Brontekst bekijken van Shanghai

{{Infobox deelgebied China
| naam           = Stadsprovincie Shanghai
| altnaam        = 上海市<br />Shànghǎi Shì
| soort          = Stadsprovincie
| kaart          = [[Bestand:China Shanghai.svg|250px]]
| afkorting      = 沪 of 申 ([[pinyin]]: Hù of Shēn)
| oorsprong_naam = 上 shàng - boven<br />海 hǎi - zee
| hoofdstad      = 
| km2            = 6.340,5
| oppervlakrang  = 31e
| inwoners       = 23.019.148
| meetjaar       = 2010
| inwonerrang    = 25e
| dichtheid      = 3.271
| bnp            = 625.100 M [[renminbi|RMB]]
| bnpjaar        = 2003
| bnp_inw        = 36.500 [[renminbi|RMB]]
| bnprang        = 7e
| iso            = CN-31
| functienaam    = [[Burgemeester]]
| bestuurder     = [[Han Zheng]] (韩正)
| website        = [http://www.shanghai.gov.cn/ www.shanghai.gov.cn], [http://www.shanghai.gov.cn/shanghai/node17256/index.html Engels]
}}
{{Infobox Chinese namen
| afbeelding   =
| onderschrift =
| TChinees     = [[Bestand:Shanghainame.png|40px]]
| VChinees     = [[Bestand:Shanghainame.png|40px]]
| Pinyin       = Shànghǎi
| Tongyong     =
| WGiles       = Shang-Hai
| Zhuyin       = ㄕㄤˋ ㄏㄞˇ
| GR           = Shanqhae
| Eng          =
| Kantonees    = Seung Hooi
| HK-rom       =
| Yale         = seung5 hoi2
| Jyut         = soeng5 hoi2
| Taishan      =
| Dapeng       = Sôong Fǒei
| Waitau       = söng6 fui2
| Hkhakka      =
| twhakka      = Sông-hói
| Meixian      =
| Chaozhou     =
| Peng'im      = siang6 hai2
| Minnan       =
| Mindong      = Siông-hāi
| Sjang        = [zɑ̃.'he]/Zaa Hee
| letterl      = ''op/boven<!-- sic --> zee''
| Anders       =
}}
[[Bestand:Shanghai montage.png|{{largethumb}}]]
{{Gesproken Wikipedia klein|Nl-Shanghai-article.ogg|23116345}}
'''Shanghai''' ({{Zh-cp|c=上海|p=Shànghǎi}}) of '''Sjanghai''' is de grootste stad van [[Volksrepubliek China|China]]. De [[gemeente (bestuur)|gemeente]] is sinds 2005 een van de vijf steden in [[Volksrepubliek China|China]] die de status van [[nationale centrale stad]] hebben. Tevens is Shanghai qua inwoneraantal de grootste gemeente ter wereld en is het een van de [[Lijst van grootste metropolen|drie grootste]] [[Metropool (stad)|metropolen]] ter wereld.<ref>{{en}}[http://www.citypopulation.de/world/Agglomerations.html The Principal Agglomerations of the World], op citypopulation.de, peildatum 1 januari 2009</ref>

Shanghai ontstond als een dorpje dat leefde van de [[visserij]] en de [[textielindustrie]], maar door het [[Verdrag van Nanking]] dat in 1842 met het [[Verenigd Koninkrijk]] werd gesloten, groeide Shanghai uit tot een havenstad met wereldwijde verbindingen. Sinds de jaren 90, na de economische hervormingen van [[Deng Xiaoping]], is de stad bezig zich te herontwikkelen, zo is het zakendistrict [[Pudong]] uit de grond gestampt. De stad heeft sinds 2004 de [[Haven van Shanghai|grootste haven ter wereld]] en heeft daarmee de positie van de haven van [[Singapore]] overgenomen. In 2010 werd de [[wereldtentoonstelling]] [[Expo 2010]] in de stad gehouden.

== Naam ==
''Shanghai'' betekent 'boven zee'. Er bestaan verschillende afkortingen:
* Hù (滬 of 沪), dit is een [[Bamboe (materiaal)|bamboe]] palissade gebruikt om te vissen
* Shēn (申): tijdens de [[Periode van de Strijdende Staten|periode van de strijdende staten]] gaf koning Gaoli van het koninkrijk Chu (楚考烈王) een domein aan Huang Xie (黃歇), ook de heer van Chunshen (春申君) genaamd. Dit domein bevond zich in de buurt van waar nu Shanghai ligt.

De naam "Shanghai" kan in het Nederlands ook als "Sjanghai" geschreven worden. Beide vormen zijn correct. Volgens het door China opgestelde [[Hanyu pinyin]]-systeem wordt de naam als ''Shanghai'' gespeld. De [[Taalunie]] legt de spelling van buitenlandse aardrijkskundige namen niet bindend vast, maar publiceert wel een lijst met aanbevelingen. Op deze “Lijst Buitenlandse Aardrijkskundige Namen” staat onder Sjanghai vermeld: "Gebruik in het Nederlands: Ook de plaatselijke naam komt in toenemende mate voor".<ref>[http://namen.taalunie.org/land/CN Buitenlandse Aardrijkskundige Namen, China]</ref> De [[Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie|VRT]] gebruikt sinds oktober 2014 uitsluitend Shanghai.<ref>https://taal.vrt.be/sjanghai-shanghai VRT-Taalnet: Sjanghai / Shanghai</ref>

== Geschiedenis ==
Voordat de stad Shanghai werd gesticht, was het een dorp genaamd Huating (華亭鎮), onderdeel van [[Songjiang]], dat werd geregeerd door de [[Suzhou (Jiangsu)|Suzhou]]-[[prefectuur (China)|prefectuur]]. Onder de [[Tang-dynastie]] werd het een zelfstandige prefectuur, die vanaf de [[Song-dynastie]] Shanghai werd genoemd.

