Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Jakob Hutter: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (Een tussenliggende versie door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 2: | Regel 2: | ||
==Leven== | ==Leven== | ||
Hutter werd geboren in het kleine gehucht Moos bij St. Lorenzen in het Pustertal, in het graafschap Tirol (tegenwoordig Zuid-Tirol, Italië). Hij leerde hoeden maken in het nabijgelegen Prags en werd een rondtrekkend ambachtsman. Later vestigde hij zich in Spittal, Karinthië. Hij kwam waarschijnlijk voor het eerst in aanraking met de anabaptisten in Klagenfurt en bekeerde zich kort daarna tot hun geloof. Hij begon te prediken in de regio Pustertal en vormde verschillende kleine gemeenten. | Hutter werd geboren in het kleine gehucht Moos bij St. Lorenzen in het Pustertal, in het graafschap Tirol (tegenwoordig Zuid-Tirol, Italië). Hij leerde hoeden maken in het nabijgelegen Prags,<ref group="noot">Wegens de gelijkenis met de Duitse naam voor Praag (Prag), wordt in biografieën vaak beschreven dat hij naar Praag in Tsjechië ging. Dat lijkt niet te kloppen met het gegeven dat hij pas in of na 1529 naar Moravië trok.</ref><ref>{{aut|James O. Duke, Robert Benedetto}}, ''The New Westminster Dictionary of Church History, Volume One. The Early, Medieval, and Reformation Eras'', 2008. [https://www.google.com/books/edition/The_New_Westminster_Dictionary_of_Church/g46euaF7HAsC?&gbpv=1&dq=prags&pg=PA328&printsec=frontcover p. 328]</ref><ref>{{aut|Hans-Jürgen Goertz, Walter Klaassen}}, ''Profiles of Radical Reformers. Biographical Sketches from Thomas Müntzer to Paracelsus'', 1982. [https://www.google.com/books/edition/Profiles_of_Radical_Reformers/hZHYAAAAMAAJ?&gbpv=1&bsq=prags&dq=pragsprintsec=frontcover p. 162]</ref> en werd een rondtrekkend ambachtsman. Later vestigde hij zich in Spittal, Karinthië. Hij kwam waarschijnlijk voor het eerst in aanraking met de anabaptisten in Klagenfurt en bekeerde zich kort daarna tot hun geloof. Hij begon te prediken in de regio Pustertal en vormde verschillende kleine gemeenten. | ||
Zodra de [[Habsburgers|Habsburgse]] autoriteiten in | Zodra de [[Habsburgers|Habsburgse]] autoriteiten in Tirool begin 1529 van deze activiteiten hoorden, begonnen ze de anabaptisten te vervolgen. In 1527 had de Habsburgse aartshertog [[Ferdinand I van Oostenrijk]] verklaard dat verleidelijke doctrines en ketterse sekten „niet zullen worden getolereerd”. | ||
Jakobs zus Agnes werd in 1529 gearresteerd. Zij was al eens eerder gearresteerd en vrijgelaten, maar ze was teruggekeerd naar de broederschap. Hierdoor stond haar veroordeling al vast. | Jakobs zus Agnes werd in 1529 gearresteerd. Zij was al eens eerder gearresteerd en vrijgelaten, maar ze was teruggekeerd naar de broederschap. Hierdoor stond haar veroordeling al vast. | ||
Omdat zij van geloofsgenoten in Austerlitz in [[Moravië]] gehoord hadden dat de vervolging daar niet zo ernstig was, trokken Hutter en een paar anderen daarheen om de leefomstandigheden te onderzoeken. Ze bezochten Auspitz, waar ze ontdekten dat de situatie inderdaad toleranter was en de Tiroolse anabaptisten besloten te emigreren. Terwijl kleine groepen naar Moravië verhuisden, bleef Hutter eerst in | Omdat zij van geloofsgenoten in Austerlitz in [[Moravië]] gehoord hadden dat de vervolging daar niet zo ernstig was, trokken Hutter en een paar anderen daarheen om de leefomstandigheden te onderzoeken. Ze bezochten Auspitz, waar ze ontdekten dat de situatie inderdaad toleranter was en de Tiroolse anabaptisten besloten te emigreren. Terwijl kleine groepen naar Moravië verhuisden, bleef Hutter eerst in Tirool om te zorgen voor degenen die achterbleven. | ||
