Brontekst bekijken van Europese vluchtelingencrisis

[[Bestand:Map of the European Migrant Crisis 2015.png|{{largethumb}}|Asielaanvragen binnen de [[EU]] en [[Europese Vrijhandelsassociatie|EVA]] tussen 1 januari en 30 juni 2015 (bron: [[Eurostat]])]]
Met de '''Europese migrantencrisis''', ook wel '''Europese vluchtelingencrisis''' of '''Europese migratiecrisis''' genoemd, wordt primair gedoeld op de honderdduizenden [[Migrant (mens)|migrant]]en die sinds 2013 de [[Middellandse Zee]] oversteken richting de [[Europese Unie]] en de politieke reacties daarop. De vluchtelingen komen vooral uit oorlogsgebieden in het [[Midden-Oosten]] en [[Afrika]]. De term "crisis" kwam hiervoor algemeen in gebruik in april 2015, toen in amper een week tijd enkele honderden bootvluchtelingen verdronken in de Middellandse Zee.

Vele vluchtelingen vragen [[Politiek asiel|asiel]] aan, waardoor overheidsinstellingen in vele landen overbelast zijn; zij zoeken daarom naar mogelijkheden de asielverzoeken sneller te behandelen, terwijl Noord-Europese landen Griekenland, Turkije en Libië aanmoedigen om passerende vluchtelingen tegen te houden of zelfs terug te sturen<ref>{{Citeer web |url= https://www.nrc.nl/nieuws/2016/12/15/krokodillentranen-om-aleppo-5809085-a1536805|titel= Krokodillentranen om Aleppo|auteur= |uitgever= NRC Handelsblad|datum= 2016-12-15|bezochtdatum=2017-04-20}}</ref>. Dit is in strijd met allerlei Europese en internationale regels.<ref>[https://www.ft.com/content/cf5c1c3a-e21d-11e5-9217-6ae3733a2cd1 Financial Times] en [https://www.amnesty.org/download/Documents/EUR4438252016ENGLISH.pdf NO SAFE REFUGE  ASYLUM-SEEKERS AND REFUGEES DENIED  EFFECTIVE PROTECTION IN TURKEY], Amnesty International, 2016</ref> 

Zonder officiële verblijfsstatus zijn de vluchtelingen in de meeste landen sterk in hun bewegings- en handelingsvrijheid ingeperkt en mogen bijvoorbeeld geen werk zoeken. Ten minste voor de eerste tijd zijn vele vluchtelingen aangewezen op hulp voor de dagelijkse levensbehoeftes. De opvang van de vluchteling in 2015 en begin 2016 werd hoofdzakelijk door ngo's en vrijwilligers georganiseerd. De EU had problemen met de gevolgen van de [[Dublinverordening]]<ref>{{Citeer nieuws |url=http://nos.nl/artikel/2041753-eu-nog-oneens-over-herverdeling-vluchtelingen.html |titel=EU nog oneens over herverdeling vluchtelingen |auteur=NOS |datum=16 juni 2015}}</ref> die er onder meer toe leidt, dat asielzoekers zich niet als zodanig bekendmaken tot zij in het gewenste land zijn aangekomen.

==Voorgeschiedenis==
{{Zie ook|Zie ook [[Arabische Lente]] en [[Asielzoekers en illegale immigratie op Lampedusa]]}}
{{Zie ook|Zie voor klimaatgerelateerde motieven het artikel [[Klimaatvluchteling]].}}
In de periode 2007-2011 kwam de grootschalige migratie richting Europa, die tot op heden min of meer voortduurt, op gang. De vluchtenden kwamen voornamelijk uit het [[Midden-Oosten]] en uit Noord- en Midden-Afrika. Belangrijke factoren zijn of waren de Egyptische [[Egyptische Revolutie (2011)|revolutie in 2011]] en de [[Protesten en staatsgreep in Egypte in 2013|staatsgreep daarna in 2013]], de [[opstand in Libië]] gevolgd door de [[Tweede Libische burgeroorlog (2014-heden)|tweede Libische burgeroorlog]], de [[Malinese Burgeroorlog 2012-2013|Malinese burgeroorlog]] en vanaf 2011 de [[Syrische burgeroorlog]]. In 2014 kwam hier bovendien nog de dreiging van [[Islamitische Staat (in Irak en de Levant)|IS]] bij.

