Brontekst bekijken van Rotterdam (gemeente)

{{Zie artikel|Dit artikel gaat over de gemeente Rotterdam. Voor de stad Rotterdam: zie [[Rotterdam]]; voor andere betekenissen: zie [[Rotterdam (doorverwijspagina)]].}}
{{wrapper}}
|
{{Infobox gemeente Nederland
 | naam = Rotterdam
 | bestandsnaam vlag = Flag Rotterdam.png
 | bestandsnaam wapen = Arms Rotterdam.png
 | locatie = LocatieRotterdam
 | altkaart = [[Bestand:LocatieRotterdam-2010.png|255px]]
 | provincie = Zuid-Holland
 | burgemeester = [[Ahmed Aboutaleb]] ([[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]])
 | hoofdplaats = [[Rotterdam]]
 | coordinaten = {{coor dm|51|57|N|4|25|E|type:city(3600)|NB|OL}}
 | verkeersader = {{Pictogram weg Nederland A-weg|4}} {{Pictogram weg Nederland A-weg|13}} {{Pictogram weg Nederland A-weg|15}} {{Pictogram weg Nederland A-weg|16}} {{Pictogram weg Nederland A-weg|20}} {{Pictogram weg Nederland A-weg|29}} [[Spoorlijn Amsterdam - Rotterdam (Oude Lijn)|NS Oude Lijn]], [[Rotterdamse metro|metrolijnen]]: [[Lijn A (metro van Rotterdam)|A]], [[Lijn B (metro van Rotterdam)|B]], [[Lijn C (metro van Rotterdam)|C]], [[Lijn D (metro van Rotterdam)|D]], [[Lijn E (metro van Rotterdam)|E]]
 | netnummer = 010, Hoek van Holland 0174, Rozenburg 0181
 | CBS=0599
 | postcode = 3000-3099, 3181
 | website = [http://www.rotterdam.nl www.rotterdam.nl]
 | bestuur=[[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]], [[Democraten 66|D66]], [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]], [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]
 | partijen=[[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]]<br />[[Leefbaar Rotterdam]]<br />[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]<br />[[Democraten 66|D66]]<br />[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]<br />[[GroenLinks|GL]]<br />[[Socialistische Partij (Nederland)|SP]]<br />[[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]]/[[ChristenUnie|CU]]|zetels='''45'''<br />14<br />14<br />4<br />4<br />3<br />3<br />2<br />1
}}
|-
|
[[Bestand:Rotterdamse wijken.PNG|350px|thumb|Wijken en buurten]]
|}
'''Rotterdam''' is een grootstedelijke [[gemeente (bestuur)|gemeente]] in de [[Nederland]]se [[provincie]] [[Zuid-Holland]] en telt {{Statistiek gemeente Nederland inwoners|0599}} inwoners ({{Statistiek gemeente Nederland inwoners|TXT=Year}}, bron: [[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]]) op een oppervlakte van 319,35&nbsp;km² (waarvan meer dan een derde water). Hiermee is de gemeente op [[Amsterdam]] na qua inwonertal de grootste gemeente van Nederland. Wel heeft Rotterdam het grootste oppervlak van de Nederlandse grote gemeenten. Zie ook: [[Lijst van grootste gemeenten in Nederland]]. De gemeente maakt onderdeel uit van het samenwerkingsverband [[Stadsregio Rotterdam]].

==Deelgemeenten en wijken==
===Huidige indeling===
De gemeente bestaat uit 14 [[Deelgemeente (Nederland)|deelgemeenten]].
<ref>[http://www.deelgemeenten.rotterdam.nl/smartsite352764.dws Deelgemeenten Rotterdam], gemeente Rotterdam</ref>

*'''[[Rotterdam Centrum]]''':
::[[Cool (wijk)|Cool]], [[Dijkzigt (wijk)|Dijkzigt]], [[Oude Westen]], [[Scheepvaartkwartier]], [[Stadsdriehoek]], [[C.S. kwartier]]

*'''[[Charlois]]''':
::[[Carnisserbuurt|Carnisse]], [[Heijplaat]], [[Oud-Charlois]], [[Pendrecht]], [[Tarwewijk]], [[Wielewaal (Rotterdam)|Wielewaal]], [[Zuidwijk]], [[Winkelcentrum Zuidplein|Zuidplein]]