Hij ontsnapte aan gevangenneming door de autoriteiten omdat andere gevangengenomen anabaptisten zijn verblijfplaats niet onthulden, zelfs niet onder zware marteling. | Hij ontsnapte aan gevangenneming door de autoriteiten omdat andere gevangengenomen anabaptisten zijn verblijfplaats niet onthulden, zelfs niet onder zware marteling. | ||
Hutter kwam in 1533 opnieuw in Moravië aan, toen de vervolging van de anabaptisten in | Hutter kwam in 1533 opnieuw in Moravië aan, toen de vervolging van de anabaptisten in Tirool op zijn hoogtepunt was. Veel anabaptisten uit de [[Palts]], [[Zwaben]] en [[Silezië]] vertrokken eveneens naar Moravië. | ||
Hutter verenigde de lokale anabaptistische gemeenten, waardoor het anabaptisme in Moravië kon opbloeien. Onder Hutters leiding gingen verschillende van de gemeenten over tot de gemeenschappelijke eigendom van goederen (wat zij beschouwden als de vroegchristelijke praktijk), naast hun anabaptistische overtuigingen van geweldloosheid en volwassenendoop. | Hutter verenigde de lokale anabaptistische gemeenten, waardoor het anabaptisme in Moravië kon opbloeien. Onder Hutters leiding gingen verschillende van de gemeenten over tot de gemeenschappelijke eigendom van goederen (wat zij beschouwden als de vroegchristelijke praktijk), naast hun anabaptistische overtuigingen van geweldloosheid en volwassenendoop. | ||
Maar in 1535 wees de Moravische Landtag alle anabaptisten het land uit, waarna zij zich naar omliggende landen verspreidden. Hutter keerde terug naar | Maar in 1535 wees de Moravische Landtag alle anabaptisten het land uit, waarna zij zich naar omliggende landen verspreidden. Hutter keerde terug naar Tirool. Daar werd hij en zijn vrouw op 30 november 1535 gearresteerd in Klausen en naar het fort van Branzoll (Bronzolo) werden gebracht. | ||
Op 9 december werd Hutter gedeporteerd naar de Tiroolse hoofdstad [[Innsbruck]], waar hij werd ondervraagd en onder druk gezet om af te zien van zijn geloof. Zelfs onder zware marteling wou hij zijn geloof niet verloochenen of namen van andere anabaptisten verraden. | Op 9 december werd Hutter gedeporteerd naar de Tiroolse hoofdstad [[Innsbruck]], waar hij werd ondervraagd en onder druk gezet om af te zien van zijn geloof. Zelfs onder zware marteling wou hij zijn geloof niet verloochenen of namen van andere anabaptisten verraden. | ||
| Regel 22: | Regel 22: | ||
Hutter werd ter dood veroordeeld door vuur en verbrand op de brandstapel op 25 februari 1536 in [[Innsbruck]] voor het gebouw dat bekend staat als ''Goldenes Dachl''. | Hutter werd ter dood veroordeeld door vuur en verbrand op de brandstapel op 25 februari 1536 in [[Innsbruck]] voor het gebouw dat bekend staat als ''Goldenes Dachl''. | ||
{{GAMEO|Hutter, Jakob (d. 1536)}} | ==Noten== | ||
<references group="noot"/> | |||
==Verwijzingen== | |||
{{reflist}} | |||
==Weblinks== | |||
* {{GAMEO|Hutter, Jakob (d. 1536)}} | |||
{{authority control|TYPE=p|Wikidata=Q45135}} | {{authority control|TYPE=p|Wikidata=Q45135}} | ||
[[Categorie: anabaptist]] | [[Categorie: anabaptist]] | ||
[[Categorie: Geëxecuteerd persoon]] | [[Categorie: Geëxecuteerd persoon]] | ||
[[Categorie: Geboren in | [[Categorie: Geboren in Tirool]] | ||
[[Categorie: Overleden in | [[Categorie: Overleden in Tirool]] | ||
[[Categorie: Overleden in 1536]] | [[Categorie: Overleden in 1536]] | ||
{{kiem}} | |||
Huidige versie van 3 aug 2024 om 03:46
Jakob Hutter (ook geschreven als Jacob Hutter, Huter of Hueter; ca. 1500 – 25 februari 1536) was een Tirools leider onder de anabaptisten (wederdopers) en de oprichter van de hutterieten.