Zij gingen eerst hoofdzakelijk via de zogeheten "'Oost-Mediterrane Route" (die loopt via [[Turkije]] en [[Griekenland]]). Voornoemde route gold als zeer gevaarlijk.<ref name="Mapping Mediterranean migration">{{en}}{{Citeer web |url= http://www.bbc.com/news/world-europe-24521614|titel= Mapping Mediterranean migration|auteur= |uitgever= |datum= 15 september 2014|bezochtdatum=5 augustus 2015}}</ref> In 2011 werden er 200.000 immigranten gearresteerd die de Turks-Griekse grens probeerden over te steken. Nadat Griekenland meermaals de EU om hulp gevraagd had bij de opvang van vluchtenden, bouwde het in december 2012 een 10,5&nbsp;km lang hek langs de grens met Turkije en nam het aantal vluchtelingen via deze route af met 95%.<ref>{{Citeer web |url= http://www.destentor.nl/algemeen/buitenland/griekenland-bouwt-hek-langs-grens-turkije-1.3565377|titel= Griekenland bouwt hek langs grens Turkije|auteur= |uitgever= De Stentor|datum= 16 december 2012|bezochtdatum=5 augustus 2015}}</ref> Sindsdien kwamen meer vluchtelingen via de Turkse kust naar de Griekse eilanden.

Veel van de vluchtelingen uit Afrika gaan aan boord van gammele boten van [[mensensmokkel]]aars richting Europa<ref>{{Citeer nieuws |url=http://www.nu.nl/buitenland/3774906/aantal-bootvluchtelingen-italie-enorm-toegenomen.html |titel=Aantal bootvluchtelingen Italië enorm toegenomen |auteur=[[NU.nl]] |datum=14 mei 2014}}</ref> en nemen daarbij levensgrote risico's<ref>{{Citeer nieuws |url=http://nos.nl/artikel/2031125-mogelijk-honderden-migranten-verdronken-reddingsactie-voor-kust-libie.html |titel=Mogelijk honderden migranten verdronken, reddingsactie voor kust Libië |auteur=[[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]] |datum=19 april 2015}}</ref><ref>{{Citeer nieuws |url=http://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2031224-kunnen-we-ongevoelig-blijven-als-massa-s-mensen-sterven.html |titel='Kunnen we ongevoelig blijven als massa's mensen sterven? |auteur=[[Nieuwsuur]] |datum=19 april 2015}}</ref>

Het aantal vluchtelingen, van wie de meesten voor het geweld in Syrië vluchtten, nam in 2015 verder toe.<ref>{{Cite news |url=http://nos.nl/artikel/2041753-eu-nog-oneens-over-herverdeling-vluchtelingen.html |title=EU nog oneens over herverdeling vluchtelingen |author=NOS |date=16 juni 2015}}</ref> Zij kwamen meestal in Italië aan. Vluchtelingen afkomstig uit Afrika – met name uit [[Libië]], waar in de nasleep van de opstand van 2011 steeds meer mensen vluchten en in 2014 een [[Tweede Libische burgeroorlog (2014-heden)|nieuwe burgeroorlog]] uitbrak – probeerden doorgaans het Italiaanse eiland [[Lampedusa]] of de haven van [[Augusta (Italië)|Augusta]] ([[Sicilië]]) te bereiken.<ref>{{en}}{{Citeer web |url= http://www.channel4.com/news/migrants-italy-refugees-mediterranean-augusta-sicily|titel= Italy's migrant crisis: on the frontline in Augusta|auteur= |uitgever= |datum= 17 april 2015|bezochtdatum=5 augustus 2015}}</ref>

==Incidenten en rampen op de Middellandse Zee ==
[[Bestand:Distressed persons are transferred to a Maltese patrol vessel..jpg|thumb|Een groep vluchtelingen wordt gered bij [[Malta (land)|Malta]], oktober 2013]]
Regelmatig zinken schepen vol vluchtelingen onderweg door pech of overbelasting. De marine van verschillende Europese landen redde vanaf 2013 veel vluchtelingen uit de Middellandse Zee; die werden in Italië aan land gezet. Volgens Europese regels moet iedere lidstaat zelf voor opvang zorgen, in dit geval dus Italië.