*'''[[Delfshaven (deelgemeente)|Delfshaven]]''':
::[[Bospolder/Tussendijken]], [[Delfshaven/Schiemond]], [[Middelland]], [[Nieuwe Westen]], [[Spangen (Rotterdam)|Spangen]], [[Witte Dorp (Rotterdam)|het Witte Dorp]], [[Oud-Mathenesse]]

*'''[[Feijenoord]]''':
::[[Afrikaanderwijk]], [[Bloemhof (Rotterdam)|Bloemhof]], [[Feijenoord (wijk)|Feijenoord]], [[Hillesluis (wijk)|Hillesluis]], [[Katendrecht]], [[Noordereiland (Rotterdam)|Noordereiland]], [[Vreewijk (Rotterdam)|Vreewijk]], [[Kop van Zuid]]

*'''[[Hillegersberg-Schiebroek]]''':
::[[Hillegersberg]], [[110-Morgen|Honderd en Tien Morgen]], [[Kleiwegkwartier]], [[Molenlaankwartier]], [[Nieuw Terbregge]], [[Schiebroek]], [[Terbregge]]

*'''[[Hoek van Holland (deelgemeente)|Hoek van Holland]]''':
::[[Hoek van Holland]], [[Oude Hoek]]

*'''[[Hoogvliet (deelgemeente)|Hoogvliet]]''':
::[[Boomgaardshoek]], [[Meeuwenplaat]], [[Middengebied (Hoogvliet)|Middengebied]], [[Nieuw Engeland (Hoogvliet)|Nieuw Engeland]], [[Oudeland (Hoogvliet)|Oudeland]], [[Tussenwater (metrostation)|Tussenwater]], [[Westpunt (Rotterdam)|Westpunt]], [[Zalmplaat]]

*'''[[IJsselmonde (deelgemeente)|IJsselmonde]]''':
::[[Beverwaard]], [[De Veranda]], [[Groenenhagen-Tuinenhoven]], [[Hordijkerveld]], [[Kreekhuizen]], [[Lombardijen]], [[Oud-IJsselmonde]], [[Reyeroord]], [[Sportdorp (Rotterdam)|Sportdorp]], [[Zomerland]]

*'''[[Kralingen-Crooswijk]]''':
::[[Crooswijk]], [[De Esch]], [[Kralingen]], [[Rubroek (Rotterdam)|Rubroek]], [[Struisenburg]]

*'''[[Rotterdam-Noord|Noord]]''':
::[[Agniesebuurt]], [[Bergpolder]], [[Blijdorp (wijk)|Blijdorp]], [[Blijdorpse polder]], [[Liskwartier]], [[Oude Noorden]], [[Provenierswijk]]

*'''[[Overschie]]'''
::[[Kandelaar (Zuid-Holland)|Kandelaar]], [[Kleinpolder]], [[Landzicht (Overschie)|Landzicht]], [[Overschie]], [[Zestienhoven (wijk)|Zestienhoven]]

*'''[[Pernis]]'''

*'''[[Prins Alexander (Rotterdam)|Prins Alexander]]''':
::[[Het Lage Land]], [[Kralingseveer]], [[Nesselande]], [[Ommoord]], [[Oosterflank]], [[Prinsenland]], [[Zevenkamp (Rotterdam)|Zevenkamp]]

*'''[[Rozenburg (Zuid-Holland)|Rozenburg]]'''<ref>De gemeente Rozenburg wordt na 18 maart 2010 een deelgemeente van Rotterdam</ref>

De havengebieden vallen direct onder de gemeente.

