeurig 100 leden worden uitgepikt met als enige regel dat de helft vrouw is. Een nieuwe invulling van de helft van de zetels volgt iedere drie maanden zodat ieder VC lid zes maanden aanblijft.

Prominente leden

• Yanis Varoufakis (Griekenland)
• Srećko Horvat (Kroatië)
• Lorenzo Marsili (Italië)
• Julian Assange (Australië)
• Noam Chomsky (VS)
• Brian Eno (VK)
• Julien Bayou (Frankrijk)
• Jean-Michel Jarre (Frankrijk)
• James K. Galbraith (VS)
• Susan George (VS/Frankrijk)
• Boris Groys (Duitsland)
• Ken Loach (VK)
• Toni Negri (Italië)
• Saskia Sassen (VS)
• Slavoj Žižek (Slovenië)
• Agnieszka Dziemianowicz-Bąk (Polen)

Links

• Website Officiële website
• Manifest Manifest DiEM25

Andere links

• "Yanis Varoufakis: EU no longer serves the people". The Guardian. 9 February 2016
• Open Democracy: Yanis Varoufakis in Rome over Democratie in Europa
• The Guardian 2 February 2016:EU renegotiation: UK wins partial concession on migrant worker benefits
• El Pais: Varoufakis video, in English published by El País on 22 February 2016
• „Wir fangen gerade erst an“ - Taz.de
• "Leading activists, artists, scholars and political figures take central role in DiEM25". Open Democracy.net. 5 October 2016
• Levy Instituut: A Modest Proposal for Overcoming the Euro Crisis

  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Democracy in Europe Movement 2025 op Wikimedia Commons.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties