|
|
| (4 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) |
| Regel 1: |
Regel 1: |
| {{Infobox schiereiland
| | #DOORVERWIJZING [[Athos]] |
| | naam = Athos <br/> ''Heilige Berg''
| |
| | kaart = Mount Athos map red.png
| |
| | legenda = Locatie Athos
| |
| | locatie =
| |
| | land = {{GR}}
| |
| | vlag = [[Bestand:Flag of the Greek Orthodox Church.svg.png|150px]]
| |
| | vlagartikel = Vlag van de [[Grieks-orthodoxe Kerk]]
| |
| | wapen =
| |
| | wapenartikel=
| |
| | provincie = Autonome Monastieke Staat van de Heilige Berg
| |
| | regio = <!-- administratief -->
| |
| | hoofdplaats = [[Karyes_(Athos)|Karyes]]
| |
| | km2 = 335.63
| |
| | omtrek =
| |
| | lengte = 8 km
| |
| | breedte =
| |
| | hoogste punt= [[Athos_(berg)|Mount Athos]] (2.033 m)
| |
| | inwoners = 1.811
| |
| | census =
| |
| | postcode =
| |
| | netnummer =
| |
| | gebruik =
| |
| | mapname = <!---positiekaartnaam in combinatie met onderstaande coördinaten geeft kaart-->
| |
| | lat_deg =
| |
| | lat_min =
| |
| | lat_sec =
| |
| | lat_dir =
| |
| | lon_deg =
| |
| | lon_min =
| |
| | lon_sec =
| |
| | lon_dir =
| |
| | detailkaart = <!-- naam.jpg -->
| |
| | detailkaartbijschrift =
| |
| | image = Mont Athos 3D version 1.gif
| |
| | caption = Athos in 3D
| |
| | image1 =
| |
| | caption1 =
| |
| | www =
| |
| }}
| |
| {{Zijbalk orthodoxie}}
| |
| '''Berg Athos''' ([[Grieks]] Όρος Άθως, Οros Αthos) is de naam van een gebied en van de gelijknamige [[Athos (berg)|berg]] in het noordoosten van [[Griekenland]] waarop de monnikenrepubliek is gevestigd. Het gebied Athos bevindt zich op het derde en meest oostelijke schiereiland van [[Chalcidice]] in de Griekse landstreek [[Macedonië (Griekenland)|Macedonië]] en is een UNESCO-werelderfgoed.<ref>{{cite web|url=http://whc.unesco.org/en/list/454|title=Mount Athos|author=UNESCO World Heritage Centre|work=unesco.org}}</ref>
| |
| <br>Athos heeft een oppervlakte van 335,637 km²,<ref>{{cite web|url=http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/A1602_SAM01_DT_DC_00_2011_01_F_GR.pdf|format=PDF|title=Volks-en woningtelling 2011: Voorlopige uitslagen van het aantal inwoners (p. 10 Άγιο Όρος (Αυτοδιοίκητο)|language=Grieks}}</ref> is 45 km lang en 8 km breed. Op het zuidelijkste punt van het schiereiland bevindt zich de 2033 meter hoge [[Athos (berg)|berg Athos]].
| |
| | |
| Als ''Autonome Monastieke Staat van de Heilige Berg'' (Grieks: Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία Αγἰου Όρους, ''Aftonomi Monastiki Politia Agíou Orous''), heeft Athos een speciale status binnen Griekenland, en valt buiten het [[Belasting over de toegevoegde waarde|BTW-gebied]] van de [[Europese Unie]]. Ook wordt er geen belasting geheven. Athos valt onder het [[Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel]] ([[Istanboel]]).
| |
| | |
| == Geografie ==
| |
| [[Bestand:Karta Athos.PNG|thumb|left|Plattegrond van Athos]]
| |
| [[Bestand:Griekenland Athos 20041030 3895.jpg|thumb|left|De berg Athos vanuit de lucht]]
| |
| | |
| Athos ligt niet ver ten zuidoosten van [[Thessaloniki (stad)|Thessaloniki]] en ten zuidwesten van [[Kavála (departement)|Kavála]] en het eiland [[Thasos (eiland)|Thasos]]. De [[hoofdstad]] en het bestuurlijke centrum van het schiereiland Athos is [[Karyes (Athos)|Karyes]]. Dit ligt in het midden ervan, en is in de 9e eeuw n. Chr. gesticht.
