Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Wehejok: verschil tussen versies
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wehejok&oldid=45187968 Wehejok 2012 26 okt 2015) |
(geen verschil)
|
Versie van 9 nov 2015 09:30
Wehejok is de naam van een stroomversnelling in de Palumeurivier in Suriname, en van een gelijknamig dorp ter plaatse. In 1904 trof cartograaf C.H. de Goeje hier het verlaten dorp van Ampiri aan. Rond 1930 heeft Kananoe Apetina op de rechteroever het dorp Wehejok gesticht. In 1936 telde het dorp ongeveer veertig inwoners. Het dorp werd in 1937 landelijk bekend toen Apetina met een aantal mannen met de tweede grensexpeditie onder leiding van A.J.H. Baron van Lynden meereisde naar Paramaribo. Nog nooit eerder hadden Wayana de stad bezocht en nog nooit eerder hadden stadsmensen Wayana gezien. De kranten schreven volop over dit feit en Paramaribo liep uit om de bijzonder gasten te zien.
Het bezoek vond plaats op uitnodiging van gouverneur Kielstra, nadat Apetina zijn wens de stad te bezoeken, kenbaar had gemaakt. De uitnodiging kan gezien worden in het licht van de zwakke machtspositie van het koloniale regime aan de Tapanahony en de sterke machtspositie van de Aucaners. De Aucaners bewoonden de beneden-Tapanahony en hadden een handelsmonopolie in het achterland. Zij ontmoedigden de Wayana naar de handelscentra aan de kust te reizen. Daarnaast hadden zij een vervoersmonopolie (zij kenden de rivieren als geen ander) wat tot fricties leidde met de overheid.
Kielstra benoemde Kananoe Apetina in 1937 tot kapitein en in 1952 tot granman (stamhoofd) van de Wayana aan de Tapanahony. Apetina verhuisde in 1956 met zijn familie naar het door hem gestichte dorp Puleowimë aan de Tapanahonyrivier. Dit dorp is beter bekend onder de naam Apetina.
Wehejok staat ook wel vermeld als Wiliok of Weliok.
Zie ook
Over de eerste reis van Apetina en zijn mannen naar Paramaribo verscheen in oktober 2015 het informatieve lees-, kijk- en doe-boekje Naar de stad. De eerste reis van de Wayana naar Paramaribo. Het is geschreven voor kinderen van 9 t/m 12 jaar.
Bronnen
- Mondelinge bronnen Puleowimë/Apetina
- Krantenarchief Koninklijke Bibliotheek
- Dagblad 'De West'
- Nationaal Archief Suriname, archief van de gouverneur
- Dagboek C.H. de Goeje (1904 en 1937)
- A.J.H. baron van Lynden, Op zoek naar de Zuidgrens(Leiden 1939);
- André Pakosie, Gazon Matodja. Surinaams stamhoofd aan het einde van een tijdperk, (Utrecht 1999).