Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Natuurkundige constante: verschil tussen versies
(Begin) |
k (Gentenaar heeft pagina Natuurkundige constanten hernoemd naar Natuurkundige constante) |
||
(2 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
== | {{Zie artikel|Zie ook het artikel [[Natuurkundige grootheden en eenheden]].}} | ||
In de wetenschap is een '''natuurkundige constante''' een fysische grootheid waarvan de waarde niet verandert. Dit in tegenstelling tot andere fysische grootheden, zoals de variabelen temperatuur, druk, elektrische veldsterkte, die in tijd en plaats kunnen variëren. | |||
Een natuurkundige constante is dimensieloos of heeft een '[[Dimensie van een grootheid|dimensie]]', dat wil zeggen zij wordt uitgedrukt in een of meer fysische grootheden. Zo stelt de [[Plancklengte]] een afstand voor en is de [[lichtsnelheid]] in vacuüm een verhouding tussen een afstand en de tijd die licht nodig heeft om die afstand af te leggen. | |||
==Overzicht van natuurkundige constanten== | |||
{| class="wikitable vatop" | |||
!Naam van de constante!!Symbool!!Waarde!![[Standaardafwijking|Standaardonzekerheid]]!!Bron <small style="font-weight:normal;">(2006CODATA)</small> | |||
|- | |||
|[[Magnetische veldconstante]] | |||
|μ<sub>0</sub> | |||
|4π × 10<sup>−7</sup> Hm<sup>−1</sup> (per definitie van de [[Ampère (eenheid)|ampère]]) | |||
|exacte waarde | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?mu0] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|[[Lichtsnelheid]] in vacuüm | |||
|c<sub>0</sub> | |||
|299 792 458 ms<sup>−1</sup> (per definitie van de [[meter]]) | |||
|exacte waarde | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?c] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|[[Elektrische veldconstante]] | |||
|ε<sub>0</sub> = 1/μ<sub>0</sub>c<sub>0</sub><sup>2</sup> | |||
|8,854 187 817 × 10<sup>−12</sup> Fm<sup>−1</sup> | |||
|in 10 significante cijfers weergegeven berekende waarde | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?ep0] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|rowspan="2"|[[Constante van Planck]] | |||
|rowspan="2"|''<math>h</math>'' | |||
|6,626 069 57 · 10<sup>−34</sup> [[Joule|J]] [[Seconde|s]] | |||
|0,000 000 29 · 10<sup>−34</sup> Js | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?h] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|4,135 667 516 · 10<sup>−15</sup> [[Elektronvolt|eV]] [[Seconde|s]] | |||
|0,000 000 091 · 10<sup>−15</sup> eV·s | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?hev] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|Constante van [[Paul Dirac|Dirac]] | |||
|''<math>\hbar = h/2\pi</math>'' | |||
|1,054 571 726 · 10<sup>−34</sup> Js | |||
|0,000 000 047· 10<sup>−34</sup> Js | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?hbar] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|[[Elementaire lading]] | |||
|''e'' | |||
|1,602 176 565 · 10<sup>−19</sup> C | |||
|0,000 000 035 · 10<sup>−19</sup> C | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?e] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|Rustmassa van het [[elektron]] | |||
|''m<sub>e</sub>'' | |||
|9,109 382 91 · 10<sup>−31</sup> kg | |||
|0,000 000 40 · 10<sup>−31</sup> kg | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?me] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|Rustmassa van het [[proton (deeltje)|proton]] | |||
|''m<sub>p</sub>'' | |||
|1,672 621 777 · 10<sup>−27</sup> kg | |||
|0,000 000 074 · 10<sup>−27</sup> kg | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?mp] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|Rustmassa van het [[neutron]] | |||
|''m<sub>n</sub>'' | |||
|1,674 927 351 · 10<sup>−27</sup> kg | |||
