Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Frans van Schooten: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Frans_van_Schooten&oldid=54173350) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (Een tussenliggende versie door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 21: | Regel 21: | ||
| website = | | website = | ||
}} | }} | ||
'''Franciscus (Frans) van Schooten''' ([[Leiden]], [[1615]] | '''Franciscus (Frans) van Schooten''' ([[Leiden]], [[1615]] – [[Leiden]], [[29 mei]] [[1660]]) was een Nederlandse [[wiskundige]], en hoogleraar wiskunde aan de [[Leidse ingenieursschool]]. | ||
== Levensloop == | == Levensloop == | ||
Frans van Schooten was de zoon van [[Frans van Schooten Sr.|Frans van Schooten]] (de oudere), die in Leiden hoogleraar was in de [[wiskunde]]. Vader van Schooten had onder andere [[Christiaan Huygens]], [[Johan van Waveren Hudde]] en [[René Sluze]] als studenten. Frans van Schooten jr. schreef zich in het jaar 1631 aan de Universiteit van Leiden in om wiskunde te studeren. Hij heeft college gehad bij onder andere [[Jacobus Golius]]. | Frans van Schooten was de zoon van [[Frans van Schooten Sr.|Frans van Schooten]] (de oudere), die in Leiden hoogleraar was in de [[wiskunde]]. Vader van Schooten had onder andere [[Christiaan Huygens]], [[Johan van Waveren Hudde]] en [[René Sluze]] als studenten. Frans van Schooten jr. schreef zich in het jaar 1631 aan de Universiteit van Leiden in om wiskunde te studeren. Hij heeft college gehad bij onder andere [[Jacobus Golius]]. | ||
[[Bestand:frans_van_schooten_jr.jpg|thumb|upright|left|Frans van Schooten jr.]] | <!-------[[Bestand:frans_van_schooten_jr.jpg|thumb|upright|left|Frans van Schooten jr.]]-----> | ||
In dezelfde periode was ook [[René Descartes]] student in Leiden. Van Schooten leerde ook zo de leerlingenkring rond [[Mersenne]] in Parijs kennen. Hierdoor aangespoord trok Van Schooten naar Parijs. Terwijl hij in Parijs was, kon hij de werken van [[François Viète|Viète]] raadplegen wiens verzameld werk hij in 1646 onder de titel ''Opera mathematicus'' publiceerde. Van 1641 tot 1643 verbleef van Schooten in Londen. | In dezelfde periode was ook [[René Descartes]] student in Leiden. Van Schooten leerde ook zo de leerlingenkring rond [[Mersenne]] in Parijs kennen. Hierdoor aangespoord trok Van Schooten naar Parijs. Terwijl hij in Parijs was, kon hij de werken van [[François Viète|Viète]] raadplegen wiens verzameld werk hij in 1646 onder de titel ''Opera mathematicus'' publiceerde. Van 1641 tot 1643 verbleef van Schooten in Londen. | ||
| Regel 32: | Regel 32: | ||
Van Schooten bleef ijverig corresponderen met de wiskundigen die hij in het buitenland had ontmoet. Deze correspondentie is verloren gegaan. | Van Schooten bleef ijverig corresponderen met de wiskundigen die hij in het buitenland had ontmoet. Deze correspondentie is verloren gegaan. | ||
[[Bestand:Rembrandt 229.jpg|miniatuur|Schilderij door [[Rembrandt van Rijn]]]] | <!-------[[Bestand:Rembrandt 229.jpg|miniatuur|Schilderij door [[Rembrandt van Rijn]]]] | ||
[[Bestand:Rembrandt Harmensz. van Rijn 107.jpg|miniatuur|Portret van Margrieta Wijnands door Rembrandt]] | [[Bestand:Rembrandt Harmensz. van Rijn 107.jpg|miniatuur|Portret van Margrieta Wijnands door Rembrandt]]-----> | ||
In 1652 trouwde hij met Margrieta Wijnants, die eerder dienstbode bij hem was. Het echtpaar werd geportretteerd door Rembrandt. Dat twee schilderijen van Rembrandt dit echtpaar uitbeelden werd in 2018 ontdekt door [[Johan Zwakenberg]].<ref>[https://www.nrc.nl/nieuws/2018/11/06/ontdekking-kunsthistoricus-leidse-hoogleraar-wiskunde-en-echtgenote-op-portretten-van-rembrandt-a2754090 Rembrandt-portretten blijken wiskundige en zijn vrouw],NRC Handelsblad, 6 november 2018</ref> | In 1652 trouwde hij met Margrieta Wijnants, die eerder dienstbode bij hem was. Het echtpaar werd geportretteerd door Rembrandt. Dat twee schilderijen van Rembrandt dit echtpaar uitbeelden werd in 2018 ontdekt door [[Johan Zwakenberg]].<ref>[https://www.nrc.nl/nieuws/2018/11/06/ontdekking-kunsthistoricus-leidse-hoogleraar-wiskunde-en-echtgenote-op-portretten-van-rembrandt-a2754090 Rembrandt-portretten blijken wiskundige en zijn vrouw],NRC Handelsblad, 6 november 2018</ref> | ||
== Werk == | == Werk == | ||
