Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Ariërs: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
De term '''Ariërs''' werd oorspronkelijk gebruikt als aanduiding voor de [[Iraanse volkeren]] ([[Perzen]]) en later ook de Noord-Indiërs ([[Indo-Ariërs]]), en voor de ruimere etnische groep waartoe deze volken behoren. De Ariërs staan synoniem voor de [[Indo-Iraanse talen|Indo-Iraans]] sprekende [[Indo-Iraniërs]]. Sinds de [[Tweede Wereldoorlog]] wordt vooral in de Westerse wereld dit synoniem gebruikt. | De term '''Ariërs''' आर्य<ref>Monier Monier-Williams: ''A Sanskrit-English Dictionary etymologically and philologically arranged with special reference to cognate Indo-European languages'', Clarendon Press, Oxford 1898, p. 152, s.v. अर्य [http://www.sanskrit-lexicon.uni-koeln.de/cgi-bin//monier/serveimg.pl?file=/scans/MWScan/MWScanjpg/mw0152-ArtveyI.jpg]; Otto Böhtlingk, ''Sanskrit-Wörterbuch in kürzerer Fassung'', St. Petersburg 1879–1889, Boekdeel 3, p. 1115–1/2, s.v. अर्य [http://www.sanskrit-lexicon.uni-koeln.de/scans/PWScan/2014/web/webtc/servepdf.php?page=1115].</ref> Avestisch: ''airiia'', Oudperzisch: ''aryā'',<ref>Rüdiger Schmitt, ''Aryans.'' in: ''Encyclopaedia Iranica.'' Boekdeel 2, 1987, p. 684.</ref> Nieuwperzisch: آریائی (āryā’ī),<ref>Het begrip ''aryā'' bestond in het Perzisch tot het einde van de Achaemenidentijd; daarna ging het op in het het Middelperzische ''ērānī'', waaruit het Nieuwperzische ''īrānī'' ontstond.</ref> van een Indogermaanse wortel ''*ar-'', waarvan de betekenis onduidelijk is<ref>H. W. Bailey, ''Arya.'' in: ''Encyclopaedia Iranica.'' Boekdeel 2, 1987, p. 681–.</ref>) is een benaming die sprekers van de Indo-Iraanse talen als zelfaanduiding gebruiken. Sinds de 19e eeuw worden Europese leenvormen van dit woord in de vergelijkende taalwetenschap gebruikt en van daaruit ook op andere gebieden dan taalwetenschap toegepast. Vooral in de rassenideologieën uit de 19e en 20e eeuw werd het gebruikt als aanduiding van bepaalde mensengroepen die samen als een ’ras’ gedefinieerd werden. | ||
<!---werd oorspronkelijk gebruikt als aanduiding voor de [[Iraanse volkeren]] ([[Perzen]]) en later ook de Noord-Indiërs ([[Indo-Ariërs]]), en voor de ruimere etnische groep waartoe deze volken behoren. De Ariërs staan synoniem voor de [[Indo-Iraanse talen|Indo-Iraans]] sprekende [[Indo-Iraniërs]]. Sinds de [[Tweede Wereldoorlog]] wordt vooral in de Westerse wereld dit synoniem gebruikt. | |||
==Etymologie== | ==Etymologie== | ||
De naam ''"Ariër"'' ([[Sanskriet]]: आर्यन) is ontleend aan het Sanskriet, [[Pali]] en [[Avestisch]] voor ''edel'' of ''de spirituele''. Het komt van de Sanskriete en Avestische term "ārya-", de verlengde vorm "aryāna-", "ari-" en/of "arya-", waar de naam "[[Iran]]" van [[cognaat (taalkunde)|afgeleid]] is. | De naam ''"Ariër"'' ([[Sanskriet]]: आर्यन) is ontleend aan het Sanskriet, [[Pali]] en [[Avestisch]] voor ''edel'' of ''de spirituele''. Het komt van de Sanskriete en Avestische term "ārya-", de verlengde vorm "aryāna-", "ari-" en/of "arya-", waar de naam "[[Iran]]" van [[cognaat (taalkunde)|afgeleid]] is. | ||
---> | |||
==Arische ras== | ==Arische ras== | ||
{{hoofdartikel|Arische ras}} | {{hoofdartikel|Arische ras}} | ||
Huidige versie van 28 nov 2019 om 12:56
De term Ariërs आर्य[1] Avestisch: airiia, Oudperzisch: aryā,[2] Nieuwperzisch: آریائی (āryā’ī),[3] van een Indogermaanse wortel *ar-, waarvan de betekenis onduidelijk is[4]) is een benaming die sprekers van de Indo-Iraanse talen als zelfaanduiding gebruiken. Sinds de 19e eeuw worden Europese leenvormen van dit woord in de vergelijkende taalwetenschap gebruikt en van daaruit ook op andere gebieden dan taalwetenschap toegepast. Vooral in de rassenideologieën uit de 19e en 20e eeuw werd het gebruikt als aanduiding van bepaalde mensengroepen die samen als een ’ras’ gedefinieerd werden.
Arische ras
 Zie Arische ras voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
In Europa is de term Ariër een negentiende-eeuwse aanduiding voor de Indo-Germanen die enige duizenden jaren voor het begin van onze jaartelling Europa vanuit het oosten bevolkten. De term groeide uit tot een racistische aanduiding waarop in de twintigste eeuw de nazi's hun rassenleer baseerden.
Het begrip "Arische ras" stamt uit de 19e-eeuwse rassenleer.
Geschiedenis
Ariërs hebben zich ruim 5000 jaar geleden gevestigd in het huidige Iran en omstreken, en later ook in de noordelijke helft van het Indisch Subcontinent. Ook een deel van de Afghanen uit Afghanistan die vooral in het noorden en westen van het land wonen behoren tot de Ariërs. Vooral in Mazar-e Sharif, Herat, Kabul en Badakhshan. Darius de Grote (koning van Perzië) noemt in een van zijn inscripties zijn dynastie Arisch van afkomst.
Zie ook
Link
- (en) WP Aryan
- º Monier Monier-Williams: A Sanskrit-English Dictionary etymologically and philologically arranged with special reference to cognate Indo-European languages, Clarendon Press, Oxford 1898, p. 152, s.v. अर्य [1]; Otto Böhtlingk, Sanskrit-Wörterbuch in kürzerer Fassung, St. Petersburg 1879–1889, Boekdeel 3, p. 1115–1/2, s.v. अर्य [2].
- º Rüdiger Schmitt, Aryans. in: Encyclopaedia Iranica. Boekdeel 2, 1987, p. 684.
- º Het begrip aryā bestond in het Perzisch tot het einde van de Achaemenidentijd; daarna ging het op in het het Middelperzische ērānī, waaruit het Nieuwperzische īrānī ontstond.
- º H. W. Bailey, Arya. in: Encyclopaedia Iranica. Boekdeel 2, 1987, p. 681–.
![[1]](http://www.sanskrit-lexicon.uni-koeln.de/cgi-bin//monier/serveimg.pl?file=/scans/MWScan/MWScanjpg/mw0152-ArtveyI.jpg){kind=link}