De Brakke Grond: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=De_Brakke_Grond&oldid=51552197) |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
(3 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond''', is een [[Vlaanderen|Vlaams]] [[Cultuurcentrum (België)|cultuurcentrum]] in [[Amsterdam]]. Het gebouw '''De Brakke Grond''' was voordien al eeuwen in gebruik in verschillende functies. Het huidige gebouw werd eind jaren 1970 gebouwd. | |||
De Brakke Grond | ==Ligging== | ||
De Brakke Grond ligt aan een pleintje midden in het Amsterdams theaterdistrict, aan de [[Nes (Amsterdam)|Nes]] 43. Een poortje met de opschrift ’De Brakke Grond’ en het jaartal 1624, tussen [[Oudezijds Voorburgwal]] 298 en 290, is een achter-uitgang van het Brakke Grond-complex. | |||
De Brakke Grond werd geopend door de [[Vlaamse overheid]] | ==Activiteiten== | ||
De Brakke Grond werd op 23 mei 1981 geopend door de [[Vlaamse overheid]] om de Vlaamse culturele identiteit in Nederland te profileren, Vlaams-Nederlandse culturele uitwisseling te bevorderen en Vlaamse artiesten een podium te bieden in Nederland. Tot 2002 was De Brakke Grond een deel van de Vlaamse overheid. Sindsdien opereert het als Nederlandse stichting beheerd door de Vlaamse overheid.<!--In 2006 had De Brakke Grond bijna 32.000 bezoekers. --> | |||
Het | Het cultuurhuis biedt voorstellingen op het gebied van toneel, dans, muziek, film en andere kunstvormen. Het cultureel centrum werkt nauw samen met [[Theater Frascati]], dat voorstellingen in de twee theaterzalen van De Brakke Grond programmeert. Ook wordt De Brakke Grond gebruikt voor tentoonstellingen, festivals, debatten en andere evenementen. Het cultureel centrum heeft een café-restaurant, met een terras op het pleintje, waar voornamelijk Vlaamse gerechten geserveerd worden. | ||
In 2019 telde De Brakke Grond bijna 48.000 bezoekers. | |||
==Geschiedenis== | ==Geschiedenis== | ||
De naam | De naam ’De Brakke Grond’ verwijst naar het drassige gebied dat zich oorspronkelijk op deze plek bevond. Door de mengeling van het zoet water van de [[Amstel (rivier)|Amstel]] en zeewater van het [[IJ (water)|IJ]] was het grondwater hier [[brakwater|brak]]. | ||
In de [[middeleeuwen]] werd dit | In de [[middeleeuwen]] werd dit stadsdeel gedomineerd door een aantal [[klooster (gebouw)|kloosters]]. Begin 15e eeuw werd hier het [[Sint-Margaretha]]klooster gebouwd met bijbehorende kerk. | ||
Na de [[Alteratie (Amsterdam)|Alteratie]] van 1578 kwamen de vele kloosters in de stad leeg te staan. De gebouwen werden in beslag genomen door het stadsbestuur en in gebruik gegeven voor doelen van algemeen nut. Vanaf 1598 werd de kerkzolder van het Margarethaklooster gebruikt door ’t Wit Lavendel, een [[rederijker]]skamer (toneelgezelschap) | Na de [[Alteratie (Amsterdam)|Alteratie]] van 1578 kwamen de vele kloosters in de stad leeg te staan. De gebouwen werden in beslag genomen door het stadsbestuur en in gebruik gegeven voor doelen van algemeen nut. Vanaf 1598 werd de kerkzolder van het Margarethaklooster gebruikt door [[Het Wit Lavendel|’t Wit Lavendel]], een [[rederijker]]skamer (toneelgezelschap) dat voornamelijk bestond uit vluchtelingen uit het toenmalige [[Hertogdom Brabant]], van wie [[Joost van den Vondel]] de bekendste was. Daarnaast was deze zolder ook in gebruik van een oudere rederijkerskamer, [[De Eglantier (rederijkerskamer)|De Eglantier]]. De zolder gaf ook ruimte aan een schermschool en, tot 1691, een ontleedkamer waar bekende artsen als [[Nicolaes Tulp]] [[anatomie]]les gaven. De begane grond van het voormalige kerkgebouw werd gebruikt als [[Vleeshal (markt)|vleeshal]]. | ||