===Annexaties en herindelingen===
De stad Rotterdam maakte vooral vanaf 1850 een sterke groei door. Aanvankelijk probeerde men de bevolking te huisvesten binnen de bestaande gemeentegrenzen, maar deze bleken al snel niet toereikend. Daarom werden opeenvolgend buurgemeenten geannexeerd of zij moesten grondgebied aan Rotterdam afstaan. Een overzicht van deze [[annexatie]]s en herindelingen:
* [[1816]]: gemeente [[Cool (wijk)|Cool]] geannexeerd.
* [[1870]]: grondgebied gewonnen van de gemeenten Charlois, IJsselmonde en Katendrecht'''*''' t.b.v. havens en stadsuitbreiding op de huidige Kop van Zuid.
* [[1886]]: annexatie van de gemeente Delfshaven (13.651 inwoners)
* [[1895]]: annexatie van de gemeenten Charlois (12.154 inwoners) en Kralingen (21.132 inwoners), tevens grondgebied gewonnen van de gemeenten IJsselmonde en Overschie
* [[1903]]: grondgebied gewonnen van de gemeente Overschie
* [[1904]]: grondgebied gewonnen van de gemeente Hillegersberg
* [[1909]]: grondgebied gewonnen van de gemeente [[Schiedam]]
* [[1914]]: grondgebied gewonnen van de gemeenten [['s-Gravenzande]] (dorp Hoek van Holland, 2964 inwoners), [[Naaldwijk]] en [[Rozenburg (Zuid-Holland)|Rozenburg]]
* [[1926]]: grondgebied gewonnen van de gemeente Schiedam
* [[1934]]: annexatie van de gemeenten Hoogvliet (1331 inwoners) en Pernis'''**''' (4988 inwoners), tevens grondgebied gewonnen van de gemeenten [[Poortugaal]], [[Rhoon]] en Schiedam
* [[1939]]: grondgebied gewonnen van de gemeenten 's-Gravenzande en Naaldwijk
* [[1940]]: grondgebied gewonnen van de gemeenten Overschie en Schiedam
* [[1941]]: annexatie van de gemeenten Hillegersberg (25.638 inwoners), IJsselmonde (9183 inwoners), Overschie (11.639 inwoners) en Schiebroek (8030 inwoners), tevens grondgebied gewonnen van de gemeenten [[Barendrecht]], [[Berkel en Rodenrijs]], [[Capelle aan den IJssel]], [[Kethel en Spaland]] (tegelijkertijd geannexeerd door Schiedam), Rozenburg, Schiedam en [[Vlaardingen]]
* [[1953]]: grondgebied gewonnen van en verloren aan de gemeente Schiedam
* [[1966]]: grondgebied gewonnen van de gemeenten [[Geervliet]], [[Heenvliet]], Rozenburg, [[Spijkenisse]] en [[Zwartewaal]] t.b.v. de [[Europoort]]
* [[1972]]: grondgebied gewonnen van en verloren aan de gemeente [[Oostvoorne]] en grondgebied gewonnen van de Staat (Noordzee) t.b.v. de [[Maasvlakte]]
* [[1976]]: grondgebied gewonnen van en verloren aan de gemeente Rhoon
* [[1978]]: grondgebied gewonnen van en verloren aan de gemeente Capelle aan den IJssel en grondgebied gewonnen van de gemeente [[Zevenhuizen (Zevenhuizen-Moerkapelle)|Zevenhuizen]]
* [[1980]]: grondgebied gewonnen van de gemeenten [[Brielle]], Oostvoorne en Rozenburg
* [[1985]]: grondgebied gewonnen van de gemeenten Rozenburg en Poortugaal (oostelijke nieuwbouwwijken van Hoogvliet, 17.032 inwoners) en verloren aan de gemeente [[Albrandswaard]] (waarin Poortugaal tegelijkertijd werd opgenomen)
* [[1995]]: grondgebied gewonnen van de gemeenten [[Nieuwerkerk aan den IJssel]] en [[Zevenhuizen-Moerkapelle]] t.b.v. de [[Vinex]]-wijk Nesselande, tevens grondgebied verloren aan [[Ridderkerk]]
* [[1997]]: grondgebied gewonnen van de gemeente [[Capelle aan den IJssel]]
* [[2001]]: grondgebied gewonnen van en verloren aan de gemeente [[Capelle aan den IJssel]]
* [[2010]]: toevoeging van de gemeente [[Rozenburg (Zuid-Holland)|Rozenburg]] (ca. 12.500 inwoners).