In 1553 werd een [[stadsmuur]] gebouwd, wat over het algemeen gezien wordt als het begin van de stad Shanghai. Gedurende de eerste [[Opiumoorlog]] in het begin van de 19e eeuw waren Engelse troepen aan de macht in Shanghai. Toen de oorlog in [[1842]] werd beëindigd met het [[Verdrag van Nanking]] werden enkele havensteden geopend voor internationale handel, waaronder de haven van Shanghai.

{{Afbeelding combi
| align    = left
| afb1     = Shanghai 1928 Bund Cenotaph.jpeg
| caption1 = De [[Bund (Sjanghai)|Bund]] in 1928
| afb2     = View of the Bund, Shanghai.JPG
| caption2 = De Bund in 2006
}}
{{Afbeelding combi
| align    = right
| afb1     = Shanghai Nanking Road 1930s.jpeg
| caption1 = [[Nanjing Road]] in de jaren 30
| afb2     = Shanghai-NanjingRd01-l.jpg
| caption2 = Nanjing Road in 2005
}}
In 1850 begon de [[Taiping-opstand]] en in 1853 werd Shanghai bezet door een [[Triade (misdaad)|triadengroep]] van rebellen die zichzelf het [[Kleinezwaardengenootschap]] noemde. De vele gevechten verwoestten de landelijke gebieden om de stad, maar de buitenlandse nederzettingen werden met rust gelaten. Veel Chinezen, voor wie het voorheen verboden was om in de buitenlandse nederzettingen te komen, vluchtten hiernaartoe. In 1854 werden nieuwe voorschriften uitgevaardigd die meer land beschikbaar maakten voor de Chinese bewoners. In hetzelfde jaar werd ook de eerste jaarlijkse bijeenkomst van de gemeenteraad van Shanghai gehouden, die werd opgericht om de buitenlandse nederzettingen te beheren. In 1863 werden de Britse en Amerikaanse nederzettingen samengevoegd tot de [[Internationale Concessie van Shanghai|Internationale Concessie]]. Tussen 1850 en 1900 steeg het bevolkingsaantal van de stad van circa 250.000 tot rond de 650.000.

De [[Eerste Chinees-Japanse Oorlog]] (1894-1895) om de macht in [[Korea]] werd afgesloten met het [[Verdrag van Shimonoseki]]. In dit verdrag werd China gedwongen de onafhankelijkheid van Korea te erkennen en enkele gebieden (waaronder [[Taiwan]]) af te staan aan [[Japan]]. Tevens betekende het de opkomst van Japan als een extra buitenlandse macht in Shanghai. Japan bouwde de eerste fabrieken in Shanghai en dit voorbeeld werd snel gevolgd door de andere aanwezige buitenlandse machten. Het betekende het begin van de [[industrialisatie]] van Shanghai.

Shanghai was inmiddels de belangrijkste financiële stad in het [[Verre Oosten]]. Onder bewind van de [[Kwomintang-China|Republiek China]] werd in 1927 de stad uitgeroepen tot "[[speciale stad]]" en in 1930 verheven tot [[stadsprovincie (China)|provincie]].

Op 28 januari 1932, tijdens het [[Shanghai-incident]], bombardeerde de Japanse marine de stad in een poging om studentendemonstraties de kop in te drukken, die als gevolg van het [[Mantsjoerije-incident]] en de daarop volgende bezetting van [[Mantsjoerije]] waren begonnen. Shanghai werd veroverd door Japan in de [[Slag om Shanghai]] van 1937 en bleef onder Japanse bezetting tot de overgave van Japan in 1945. Gedurende de [[Tweede Wereldoorlog]] was Shanghai een regionaal centrum voor vluchtelingen vanuit [[Europa (continent)|Europa]]. In die tijd was het ook de enige stad ter wereld die zonder voorwaarden was opengesteld voor [[Joden]].

In de eerste decennia van de 20e eeuw gaf het bevolkingscijfer van de stad een fenomenale groei te zien. In 1900 bedroeg de bevolking circa 650.000, maar in 1918 werd al de grens van 1 miljoen bereikt. In 1940 was de bevolking geëxplodeerd tot 3,6 miljoen. De woningbouw hield geen gelijke tred met deze groei, dus de leefomstandigheden van het grootste deel der bevolking waren erbarmelijk.

Op 27 mei 1949 kwam Shanghai onder het bestuur van de [[Chinese Communistische Partij]]. Shanghai en [[Peking]] waren de enige onder de Republiek China zelfstandige steden, die ook nu nog een zelfstandige status behielden. Andere steden kwamen weer onder het bestuur van de lokale provincie te vallen. In het hierop volgende decennium werden de grenzen van de districten en counties binnen Shanghai veelvuldig aangepast.

Na 1949 verplaatsten de meeste buitenlandse bedrijven hun kantoren naar [[Hongkong]], vanwege de communistische regering die nu aan de macht was gekomen. Gedurende de jaren 50 en 60 werd Shanghai een industrieel centrum en een links revolutionair bolwerk. Desondanks wist Shanghai gedurende deze tijd een hoge productiviteit en sociale stabiliteit te behouden. In de geschiedenis van de Volksrepubliek China heeft Shanghai bijna altijd de grootste bijdrage geleverd aan belastingen aan de staat. In het begin van de jaren 80 kwam 70-80% van de nationale belastingopbrengsten uit Shanghai. Dit had echter wel vérstrekkende gevolgen voor de economie van Shanghai doordat de hoge belastingdruk ten koste ging van kapitaalopbouw en onderhoud en investeringen aan de infrastructuur. In de zuidelijke provincie [[Guangdong]] werden gedurende de jaren 80 grootschalige hervormingen doorgevoerd. Door de grote financiële afhankelijkheid van China van Shanghai, werden pas in 1991 hervormingen in Shanghai gestart.

