Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Ethiek: verschil tussen versies
(aanv.) |
(aanv.) |
||
| (5 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Ethiek''' | '''Ethiek''' is een tak van de [[filosofie]] die zich bezighoudt met de kritische bezinning over het juiste handelen. Ethiek probeert de criteria vast te stellen om te kunnen beoordelen of een handeling als goed of fout kan worden gekwalificeerd, en belicht de motieven en consequenties van onze daden. | ||
De ethicus vraagt zich af wat de uiteindelijke norm is voor het menselijk handelen. Een wijdverbreide norm in de praktische ethiek van verschillende levensbeschouwingen is de [[Gulden regel (leefregel)|Gulden regel]], die in de filosofie een rijkere uitdrukking vond in [[Immanuel Kant|Kants]] [[categorische imperatief]]. Deze morele leidraad kan als volgt worden verwoord: ''De norm volgens welke ik handel moet voor iedereen kunnen gelden.'' | |||
Het is gebruikelijk om een onderscheid te maken tussen ethiek en wettelijkheid (legaliteit, het overtreden van wetten). Een voorbeeld: als je te snel rijdt om iemands leven te redden die je naar de eerstehulppost brengt, kan dit door de wet worden bestraft als snelheidsovertreding. Een ethicus zal eerder zeggen dat het oordeel over een handeling afhangt van de omstandigheden: wat op het eerste gezicht fout lijkt kan bij nader inzien, bijv als die handeling iets ergers voorkomt, als goed gekwalificeerd worden. | |||
Hoewel in de omgangstaal ’ethisch’ in de betekenis van ’moreel’ wordt gebruikt, gaat het om twee verschillende gebieden: 'moraal’ is het zedelijk handelen zelf, terwijl ethiek de studie ervan is. | |||
Er zijn drie kennisgebieden waarin ethiek een belangrijke rol speelt: de [[wijsbegeerte]], de [[theologie]] en de [[Geneeskunde|medische wetenschap]]. De term ’ethiek’ wordt soms in engere zin gebruikt om te verwijzen naar de ethische principes van een bepaalde traditie, zoals de [[christelijke ethiek]] of de ethiek van [[Albert Schweitzer]]. | |||
Ethiek is samen met [[logica]], [[metafysica]] en [[epistemologie]] (kennistheorie) een van de belangrijkste takken van de [[filosofie]]. Wanneer filosofie wordt ingedeeld in een natuurlijke, formele en morele discipline, dan behoort ethiek tot de laatste. Er zijn natuurlijk vele mogelijke indelingen denkbaar. Al naargelang de positie die wordt ingenomen kan men bijvoorbeeld spreken over een normatieve (voorschrijvende) en niet-normatieve (beschrijvende) ethiek. | |||
Een vaak gehanteerde, algemene indeling van ethiek is de driedeling meta-ethiek, normatieve ethiek en toegepaste ethiek. | |||
# Meta-ethiek is een tak van de ethiek die de status van morele uitspraken onderzoekt. Een voorbeeld van een meta-ethische vraag is: 'Is het mogelijk om zekere kennis te hebben over wat goed en fout is?' | |||
Toegepaste ethiek gaat over het onderzoeken van specifieke controversiële kwesties | # Normatieve ethiek heeft een meer praktische taak, namelijk het vormen van morele normen die goed en fout gedrag reguleren. | ||
# Toegepaste ethiek gaat over het onderzoeken van specifieke controversiële kwesties zoals [[abortus]], kindermoord, [[dierenrechten]], [[milieu]], de [[doodstraf]], of nucleaire oorlog. | |||
{{bron|1= | |||
* J. Grandgagnage: [https://www.ensie.nl/jules-grandgagnage/ethiek ENSIE: "Ethiek"] met toestemming van de auteur. | |||
}} | |||
[[Categorie:Ethiek]] | [[Categorie:Ethiek]] | ||
Huidige versie van 24 aug 2023 om 17:45
Ethiek is een tak van de filosofie die zich bezighoudt met de kritische bezinning over het juiste handelen. Ethiek probeert de criteria vast te stellen om te kunnen beoordelen of een handeling als goed of fout kan worden gekwalificeerd, en belicht de motieven en consequenties van onze daden. De ethicus vraagt zich af wat de uiteindelijke norm is voor het menselijk handelen. Een wijdverbreide norm in de praktische ethiek van verschillende levensbeschouwingen is de Gulden regel, die in de filosofie een rijkere uitdrukking vond in Kants categorische imperatief. Deze morele leidraad kan als volgt worden verwoord: De norm volgens welke ik handel moet voor iedereen kunnen gelden.
Het is gebruikelijk om een onderscheid te maken tussen ethiek en wettelijkheid (legaliteit, het overtreden van wetten). Een voorbeeld: als je te snel rijdt om iemands leven te redden die je naar de eerstehulppost brengt, kan dit door de wet worden bestraft als snelheidsovertreding. Een ethicus zal eerder zeggen dat het oordeel over een handeling afhangt van de omstandigheden: wat op het eerste gezicht fout lijkt kan bij nader inzien, bijv als die handeling iets ergers voorkomt, als goed gekwalificeerd worden.
Hoewel in de omgangstaal ’ethisch’ in de betekenis van ’moreel’ wordt gebruikt, gaat het om twee verschillende gebieden: 'moraal’ is het zedelijk handelen zelf, terwijl ethiek de studie ervan is.
Er zijn drie kennisgebieden waarin ethiek een belangrijke rol speelt: de wijsbegeerte, de theologie en de medische wetenschap. De term ’ethiek’ wordt soms in engere zin gebruikt om te verwijzen naar de ethische principes van een bepaalde traditie, zoals de christelijke ethiek of de ethiek van Albert Schweitzer.
Ethiek is samen met logica, metafysica en epistemologie (kennistheorie) een van de belangrijkste takken van de filosofie. Wanneer filosofie wordt ingedeeld in een natuurlijke, formele en morele discipline, dan behoort ethiek tot de laatste. Er zijn natuurlijk vele mogelijke indelingen denkbaar. Al naargelang de positie die wordt ingenomen kan men bijvoorbeeld spreken over een normatieve (voorschrijvende) en niet-normatieve (beschrijvende) ethiek.
Een vaak gehanteerde, algemene indeling van ethiek is de driedeling meta-ethiek, normatieve ethiek en toegepaste ethiek.
- Meta-ethiek is een tak van de ethiek die de status van morele uitspraken onderzoekt. Een voorbeeld van een meta-ethische vraag is: 'Is het mogelijk om zekere kennis te hebben over wat goed en fout is?'
- Normatieve ethiek heeft een meer praktische taak, namelijk het vormen van morele normen die goed en fout gedrag reguleren.
- Toegepaste ethiek gaat over het onderzoeken van specifieke controversiële kwesties zoals abortus, kindermoord, dierenrechten, milieu, de doodstraf, of nucleaire oorlog.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- J. Grandgagnage: ENSIE: "Ethiek" met toestemming van de auteur.