'''*''' De gemeente Katendrecht werd in [[1873]] geannexeerd door de gemeente Charlois

'''**''' De gemeente Pernis annexeerde in [[1834]] de gemeente [['s-Gravenambacht]]

==Politiek==
===College van burgemeester en wethouders===
====Huidig college====
Het [[college van burgemeester en wethouders]] voor de periode 2010-2014 wordt gevormd door een [[coalitie]] van de partijen [[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]] (4 wethouders), [[Democraten 66|D66]] (2 wethouders), [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] (2 wethouders) en [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] (1 wethouder). Het college bestaat uit:
* [[Ahmed Aboutaleb]] (PvdA), [[burgemeester]] (voorzitter van het college en de gemeenteraad): burgerjaarverslag, openbare orde en veiligheid, integraal veiligheidsbeleid, communicatie en externe betrekkingen, juridische zaken, internationale en externe betrekkingen
{{Zie ook|[[Lijst van burgemeesters van Rotterdam]]}}
* [[Jeannette Baljeu]] (VVD), wethouder haven, verkeer en regionale economie
* [[Alexandra van Huffelen]] (D66), wethouder duurzaamheid, binnenstad en buitenruimte
* [[Hugo de Jonge]] (CDA), wethouder onderwijs, jeugd en gezin
* [[Antoinette Laan]] (VVD), wethouder sport en recreatie, kunst en cultuur
* [[Korrie Louwes]] (D66), wethouder arbeidsmarkt, hoger onderwijs, innovatie en participatie
* [[Marco Florijn]] (PvdA), wethouder werk, inkomen en zorg (WIZ)
* [[Jantine Kriens]] (PvdA), wethouder financiën, bestuur, organisatie en volksgezondheid (FBOV)
* [[Hamit Karakus]] (PvdA), wethouder wonen, ruimtelijke ordening, vastgoed en stedelijke economie (WROVSE) en projectwethouder Zuid

====College 2006-2010====
Het [[college van burgemeester en wethouders]] voor de periode 2006-2010 werd gevormd door een [[coalitie]] van de partijen [[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]], [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]], [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] en [[GroenLinks|GroenLinks]]. Het college werd op 18 mei 2006 beëdigd.

Het college kende sinds de beëdiging in 2006 een aantal wisselingen. In 2007 zwaaide VVD-wethouder [[Roelf de Boer]] vanwege een burn-out af. In 2008 werd GroenLinks-wethouder [[Orhan Kaya]] vervangen door [[Rik Grashoff]]. In april 2009 stapte de [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] uit het gemeentebestuur; de coalitie bleef overeind<ref>[http://www.nu.nl/algemeen/1953061/vvd-stapt-uit-college-rotterdam.html "VVD stapt uit college Rotterdam"] NU.nl, 23 april 2009</ref> en had nog een krappe meerderheid van 23 van de 45 zetels. De twee VVD-wethouders [[Jeannette Baljeu]] en [[Mark Harbers]] werden vervangen door een PvdA- en CDA-wethouder. Daarmee had het CDA met slechts drie raadszetels ook drie wethouders - een opmerkelijke situatie. In juli 2009 stapte CDA-wethouder [[Leonard Geluk]] echter op vanwege een nieuwe baan als voorzitter van ROC Midden Nederland. Daarmee was Geluk de vijfde wethouder die sinds 2006 voortijdig opstapte.

[[Wethouder]]s:
* [[Hamit Karakus]] (PvdA), wonen en ruimtelijke ordening
* [[Jantine Kriens]] (PvdA), volksgezondheid, welzijn en maatschappelijke opvang, tevens [[locoburgemeester]]
* [[Dominic Schrijer]] (PvdA), werk, sociale zaken en grote stedenbeleid
* [[Hans Vervat]] (PvdA), economie, verkeer en vervoer
* [[Lucas Bolsius]] (CDA), haven en financiën
* [[Peter Lamers]] (CDA), buitenruimte, sport en concernorganisatie
* [[Rik Grashoff]] (GroenLinks), participatie, cultuur en milieu

====Verleden====
In het verleden werd het college van b&w gevormd uit de volgende coalities van partijen <ref>Rotterdams Jaarboekje, Gemeentearchief Rotterdam</ref>:

College 1974-1978: PvdA (8 wethouders)

College 1978-1982: PvdA (8 wethouders)

College 1982-1986: PvdA (7 wethouders), D66 (1)

College 1986-1990: PvdA (7 wethouders), D66 (1), VVD (1)

College 1990-1994: PvdA (6 wethouders), CDA (2), VVD (1)

College 1994-1998: PvdA (2 wethouders), D66 (1), VVD (1), CDA (1), Groenlinks (1)