|0,000 000 074 · 10<sup>−27</sup> kg | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?mn] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|Atomaire massaeenheid | |||
|''m<sub>u</sub>'' = 1u | |||
|1,660 538 921 · 10<sup>−27</sup> kg | |||
|0,000 000 073 · 10<sup>−27</sup> kg | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?u] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|[[Constante van Avogadro]] | |||
|''L, N''<sub>A</sub> | |||
|6,022 141 29 · 10<sup>23</sup> mol<sup>−1</sup> | |||
|0,000 000 27 · 10<sup>23</sup> mol<sup>−1</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?na] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|rowspan=2|[[Boltzmannconstante|Constante van Boltzmann]] | |||
|''k'' | |||
|1,380 6488 · 10<sup>−23</sup> JK<sup>−1</sup> | |||
|0,000 0013 · 10<sup>−23</sup> JK<sup>−1</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?k] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|''k'' | |||
|8,617 3324 · 10<sup>−5</sup> [[Elektronvolt|eV]] [[Kelvin (eenheid)|K]]<sup>−1</sup> | |||
|0,000 0078 · 10<sup>−5</sup> eV · K<sup>−1</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?tkev] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|[[Constante van Stefan-Boltzmann]] | |||
|''<math>\sigma</math>'' | |||
|5,670 367 · 10<sup>−8</sup> Wm<sup>−2</sup>K<sup>−4</sup> | |||
|0,000 013 · 10<sup>−8</sup> Wm<sup>−2</sup>K<sup>−4</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?sigma] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|[[Faradayconstante|Constante van Faraday]] | |||
|''F'' | |||
|96 485,3365 Cmol<sup>−1</sup> | |||
|0,0021 Cmol<sup>−1</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?f] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|[[Gasconstante]] | |||
|R<sub>0</sub> | |||
|8,314 4621 JK<sup>−1</sup>mol<sup>−1</sup> | |||
|0,000 0075 JK<sup>−1</sup>mol<sup>−1</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?r] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|[[Absolute nulpunt]] | |||
| | |||
| −273,15 °C = 0 K (per definitie van [[Celsius|°C]]) | |||
| | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cuu/Units/kelvin.html] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|Molair volume van een [[ideaal gas]] ''p'' = 1 bar, θ = 0 °C | |||
| | |||
|22,710 953 · 10<sup>−3</sup> m<sup>3</sup> mol<sup>−1</sup> | |||
|0,000 021 · 10<sup>−3</sup> m<sup>3</sup> mol<sup>−1</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?mvol] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|rowspan=2|[[Fijnstructuurconstante]] | |||
|α = μ<sub>0</sub>''e''<sup>2</sup>''c''<sub>0</sub>/2''h'' | |||
|7,297 352 5698 · 10<sup>−3</sup> | |||
|0,000 000 0024 · 10<sup>−3</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?alph] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|α<sup>−1</sup> | |||
|137,035 999 074 | |||
|0,000 000 044 | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?alphinv] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|[[Bohrstraal]] | |||
|''a''<sub>0</sub> | |||
|0,529 177 210 92 · 10<sup>−10</sup> m | |||
|0,000 000 000 17 · 10<sup>−10</sup> m | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?bohrrada0] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|Hartree-energie | |||
|''E''<sub>h</sub> | |||
|4,359 744 34 · 10<sup>−18</sup> J | |||
|0,000 000 19 · 10<sup>−18</sup> J | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?hr] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|[[Rydbergconstante]] | |||
|''R''<sub>∞</sub> | |||
|10 973 731,568 539 m<sup>−1</sup> | |||
|0,000 055 m<sup>−1</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?ryd] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|[[Bohrmagneton]] | |||