Van Schooten spande zich in om de [[cartesisch coördinatenstelsel|cartesische meetkunde]] (analyse met behulp van coördinaten) te verspreiden. Hij bestudeerde [[Michael Stifel | Van Schooten spande zich in om de [[cartesisch coördinatenstelsel|cartesische meetkunde]] (analyse met behulp van coördinaten) te verspreiden. Hij bestudeerde [[Michael Stifel]]s versie van het Duitse algebraleerboek ''Coss'' van [[Christoff Rudolff]] (1525) en vertaalde in 1649 Descartes’ ''{{lang|fr|Géométrie}}'' in het [[Latijn]]. Hierdoor kwam dit belangrijk werk onder de aandacht van een ruimere kring van ook buitenlandse wiskundigen en droeg daarmee bij aan de verspreiding van de kennis van de analytische meetkunde. | ||
[[Bestand:Schooten - Exercitationum mathematicarum libri, 1656-1657 - 4691956.tif|thumb|upright|''Exercitationum mathematicarum libri'', 1656-1657]] | <!-------[[Bestand:Schooten - Exercitationum mathematicarum libri, 1656-1657 - 4691956.tif|thumb|upright|''Exercitationum mathematicarum libri'', 1656-1657]]-----> | ||
Zijn eigen werk, ''Geometria a Renato Des Cartes'' verscheen in twee volumes (1659-1661), en de appendices die daar in voorkwamen, zijn van de hand van drie van zijn leerlingen: [[Johan de Witt]], [[Johan van Waveren Hudde]] en [[Hendrik van Heuraet]]. | Zijn eigen werk, ''{{lang|la|Geometria a Renato Des Cartes}}'' verscheen in twee volumes (1659-1661), en de appendices die daar in voorkwamen, zijn van de hand van drie van zijn leerlingen: [[Johan de Witt]], [[Johan van Waveren Hudde]] en [[Hendrik van Heuraet]]. | ||
Verder publiceerde hij in 1657 de ''Exercitationes mathematicae'', een verzameling wiskundige oefeningen. In dit werk werd voor de eerste keer een uitbreiding gesuggereerd naar de driedimensionale analytische meetkunde. | Verder publiceerde hij in 1657 de ''{{lang|la|Exercitationes mathematicae}}'', een verzameling wiskundige oefeningen. In dit werk werd voor de eerste keer een uitbreiding gesuggereerd naar de driedimensionale analytische meetkunde. | ||
Frans van Schooten vertaalde in 1657 onder de titel ''De Ratiociniis in Ludo Aleae'', het bekende werk van | Frans van Schooten vertaalde in 1657 onder de titel ''{{lang|la|De Ratiociniis in Ludo Aleae}}'', het bekende werk van Christiaan Huygens over kansrekening; ''Rekeningh in Spelen van Geluck''. Via [[Dirck Rembrantsz van Nierop]] kreeg van Schooten diens boek ''Hemelsloop'' toegestuurd. | ||
== Publicaties, een selectie == | == Publicaties, een selectie == | ||
* Franciscus van Schooten: [https://books.google. | * Franciscus van Schooten: [https://books.google.com/books?id=bctZAAAAcAAJ&printsec=frontcover ''Exercitationvm Mathematicarum''] ''libri quinque.'' Lugdunum Batavorum [= Leiden]: Johannes Elsevirius, 1656-1657. | ||
== | ==Weblinks== | ||
* [http://www.biografischportaal.nl/persoon/21911400 Schooten, Frans van], Het Biografisch Portaal van Nederland | * [http://www.biografischportaal.nl/persoon/21911400 Schooten, Frans van], Het Biografisch Portaal van Nederland | ||
* {{en}}[http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Schooten.html Frans van Schooten] op MacTutor archief | * {{en}}[http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/Biographies/Schooten.html Frans van Schooten] op MacTutor archief | ||
* [http://www.fransvanschooten.nl fransvanschooten.nl], website over Frans van Schooten | * [http://www.fransvanschooten.nl fransvanschooten.nl], website over Frans van Schooten | ||
{{Commonscat}} | |||
{{Appendix|2= | {{Appendix|2= | ||
{{References}} | {{References}} | ||
}} | }} | ||
{{ | {{authority control|TYPE=p| GND=118759124| BPN=21911400 |LCCN=n/84/803540 | VIAF=4195062|Wikidata=Q767210}} | ||
{{DEFAULTSORT:Schooten, Frans van}} | {{DEFAULTSORT:Schooten, Frans van}} | ||
[[Categorie:17e-eeuws wiskundige]] | [[Categorie:17e-eeuws wiskundige]] | ||
[[Categorie:Nederlands wiskundige]] | [[Categorie: Nederlands wiskundige]] | ||
[[Categorie:Persoon in de Nederlanden in de 17e eeuw]] | [[Categorie: Persoon in de Nederlanden in de 17e eeuw]] | ||
[[Categorie: Geboren in Leiden]] | |||
[[Categorie: Overleden in Leiden]] | |||
{{kiem}} | |||
Huidige versie van 4 nov 2023 om 04:15
| Frans van Schooten Jr. | ||
| Frans van Schooten Jr. (1615-1660) | ||
| Frans van Schooten Jr. (1615-1660) | ||
| Persoonlijke gegevens | ||
| Volledige naam | Franciscus van Schooten | |
| Geboortedatum | 1615 | |
| Geboorteplaats | Leiden | |
| Overlijdensdatum | 29 mei 1660 | |
| Overlijdensplaats | Leiden | |
| Nationaliteit |  Nederland
| |
| Werkzaamheden | ||
| Vakgebied | Wiskunde | |
| Universiteit | Leidse ingenieursschool | |
.jpg){kind=link}
Franciscus (Frans) van Schooten (Leiden, 1615 – Leiden, 29 mei 1660) was een Nederlandse wiskundige, en hoogleraar wiskunde aan de Leidse ingenieursschool.