=== 2013 ===
Op 3 oktober 2013 verging er in het [[Kanaal van Sicilië]], vlak voor [[Lampedusa]], een boot vol vluchtelingen uit Afrika waarbij ruim 300 mensen de dood vonden.<ref>{{Citeer web |url= https://verblijfblog.nl/2013/10/09/eu-grensdoden/|titel= EU-grensdoden|auteur= aolo Cuttitta|uitgever= verblijfblog.nl|datum= 2013-10-09|bezochtdatum=2016-04-16}}</ref>

=== 2014 ===
In de eerste vier maanden van 2014 kwamen er in totaal 17 schepen met vluchtelingen in Italië aan, 26.310 van hen werden geregistreerd. Onbekend is het aantal dat in deze periode illegaal de Europese Unie binnenkwam. In april 2014 ontstond er voor het eerst een piek, toen 4000 vluchtelingen in 48 uur uit zee werden gered.<ref>{{Cite news |url=http://www.telegraaf.nl/buitenland/22488180/__Italie_redt_4000_bootvluchtelingen__.html |title=Italië redt 4000 bootvluchtelingen in twee dagen |author=[[De Telegraaf|Telegraaf]] |date=9 april 2014}}</ref> Eind mei 2014 zaten er in de [[Bulgarije|Bulgaarse]] opvangkampen ca. 10.000 vluchtelingen uit het door [[Syrische burgeroorlog|burgeroorlog]] geteisterde [[Syrië]].<ref name="europese aanpak bootvluchtelingen">{{Citeer web |url= http://www.europa-nu.nl/id/viofix1fdisw/europese_aanpak_bootvluchtelingen|titel= Europese aanpak bootvluchtelingen|auteur= |uitgever= |datum= |bezochtdatum=21 mei 2015}}</ref> In september 2014 werd al gesproken van 750 omgekomen bootvluchtelingen in een week tijd.<ref name="Mapping Mediterranean migration" /> In totaal bleken in 2014 zo'n 229.000 migranten de Middellandse Zee richting Europa te zijn overgestoken, van wie er 3000 het niet overleefden.<ref name="europese aanpak bootvluchtelingen" />

===2015===
Op 19 april verging een schip met ruim 800 vluchtelingen aan boord vlak buiten de Libische wateren, waarvan er amper 30 gered werden.<ref name="middelaar">Luuk van Middelaar, "De nieuwe politiek van Europa," Historische Uitgeverij 2017.</ref> In totaal vergingen in een week tijd vijf boten met vluchtelingen die voor het merendeel afkomstig waren uit Libië, waarbij in totaal meer dan 1000 opvarenden verdronken. Op 2 mei 2015 vond een reddingsactie plaats waarbij de Italiaanse en Franse kustwacht voor de Libische kust in totaal 3690 bootvluchtelingen redden. Tien vluchtelingen kwamen hierbij om.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nrc.nl/nieuws/2015/05/03/ruim-3400-migranten-gered-op-middellandse-zee-enorme-aantal-is-zeldzaam/|titel= Op één dag 3.690 migranten gered op Middellandse Zee, tien doden|auteur= |uitgever= NRC Handelsblad|datum= 3 mei 2015|bezochtdatum=5 augustus 2015}}</ref>

