Hans Hoets

Bestand:Hans Hoets.JPG

Hans Hoets in 2011

Pieter Johannes Hoets (Den Haag, 24 april 1921) was Nederlands verzetsstrijder; Engelandvaarder; Inlichtingen Staf Officier; Hoofd van de Politieke Inlichtingen- en Veiligheidsdienst van het Ministerie van Overzeese Gebiedsdelen; Vice President en Hoofd Jurist van Coca-Cola Europa.

Oorlogsjaren

Na het begin van de Tweede Wereldoorlog, toen de Duitse strijdkrachten op 10 mei 1940 Nederland binnenvielen, was Hoets 19 jaar, scholier zesde klas gymnasium van het Nederlandsch Lyceum te Den Haag. Op 16 mei 1940, de dag na de capitulatie van de Nederlandse Strijdkrachten, fietste Hoets met twee schoolvriendjes, de gebroeders Knegtman, langs vliegveld Ypenburg (waar de Duitse bezetters met parachutes vlak bij Den Haag waren geland) naar het totaal verwoeste en nog brandende Rotterdam om het Rode Kruis te helpen de lijken en gewonden onder de burgerbevolking te bergen. Wat hij daar zag en meemaakte was zo erg dat hij ter plekke besloot zich fel tegen de Duitse bezetting te verzetten en zich volledig in te zetten om de vijand te verslaan. En zo kwam Hoets, op 19-jarige leeftijd al, tot zijn eerste actieve verzetsdaad, en alle die daarop volgden.

Op 15 juni 1940 hielden de Duitse bezetters een overwinningsparade in Den Haag omdat die dag Parijs gevallen was. De achterhoede van die parade bestond uit een colonne Nederlandse nazi WA vrijwilligers in zwarte uniformen, en dat maakte Hoets zó razend dat hij, samen met zijn schoolvriend Berend de Groot, spontaan met hun fietsen dwars op deze troep landverraders is ingereden en doorgebroken. Hoets en De Groot werden onmiddellijk gearresteerd. Het liep goed af. Wellicht hoopten de Duitsers in die eerste fase van de oorlog nog dat ze het Nederlandse volk, als afstammelingen van de Germanen, konden overhalen als bondgenoten in een Germaans Europa. Misschien ook omdat de Duitsers euforisch waren van hun verovering van Frankrijk, werden Hoets en zijn vriend twee dagen later vrijgelaten.

Engelandvaart

Op 19 juli 1940 deed Hoets al een poging met Berend de Groot, Frits Ruimschotel en Frans Borgman Brouwer om in een jacht vanuit Scheveningen naar Engeland over te steken, maar deze poging lukte niet. Ze kwamen niet verder dan de uitgang van de haven. Hierna begon Hoets zijn rechten studie aan de Leidse Universiteit waar hij op de studentensociëteit Minerva ouderejaars Erik Hazelhoff Roelfzema en Pierre Louis d’Aulnis de Bourouill ontmoette.

Door zijn verzetsacties meteen in het begin al, had Hans Hoets enige bekendheid verkregen in de Haagse kringen, waardoor hij begin september 1940 door Luitenant van de Bereden Artillerie, “Broer” Moonen, gevraagd werd om zich als spion in te zetten voor de inlichtingen dienst van de eerste Nederlandse verzetsgroep, de Orde Dienst (“OD”). Luitenant-ter-zee Lodo van Hamel was in augustus 1940 vanuit Engeland bij Sassenheim gedropt om deze nieuwe Nederlandse inlichtingendienst op te richten met als hoofddoel om de Britten in te lichten over de Duitse voorbereidingen voor de invasie van Engeland.

Tragischerwijs werd van Hamel in oktober 1940 bij het Tjeukemeer in Friesland met enkele andere verzetsstrijders door de Duitsers gearresteerd en in de zomer van 1941 werd van Hamel gefusilleerd. Luitenant Moonen trof hetzelfde tragische lot toen hij, begin 1942, samen met Dr. Krediet in Den Haag werd gearresteerd en in de zomer van 1943 gefusilleerd werd.

Als gevolg hiervan dook Hans Hoets onder in Leiden en in het voorjaar van 1942 waagde hij een tweede poging, samen met Bob van Everdingen en Phil Bangert, die ook in Leiden studeerden. Het plan was om via de Hoofdvaart bij de Kaag de haven van Katwijk te bereiken om daar in zee te steken. Ze kochten hiervoor een Staverse jol met een V-8 motor maar het lukte niet omdat de Duitsers het kanaal, dat in de haven uitkwam, met prikkeldraad hadden afgesloten.