[[Bestand:2012 Pudong.jpg|thumb|Skyline van Pudong]]
Sinds lange tijd wordt Shanghai gezien als opstap naar posities binnen de centrale regering van de [[Volksrepubliek China]]. In de jaren 90 werd er vaak gesproken van de "[[Kliek van Shanghai]]", die onder meer de president van de Volksrepubliek China, [[Jiang Zemin]], en de premier [[Zhu Rongji]] omvatte. Jiang en Zhu waren eind jaren 80 beiden burgemeester en partijsecretaris van Shanghai geweest. Vanaf 1992 is Jiang Zemin gestart met hervormingen van het belastingbeleid van Shanghai. Door de sterk verlaagde belastingdruk werden vele binnenlandse en buitenlandse bedrijven aangetrokken tot de stad, waardoor Shanghai sterk is gegroeid als economisch centrum in Oost-Azië. Sindsdien kent de stad een economische groei van 9-15% per jaar.

Van 2 tot en met 11 oktober 2007 vonden de [[Special Olympics]] World Summer Games plaats in de stad. Hieraan hebben 7000 sporters met een verstandelijke beperking meegedaan. In 2008 is Shanghai bezig om de infrastructuur op allerlei punten te verbeteren, zoals een extra [[ringweg]], de aanleg van een uitgebreid [[metro van Shanghai|metronetwerk]] en verbeteringen aan het [[spoorweg|spoor]] en de [[haven]]s. Veel aandacht wordt gegeven aan de voorbereidingen voor de [[Expo 2010]] die in Shanghai plaatsvindt.

Ook werd besloten in het kader van stadsuitbreiding te kiezen voor het stichten van negen satellietsteden in het project [[One City, Nine Towns]], waarbij een op Nederland geënt stadsdeel ''Gaoqiao'' ([[Holland Village (Shanghai)]]) met kopieën van bekende gebouwen en waterwegen werd gebouwd.

== Geografie en klimaat ==
[[Bestand:ClimateShanghaiChina.PNG|thumb|Gemiddelde temperatuur (rood) en neerslag (blauw) in Shanghai]]
Shanghai ligt aan de [[Oost-Chinese Zee]] (deel van de [[Grote Oceaan]]), en is in tweeën gesplitst door de [[Huangpu-rivier]], die onderdeel uitmaakt van de [[rivierdelta]] van de [[Jangtsekiang]]. Ten westen van de rivier ligt [[Puxi]], waar het oude centrum ligt, en ten oosten van de rivier is een nieuw modern financieel centrum opgezet in [[Pudong]].

Shanghai heeft een [[vochtig subtropisch klimaat]] (''Cfa'' volgens de [[klimaatclassificatie van Köppen]]). Het weer in Shanghai kent vier duidelijk te onderscheiden [[seizoen]]en. In de winter kan de temperatuur tijdens frisse winden uit Siberië onder het vriespunt komen en gemiddeld valt er op een of twee dagen per jaar sneeuw. De zomers zijn warm en vochtig met gemiddeld 8.7 dagen per jaar die boven de 35&nbsp;°C uitkomen. Over het algemeen worden de lente en herfst gezien als de beste periode om Shanghai te bezoeken; het is dan warm maar niet zo heet als gedurende de zomermaanden. Vanaf midden juni tot eind juli is er een regenperiode; hevige regenbuien zijn in deze periode niet ongebruikelijk.

=== Aangrenzende provincies ===
{{Tabel windroos
| titel= Aangrenzende provincies
| NW= [[Jiangsu]]
| N= 
| NO=
| W= 
| O= 
| ZW= [[Zhejiang]]
| Z= 
| ZO= 
}}

== Bestuurlijke indeling ==
{{Zie hoofdartikel|Bestuurlijke indeling van Shanghai}}
[[Bestand:Shanghai night bund skyscrapers.jpg|thumb|De [[Bund (Sjanghai)|Bund]] met wolkenkrabbers]]
[[Bestand:Shanghai yuyuan gardensJPG.jpg|thumb|Yuyuan-tuinen]]
Shanghai is opgedeeld in 18 [[stadsdelen]], waarvan één [[arrondissement (China)|county]] en 17 [[district (China)|districten]].

[[Puxi]] is het oude deel van de stad, ten westen van de [[Huangpu-rivier]]. Dit stuk is opgedeeld in 9 districten, die in verhouding met de andere districten erg klein zijn:

{| class="wikitable" width="40%"
|-
| [[Huangpu (district)|Huangpu]] (黄浦区; Huángpǔ Qū)
|-
| [[Luwan (district)|Luwan]] (卢湾区; Lúwān Qū)
|-
| [[Xuhui (district)|Xuhui]] (徐汇区; Xúhuì Qū)
|-
| [[Changning (district)|Changning]] (长宁区; Chángníng Qū)
|-
| [[Jing'an (district)|Jing'an]] (静安区; Jìng'ān Qū)
|-
| [[Putuo (district)|Putuo]] (普陀区; Pǔtuó Qū)
|-
| [[Zhabei (district)|Zhabei]] (闸北区; Zháběi Qū)
|-
| [[Hongkou (district)|Hongkou]] (虹口区; Hóngkǒu Qū)
|-
| [[Yangpu (district)|Yangpu]] (杨浦区; Yángpǔ Qū)
|}

Het nieuwe stedelijke gebied ten oosten van de rivier wordt [[Pudong]] genoemd en wordt bestuurd door:
* Nieuw District [[Pudong]] (浦东新区; Pǔdōng Xīn Qū)

Tot 1992 was dit een landelijk gebied en heette toen nog Chuansha County. Sinds de economische hervormingen in het begin van de jaren 90 zijn hier verschillende deelgebieden gesticht die financiële voordelen bieden voor daar gevestigde bedrijven. Het voormalige district Nanhui (南汇区; Nánhuì Qū) (Nanhui County tot en met [[2001]]) werd aan Pudong gehecht.

