|
|
| Regel 1: |
Regel 1: |
| '''Jan III van Renesse''' (1249 - de Lek bij Beusichem, 16 augustus 1304) was een Zeeuwse edelman. Hij was de zoon van Johan van Renesse en Margaretha Scarpord en kleinzoon van Costijn II van Renesse, heer van Zierikzee en stichter van Brouwershaven. Jan III van Renesse was gehuwd met [[Sophia van der Goude]]. Zij hadden een dochter Margriet.
| |
|
| |
|
| Samen met Wolfert I van Borselen leidde hij de Vlaamsgezinde partij tegen de Hollandse graaf.
| |
|
| |
| == Geschiedenis ==
| |
| [[Bestand:Here Jan van Renissie Codex 148 wapen.svg|miniatuur|rechts|familiewapen [[Van Renesse]]]]
| |
| Onder de auspiciën van [[Eduard I]] (Langbeen) van Engeland regeerde hij het [[graafschap Holland]] en het [[graafschap Zeeland]] als voogd van [[Jan I van Holland]] en Zeeland, de minderjarige zoon van de vermoorde [[Floris V]].
| |
| Zijn mederegent [[Wolfert I van Borselen]] trachtte hem in diskrediet te brengen. Zo manipuleerde hij het verloop van de Slag bij [[Vronen]] (1297), de laatste van de [[West-Friese Oorlogen]]. Bij het begin van het gevecht trok Wolfert zich met zijn troepen terug, zodat van Renesse, die de leiding had, werd omsingeld. Het feit dat de [[West-Friezen]] alsnog verslagen en uitgemoord werden, deden niet af aan de geruchten dat hij tegen de jonge graaf samenzwoer, waarna hij de macht aan van Borselen verloor. Jan werd zelfs uit Holland naar Zeeland verbannen. Medestrijders brachten het verraad uit en van Renesse werd in ere hersteld.
| |
|
| |
| Hij werd aangesteld als [[baljuw]] van Zuid-Holland. Wolfert van Borselen bleef echter complotteren en trachtte hem te arresteren. Jan verschanste zich in zijn [[Slot Moermond]] op het eiland [[Schouwen (voormalig eiland)|Schouwen]], waar hij belegerd werd. Hij ontsnapte naar het [[graafschap Vlaanderen]], waarna het kasteel verwoest werd. Wolfert wilde de Engelse invloed vervangen door deze van koning [[Filips IV van Frankrijk]], die Vlaanderen stapsgewijs veroverde. Hij deed daarvoor beroep op een achterneef en Franse bondgenoot, [[Jan I van Avesnes]], graaf van [[Henegouwen]] en tegenstander van de Vlaamse graaf [[Gwijde van Dampierre]]. Wolfert van Borselen werd bij een conflict met het stadsbestuur van [[Dordrecht (Nederland)|Dordrecht]] in [[Delft]] vermoord. De steden schoven de Henegouwse Jan naar voren als regent die na de dood van 15-jarige Jan I in 1299 als [[Jan II van Avesnes]] een personele unie startte als graaf van Henegouwen, Holland en Zeeland.
| |
|
| |
| Jan van Renesse was één van de Vlaamse bevelhebbers in de [[Guldensporenslag]] (Kortrijk, 1302) en was doorslaggevend in het behalen van de overwinning. Naast expedities in Henegouwen poogden de Vlamingen Zeeland definitief onder hun gezag te brengen onder leiding van onder anderen Jan. Willem van [[Oostervant]], de latere [[Willem III van Holland]] wiens oudere broers sneuvelden in de Guldensporenslag, slaagde er niet in de invasie te stuiten. Na [[Veere (stad)|Veere]] en [[Arnemuiden]] werd [[Middelburg (Zeeland)|Middelburg]] veroverd, hoewel Willem aftocht naar [[Zierikzee]] verkreeg. Na een kort bestand trokken de Vlamingen met Pasen 1304 naar het noorden, waarbij Jan van Renesse [[Utrecht (stad)|Utrecht]] binnentrok. Ondertussen werd Zierikzee belegerd en bij de Slag op [[Duiveland (voormalig eiland)|Duiveland]] werd [[Gwijde van Avesnes]], bisschop van Utrecht en broer van graaf Jan II, gevangen genomen. Een Hollands-Franse vloot onder bevel van admiraal [[Reinier Grimaldi]] van [[Monaco]] versloeg de Vlaamse vloot in de [[slag bij Zierikzee|Zeeslag bij Zierikzee]]. Het beleg werd opgebroken en de Vlamingen trokken zich terug.
| |
|
| |
| Jan van Renesse trok zich vervolgens terug uit Utrecht. Hij werd aangevallen toen hij bij [[Beusichem]] de [[Lek (rivier)|Lek]] wilde oversteken. Hij vluchtte met teveel mensen in een [[schouw (historisch scheepje)|schouw]] die kapseisde waarna hij verdronk. Zijn goederen, waaronder [[Renesse]] en [[Brouwershaven]], werden verbeurd verklaard en vielen toe aan [[Witte van Haamstede]], een bastaardzoon van Floris V, die de resterende Vlaamse legers uit Holland verdreef.
| |
|
| |
| [[:Categorie:Huis Renesse]]
| |
| [[:Categorie:Geschiedenis van Zeeland]]
| |