| |
| | |
| == Kloosters ==
| |
| Op Athos wonen voornamelijk monniken, die hun leven volledig proberen te wijden aan God. De berg der stilte is voor hen de ideale plaats voor het leven in eenzaamheid en ascese. Verder wonen of verblijven er bouwvakkers, landarbeiders, politieagenten en onderzoekers.
| |
| | |
| Op Athos bevinden zich twintig [[klooster (gebouw)|kloosters]] van de [[Oecumenisch patriarchaat van Constantinopel|Orthodoxe Kerk]]. Ieder klooster heeft zijn eigen [[territorium (soeverein gebied)|territorium]]. Er zijn niet alleen [[Grieks-orthodoxe Kerk |Grieks-orthodoxe kloosters]], er is ook een [[Russisch-orthodoxe Kerk|Russisch-orthodox klooster]], een [[Bulgaars-orthodoxe Kerk|Bulgaars-orthodox]] en een [[Servisch-orthodoxe Kerk|Servisch-orthodox- klooster]] ([[Hilandar]]). Ook zijn er skitis, dependances van kloosters, waar monniken wonen. Woonden er vroeger soms tienduizenden monniken op en rond de berg, in 2011 nog 1830. De kloosters waren vroeger alleen per schip of over smalle paden te bereiken, de laatste jaren zijn er (zand-)wegen aangelegd waarop gemotoriseerd verkeer rijdt. Dat heeft de natuur van Athos geen goed gedaan. Oude pelgrimspaden raken overwoekerd.
| |
| | |
| Sommige kloosters zijn eeuwenoud, het laatste klooster is in de [[zestiende eeuw]] gesticht. Het oudste, nog bestaande klooster is [[Megísti Lavra]] (963).
| |
| | |
| De Berg Athos staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO en krijgt ook subsidie van de EU, voor herstel- en restauratiewerkzaamheden. Naast de kloosters zijn er ook kleine gemeenschappen (skites) van monniken. Andere monniken leven op Athos als kluizenaar, soms in grotten of spelonken. De bekendste skite is Agia Anna op de zuidwestkust van Athos.
| |
| | |
| De Byzantijnse keizer [[Constantijn IX Monomachos]] heeft in 1046 het bestaan van Athos als monnikenstaat erkend en het voorschrift uitgevaardigd dat geen "baardlozen", dus geen vrouwen of jongeren Athos mochten betreden. Athos is ook voor vrouwelijke dieren verboden gebied, maar toch zijn er wel poezen en kippen aanwezig. Katten zijn namelijk nodig om de kloosters vrij van ongedierte te houden en voor het schilderen van iconen zijn eierdooiers en dus kippen noodzakelijk.
| |
| | |
| Om op Athos toegelaten te worden dient men in bezit te zijn van een pelgrimsvisum (diamonitiria). Voorts is het zo dat alleen personen van het mannelijke geslacht Athos mogen betreden. Orthodoxe jongetjes mogen onder begeleiding van hun vader Athos betreden, maar ze mogen er niet overnachten totdat ze achttien jaar oud zijn.
| |
| | |
| Volgens de overleveringen zou Maria, de moeder van Christus, samen met de apostel Johannes op weg naar Cyprus zijn geweest toen een storm hen naar Athos deed afdrijven. Eenmaal daar aangekomen zou zij de volgende woorden gesproken hebben: "Dit is voortaan mijn tuin en geen enkele andere vrouw zal hier ooit een voet zetten." Een andere visie is dat het voor de monniken een stuk makkelijker is zich geheel op hun devotie te richten zonder de aanwezigheid van vrouwen. Ook vrouwelijke dieren zoals koeien, geiten, paarden en lastdieren zouden hen te veel afhouden van hun religieuze verplichtingen.
| |
| | |
| Mannelijke bezoekers kunnen het schiereiland alleen per schip bereiken. Aan de westkant gaat een kleine veerboot van [[Ouranopolis]] naar de haven van Dafni. De veerboot legt onderweg aan bij verschillende kloosters. Vanaf Dafni vertrekken bussen naar Karyes, het bestuurlijke centrum van Athos. Aan de oostkant vertrekt men met de veerboot vanaf [[Ierissos]]. Alle bezoekers moeten beschikken over een speciaal vierdaags visum, dat via het Athos Consulaat in Thessaloniki kan worden aangevraagd en als "diamonitirion" (Grieks: διαμονητήριον) moet worden afgehaald in het Athosbureau in Ouranopolis. Per dag worden een beperkt aantal niet-orthodoxe bezoekers en ongeveer honderd orthodoxe pelgrims toegelaten.