De overige zeven districten behoren tot het buitengebied van Shanghai. Hierin bevinden zich verschillende dorpen en landelijke gebieden.

{| class="wikitable" width="60%"
|-
| [[Baoshan (district)|Baoshan]] (宝山区 Bǎoshān Qū) || welke de twee kleinere eilanden bestuurt — Baoshan County tot en met [[1988]]
|-
| [[Minhang (district)|Minhang]] (闵行区; Mǐnháng Qū)|| Shanghai County tot en met [[1992]]
|-
|[[Jiading (district)|Jiading]] (嘉定区; Jiādìng Qū) || Jiading County tot en met [[1992]]
|-
|[[Jinshan (district)|Jinshan]] (金山区; Jīnshān Qū) || Jinshan County tot en met [[1997]]
|-
|[[Songjiang (district)|Songjiang]] (松江区; Sōngjiāng Qū) || Songjiang County tot en met [[1998]]
|-
|[[Qingpu (district)|Qingpu]] (青浦区; Qīngpǔ Qū)|| Qingpu County tot en met [[1999]]
|-
|[[Fengxian (district)|Fengxian]] (奉贤区; Fèngxián Qū)|| Fengxian County tot en met [[2001]]
|}

Chongming-eiland wordt beheerd door de enige county in Shanghai en het op een na grootste eiland van China na [[Hainan]].

* [[Chongming]] County (崇明县; Chóngmíng Xiàn)

Sinds 2003 zijn de verschillende stadsdelen nog verder opgedeeld in 221 dorpsdelen, welke op hun beurt weer zijn opgedeeld in 3.393 buurtschappen.

== Bevolking ==
[[Bestand:City God Temple.jpg|thumb|De [[Chenghuangtempel van Shanghai|Chengguangtempel]], een [[taoïsme|taoïstische]] tempel in de historische binnenstad]]

=== Demografie ===
Volgens de [[volkstelling]] in 2000 bestond de populatie van Shanghai op dat moment uit 16,738 miljoen personen, inclusief migranten. Sinds de volkstelling in 1990 was de bevolking gestegen met 3,396 miljoen. Van de bevolking was 51,4% mannelijk en 48,6% vrouwelijk. 12,2% was jonger dan 15 jaar, 76,3% viel in het bereik van 15 tot en met 65 jaar, en 11,5% was ouder dan 65. 5,4% van de inwoners was [[analfabeet]].

In 2003 was de officieel geregistreerde bevolking 13,43 miljoen, maar meer dan 5 miljoen mensen wonen en werken ongeregistreerd in Shanghai. Van die 5 miljoen behoren 4 miljoen tot de tijdelijke migrantenbevolking die voornamelijk laaggeschoold werk doet. In 2003 was de gemiddelde levensverwachting 79,80 jaar (77,78 jaar voor de mannelijke bevolking en 81,81 jaar voor de vrouwelijke). De stad telt in 2018 naar schatting 20 miljoen inwoners, agglomeratie 26 miljoen.

=== Taal ===
De officiële taal van Shanghai is het [[Standaardmandarijn]] zoals in heel [[Volksrepubliek China|China]]. Niettemin is de taal die in de delta van de [[Jangtsekiang]], in de regio Huadong (华东) die de provincies [[Jiangsu]], [[Zhejiang]] en een deel van [[Anhui]] omvat, wordt gesproken, het [[Wu (taal)|Wu]]. In Shanghai en omstreken wordt het [[Shanghainees]] dialect van Wu gesproken.

De campagnes ter bevordering van het Mandarijn en het onderwijs exclusief in het Mandarijn hebben ervoor gezorgd dat het gebruik van het dialect achteruit is gegaan; het wordt echter nog steeds algemeen gebruikt in informele omgang. Er komt echter langzaam ook een muziekstroming in het Shanghainees op gang wat de taal weer populairder maakt onder jongeren.

== Economie ==
[[Bestand:Shanghaistockexchange.jpg|thumb|De [[Shanghai Stock Exchange]]]]
Shanghai is het handelscentrum en financiële centrum van China. Dit kwam tot stand na de economische hervormingen van 1992 en een decennium later dan in veel van de Zuid-Chinese provincies. Voor deze hervormingen moest Shanghai veel belasting betalen aan de centrale regering; gemiddeld kwam zelfs 70% van het nationale belastinggeld uit Shanghai. Vanaf 1992 werd dit verlaagd tot 20-25%. Tegenwoordig behoort Shanghai tot de grootste en meest ontwikkelde steden in China.

Shanghai en Hongkong wilden in 2008 beide het economische centrum van China worden. Hongkong had in 2003 een [[bruto nationaal product|BNP]] van ¥46&nbsp;586 (ong. US$5&nbsp;620) per hoofd van de bevolking en nam daarmee een 13e plek in. Hongkong heeft als voordelen het sterkere wettelijk systeem en meer expertise in het bankwezen en de dienstensector. Shanghai heeft daartegenover voordelen van zijn sterkere banden met het Chinese binnenland en de centrale regering, en heeft een sterkere basis op het gebied van productie en technologie.

Sinds Hongkong in 1997 is overgedragen aan China heeft Shanghai zijn rol in de financiële sector en het bankwezen vergroot en hebben vele bedrijven hun hoofdkwartier naar de stad verplaatst. Hierdoor is de vraag naar een hoogopgeleide beroepsbevolking sterk gestegen. De economie van Shanghai groeit gestaag, met zo'n 11% per jaar.