In 1943 ondernam Hoets zijn derde poging om naar Engeland te ontsnappen. Gesteund door zijn studiegenoot Jan Kiewiet de Jonge en diens vader, kreeg Hoets in Katendrecht contact met bronnen die hem - illegaal - aan een monsterboekje hielpen. Hierdoor kon hij, met behulp van de heer Doeksen, in de Jobshaven als koksmaat aanmonsteren op vrachtschip de "Eem" dat naar Zweden voer. Dat schip liep bij een volgende reis naar Zweden bij het Waddeneiland Borkum op een mijn en verging, maar Hoets slaagde er in om, ver in de noordelijke regionen van Zweden, in de haven van Holmsund, van de “Eem” Zweden in te vluchten. Na een tocht van zo’n 900 km, eerst te voet door de schier eindeloze, eenzame bossen van Norrland, daarna per bus, en tot slot per trein, wist Hoets eindelijk Stockholm te bereiken. Daar heeft hij zich als oorlogsvrijwilliger aangemeld bij het Nederlands gezantschap, waar hij werd aangesteld bij het Bureau Inlichtingen, terwijl hij tevens in het geheim werkzaam was voor de Geallieerde Organisaties en het Bureau Bijzondere Opdrachten te Londen.

Dankzei een verzoek van Prins Bernhard kon Hoets, als Nederlandse oorlogsvrijwilliger, mee in een Amerikaanse B-24 bommenwerper, die van Zweden naar Schotland vloog. Uiteindelijk in Londen aangekomen, werd hij op 28 november 1944 door koningin Wilhelmina ontvangen in het Netherlands House.

Londen

In Londen werd hij overgeplaatst naar de NEFIS (Netherlands Forces Intelligence Service), de Nederlandse Inlichtingen Dienst voor het Verre Oosten. Hij had zich namelijk vrijwillig aangemeld om vanuit Darwin (Australië) met enige Ambonezen door een onderzeeboot afgezet te worden op de zuidkust van Java achter de Japanse linies. In afwachting van zijn vertrek naar Brisbane werd Hoets op verzoek van de Politie Buitendienst op Eaton Square in Londen, door het KNIL uitgeleend aan deze Nederlandse veiligheidsdienst om nieuw aangekomen Nederlandse vluchtelingen en Engelandvaarders te verhoren op hun politieke betrouwbaarheid. Toen hij op het punt stond om zich in Liverpool in te schepen naar het Verre Oosten, werd hij op 23 december 1944 benoemd tot hoofd van de Politieke Inlichtingen- en Veiligheidsdienst van het Ministerie van Overzeese Gebiedsdelen. Dit betekende overplaatsing naar de staf van generaal Bongers in het bevrijde Eindhoven, waar hij de verantwoordelijkheid kreeg voor het uit te zenden personeel van de N.I.C.A., het KNIL en Gezagsbataljons.

Terug naar Nederland

Bestand:Engelse Motor Torpedo Boat waarmee Hans Hoets in 1944 het Kanaal overstak.jpg

Engelse Motor Torpedo Boat type waarmee Hans Hoets in 1944 het Kanaal overstak om ingezet te worden in Nederland

Op de dag na Kerstmis 1944 stak Hans Hoets, met stengun in de hand en een Engelse helm op, in een Engelse Motor Torpedo Boat vanuit Dover het Kanaal over om te landen in de totaal verwoeste haven van Oostende, vlak bij Calais. De Duitse tegenstand was miniem. ‘s Nachts in de kazerne van het Transit camp werden ze gebombardeerd door een paar Duitse bommenwerpers maar hij sliep er doorheen. De volgende dag, in de laatste week van 1944, terwijl het staartje van de battle of the Bulge - het laatste grote Duitse pantser-offensief bij Bastogne - nog aan de gang was, ging hij in een troopcarrier over de dik besneeuwde en ijzige wegen achter langs het front via Brussel en het totaal verwoeste Diest naar het bevrijde Eindhoven. Terug in Nederland werd zijn nieuwe post Hoofd Political Intelligence & Security van de Staf van Generaal Bongers als onderdeel van het Militair Gezag in Zuid Nederland alsook G-2 Security & Liaison-Officer van het Supreme Headquarters Allied Expeditionary Force (SHAEF) onder Generaal Eisenhower te Brussel.

Hun taak in het bevrijde Zuiden van Nederland, was het rekruteren en uitzenden van o.a. het NICA-personeel en de Gezagsbataljons voor uitzending naar Australië en Ceylon voor de bevrijding van het toenmalige door de Japanners nog steeds bezette Nederlands Indië.

Op 5 mei 1940 gaven de Duitsers zich over in Wageningen waarna op 15 augustus 1940, na de inslag van de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki, ook Japan het verder opgaf.