| |
| | |
| ==Afwijkende tijd en kalender==
| |
| Athos heeft na de val van het [[Byzantijnse rijk]] in 1453 de daar gebruikte [[Juliaanse kalender]] aangehouden. Hierdoor loopt Athos dertien dagen achter op de [[Gregoriaanse kalender]], de kalender die de rest van de wereld aanhoudt. Ook wordt de Byzantijnse tijd aangehouden, wat inhoudt dat het bij zonsopgang middernacht is. Hierdoor ontstaat een tijdsverschil met de Griekse tijd van enkele uren.
| |
| Bij zonsopgang worden de monniken in veel kloosters gewekt door een monnik die met een houten hamer op een ''tantalon'' (houten balk) slaat.
| |
| | |
| == Bestuur en organisatie ==
| |
| De Heilge Berg Athos wordt bestuurd door twee bestuurslichamen. De Heilige Gemeenschap (Grieks: Ιερά Κοινότητα, ''Iera Kinótita'') en de Heilige Administratie (Grieks: Ιερά Επιστασία, ''Iera Epistasia'').
| |
| | |
| == Bestuur ==
| |
| Het bestuursorgaan van Athos heet "de Heilige Gemeenschap" (Iera Kinótita) van de Berg Athos en heeft zijn zetel in [[Karyes (Athos)|Karyes]]. Het is samengesteld als een lichaam uit de twintig afgevaardigden van de onafhankelijke kloosters van de Berg Athos, die een vaste rangorde hebben waarvan het Megisti Lavra het eerste klooster is; overeenstemmend met de Griekse grondwet (Artikel 105)<ref>[http://www.hri.org/docs/syntagma/artcl120.html#A105 Griekse grondwet] (Engelse vertaling)</ref> en het decreet van de Berg Athos van 16 september 1926. Het is het centrale bestuurslichaam van de Athonitische staat, dat twee keer per week bijeenkomt en in een buitengewone zitting wanneer dit nodig is. Bijeenkomsten worden geleid door de Protos (Grieks: Πρώτος, "Eerste"). De gouverneur, de officiële vertegenwoordiger van de Griekse staat, mag op uitnodiging deelnemen aan de zittingen. De Heilige Gemeenschap heeft jurisdictie over Athonitische zaken over het gehele schiereiland. Ze is verantwoordelijk voor maatregelen van algemene aard en voor de goede werking van het Athonitische bestuur. Ze keurt de interne regelingen en het huishoudelijk reglement van de heilige kloosters goed en vormt tevens een rechterlijke instantie in eerste aanleg en in hoger beroep.
| |
| Gedurende haar zittingsperiode, die één jaar duurt, nemen de leden van de Heilige Gemeenschap ook deel aan ceremonies om officiële kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders te verwelkomen in Karyes. Bij besluit van de Heilige Gemeenschap zitten haar leden in vertegenwoordigingen die opgericht zijn om de Athonitische staat te vertegenwoordigen in verschillende aangelegenheden tussen de Berg Athos en de civiele en kerkelijke autoriteiten.
| |
| {{clearleft}}
| |
| == Heilige Administratie ==
| |
| De Heilige Administratie (Ierá Epistasia) vormt de uitvoerende autoriteit van de Heilige Gemeenschap van de berg Athos en heeft vier leden. De twintig kloosters zijn onderverdeeld in vijf groepen van vier, door roulatie hebben vertegenwoordigers van elke groep uitgaande van de Heilige Epistasia eens per vijf jaar zitting. De Epistatis (promotor) van het eerste klooster op de ranglijst heet de "Protepistatis". Hij is de voorzitter van de Heilige Administratie en fungeert als [[primus inter pares]].
| |
| De Heilige Administratie behandelt en voert de correspondentie van de Heilige Gemeenschap. Het zegel van de Heilige Gemeenschap is verdeeld in vier delen (een voor elke Epistatis). Daarnaast beheert zij het Gemeenschappelijk Fonds in overeenstemming met de bestellingen van de Heilige Gemeenschap en is belast met de schoonmaak, goede orde en de goede werking van de markt in Karyes, ze is belast met de algemene taken van een gemeente en een departementale raad.