Vlak voor de kust van Libië kapseisde op 5 augustus opnieuw een schip met aan boord circa 600 vluchtelingen, van wie ongeveer tweederde door de Italiaanse en Ierse marine kon worden gered. Op 12 augustus raakten 66 migranten vermist voor de kust van Libië.<ref>{{Citeer web |url= http://www.volkskrant.nl/buitenland/fort-europa-griekenland-stuurt-opvangboot-naar-kos~a4117924/|titel= Griekenland stuurt opvangboot naar Kos|auteur= |uitgever= De Volkskrant|datum= 12 augustus 2015|bezochtdatum=13 augustus 2015}}</ref> Op 15 augustus verloren ten zuiden van Lampedusa 40 migranten die in een [[Laadruim|scheepsruim]] waren opgesloten het leven door verstikking. In totaal werden er die week bijna 2000 migranten opgepikt.<ref>{{Citeer web |url= http://www.telegraaf.nl/buitenland/24379003/__Migranten_omgekomen_bij_Italie__.html|titel= Zeker veertig migranten omgekomen bij Italië|auteur= |uitgever= De Telegraaf|datum= 15 augustus 2015|bezochtdatum=15 augustus 2015}}</ref>

Op 23 augustus werden bij 22 reddingsoperaties 4400 vluchtelingen uit de Middellandse Zee gered, vooral tussen Noord-Afrika en Sicilië.<ref>{{Citeer web |url= http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/record-4400-migranten-gered-24-uur|titel= Record: 4400 migranten gered in 24 uur|auteur= |uitgever= RTL Nieuws|datum= |bezochtdatum=24 augustus 2015}}</ref> Frontex maakte twee dagen later bekend dat in de week ervoor voor de Libische kust 5300 vluchtelingen waren gered.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4112639/5300-vluchtelingen-gered-libische-kust.html|titel= 5.300 vluchtelingen gered voor Libische kust |auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 25 augustus 2015|bezochtdatum=25 augustus 2015}}</ref> Op 26 augustus werden er voor de Libische kust nog eens 400 vluchtelingen gered door een Zweeds marineschip. Daarnaast werden er in het ruim van dezelfde boot 50 lijken gevonden.<ref>{{Citeer web |url= http://www.ad.nl/ad/nl/7524/Opstand-in-Libie/article/detail/4129715/2015/08/26/Vijftig-dode-vluchtelingen-gevonden-in-boot-Libie.dhtml|titel= Vijftig dode vluchtelingen gevonden in boot Libië|auteur= |uitgever= Algemeen Dagblad|datum= 26 augustus 2015|bezochtdatum=27 augustus 2015}}</ref> Later die dag verging er voor de Libische kust nog een tweede boot, met aan boord ongeveer 400 opvarenden, van wie ongeveer de helft kon worden gered. Beide schepen waren vertrokken uit de Libische plaats [[Zuara]] en de vluchtelingen die hier aan boord waren kwamen vooral uit Afrika, [[Pakistan]], [[Marokko]] en [[Bangladesh]].<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4114776/libie-bergt-82-lichamen-vluchtelingen-scheepsramp.html|titel= Libië bergt 82 lichamen vluchtelingen na scheepsramp |auteur= |uitgever= |datum= 28 augustus 2015|bezochtdatum=28 augustus 2015}}</ref>

Eind oktober vergingen er op de [[Egeïsche Zee]] vlak bij de Griekse kust meerdere boten kort na elkaar. Op 28 oktober kapseisde een boot bij Lesbos, waarbij acht doden vielen. Enkele honderden drenkelingen werden gered. Twee dagen later vergingen er weer twee boten, een bij [[Kalymnos]] en een bij [[Rodos (eiland)|Rhodos]]. Bij deze laatste twee schipbreuken kwamen in totaal 22 vluchtelingen om. Vanwege de aankomende winter nam het aantal vluchtelingen uit o.a. Syrië en Afghanistan opnieuw toe.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nrc.nl/nieuws/2015/10/30/21-bootvluchtelingen-omgekomen-bij-griekenland|titel= 22 bootvluchtelingen omgekomen bij Griekenland|auteur= |uitgever= NRC|datum= 2015-10-30|bezochtdatum=2015-10-30}}</ref>