Nederland was bevrijd.

Na de oorlog

Bestand:Bevrijdingsdag defile te Wageningen 2005.jpg

5 mei Bevrijdings-defilé Wageningen

Na de oorlog voltooide Hoets zijn rechtenstudie in Leiden waarna hij via The Institute of International Education een studiebeurs verkreeg van de Yale Law School in Amerika waar hij in 1949 zijn Master of Laws degree behaalde. Terug in Nederland werd hij o.a. referendaris van het Ministerie van Buitenlandse Zaken onder Dr. Ernst van der Beugel en trouwde Hoets in Den Haag in 1953 met Geertjen de Decker. Na de geboorte van hun eerste zoon Hendrik in Den Haag kreeg hij in 1955 via zijn Yale contact Chilton Thomson en familie een aanbod om leraar te worden aan de University School of Cleveland waar hij na de emigratie van de kleine familie Hoets op de campus van Shaker Heights, Cleveland, Ohio, latijn, Frans en geschiedenis doceerde. Als jurist kon Hoets namelijk nog niet aan de gang komen in Amerika. Het beroep van advocaat in Amerika kon in die tijd alleen uitgeoefend worden door Amerikaanse staatsburgers. In het gastvrije Cleveland waar Hoets als leraar voor de klas een nieuwe roeping vond en de Hoetsen vele vrienden maakten, beleefden zij een gelukkige tijd en in 1956 werd aldaar hun tweede zoon Anthony, beter bekend als “Andy” geboren. Nadat hij aan de, voor jurist in Amerika, vereiste naturalisatie conditie had voldaan, slaagde hij cum laude voor de aanvullende degree van Juris Doctor aan de Cleveland Marshall Law School en voor het zware Ohio Bar Examen.

Aldus werd hij jurist bij The Coca-Cola Company in New York onder de befaamde voormalige minister James Farley (dezelfde Farley die het voor elkaar kreeg dat Franklin D. Roosevelt President van Amerika werd) en klom Hoets op tot Senior Attorney voor Coca-Cola Europe en Asia en vervolgens tot Chief Zone Legal Counsel en Vice President van Coca-Cola Europa, gestationeerd in Londen, Engeland. Tot slot werd hij Directeur van Coca-Cola Zweden in Stockholm. De cirkel, daar begonnen als vluchteling uit bezet Nederland in juli 1943, was rond.

Nadat hij op 62-jarige leeftijd zijn carrière bij Coca Cola beëindigde en naar New York terug keerde, bleef hij actief, onder meer als leider van een team dat, in opdracht van de Filipijnse Aquino regering, een groot gedeelte van de verdwenen gelden van de Filipijnse dictator Marcos opspeurde en terugbezorgde aan het Filipijnse volk. Hij beschreef dit in zijn boek De Yale Connection.

Na zijn terugkeer naar New York zette Hoets zijn werk voort als International Legal Consultant, was hij President van het bestuur van de “American Friends of the Anne Frank Center” in New York, en was hij voorzitter van The Netherland Club in New York.

In 1994 werd Hoets geridderd door Koningin Beatrix en werd hij benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau voor zijn diensten ter bevordering van de sterke banden tussen de Verenigde Staten en het Koninkrijk der Nederlanden.

Zevenenveertig jaar eerder, in 1947, had Koningin Wilhelmina hem al geridderd met het Kruis van Verdienste voor "zijn gewaagde ontsnapping in 1943 uit nazi-bezet Nederland, zijn acties in het verzet in verband met vijandelijke acties, en voor moedig en beleidvol voorbereiden en uitvoeren van een plan tot ontsnapping uit bezet Nederland waarna, na vele moeilijkheden, Engeland werd bereikt"

Onderscheidingen

• Officier in de Orde van Oranje-Nassau 1994
• Kruis van Verdienste 1947
• Oorlogsherinneringskruis 1945
• Verzetsherdenkingskruis 1950

Boeken

Na de oorlog heeft Hans Hoets vijf boeken geschreven, allen in het Nederlands:

• Vrijgevaren!, met voorwoord van Erik Hazelhoff Roelfzema, ISBN 9061001412
• Englandspiel ontmaskerd: Schijnstoot Op Nederland En België 1942-1944, ISBN 9061003458
• Buitengaats!: Met Een Engelandvaarder De Wereld In, ISBN 905911163X
• Spookspoor Naar Moskou, ISBN 9024271452
• De Yale Connection, ISBN 902611480X

Hij is thans, op zijn 90ste, bezig zijn zesde boek te schrijven, ditmaal in het Engels.

Zie ook

• Lijst van Engelandvaarders