College 1998-2002: PvdA (3 wethouders), VVD (2), CDA (1), Groenlinks (1)

College 2002-2006: [[Leefbaar Rotterdam]] (3 wethouders), [[Christen-Democratisch Appèl|CDA]] (2), [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]] (2)

College 2006-2009: PvdA (3 wethouders), CDA (2), VVD (2), Groenlinks (1), tot opstappen VVD in april 2009

College 2009-2010: PvdA (4 wethouders), CDA (2), Groenlinks (1)

College 2010-2014: PvdA (3 wethouders), D66 (2), VVD (2), CDA (1)


Met uitzondering van de periode 2002-2006 heeft de PvdA sinds de Tweede Wereldoorlog altijd deel uitgemaakt van het college.

===Gemeenteraad===
====Heden====
Uitslag van de [[Gemeenteraadsverkiezing|gemeenteraadsverkiezingen]] van 2002, [[Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen 2006|2006]] en 2010:

{| class="wikitable"
!colspan="7"| Gemeenteraadsverkiezingen
|-
! Partij !! % 2002 !! % 2006 !! % 2010 !! Z. 2002 !! Z. 2006 !! Z. 2010
|-
|[[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]]||align="right"|22,4||align="right"|37,4||align="right"|28,9||align="right"|11 (10)||align="right"|18||align="right"|14
|-
|[[Leefbaar Rotterdam]]||align="right"|34,7||align="right"|29,7||align="right"|28,6||align="right"|17 (13)||align="right"|14||align="right"|14
|-
|[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]||align="right"|11,3||align="right"|7,7||align="right"|6,7||align="right"|5||align="right"|3||align="right"|3
|-
|[[Socialistische Partij (Nederland)|SP]]||align="right"|4,0||align="right"|6,6||align="right"|5,6||align="right"|1||align="right"|3||align="right"|2
|-
|[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]||align="right"|9,8||align="right"|6,2||align="right"|9,6||align="right"|4||align="right"|3||align="right"|4
|-
|[[GroenLinks]]||align="right"|6,5||align="right"|4,3||align="right"|7,3||align="right"|3 (2)||align="right"|2||align="right"|3
|-
|[[ChristenUnie|CU]]/[[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]]||align="right"|2,7||align="right"|2,4||align="right"|3,0||align="right"|1||align="right"|1||align="right"|1
|-
|[[Democraten 66|D66]]||align="right"|5,1||align="right"|2,2||align="right"|9,3||align="right"|2||align="right"|1||align="right"|4
|-
|Stadspartij Rotterdam||align="right"|2,5||align="right"|1,0||align="right"|NVT||align="right"|1||align="right"|0||align="right"|NVT
|-
|Overige||align="right"|1,0||align="right"|2,5||align="right"|1,1||align="right"|0 (6)||align="right"|0||align="right"|0
|-
|''Opkomst''||align="right"|''54,8''||align="right"|''57,8''||align="right"|''46,0''||align="right"|45||align="right"|45||align="right"|45
|}

Noot: De tabel bevat de oorspronkelijke zetelaantallen direct na de gemeenteraadsverkiezingen. Tussen haakjes staat wat de zetelaantallen daarna waren. In de raadsperiode 2002-2006 begonnen maar liefst zes raadsleden hun eigen [[fractie (politiek)|fractie]]:

Uit Leefbaar Rotterdam gestapt (totaal 4 zetels):
* [[fractie-Van Heijgen]]: 1 zetel
* [[fractie-Kok]]: 1 zetel
* [[fractie-Maronier]]: 1 zetel
* [[fractie-Smit]]: 1 zetel
Uit de PvdA gestapt:
* [[fractie-Dos Santos]]: 1 zetel
Uit GroenLinks gestapt:
* [[fractie-Bourzik]]: 1 zetel

====Verleden====
Vanaf 1962 is de Rotterdamse [[gemeenteraad]] als volgt samengesteld:

