|
|
| Regel 1: |
Regel 1: |
| De '''rede''' (''redeneren'') of '''ratio''' is een menselijk [[denken|denkvermogen]]. Het begrip rede heeft verschillende betekenissen:
| | #REDIRECT [[Rede]] |
| * Het vermogen dat [[begrip]]pen (woorden, uitdrukkingen) voortbrengt.
| |
| * Het [[verstand]] en 'rede' in de eerste betekenis
| |
| * Een voordracht over een of andere onderwerp worden bedoeld, zie verder [[redevoering]].
| |
| | |
| De filosofische stroming van het [[rationalisme]] hecht veel waarde aan de rede. Rationalisme is de filosofische tegenhanger van het [[empirisme]]. Deze kwestie gaat over de bron van kennis: de ratio of de (zintuiglijke) ervaring.
| |
| | |
| De beoefening van de [[rechtswetenschap]] wordt wel ''ars aequi et boni'' genoemd, dat vrij vertaald wordt als ''de kunst van het redelijke en billijke''. Letterlijk betekent het ''de kunst van het rechtvaardige en het goede'', waarbij rechtvaardigheid een subcategorie van redelijkheid is.
| |
| | |
| Dit gaat over rede in de betekenis van ratio, voor rede in de betekenis van ankerplaats zie [[rede (ankerplaats)]]
| |
| | |
| === Geschiedenis ===
| |
| In de [[middeleeuwse filosofie]] definiëerde men in navolging van [[Aristoteles]] de mens als een ''animal rationale'', ofwel een redelijk wezen. De rede was volgens hen dus het vermogen dat de mens van andere diersoorten onderscheidde. Overigens moet 'dier' hier niet te letterlijk opgevat worden: het latijnse ''animal'' komt van ''anima'', dat ziel betekent. De categorie ''animal'' omvat in de middeleeuwse betekenis dus alle bezielde, ofwel ''levende'' wezens.
| |
| | |
| De Rede nam een belangrijke plaats in in de [[De Verlichting|Verlichting]]. Het zuivere gebruik van verstand en rede zal volgens de verlichtingsfilosofen leiden tot een Verlichte samenleving. [[Immanuël Kant]] maakt in zijn [[Kritik der reinen Vernunft]] een exclusief onderscheid tussen het vermogen van de rede en het vermogen van het verstand. Het verstand, zo stelt Kant, is het 'vermogen der regels', ofwel het 'vermogen om middelijke (niet te verwarren met onmiddellijke) afleidingen te maken'.
| |
| | |
| == Zie ook ==
| |
| * [[Bewustzijn]]
| |
| * [[Fantasie]]
| |
| * [[Logica (wetenschap)|Logica]]
| |
| * [[Verstand]]
| |
| | |
| [[Categorie:Psychologie]]
| |
| [[Categorie:Mens en Maatschappij]]
| |