|μ<sub>B</sub> | |||
|927,400 968 · 10<sup>−26</sup> JT<sup>−1</sup> | |||
|0,000 020 · 10<sup>−26</sup> JT<sup>−1</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?mub] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|Magnetisch moment van het elektron | |||
|μ<sub>e</sub> | |||
| −928,476 430 · 10<sup>−26</sup> JT<sup>−1</sup> | |||
| 0,000 021 · 10<sup>−26</sup> JT<sup>−1</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?muem] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|''g''-factor van Landé voor vrije elektronen | |||
|g<sub>e</sub> | |||
| −2,002 319 304 361 53 | |||
| 0,000 000 000 000 53 | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?gem] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|Nucleair [[magneton]] | |||
|μ<sub>N</sub> | |||
|5,050 783 53 · 10<sup>−27</sup> JT<sup>−1</sup> | |||
|0,000 000 11 · 10<sup>−27</sup> JT<sup>−1</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?mun] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|Magnetisch moment van het proton | |||
|μ<sub>p</sub> | |||
|1,410 606 743 · 10<sup>−26</sup> JT<sup>−1</sup> | |||
|0,000 000 033 · 10<sup>−26</sup> JT<sup>−1</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?mup] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|Magnetogyroskopische verhouding van het proton | |||
|γ<sub>p</sub> | |||
|2,675 222 005 · 10<sup>8</sup> s<sup>−1</sup>T<sup>−1</sup> | |||
|0,000 000 063 · 10<sup>8</sup> s<sup>−1</sup>T<sup>−1</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?gammap] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|Magnetisch moment van het proton in H<sub>2</sub>0, μ'<sub>p</sub> | |||
|μ'<sub>p</sub>/μ<sub>B</sub> | |||
|1,520 993 129 · 10<sup>−3</sup> | |||
|0,000 000 017 · 10<sup>−3</sup> | |||
|align="center"| | |||
|- | |||
|Eerste stralingsconstante | |||
|c<sub>1</sub> | |||
|3,741 771 53 · 10<sup>−16</sup> Wm<sup>2</sup> | |||
|0,000 000 17 · 10<sup>−16</sup> Wm<sup>2</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?c11strc] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|Tweede stralingsconstante | |||
|c<sub>2</sub> | |||
|1,438 7770 · 10<sup>−2</sup> mK | |||
|0,000 0013 · 10<sup>−2</sup> mK | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?c22ndrc] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|- | |||
|[[Gravitatieconstante]] | |||
|G | |||
|6,673 84 · 10<sup>−11 </sup>m<sup>3</sup>kg<sup>−1</sup>s<sup>−2</sup> | |||
|0,000 80 · 10<sup>−11 </sup>m<sup>3</sup>kg<sup>−1</sup>s<sup>−2</sup> | |||
|align="center"| [http://physics.nist.gov/cgi-bin/cuu/Value?bg] <sup><small>20.05.2015</small></sup> | |||
|} | |||
NB: ''de datum in de kolom "Bron" refereert aan de laatste datum dat deze referentie gecontroleerd is.'' | |||
== Externe links == | |||
* [http://pdg.lbl.gov/2005/reviews/contents_sports.html#constantsetc Reviews, Tables, and Plots 2005] | |||
* [http://physics.nist.gov/cuu/Constants/index.html NIST constanten] | |||
[[Categorie:Natuurkundige constante| Natuurkundige constante]] | |||
[[Categorie:Natuurkundelijst|Constante]] |
Huidige versie van 3 okt 2018 om 20:39
In de wetenschap is een natuurkundige constante een fysische grootheid waarvan de waarde niet verandert. Dit in tegenstelling tot andere fysische grootheden, zoals de variabelen temperatuur, druk, elektrische veldsterkte, die in tijd en plaats kunnen variëren.
Een natuurkundige constante is dimensieloos of heeft een 'dimensie', dat wil zeggen zij wordt uitgedrukt in een of meer fysische grootheden. Zo stelt de Plancklengte een afstand voor en is de lichtsnelheid in vacuüm een verhouding tussen een afstand en de tijd die licht nodig heeft om die afstand af te leggen.
Overzicht van natuurkundige constanten