== Cultuur ==
[[Bestand:Shanghai Museum Night.jpg|thumb|Het [[Shanghai-museum]]]]

=== Architectuur ===
Net als vele andere steden in China wordt er sinds de jaren 90 enorm veel gebouwd in Shanghai. De hedendaagse [[architectuur]] in Shanghai staat bekend om zijn moderne stijl die zowel Chinese als westerse onderdelen combineert. Enkele bekende [[wolkenkrabber]]s die in Shanghai staan zijn onder andere [[Oriental Pearl Tower]], het [[Shanghai World Financial Center]] en de [[Jin Mao Tower]]. Sinds 2015 is hier de [[Shanghai Tower]] bijgekomen, op moment van schrijven (november 2017) het een na hoogste gebouw van de wereld na de [[Burj Khalifa]] in Dubai.

De [[Sint-Ignatiuskathedraal]] werd tussen 1905 en 1910 gebouwd door Franse [[jezuïeten]].

=== Kunst ===
[[Bestand:Renxiong wan04s.jpg|thumb|upright|十萬圖之四 (''nr. 4 van honderdduizend scènes'') door [[Ren Xiong]], een pionier van de [[Shanghai-school]] (海上畫派) van Chinese kunst, c. 1850.]]
De [[Shanghai-school]] was een belangrijke Chinese school van traditionele kunsten tijdens de [[Qing-dynastie]] en de twintigste eeuw. Onder de meesters van deze school ontwikkelde de traditionele Chinese kunst de moderne stijl van de [[Chinese schilderkunst]]. De Shanghai-school daagde de elitaire traditie van Chinese kunst uit en brak hiermee,<ref>[http://www.chinaonlinemuseum.com/art.php Chinese Art Galliries reference]</ref> waarbij wel eerbied werd getoond voor het technische kunnen van de oude meesters en tevens de bestaande traditionele technieken werden verbeterd. Bekende leden van deze school zijn [[Qi Baishi]], [[Ren Xiong]], [[Ren Yi]], [[Zhao Zhiqian]], [[Wu Changshuo]], [[Sha Menghai]], [[Pan Tianshou]], [[Fu Baoshi]] en [[Wang Zhen (schilder)|Wang Zhen]].

De [[Songjiang-school]] (淞江派) was een kleine school tijdens de [[Ming-dynastie]]. Deze wordt algemeen beschouwd als een verdere ontwikkeling van de [[Wu-school]] (of Wumen-school) in het toenmalige culturele centrum van de regio [[Suzhou (Jiangsu)|Suzhou]]. De [[Huating-school]] (华亭派) was een andere belangrijke kunstschool tijdens de midden tot late Ming-dynastie. De belangrijkste resultaten van deze school lagen in de traditionele Chinese schilderkunst, de kalligrafie en de poëzie.

=== Musea ===
* Het [[Propaganda Poster Art Centre]], waar posters uit het tijdperk van [[Mao Zedong|Mao]] tentoongesteld zijn.
* Het [[Shanghai-museum]], gewijd aan oude Chinese kunstschatten.
* Het [[Shanghai-kunstmuseum]].
* Het [[Shanghai-natuurhistorische museum]].
* Het [[Shanghai-spoorwegmuseum]].
* Het [[Shanghai-automobielmuseum]].
* Het [[C.Y. Tung maritieme museum]].
* Het [[Shanghai Science & Technology Museum]].

=== Attractieparken ===
In 2016 opende het [[Shanghai Disney Resort]], het zesde [[Walt Disney Parks and Resorts|pretparkresort van Disney]] ter wereld en het tweede in de Volksrepubliek China.

=== Media ===
==== Kranten ====
Onder meer de volgende kranten verschijnen in Shanghai:
*''[[Jiefang Daily]]'' (Chinees: 解放日报; Pinyin: Jiěfàng Rìbào) is het dagblad van de Shanghai Comité van de [[Communistische Partij van China]] (dagelijks ongeveer 700.000 exemplaren)
*''[[Oriental Sports Daily]]''
*''[[Shanghai Daily]]'' (dagelijks)
*''[[Shanghai Star]]'' (wekelijks)
*''[[Xinmin Evening News]]''
*''[[Wen Hui Bao]]'' (dagelijks)
*''[[Wenhui Book Review]]'' (wekelijks)

== Verkeer en vervoer ==
Het [[openbaar vervoer]] is in Shanghai in vergelijking met andere steden in China goed georganiseerd. De straten zijn er zuiver en er is weinig [[luchtvervuiling]].{{Bron?||2011|10|08}} Shanghai heeft meer dan duizend buslijnen, waarbij ook nog [[trolleybus]]sen worden ingezet. Verder rijden in Shanghai vele duizenden [[fiets]]en en [[Taxi (vervoer)|taxi's]].

=== Wegennet ===
[[Bestand:Hangzhou Bay Bridge ABA 1360 AK1.jpg|thumb|De Hangzhoubaai-brug]]

Behalve aan de metro wordt er ook gebouwd aan het uitbreiden van het [[Infrastructuur|wegennet]] van Shanghai. De stad heeft nu twee [[ringweg]]en, en een aantal verbindingswegen tussen deze twee ringwegen. Deze hoofdwegen hebben voor het grootste deel twee verdiepingen. In 2008 is een derde ringweg halverwege tussen de twee bestaande wegen aangelegd. De verwachting was dat hiervoor zo'n 4000 gezinnen moesten  verhuizen, die daarvoor compensatie zouden krijgen in de vorm van geld, of een nieuwe woning in een vergelijkbaar gebied. Tevens wordt de binnenste ringweg verbreed van twee banen naar drie banen per rijrichting en zijn er plannen om een snelweg te bouwen naar het eiland [[Chongming]].