{| class="wikitable"
!colspan="16"|'''Gemeenteraadszetels'''
|-
|'''Partij'''||'''1962'''||'''1966'''||'''1970'''||'''1974'''||'''1978'''||'''1982'''||'''1986'''||'''1990'''||'''1994'''||'''1998'''||'''2002'''||'''2006'''||'''2010'''
|-
|[[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]]||23||18||19||24||25||21||24||18||12||15||11||18||14
|-
|[[Leefbaar Rotterdam]]||-||-||-||-||-||-||-||-||-||-||17||14||14
|-
|[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]||13||12||12||10||10||8||8||9||6||6||5||3||3
|-
|[[Socialistische Partij (Nederland)|SP]]||-||-||-||-||-||-||-||-||1||4||1||3||2
|-
|[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]||4||5||5||7||6||9||7||6||6||9||4||3||4
|-
|[[GroenLinks|GL]]||4||6||3||3||1||4||2||2||3||4||3||2||3
|-
|[[ChristenUnie|CU]]/[[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]]||1||1||1||1||1||1||1||1||1||1||1||1||1
|-
|[[Democraten 66|D66]]||-||-||4||-||2||2||2||7||7||3||2||1||4
|-
|Stadspartij Rotterdam||-||-||-||-||-||-||-||-||2||2||1||-||-
|-
|[[Centrumpartij (Nederland)|CP]](86)/[[Centrum Democraten|CD]]||-||-||-||-||-||-||1||2||6||-||-||-||-
|-
|Overige||-||3||1||-||-||-||-||-||1||1||-||-||-
|-
|'''Totaal'''||'''45'''||'''45'''||'''45'''||'''45'''||'''45'''||'''45'''||'''45'''||'''45'''||'''45'''||'''45'''||'''45'''||'''45'''||'''45'''
|}

Noot 1: De tabel bevat de oorspronkelijke zetelaantallen direct na de gemeenteraadsverkiezingen.

Noot 2: partijen als CDA, GL en CU bestonden vroeger uit andere partijen die later zijn samengegaan in hoe ze nu heten. Vanwege de vergelijkbaarheid is de huidige naam ook voor het verleden gebruikt.

Noot 3: verdeling CP(86)/CD: CP behaalde 1 zetel in 1986, CP'86 behaalde 1 zetel in 1990 en 1994, CD behaalde 1 zetel in 1990 en 5 zetels in 1994.

Noot 4: overige partijen: Boerenpartij (3 zetels in 1966), Bejaardenpartij 65+ (1 zetel in 1970), Solidair'93 (1 zetel in 1994), Unie 55+ (1 zetel in 1998).

==Gemeentelijke diensten==
De gemeente Rotterdam kent per september 2010 de volgende takken van dienst:
{| class="vatop"
|width="300" |
* Audit Services Rotterdam (ASR)
* Bestuursdienst (BSD)
* Bibliotheek Rotterdam (BR)
* Dienst Kunst en Cultuur (dKC)
* Dienst Stedebouw en Volkshuisvesting (dS+V)
* Gemeentearchief Rotterdam (GAR)
* Gemeentebelastingen Rotterdam (GBR)
* Gemeentewerken (GW)
* Gemeentelijke Gezondheidsdienst Rotterdam e.o. (GGD R'dam e.o.)
|width="300" |
* Dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving (JOS)
* Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam (OBR)
* Publiekszaken (PZR)
* [[Roteb]]
* Servicedienst Rotterdam (SDR)
* Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SoZaWe)
* Dienst Sport en Recreatie (SenR)
* Dienst Stadstoezicht (STZ)
|}
Verzelfstandigd per 1 januari 2007:
* [[RET (Rotterdam)|Rotterdamse Elektrische Tram]] (RET)

In 2011 zijn de diensten dS+V en OBR samengegaan in de dienst Stadsontwikkeling.

==Nauw verbonden stichtingen==
De volgende stichtingen zijn per april 2007 nauw verbonden aan de gemeente Rotterdam:
{| class="vatop"
|width="300" |
* [[Diergaarde Blijdorp|Stichting Koninklijke Rotterdamse Diergaarde "Blijdorp"]]
* Stichting Kunstzinnige Vorming (SKVR)
* Stichting Rotterdam Philharmonisch Orkest (RPhO)
* Stichting Museum Boijmans van Beuningen
* Stichting Wereldmuseum Rotterdam
* Stichting Maritiem Museum Rotterdam
|width="300" |
* Stichting Historisch Museum Rotterdam
* Stichting Centrum Beeldende Kunst
* Stichting Luxor Theather
* [[De Doelen|Stichting Concert- en Congresgebouw De Doelen]]
* Stichting Rotterdamse Schouwburg
* Stichting Theater Zuidplein
|}
==Internationale betrekkingen==
*13 Zustersteden
*12 Partnersteden
* 4 Zusterhavens

