Melchior Hoffmann

Melchior Hoffmann (ca. 1495-1543) was een invloedrijke anabaptistische prediker en theoloog uit de 16e eeuw. Hij werd geboren in Schwäbisch Hall, Duitsland, en was oorspronkelijk bontwerker van beroep. Hoffmann ontwikkelde zich tot een radicale hervormer en speelde een belangrijke rol in de verspreiding van het anabaptisme in Noord-Duitsland en de Nederlanden.

Leven

Hoffman kwam uit een familie van ambachtslieden uit de middenstand in Schwäbisch-Hall. Hij was bontwerker van beroep. Rond 1521 of 1522 kwam hij aan in Lijfland (het huidige Estland en Letland), waar hij zich gedurende zijn verblijf van vier tot vijf jaar de Nederduitse taal eigen maakte. Hij maakte er de beginfase mee van de reformatie. Rond 1523 ging hij over tot het protestantisme na een ontmoeting met lutherse predikers.

Door een tekort aan protestantse predikanten, kon Hoffmann dit ambt aannemen. In de herfst van 1524 kwam hij naar Dorpat en predikte tegen het gebruik van beelden in de aanbidding. Dit leidde tot een beeldenstorm in Dorpat op 10 januari 1525. Hij beschouwde zichzelf als een lutheraan maar onderging mogelijk een invloed van Andreas Karlstadt. Zijn zienswijze over de eucharistie of het Avondmaal en op de kerkgemeenschap verschilde van Luthers visie.

Hoffmanns eschatologische overtuigingen waren een centraal aspect van zijn leer. Hij geloofde dat de wederkomst van Christus en het einde der tijden nabij waren. Specifiek voorspelde hij dat deze gebeurtenissen in 1533 zouden plaatsvinden, gebaseerd op zijn interpretatie van Bijbelse profetieën en getallensymboliek.

Hoffmann zag Straatsburg als een heilige stad die een cruciale rol zou spelen in de eindtijd. Hij geloofde dat Straatsburg het centrum zou worden van Gods koninkrijk op aarde, waar de gelovigen zich zouden verzamelen in afwachting van de wederkomst van Christus. Deze overtuiging was gebaseerd op zijn interpretatie van Bijbelse profetieën en mogelijk ook op de relatief tolerante houding van Straatsburg tegenover religieuze hervormers in die tijd.

Zijn verwachting dat Christus’ wederkomst zou plaatsvinden in 1533 was gebaseerd op zijn berekeningen en interpretaties van Bijbelse profetieën. Hij ging ervan uit dat er een periode van 1500 jaar zou verstrijken tussen de eerste komst van Christus en zijn wederkomst. Aangezien hij de dood van Christus rond het jaar 33 plaatste, kwam hij uit op 1533 als het jaar van de wederkomst.

Maar dat jaar werd hij in Straatsburg gearresteerd. Hij bracht de rest van zijn leven in gevangenschap door, waar hij in 1543 overleed.

Zijn ideeën hadden een aanzienlijke invloed op de anabaptistische beweging, vooral in Noord-Europa. Zijn apocalyptische visie en zijn concept van geweldloos verzet beïnvloedden latere anabaptistische leiders en bewegingen.