Ongebruikelijk voor Chinese steden is dat de snelwegen in en om Shanghai ook allemaal een nummer hebben. Volgens de normale Chinese naamvoering wordt een snelweg genoemd naar de twee steden die door deze snelweg worden verbonden. De regering van Shanghai heeft deze nummering ingevoerd naar voorbeeld van westerse landen en wilde eigenlijk de Chinese naamvoering geheel afschaffen. Na protest vanuit de bevolking is echter een dubbele naamvoering ingevoerd. De binnenste ringweg heet A10, de buitenste ringweg A20, verbindingssnelwegen naar andere steden zijn opvolgend genummerd met de klok mee.

In Shanghai begint de [[Nationale wegen in China|nationale weg]] [[China National Highway 318|G318]] naar [[Dram (Tibet)|Dram]] in [[Tibetaanse Autonome Regio|Tibet]], op de grens met [[Nepal]].

Vanaf Shanghai naar Yangshan is er een verbinding door een 31 kilometer lange 6-baans, de [[Donghai-brug]] of Oostzeebrug. De brug is in een S-vorm gebouwd, wat volgens de ontwerpers gedaan is om de rijveiligheid te verhogen bij [[Tropische cycloon|tyfoon]]s en hoge golven.{{Bron?||2011|10|08}}

Tevens is in mei 2008 na vijf jaar de bouw van de [[Hangzhoubaai-brug]] naar [[Ningbo]] voltooid. Deze 36&nbsp;km lange brug is de langste brug ter wereld over een oceaan. Zij verkort de afstand tussen Shanghai en Ningbo van 400 naar 80&nbsp;km.

=== Stads- en streekvervoer ===
{{Zie hoofdartikel|Metro van Shanghai}}
[[Bestand:A maglev train coming out, Pudong International Airport, Shanghai.jpg|thumb|Een Maglev bij luchthaven Shanghai Pudong]]

De eerste metro van Shanghai vertrok in 1995, anno januari 2010 had de metro van Shanghai elf lijnen die ruim drie miljoen passagiers per dag vervoerden. Volgens het plan van de regering zal het metro stelsel in 2020 uitgebreid zijn naar 16 lijnen. Uitbreiding van het openbaarvervoersnet is ook hard nodig, want zowel de bussen als de metro's zitten tijdens de piektijden bomvol.

Vanaf de luchthaven in Pudong loopt de eerste en enige [[magneetzweeftrein]], of Maglev, ter wereld die in commercieel gebruik is. Deze is aangelegd door [[Transrapid]], een Duitse onderneming, en in 2002 in gebruik genomen. De lijn loopt tot aan het metrostation [[Longyang Road]] en doet minder dan acht minuten over dit stuk van 30 kilometer. De topsnelheid ligt rond de 430&nbsp;km per uur. De Maglev is vooral een prestigeproject waar geen winst mee wordt gemaakt.

=== Spoorwegen ===
[[Bestand:Shanghai Railway Station 02.jpg|thumb|Station Shanghai]]

In Shanghai liggen verschillende soorten [[spoorweg]]en, waaronder de [[hogesnelheidslijn]]en [[hogesnelheidslijn Peking-Shanghai|Peking-Shanghai]], [[Hogesnelheidslijn Shanghai-Chengdu|Shanghai-Chengdu]], [[Hogesnelheidslijn Shanghai-Kunming|Shanghai-Kunming]] en Shanghai-Shenzhen en de normale spoorlijnen [[Peking]]-Shanghai, 京沪线 of Jing Hu Spoorlijn, Shanghai-[[Hangzhou]], 沪杭线 of Hu Hang Spoorlijn, Shanghai-[[Nanking]], 滬寧城際高速鐵路 of Hu Ning Spoorlijn, en Xiaoshan-Ningbo, 萧甬线 of Xiao Yong Spoorlijn. De stad heeft vier belangrijke treinstations, [[station Shanghai]], [[station Shanghai-Zuid]], [[station Shanghai-West]] en [[station Shanghai Hongqiao]].

=== Vliegvelden ===
Shanghai heeft twee [[vliegveld]]en. De voormalige Internationale [[Luchthaven Shanghai Hongqiao]] wordt voornamelijk gebruikt voor vluchten binnen China. Er wordt nog een beperkt aantal internationale vluchten uitgevoerd. Shanghai Hongqiao ligt relatief dicht bij het stadscentrum, waardoor het voor zakenreizigers aantrekkelijk is. Hetzelfde geldt voor Tokyo Haneda Airport en Seoul Gimpo Airport, waar de internationale vluchten vanaf Hongqiao naartoe gaan.

Dichter bij de kust is in [[Pudong]] de nieuwe internationale [[Luchthaven Shanghai Pudong]] aangelegd. Vele internationale luchtvaartmaatschappijen verbinden dit vliegveld met bestemmingen over de gehele wereld. De luchthaven groeit zeer snel en heeft momenteel een overcapaciteit. Het vliegveld heeft momenteel drie startbanen, dit zullen er in totaal vijf worden. Twee van de vier geplande terminals zijn reeds gebouwd en in gebruik.

=== Haven ===
{{Zie hoofdartikel|Haven van Shanghai}}
[[Bestand:Yangshan-Port-Containers.jpg|thumb|Een deel van de Yangshan Containerterminal]]

In de haven van Shanghai wordt het grootste aantal [[Container (kist)|containers]] overgeslagen. Globaal gezien is het sinds [[2004]] de [[Lijst van drukste zeehavens naar totale cargo-tonnage|grootste zeehaven ter wereld]] met in 2007 ruim 550 miljoen ton goederenoverslag, gevolgd door de havens van Singapore en Ningbo.