{| class="vatop"
|width="300" |
===Zustersteden===
* [[Baltimore (Maryland)|Baltimore]], {{US}}, Sinds 1985
* [[Boergas (stad)|Boergas]], {{BG}}, Sinds 1976
* [[Keulen]], {{DE}}, Sinds 1958
* [[Constanţa (stad)|Constanţa]], {{RO}}, Sinds 1976
* [[Dresden]], {{DE}}, Sinds 1988
* [[Esch-sur-Alzette|Esch-sur-Alzette]], {{LU}}, Sinds 1958
* [[Gdańsk|Gdansk]], {{PL}}, Sinds 1977
* [[Havana]], {{CU}}, Sinds 1983
* [[Rijsel]], {{FR}}, Sinds 1958
* [[Luik (stad)|Luik]], {{BE}}, Sinds 1958
* [[Sint-Petersburg]], {{RU}}, Sinds 1984
* [[Shanghai]], {{CN}}, Sinds 1979
* [[Turijn (stad)|Turijn]], {{IT}}, Sinds 1958
|width="300" |
===Partnersteden===
* [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]], {{BE}}, Sinds 1940
* [[Bazel-Stad|Bazel]], {{CH}}, Sinds 1945
* [[Bratislava]], {{SK}}, Sinds 1991
* [[Boedapest]], {{HU}}, Sinds 1991
* [[Duisburg]], {{DE}}, Sinds 1950
* [[Durban (Zuid-Afrika)|Durban]], {{ZA}}, Sinds 1991
* [[Kingston upon Hull|Hull]], {{GB}}, Sinds 1936
* [[Jakarta]], {{ID}}, Sinds 1983
* [[Neurenberg]], {{DE}}, Sinds 1961
* [[Osaka]], {{JP}}, Sinds 1984
* [[Oslo]], {{NO}}, Sinds 1945
* [[Praag]], {{CZ}}, Sinds 1991
|width="300" |
===Zusterhavens===
* [[Busan]], {{KR}}, Sinds 1987
* [[Kobe]], {{JP}}, Sinds 1967
* [[Tokio]], {{JP}}, Sinds 1989
* [[Seattle]], {{US}}, Sinds 1969
|}
==Aangrenzende gemeenten==
{{Tabel windroos
| NW= [[Westland (gemeente)|Westland]]<br />[[Midden-Delfland]]<br />[[Delft]]
| N= [[Pijnacker-Nootdorp]]<br />[[Lansingerland]]
| NO= [[Zuidplas (gemeente)|Zuidplas]]
| W= [[Schiedam]]<br />[[Vlaardingen]]<br />[[Maassluis]]
| O= [[Capelle aan den IJssel]]<br />[[Krimpen aan den IJssel]]
| ZW= [[Spijkenisse]]<br />[[Bernisse]]<br />[[Brielle]]<br />[[Westvoorne]]
| Z= [[Barendrecht]]<br />[[Albrandswaard]]
| ZO= [[Ridderkerk]]
}}

==Zie ook==
* [[Lijst van rijksmonumenten in Rotterdam (gemeente)]]

== Externe links ==
{{Link portaal|Rotterdam}}
<div class="plainlinks">
* [http://www.rotterdam.nl/ Gemeente Rotterdam]
* [http://www.gemeentearchief.rotterdam.nl/ Gemeentearchief Rotterdam]
* [http://www.bds.rotterdam.nl/dsc?c=getobject&s=obj&!sessionid=14aKBFhXOqKIXXlWdpD8XH5!f8xG1nmb5!BNDacKa19fs1WzcV!js3tW8jhb9oWM&objectid=186628&!dsname=bsd2i&isapidir=/gvisapi/ Gemeente Rotterdam: jaarverslag 2007]
</div>   
{{Commonscat|Rotterdam}}
{{Bron|bronvermelding=
<div class="plainlinks">
{{References}}</div>   
}}
{{Navigatie deelgemeenten Rotterdam}}
{{Navigatie Stadsregio Rotterdam}}
{{Navigatie provincie Zuid-Holland}}

[[Categorie:Rotterdam| ]]