In 1779 werden de kloosterkerk en het naastgelegen [[Sint-Pieterskapel (Amsterdam)|Sint-Pieterskapel]] gesloopt, waardoor het huidige pleintje ontstond. | |||
Het klooster zelf | Het klooster zelf kreeg een functie als [[herberg]]. De eerste vermelding van de herberg De Brakke Grond dateert uit [[1639]]. | ||
Het Brakke Grond-gebouw behield tot in de 19de eeuw bouwelementen uit de kloosterperiode. Het diende tot die tijd voornamelijk als [[veilinghuis]] en er was ook een eigen [[drukkerij]] gevestigd. | |||
Onder het huidige gebouw ligt waarschijnlijk een deel van de oude kloosterkeldergewelven. Resten van de gesloopte kloosterkerk werden nog blootgelegd tijdens renovatiewerken op het Nespleintje in 1991. | |||
In 1962 kreeg het de huidige functie van [[theater (gebouw)|theater]], toen een experimentele theatergroep, Toneelgroep Studio, haar intrek nam in het gebouw. Na vijf jaar leegstand werd het gebouw in 1976 gekraakt. In 1978 werd begonnen met de verbouwing tot Vlaams cultureelcentrum. Het huidige gebouw is een ontwerp van architect [[Arthur Staal]]. Op 23 mei 1981 werd het gebouw geopend door minister [[Rika De Backer]]. | |||
==Directie== | |||
* 2012 – september 2015: Piet Menu | |||
* september 2015 – 1 juni 2017: Mieke Renders.<ref>{{Citeer nieuws|datum=14 maart 2015|titel=Mieke Renders volgt Piet Menu op bij de Brakke Grond|uitgever=deredactie.be|bezochtdatum=14 maart 2015|url=http://deredactie.be/permalink/1.2270481}}</ref><!---Zij is vertrokken op 1 juni 2017 en werd tijdelijk vervangen door de directiesecretaris Lars Brouwer.---> | |||
* vanaf september 2017: Bart Govaert<ref>{{Citeer nieuws|datum=4 september 2017|titel=Bart Govaert is de nieuwe directeur van de Brakke Grond|uitgever=VRT nieuws|bezochtdatum=9 mei 2022|url=https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2017/09/04/bart-govaert-is-nieuwe-directeur-van-de-brakke-grond-/}}</ref> | |||
<!--- | |||
== Afbeeldingen == | == Afbeeldingen == | ||
<gallery> | <gallery> | ||
Regel 28: | Regel 39: | ||
Gerrit Lamberts 008.jpg|[[Vleeshal (markt)|Vleeshal]] rond 1800 door [[Gerrit Lamberts]] | Gerrit Lamberts 008.jpg|[[Vleeshal (markt)|Vleeshal]] rond 1800 door [[Gerrit Lamberts]] | ||
</gallery> | </gallery> | ||
---> | |||
== Zie ook == | == Zie ook == | ||
* [[Vlaams-Nederlands Huis deBuren]] | * [[Vlaams-Nederlands Huis deBuren]] | ||
* [[Commissie Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland]] | * [[Commissie Cultureel Verdrag Vlaanderen-Nederland]] | ||
== | == Website == | ||
* [http://www.brakkegrond.nl/ | * [http://www.brakkegrond.nl/ Brakkegrond.nl] | ||
{{Appendix|1=Bronnen, noten en/of referenties|2= | {{Appendix|1=Bronnen, noten en/of referenties|2= | ||
* [ | * [https://brakkegrond.nl/de-geschiedenis-van-de-brakke-grond De geschiedenis van de Brakke Grond] op debrakkegrond.nl | ||
* [http://www.xs4all.nl/~touwslag/brakke/brakke.htm Van Brakke Grond tot Vlaams Cultureel Centrum: Zes eeuwen geschiedenis van een gebouw aan de Amsterdamse Nes (1406 | * [http://www.xs4all.nl/~touwslag/brakke/brakke.htm Van Brakke Grond tot Vlaams Cultureel Centrum: Zes eeuwen geschiedenis van een gebouw aan de Amsterdamse Nes (1406 – 1992)] | ||
* [https://web.archive.org/web/20060521155552/http://www.bmz.amsterdam.nl/adam/nl/poortjes/brakke.html Amsterdam Monumenten | * [https://web.archive.org/web/20060521155552/http://www.bmz.amsterdam.nl/adam/nl/poortjes/brakke.html Amsterdam Monumenten – Poortje De Brakke Grond] | ||
{{References}} | {{References}} | ||
}} | }} |
Huidige versie van 21 feb 2023 om 00:44
Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, is een Vlaams cultuurcentrum in Amsterdam. Het gebouw De Brakke Grond was voordien al eeuwen in gebruik in verschillende functies. Het huidige gebouw werd eind jaren 1970 gebouwd.