== Universiteiten ==
* De [[Jiaotong-universiteit van Shanghai]] (上海交通大学)
* De [[East China Normal University]] (华东师范大学)
* De [[Fudan-universiteit]] (复旦大学)
* De [[Universiteit van vreemde talen van Shanghai]] (上海外国语大学)
* De [[Tongji-universiteit]] (同济大学)
* De [[China Europe International Business School]] (CEIBS) (中欧国际工商学院)

== Sport ==
Het [[Shanghai International Circuit]] is het bekendste circuit van China. Sinds 2004 wordt er de [[Grand Prix Formule 1 van China]] georganiseerd. Tussen 2005 en 2008 reden motorcoureurs er voor de [[Grand Prix-wegrace van China]]. 

De [[Shanghai Golden Grand Prix]] is een belangrijke internationale atletiekwedstrijd dat onderdeel is van de [[IAAF Diamond League]]. Voor deze wedstrijd wordt gebruik gemaakt van het [[Shanghaistadion]]. 

Jaarlijks tennissen in het najaar heren voor het [[ATP-toernooi van Shanghai]]. Dit prestigieuze toernooi op [[hardcourt]] wordt gespeeld in de [[Qizhong Forest Sports City Arena]].

[[Shanghai Greenland Shenhua]] is de belangrijkste voetbalclub van Shanghai en speelt haar wedstrijden in het [[Hongkoustadion]]. Andere voetbalclubs uit Shanghai zijn [[Shanghai Shenxin]] en [[Shanghai SIPG]].

== Stedenbanden ==
{| class="wikitable sortable"
! Land !! Plaats !! Sinds
|-
| {{YE}} || [[Aden (stad)|Aden]] || 1995
|-
| {{DK}} || [[Århus (provincie)]] || 2003
|-
| {{EG}} || [[Alexandrië]] || 1992
|-
| {{DZ}} || [[Algiers]] || 2003
|-
| {{BE}} || [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] || 1984
|-
| {{ES}} || [[Barcelona (Spanje)|Barcelona]] || 2001
|-
| {{CH}} || [[Bazel (Zwitserland)|Bazel]] || 2007
|-
| {{SE}} || [[Borås (stad)|Borås]] || 2007
|-
| {{SK}} || [[Bratislava (regio)]] || 2003
|-
| {{KR}} || [[Busan]] || 1993
|-
| {{MA}} || [[Casablanca (stad)|Casablanca]] || 1986
|-
| {{TH}} || [[Chiang Mai (stad)|Chiang Mai]] || 2000
|-
| {{US}} || [[Chicago]] || 1985
|-
| {{LK}} || [[Colombo (Sri Lanka)|Colombo]] || 2003
|-
| {{RO}} || [[Constanța (stad)|Constanța]] || 2002
|-
| {{IE}} || [[Cork (stad)|Cork]] || 2005
|-
| {{AE}} || [[Dubai (stad)|Dubai]] || 2000
|-
| {{NZ}} || [[Dunedin]] || 1994
|-
| {{FI}} || [[Espoo]] || 1998
|-
| {{PL}} || [[Gdańsk]] || 1985
|-
| {{SE}} || [[Göteborg (stad)|Göteborg]] || 1986
|-
| {{EC}} || [[Guayaquil]] || 2001
|-
| {{IL}} || [[Haifa]] || 1994
|-
| {{DE}} || [[Hamburg]] || 1986
|-
| {{KP}} || [[Hamhung]] || 1982
|-
| {{NZ}} || [[Hauraki District]] || 2003
|-
| {{VN}} || [[Ho Chi Minhstad]] || 1990
|-
| {{TR}} || [[Istanboel]] || 1989
|-
| {{MX}} || [[Jalisco]] || 1998
|-
| {{PK}} || [[Karachi]] || 1984
|-
| {{ZA}} || [[KwaZulu Natal]] || 2001
|-
| {{CY}} || [[Lefkosia]] || 2004
|-
| {{GB}} || [[Liverpool]] || 1999
|-
| {{GB}} || [[Londen]] || 1996
|-
| {{BR}} || [[Manaus (gemeente)|Manaus]] || 2009
|-
| {{PH}} || [[Manilla]] || 1983
|-
| {{MZ}} || [[Maputo (stad)|Maputo]] || 1999
|-
| {{FR}} || [[Marseille]] || 1987
|-
| {{IT}} || [[Milaan (stad)|Milaan]] || 1979
|-
| {{CA}} || [[Montreal (Canada)|Montreal]] || 1985
|-
| {{JP}} || [[Nagasaki (prefectuur)]] || 1986
|-
| {{JP}} || [[Osaka (stad)|Osaka]] || 1974
|-
| {{JP}} || [[Osaka (prefectuur)]] || 1980
|-
| {{NO}} || [[Oslo]] || 2001
|-
| {{GR}} || [[Piraeus (stad)|Piraeus]] || 1985
|-
| {{PT}} || [[Porto (stad)|Porto]] || 1995
|-
| {{VU}} || [[Port Vila]] || 1994
|-
| {{AR}} || [[Rosario (Santa Fe)|Rosario]] || 1997
|-
| {{NL}} || [[Rotterdam]] || 1979
|-
| {{AT}} || [[Salzburg (stad)|Salzburg]] || 2004
|-
| {{US}} || [[San Francisco]] || 1979
|-
| {{CU}} || [[Santiago de Cuba (stad)|Santiago de Cuba]] || 1996
|-
| {{BA}} || [[Sarajevo]] || 2008
|-
| {{BR}} || [[São Paulo (stad)|São Paulo]] || 1988
|-
| {{RU}} || [[Sint-Petersburg]] || 1988
|-
| {{UZ}} || [[Tasjkent]] || 1994
|-
| {{CL}} || [[Valparaíso (stad)|Valparaíso]] || 2001
|-
| {{NA}} || [[Windhoek]] || 1995
|-
| {{US}} || [[Winston-Salem]] || 2006
|-
| {{JP}} || [[Yokohama (stad)|Yokohama]] || 1973
|-
| {{HR}} || [[Zagreb]] || 1980
|}

Voor het culturele jaar van [[Volksrepubliek China|China]] in [[Frankrijk]] is Shanghai verbroederd met [[Rijsel]].