====Veelbesproken foto====
Begin september 2015 werd aan de Turkse kust een foto genomen van het aangespoelde lichaam van de verdronken driejarige peuter [[Dood van Alan Kurdi|Alan Kurdi]]. Hij was samen met zijn ouders en broer gevlucht uit Syrië. Dit beeld, gemaakt door de Turkse fotografe Nilüfer Demir, werd wereldwijd door veel media verspreid en in publieke reacties, inclusief die van regeringsleiders, werden veelal gevoelens van afschuw en schok geuit.<ref>[http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/aylan-kurdi-david-cameron-says-he-felt-deeply-moved-by-images-of-dead-syrian-boy-but-gives-no-10484641.html Aylan Kurdi: David Cameron says he felt 'deeply moved' by images of dead Syrian boy but gives no details of plans to take in more refugees], '' independent.co.uk'', 3 september 2015</ref> De peuter werd onder grote belangstelling begraven in [[Kobani]] (Syrië) door zijn vader, de enige overlevende van het betreffende gezin.<ref>{{Citeer web |url= http://jonathanwittenberg.org/community/watching-children-drown/|titel= WATCHING CHILDREN DROWN|auteur= |uitgever= |datum= 4 september 2015|bezochtdatum=10 september 2015}}</ref>

=== 2016 ===
In de ochtend van 22 januari vergingen er twee vluchtelingenboten tegelijk in de Egeïsche Zee, een bij het eilandje [[Farmakonisi]] en een paar uur later bij [[Kalolimnos]]. In totaal kwamen hierbij minstens 42 vluchtelingen om.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2081956-zeker-42-vluchtelingen-omgekomen-in-egeische-zee.html|titel= Zeker 42 vluchtelingen omgekomen in Egeïsche Zee|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-01-22|bezochtdatum=2016-01-22}}</ref> Van een derde boot die kapseisde bij [[Didim]] konden de meeste opvarenden ternauwernood worden gered, enkelen verdronken.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2082058-in-beeld-ternauwernood-gered-uit-de-egeische-zee.html|titel= In beeld: ternauwernood gered uit de Egeïsche Zee|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-01-22|bezochtdatum=2016-01-22}}</ref>

In april kapseisde volgens berichten een zwaar overladen boot van mensensmokkelaars midden op zee, nadat een groep vluchtelingen uit Libië vanuit een kleinere boot hier was overgestapt. Volgens berichten van het [[UNHCR]] zouden hierbij zeker 500 doden zijn gevallen, waarmee het de grootste ramp met vluchtelingen op de Middellandse Zee sinds een jaar zou zijn.<ref>{{en}}{{Citeer web |url= http://www.independent.co.uk/news/world/europe/up-to-500-dead-in-refugee-boat-sinking-survivors-tell-un-investigators-a6992771.html|titel= 'Up to 500 dead' in refugee boat sinking, survivors tell UN investigators|auteur= |uitgever= The Independent|datum= 2016-04-20|bezochtdatum=2016-04-20}}</ref>

Op 25 mei verging 18 km ten noorden van de Libische kust een migrantenboot die op weg was naar Italië met circa 600 opvarenden, van wie er 500 konden worden gered. De Italiaanse kustwacht kon enkele lichamen bergen. De twee voorgaande dagen werden er 3000 migranten van boten voor de Libische kust gehaald. Op 26 mei kapseisde opnieuw een boot voor de Libische kust, waarbij volgens de Italiaanse kustwacht 88 doden vielen.<ref name="nrc.nl">{{Citeer web |url= http://www.nrc.nl/handelsblad/2016/05/27/migratie-opnieuw-doden-na-kapseizen-boot-bij-libie-1624476|titel= Opnieuw doden na kapseizen boot bij Libië|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-05-27|bezochtdatum=2016-05-29}}</ref>