Ligging
De Brakke Grond ligt aan een pleintje midden in het Amsterdams theaterdistrict, aan de Nes 43. Een poortje met de opschrift ’De Brakke Grond’ en het jaartal 1624, tussen Oudezijds Voorburgwal 298 en 290, is een achter-uitgang van het Brakke Grond-complex.
Activiteiten
De Brakke Grond werd op 23 mei 1981 geopend door de Vlaamse overheid om de Vlaamse culturele identiteit in Nederland te profileren, Vlaams-Nederlandse culturele uitwisseling te bevorderen en Vlaamse artiesten een podium te bieden in Nederland. Tot 2002 was De Brakke Grond een deel van de Vlaamse overheid. Sindsdien opereert het als Nederlandse stichting beheerd door de Vlaamse overheid.
Het cultuurhuis biedt voorstellingen op het gebied van toneel, dans, muziek, film en andere kunstvormen. Het cultureel centrum werkt nauw samen met Theater Frascati, dat voorstellingen in de twee theaterzalen van De Brakke Grond programmeert. Ook wordt De Brakke Grond gebruikt voor tentoonstellingen, festivals, debatten en andere evenementen. Het cultureel centrum heeft een café-restaurant, met een terras op het pleintje, waar voornamelijk Vlaamse gerechten geserveerd worden.
In 2019 telde De Brakke Grond bijna 48.000 bezoekers.
Geschiedenis
De naam ’De Brakke Grond’ verwijst naar het drassige gebied dat zich oorspronkelijk op deze plek bevond. Door de mengeling van het zoet water van de Amstel en zeewater van het IJ was het grondwater hier brak.
In de middeleeuwen werd dit stadsdeel gedomineerd door een aantal kloosters. Begin 15e eeuw werd hier het Sint-Margarethaklooster gebouwd met bijbehorende kerk.
Na de Alteratie van 1578 kwamen de vele kloosters in de stad leeg te staan. De gebouwen werden in beslag genomen door het stadsbestuur en in gebruik gegeven voor doelen van algemeen nut. Vanaf 1598 werd de kerkzolder van het Margarethaklooster gebruikt door ’t Wit Lavendel, een rederijkerskamer (toneelgezelschap) dat voornamelijk bestond uit vluchtelingen uit het toenmalige Hertogdom Brabant, van wie Joost van den Vondel de bekendste was. Daarnaast was deze zolder ook in gebruik van een oudere rederijkerskamer, De Eglantier. De zolder gaf ook ruimte aan een schermschool en, tot 1691, een ontleedkamer waar bekende artsen als Nicolaes Tulp anatomieles gaven. De begane grond van het voormalige kerkgebouw werd gebruikt als vleeshal.
In 1779 werden de kloosterkerk en het naastgelegen Sint-Pieterskapel gesloopt, waardoor het huidige pleintje ontstond.
Het klooster zelf kreeg een functie als herberg. De eerste vermelding van de herberg De Brakke Grond dateert uit 1639.
Het Brakke Grond-gebouw behield tot in de 19de eeuw bouwelementen uit de kloosterperiode. Het diende tot die tijd voornamelijk als veilinghuis en er was ook een eigen drukkerij gevestigd.
Onder het huidige gebouw ligt waarschijnlijk een deel van de oude kloosterkeldergewelven. Resten van de gesloopte kloosterkerk werden nog blootgelegd tijdens renovatiewerken op het Nespleintje in 1991.
In 1962 kreeg het de huidige functie van theater, toen een experimentele theatergroep, Toneelgroep Studio, haar intrek nam in het gebouw. Na vijf jaar leegstand werd het gebouw in 1976 gekraakt. In 1978 werd begonnen met de verbouwing tot Vlaams cultureelcentrum. Het huidige gebouw is een ontwerp van architect Arthur Staal. Op 23 mei 1981 werd het gebouw geopend door minister Rika De Backer.
Directie
- 2012 – september 2015: Piet Menu
- september 2015 – 1 juni 2017: Mieke Renders.[1]
- vanaf september 2017: Bart Govaert[2]
Zie ook
Website
Bronnen, noten en/of referenties
|