Levensloop
Frans van Schooten was de zoon van Frans van Schooten (de oudere), die in Leiden hoogleraar was in de wiskunde. Vader van Schooten had onder andere Christiaan Huygens, Johan van Waveren Hudde en René Sluze als studenten. Frans van Schooten jr. schreef zich in het jaar 1631 aan de Universiteit van Leiden in om wiskunde te studeren. Hij heeft college gehad bij onder andere Jacobus Golius.
In dezelfde periode was ook René Descartes student in Leiden. Van Schooten leerde ook zo de leerlingenkring rond Mersenne in Parijs kennen. Hierdoor aangespoord trok Van Schooten naar Parijs. Terwijl hij in Parijs was, kon hij de werken van Viète raadplegen wiens verzameld werk hij in 1646 onder de titel Opera mathematicus publiceerde. Van 1641 tot 1643 verbleef van Schooten in Londen.
In 1643, na zijn terugkeer in Leiden, werd Van Schooten assistent van zijn vader en toen die twee jaar later stierf kreeg hij diens leerstoel aan de Leidse ingenieursschool.
Van Schooten bleef ijverig corresponderen met de wiskundigen die hij in het buitenland had ontmoet. Deze correspondentie is verloren gegaan.
In 1652 trouwde hij met Margrieta Wijnants, die eerder dienstbode bij hem was. Het echtpaar werd geportretteerd door Rembrandt. Dat twee schilderijen van Rembrandt dit echtpaar uitbeelden werd in 2018 ontdekt door Johan Zwakenberg.[1]
Werk
Van Schooten spande zich in om de cartesische meetkunde (analyse met behulp van coördinaten) te verspreiden. Hij bestudeerde Michael Stifels versie van het Duitse algebraleerboek Coss van Christoff Rudolff (1525) en vertaalde in 1649 Descartes’ Géométrie in het Latijn. Hierdoor kwam dit belangrijk werk onder de aandacht van een ruimere kring van ook buitenlandse wiskundigen en droeg daarmee bij aan de verspreiding van de kennis van de analytische meetkunde. Zijn eigen werk, Geometria a Renato Des Cartes verscheen in twee volumes (1659-1661), en de appendices die daar in voorkwamen, zijn van de hand van drie van zijn leerlingen: Johan de Witt, Johan van Waveren Hudde en Hendrik van Heuraet. Verder publiceerde hij in 1657 de Exercitationes mathematicae, een verzameling wiskundige oefeningen. In dit werk werd voor de eerste keer een uitbreiding gesuggereerd naar de driedimensionale analytische meetkunde.
Frans van Schooten vertaalde in 1657 onder de titel De Ratiociniis in Ludo Aleae, het bekende werk van Christiaan Huygens over kansrekening; Rekeningh in Spelen van Geluck. Via Dirck Rembrantsz van Nierop kreeg van Schooten diens boek Hemelsloop toegestuurd.
Publicaties, een selectie
- Franciscus van Schooten: Exercitationvm Mathematicarum libri quinque. Lugdunum Batavorum [= Leiden]: Johannes Elsevirius, 1656-1657.
Weblinks
- Schooten, Frans van, Het Biografisch Portaal van Nederland
- (en) Frans van Schooten op MacTutor archief
- fransvanschooten.nl, website over Frans van Schooten
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Frans van Schooten op Wikimedia Commons.
Bronnen, noten en/of referenties
|
Q767210 (reasonator)