Naam van de constante | Symbool | Waarde | Standaardonzekerheid | Bron (2006CODATA) |
---|---|---|---|---|
Magnetische veldconstante | μ0 | 4π × 10−7 Hm−1 (per definitie van de ampère) | exacte waarde | [1] 20.05.2015 |
Lichtsnelheid in vacuüm | c0 | 299 792 458 ms−1 (per definitie van de meter) | exacte waarde | [2] 20.05.2015 |
Elektrische veldconstante | ε0 = 1/μ0c02 | 8,854 187 817 × 10−12 Fm−1 | in 10 significante cijfers weergegeven berekende waarde | [3] 20.05.2015 |
Constante van Planck | <math>h</math> | 6,626 069 57 · 10−34 J s | 0,000 000 29 · 10−34 Js | [4] 20.05.2015 |
4,135 667 516 · 10−15 eV s | 0,000 000 091 · 10−15 eV·s | [5] 20.05.2015 | ||
Constante van Dirac | <math>\hbar = h/2\pi</math> | 1,054 571 726 · 10−34 Js | 0,000 000 047· 10−34 Js | [6] 20.05.2015 |
Elementaire lading | e | 1,602 176 565 · 10−19 C | 0,000 000 035 · 10−19 C | [7] 20.05.2015 |
Rustmassa van het elektron | me | 9,109 382 91 · 10−31 kg | 0,000 000 40 · 10−31 kg | [8] 20.05.2015 |
Rustmassa van het proton | mp | 1,672 621 777 · 10−27 kg | 0,000 000 074 · 10−27 kg | [9] 20.05.2015 |
Rustmassa van het neutron | mn | 1,674 927 351 · 10−27 kg | 0,000 000 074 · 10−27 kg | [10] 20.05.2015 |
Atomaire massaeenheid | mu = 1u | 1,660 538 921 · 10−27 kg | 0,000 000 073 · 10−27 kg | [11] 20.05.2015 |
Constante van Avogadro | L, NA | 6,022 141 29 · 1023 mol−1 | 0,000 000 27 · 1023 mol−1 | [12] 20.05.2015 |
Constante van Boltzmann | k | 1,380 6488 · 10−23 JK−1 | 0,000 0013 · 10−23 JK−1 | [13] 20.05.2015 |
k | 8,617 3324 · 10−5 eV K−1 | 0,000 0078 · 10−5 eV · K−1 | [14] 20.05.2015 | |
Constante van Stefan-Boltzmann | <math>\sigma</math> | 5,670 367 · 10−8 Wm−2K−4 | 0,000 013 · 10−8 Wm−2K−4 | [15] 20.05.2015 |
Constante van Faraday | F | 96 485,3365 Cmol−1 | 0,0021 Cmol−1 | [16] 20.05.2015 |
Gasconstante | R0 | 8,314 4621 JK−1mol−1 | 0,000 0075 JK−1mol−1 | [17] 20.05.2015 |
Absolute nulpunt | −273,15 °C = 0 K (per definitie van °C) | [18] 20.05.2015 | ||
Molair volume van een ideaal gas p = 1 bar, θ = 0 °C | 22,710 953 · 10−3 m3 mol−1 | 0,000 021 · 10−3 m3 mol−1 | [19] 20.05.2015 | |
Fijnstructuurconstante | α = μ0e2c0/2h | 7,297 352 5698 · 10−3 | 0,000 000 0024 · 10−3 | [20] 20.05.2015 |
α−1 | 137,035 999 074 | 0,000 000 044 | [21] 20.05.2015 | |
Bohrstraal | a0 | 0,529 177 210 92 · 10−10 m | 0,000 000 000 17 · 10−10 m | [22] 20.05.2015 |
Hartree-energie | Eh | 4,359 744 34 · 10−18 J | 0,000 000 19 · 10−18 J | [23] 20.05.2015 |
Rydbergconstante | R∞ | 10 973 731,568 539 m−1 | 0,000 055 m−1 | [24] 20.05.2015 |
Bohrmagneton | μB | 927,400 968 · 10−26 JT−1 | 0,000 020 · 10−26 JT−1 | [25] 20.05.2015 |
Magnetisch moment van het elektron | μe | −928,476 430 · 10−26 JT−1 | 0,000 021 · 10−26 JT−1 | [26] 20.05.2015 |
g-factor van Landé voor vrije elektronen | ge | −2,002 319 304 361 53 | 0,000 000 000 000 53 | [27] 20.05.2015 |
Nucleair magneton | μN | 5,050 783 53 · 10−27 JT−1 | 0,000 000 11 · 10−27 JT−1 | [28] 20.05.2015 |
Magnetisch moment van het proton | μp | 1,410 606 743 · 10−26 JT−1 | 0,000 000 033 · 10−26 JT−1 | [29] 20.05.2015 |
Magnetogyroskopische verhouding van het proton | γp | 2,675 222 005 · 108 s−1T−1 | 0,000 000 063 · 108 s−1T−1 | [30] 20.05.2015 |
Magnetisch moment van het proton in H20, μ'p | μ'p/μB | 1,520 993 129 · 10−3 | 0,000 000 017 · 10−3 | |
Eerste stralingsconstante | c1 | 3,741 771 53 · 10−16 Wm2 | 0,000 000 17 · 10−16 Wm2 | [31] 20.05.2015 |
Tweede stralingsconstante | c2 | 1,438 7770 · 10−2 mK | 0,000 0013 · 10−2 mK | [32] 20.05.2015 |
Gravitatieconstante | G | 6,673 84 · 10−11 m3kg−1s−2 | 0,000 80 · 10−11 m3kg−1s−2 | [33] 20.05.2015 |
NB: de datum in de kolom "Bron" refereert aan de laatste datum dat deze referentie gecontroleerd is.