== Personen uit Shanghai ==
=== Geboren ===
<!-- RANGSCHIKKING NAAR GEBOORTEJAAR -->
* [[Zhu Qinglai]] (1882), Taiwanees politicus
* [[Soong Ai-ling]] (1890-1973), secretaresse van president Sun Yat-sen van China, dochter van [[Charles Soong]]
* [[Soong Ching-ling]] (1893-1981), vrouw van [[Sun Yat-sen]] en erevoorzitter van de Chinese Volksrepubliek vanaf 1949, dochter van Charles Soong
* [[Tse-Ven Soong]] (1894-1971) een Chinees zakenman, zoon van Charles Soong
* [[Song Meiling]] (1897-2003), vooral bekend als de presidentsvrouw van [[Chiang Kai-shek]], dochter van [Charles Soong
* [[Ignatius Kung Pin-Mei]] (1901-2000), een katholiek bisschop
* [[Chien-Shiung Wu]] (1912-1997), natuurkundige, gespecialiseerd in radioactiviteit
* Terence Young (1915-1994), Brits filmregisseur
* [[Edmond H. Fischer]] (1920), Zwitsers-Amerikaans [[biochemie|biochemicus]] en [[Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde|Nobelprijswinnaar]] (1992)
* [[Tsung-Dao Lee]] (1926), Amerikaans natuurkundige en [[Nobelprijs voor Natuurkunde|Nobelprijswinnaar]] (1957)
* [[Henry O]] (1927), acteur
* [[Edward Judd]] (1932-2009), Brits toneelspeelster
* [[Joseph Zen Ze-Kiun]] (1932), Chinees [[Kardinaal (geestelijke)|kardinaal]] en [[bisschop]].
* [[Charles Kao]] (1933-2018), wetenschapper en [[Nobelprijs voor Natuurkunde|Nobelprijswinnaar]] (2009)
* [[Ingrid Noll]], Duits schrijfster
* [[Nina Wang]] (1937-2007), ondernemer
* [[Peter Raven]] (1936), botanicus, directeur van de Missouri Botanical Garden
* [[Serge Ermoll]] (1943), Australisch jazzpianist
* [[Shannon Lucid]] (1943), Amerikaanse astronaute
* [[Stephan Sulke]] (1943), Zwitsers zanger
* [[Liang Shaoji]] (1945), conceptueel kunstenaar
* [[Cheng Pei-pei]] (1946), actrice
* [[Thierry Jordan|Thierry Romain Camille Jordan]] (1948), Frans geestelijke en sinds 1999 [[aartsbisschop]] van [[Aartsbisdom Reims|Reims]]
* [[Xue Hanqin]] (1955), diplomaat, hoogleraar en rechter
* [[Wong Kar-Wai]] (1958), filmregisseur
* [[Joan Chen]] (1961), actrice en filmregisseur
* [[Zhenli Ye Gon]] (1963), een farmaceuticus en zakenman
* [[Zhu Jianhua]] (1963), hoogspringer
* [[Wang Xiaoshuai]] (1966), acteur en filmregisseur
* [[Mian Mian]] (1970), schrijfster
* [[Le Jingyi]] (1975), zwemster en olympisch kampioene (1996)
* [[Yue Tao]] (1976), Chinees-Nederlands schrijfster
* [[Yao Ming]] (1980), basketballer
* [[Ji Sun]] (1982), voetbalspeler
* [[Xiang Sun]] (1982), voetbalspeler
* [[Li Jun Li]] (1983), tot Amerikaanse geneutraliseerde actrice
* [[Liu Xiang (atleet)|Liu Xiang]] (1983), atleet
* [[Xu Gang]] (1984), wielrenner
* [[Jing Lusi]] (1985), Chinees-Brits actrice 
* [[Wu Minxia]] (1985), schoonspringster
* [[Ji Liping]] (1988), zwemster
* [[Lu Ying]] (1989), zwemster
* [[Dai Jun]] (1992), zwemmer
* [[Jiang Haiqi]] (1992), zwemmer
* [[Tang Yi]] (1993), zwemster

=== Gestorven ===
* [[Ai Xia]] (1912-1934), actrice
* [[Zhou Xuan]] (1918-1957), zangeres en actrice

== Externe link ==
{{Commonsklein|Shanghai}}
* {{zh}} [http://www.shanghai.gov.cn/ Officiële website] van de Shanghaise overheid
* {{en}} [http://www.travelchinaguide.com/cityguides/shanghai.htm Shanghai]
* {{en}} [http://www.lonelyplanet.com/china/shanghai Shanghai]
* {{en}} [http://www.google.com/webhp?hl=en&tab=lw#q=shanghai&hl=en&site=webhp&prmd=imvnsul&source=univ&tbm=nws&tbo=u&sa=X&ei=6w4QT6_qFM2gOqTe9Z8D&sqi=2&ved=0CGwQqAI&bav=on.2,or.r_gc.r_pw.,cf.osb&fp=1ca88e7427c11ef1&biw=853&bih=600 Shanghai nieuws]

{{Appendix}}
{{Navigatie stadsprovincie Shanghai}}
{{Navigatie bestuurlijke indeling China}}
{{Coor title dms|31|12|0|N|121|26|0|E|type:city(13355925)_region:CN-31}}

[[Categorie:Stad in China]]
[[Categorie:Oud-Chinese stad]]
[[Categorie:Shanghai| ]]