| |
| ==De kloosters==
| |
| De soevereine kloosters, in volgorde van de de athoniet-hiërarchie:
| |
| | |
| <center>
| |
| {| class="wikitable" style="text-align:center"
| |
| |-
| |
| ![[Great Lavra (Athos)|Great Lavra monastery]]
| |
| ![[Vatopedi monastery]]
| |
| ![[Iviron monastery]]
| |
| ![[Helandariou monastery]]
| |
| ![[Dionysiou monastery]]
| |
| |-
| |
| |Μεγίστη Λαύρα
| |
| |Βατοπέδι
| |
| |Ιβήρων<br />ივერთა მონასტერი
| |
| |Χιλανδαρίου<br />Хиландар
| |
| |Διονυσίου
| |
| |-
| |
| |[[Bestand:Megistis Lavaj.pg.jpg|170px]]
| |
| |[[File:Vatopedi 3.jpg|170px]]
| |
| |[[File:Iviron monastery.JPG|170px]]
| |
| |[[File:Hilandar Klooster.jpg|170px]]
| |
| |[[File:07Athos St Dionysius01.jpg|170px]]
| |
| |-
| |
| ![[Koutloumousiou monastery]]
| |
| ![[Pantokratoros monastery]]
| |
| ![[Xiropotamou monastery]]
| |
| ![[Zograf Monastery|Zografou monastery]]
| |
| ![[Docheiariou monastery]]
| |
| |-
| |
| |Κουτλουμούσι
| |
| |Παντοκράτορος
| |
| |Ξηροποτάμου
| |
| |Ζωγράφου<br />Зограф
| |
| |Δοχειαρίου
| |
| |-
| |
| |[[File:Koutloumousiou 2.jpg|170px]]
| |
| |[[File:Pantokratoros 1.jpg|170px]]
| |
| |[[File:Xeropotamou 6.jpg|170px]]
| |
| |[[File:Zograf Monastery.jpg|170px]]
| |
| |[[File:Athos 1.jpg|170px]]
| |
| |-
| |
| ![[Karakalou monastery]]
| |
| ![[Filotheou monastery]]
| |
| ![[Simonopetra monastery|Simonos Petras monastery]]
| |
| ![[Agiou Pavlou monastery]]
| |
| ![[Stavronikita monastery]]
| |
| |-
| |
| |Καρακάλλου
| |
| |Φιλοθέου
| |
| |Σίμωνος Πέτρα
| |
| |Αγίου Παύλου
| |
| |Σταυρονικήτα
| |
| |-
| |
| |[[File:Karakallou.jpg|170px]]
| |
| |[[File:Mount Athos- Monastery Filotheou and sea.tif|170px]]
| |
| |[[Bestand:Simonopetra klooster.jpg|170px]]
| |
| |[[File:Athos Agiou-Pavlou 1998 1.jpg|170px]]
| |
| |[[File:Stavronikita Aug2006.jpg|170px]]
| |
| |-
| |
| ![[Xenophontos monastery]]
| |
| ![[Osiou Grigoriou monastery]]
| |
| ![[Esphigmenou monastery]]
| |
| ![[Agiou Panteleimonos monastery]]
| |
| ![[Konstamonitou monastery]]
| |
| |-
| |
| |Ξενοφώντος
| |
| |Οσίου Γρηγορίου
| |
| |Εσφιγμένου
| |
| |Αγίου Παντελεήμονος<br />Пантелеймонов
| |
| |Κωνσταμονίτου
| |
| |-
| |
| |[[File:Athos-xenophontos.jpg|170px]]
| |
| |[[File:Klooster Athos 1.jpg|170px]]
| |
| |[[File:Esphigmenou monastery 2006.jpg|170px]]
| |
| |[[File:Athos 7.jpg|170px]]
| |
| |[[File:Konstamonitou monastery.jpg|170px]]
| |
| |}
| |
| </center>
| |
| | |
| ==De skiti==
| |
| Een Σκήτη (''sketi'') is een leef- en werkgemeenschap van orthodoxe monniken wat bij een bepaald klooster hoort.
| |
| | |
| Er bestaan verschillende types van ''sketi''. De [[cenobitium|cenobitische]] ''sketi'' zijn georganiseerd als een klooster. Idioritmische ''sketi'' hebben de vorm van een dorpsgemeenschap. Er zijn 12 officiële ''sketi''.