Leven
Hutter werd geboren in het kleine gehucht Moos bij St. Lorenzen in het Pustertal, in het graafschap Tirol (tegenwoordig Zuid-Tirol, Italië). Hij leerde hoeden maken in het nabijgelegen Prags,[noot 1][1][2] en werd een rondtrekkend ambachtsman. Later vestigde hij zich in Spittal, Karinthië. Hij kwam waarschijnlijk voor het eerst in aanraking met de anabaptisten in Klagenfurt en bekeerde zich kort daarna tot hun geloof. Hij begon te prediken in de regio Pustertal en vormde verschillende kleine gemeenten.
Zodra de Habsburgse autoriteiten in Tirool begin 1529 van deze activiteiten hoorden, begonnen ze de anabaptisten te vervolgen. In 1527 had de Habsburgse aartshertog Ferdinand I van Oostenrijk verklaard dat verleidelijke doctrines en ketterse sekten „niet zullen worden getolereerd”.
Jakobs zus Agnes werd in 1529 gearresteerd. Zij was al eens eerder gearresteerd en vrijgelaten, maar ze was teruggekeerd naar de broederschap. Hierdoor stond haar veroordeling al vast.
Omdat zij van geloofsgenoten in Austerlitz in Moravië gehoord hadden dat de vervolging daar niet zo ernstig was, trokken Hutter en een paar anderen daarheen om de leefomstandigheden te onderzoeken. Ze bezochten Auspitz, waar ze ontdekten dat de situatie inderdaad toleranter was en de Tiroolse anabaptisten besloten te emigreren. Terwijl kleine groepen naar Moravië verhuisden, bleef Hutter eerst in Tirool om te zorgen voor degenen die achterbleven.
Hij ontsnapte aan gevangenneming door de autoriteiten omdat andere gevangengenomen anabaptisten zijn verblijfplaats niet onthulden, zelfs niet onder zware marteling.
Hutter kwam in 1533 opnieuw in Moravië aan, toen de vervolging van de anabaptisten in Tirool op zijn hoogtepunt was. Veel anabaptisten uit de Palts, Zwaben en Silezië vertrokken eveneens naar Moravië.
Hutter verenigde de lokale anabaptistische gemeenten, waardoor het anabaptisme in Moravië kon opbloeien. Onder Hutters leiding gingen verschillende van de gemeenten over tot de gemeenschappelijke eigendom van goederen (wat zij beschouwden als de vroegchristelijke praktijk), naast hun anabaptistische overtuigingen van geweldloosheid en volwassenendoop.
Maar in 1535 wees de Moravische Landtag alle anabaptisten het land uit, waarna zij zich naar omliggende landen verspreidden. Hutter keerde terug naar Tirool. Daar werd hij en zijn vrouw op 30 november 1535 gearresteerd in Klausen en naar het fort van Branzoll (Bronzolo) werden gebracht.
Op 9 december werd Hutter gedeporteerd naar de Tiroolse hoofdstad Innsbruck, waar hij werd ondervraagd en onder druk gezet om af te zien van zijn geloof. Zelfs onder zware marteling wou hij zijn geloof niet verloochenen of namen van andere anabaptisten verraden.
Hutter werd ter dood veroordeeld door vuur en verbrand op de brandstapel op 25 februari 1536 in Innsbruck voor het gebouw dat bekend staat als Goldenes Dachl.
Noten
- º Wegens de gelijkenis met de Duitse naam voor Praag (Prag), wordt in biografieën vaak beschreven dat hij naar Praag in Tsjechië ging. Dat lijkt niet te kloppen met het gegeven dat hij pas in of na 1529 naar Moravië trok.
Verwijzingen
Weblinks