| |
| <center>
| |
| {| class="wikitable"
| |
| |-
| |
| ! Skiti / Σκήτη
| |
| ! Type
| |
| ! Monastery
| |
| ! Alternative names / notes
| |
| |-
| |
| | [[Skiti Agias Annas|Agias Annas]]
| |
| Αγίας Άννας
| |
| | idiorrhythmic
| |
| | Megistis Lavras
| |
| | (=Saint Anne)
| |
| Agiánna
| |
| |-
| |
| | Agias Triados or [[Skiti Kafsokalyvíon|Kafsokalyvíon]]
| |
| Αγίας Τριάδος ή Καυσοκαλυβίων
| |
| | idiorrhythmic
| |
| | Megistis Lavras
| |
| | (=Holy Trinity)
| |
| Kafsokalývia (="burned huts")
| |
| |-
| |
| | [[Prodromos (Mount Athos)|Timiou Prodromou]]
| |
| Τιμίου Προδρόμου
| |
| | coenobitic
| |
| | Megistis Lavras
| |
| | (=Holy Fore-runner, i.e. St John the Baptist)
| |
| ''Prodromu, Sfântul Ioan Botezătorul'' – Romanian
| |
| |-
| |
| | [[Skiti Agiou Andrea|Agiou Andrea]]
| |
| Αγίου Ανδρέα
| |
| | coenobitic
| |
| | Vatopediou
| |
| | (=Saint Andrew)
| |
| also known as Saray (Σαράι)
| |
| |-
| |
| | [[Skiti Agiou Dimitriou|Agiou Dimitriou]]
| |
| Αγίου Δημητρίου
| |
| | idiorrhythmic
| |
| | Vatopediou
| |
| | (=Saint Demetre)
| |
| Vatopediní
| |
| |-
| |
| | [[Skiti Timiou Prodromou Iviron|Timiou Prodromou Iviron]]
| |
| Τιμίου Προδρόμου Ιβήρων
| |
| | idiorrhythmic
| |
| | Iviron
| |
| | (=Holy Forerunner, i.e. St John the Baptist)
| |
| Ivirítiki
| |
| |-
| |
| | [[Skiti Agiou Panteleimonos|Agiou Panteleimonos]]
| |
| Αγίου Παντελεήμονος
| |
| | idiorrhythmic
| |
| | Koutloumousiou
| |
| | (=Saint Panteleimon/Pantaleon)
| |
| Koutloumousianí
| |
| |-
| |
| | [[Skiti Profiti Ilia|Profiti Ilia]]
| |
| Προφήτη Ηλία
| |
| | coenobitic
| |
| | Pantokratoros
| |
| | (=Prophet Elijah)
| |
| |-
| |
| | Theotokou or [[New Skete (Mount Athos)|Nea Skiti]]
| |
| Θεοτόκου ή Νέα Σκήτη
| |
| | idiorrhythmic
| |
| | Agiou Pavlou
| |
| | (=of God-Bearer or New Skete)
| |
| |-
| |
| | Agiou Dimitriou tou Lakkou or [[Lakkoskiti]]
| |
| Αγίου Δημητρίου του Λάκκου ή Λακκοσκήτη
| |
| | idiorrhythmic
| |
| | Agiou Pavlou
| |
| | (=Saint Demetre of the Ravine or Ravine-Skete)
| |
| Lacu, Sfântul Dumitru – Romanian
| |
| |-
| |
| | [[Skiti Evangelismou tis Theotokou|Evangelismou tis Theotokou]]
| |
| Ευαγγελισμού της Θεοτόκου
| |
| | idiorrhythmic
| |
| | Xenophontos
| |
| | (=Annunciation of Theotokos)
| |
| Xenofontiní
| |
| |-
| |
| | [[Skiti Bogoroditsa|Bogoroditsa]]
| |
| Βογορόδιτσα
| |
| | coenobitic
| |
| | Agiou Panteleimonos
| |
| | (=Theotokos, God-Bearer)
| |
| Богородица – Russian
| |
| |}
| |
| </center>
| |
| | |
| ==Zie ook==
| |
| [[Athos (berg)]]
| |
| | |
| == Externe links ==
| |
| * [http://www.mountathos.gr/active.aspx?mode=en Website over de Heilige Berg Athos]
| |
| * [http://www.inathos.gr/athos/en/ Kloosters op de Athos]
| |
| {{Commonscat|Mount Athos}}
| |
| {{wikivoyage|Athos}}
| |
| ==Verwijzingen==
| |
| * August Thiry, ''Ketters op de Heilige Berg'', literaire Athosgids in het reisboek Grieks Vuur - Leuven, Davidsfonds, 2001.
| |
| * Koert ter Veen, ''Athos; monnikeneiland'', Soesterberg, Aspekt, 2001
| |
| | |
| {{Appendix}}
| |
| {{Coor title dms|40|09|26|N|24|19|35|E|type:mountain_region:GR}}
| |
| [[Categorie:Athos| ]]
| |
| [[Categorie:Werelderfgoed in Griekenland]]
| |