Volgens cijfers van UNHCR was het aantal onderschepte vluchtelingen vanuit Libië in de periode januari-april iets gestegen.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2107148-italiaanse-kustwacht-bergt-vijf-lichamen-bij-omgeslagen-migrantenboot.html|titel=Italiaanse kustwacht bergt vijf lichamen bij omgeslagen migrantenboot |auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-05-25|bezochtdatum=2016-05-25}}</ref> De Italiaanse kustwacht meldde dat in mei het aantal vluchtelingen sterk was gestegen doordat meer mensen vanwege het rustige weer de overtocht maakten. Enkel op 26 mei zouden er 4000 migranten zijn gered bij 22 reddingsoperaties.<ref name="nrc.nl" /> Drie dagen later pikte een patrouille van Italiaanse, Duitse en Ierse schepen nog eens 668 bootvluchtelingen op die de Middellandse Zee wilden oversteken. In totaal werden er die hele week meer dan 13.000 migranten onderschept.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2107882-weer-honderden-migranten-gered-op-middellandse-zee.html|titel= Weer honderden migranten gered op Middellandse Zee|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-05-29|bezochtdatum=2016-05-29}}</ref> Bij de Libische havenstad [[Zuwara]] spoelden begin juni in totaal meer dan 130 lichamen aan van een boot die vermoedelijk twee dagen eerder voor de kust was gekapseisd.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2108937-meer-dan-100-lichamen-aangespoeld-op-libisch-strand.html|titel= Meer dan 100 lichamen aangespoeld op Libisch strand|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-06-3|bezochtdatum=2016-06-3}}</ref><ref>{{Citeer web |url= https://www.nrc.nl/nieuws/2016/06/05/dodental-schipbreuk-voor-libische-kust-loopt-op-tot-133|titel= Dodental schipbreuk voor Libische kust loopt op tot 133|auteur= |uitgever= NRC Handelsblad|datum= 2016-06-5|bezochtdatum=2016-06-5}}</ref> Diezelfde dag voerde de Griekse kustwacht voor de kust van Kreta een grootschalige reddingsactie uit, nadat ook daar een boot was omgeslagen. In de loop van de ochtend werden er zo'n 250 drenkelingen gered, maar een onbekend aantal werd nog vermist.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nrc.nl/nieuws/2016/06/03/grote-griekse-reddingsactie-na-kapseizen-migrantenboot|titel= Grote Griekse reddingsactie na kapseizen migrantenboot|auteur= Bastiaan Nagtegaal|uitgever= NRC Handelsblad|datum= 2016-06-3|bezochtdatum=2016-06-3}}</ref>

Het Nederlandse [[fregat]] [[Zr.Ms. Van Amstel (1993)|Zr.Ms. Van Amstel]], dat inmiddels was ingezet bij operatie Triton, redde op 14 juni 2016 193 vluchtelingen op een oude boot die zich tussen Egypte en Sicilië bevond.<ref>{{Citeer web |url= http://www.rtlnieuws.nl/buitenland/nederlandse-marine-redt-193-vluchtelingen-op-middellandse-zee|titel= Nederlandse marine redt 193 vluchtelingen op Middellandse Zee|auteur= |uitgever= RTL Nieuws|datum= 2016-06-15|bezochtdatum=2016-06-26}}</ref> Op 23 juni werden er bij verschillende reddingsoperaties op de Middellandse Zee in totaal 4500 vluchtelingen gered. De meesten van hen zouden afkomstig zijn uit Noord-Afrika.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nrc.nl/nieuws/2016/06/23/4-500-vluchtelingen-gered-op-middellandse-zee-in-een-dag|titel= 4.500 vluchtelingen gered op Middellandse Zee in één dag|auteur= |uitgever= NRC Handelsblad|datum= 2016-06-23|bezochtdatum=2016-06-25}}</ref> Op 25 juni redde de Duitse marine nog eens 1286 vluchtelingen voor de Libische kust.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/bootvluchtelingen/4283600/duitse-marine-redt-honderden-vluchtelingen-van-middellandse-zee.html|titel= Duitse marine redt honderden vluchtelingen van Middellandse Zee |auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 2016-06-25|bezochtdatum=2016-06-26}}</ref> Op 21 juli werden voor de kust van Libië opnieuw 1.128 bootvluchtelingen gered door Europese marineschepen. 17 vluchtelingen verdronken.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nrc.nl/nieuws/2016/07/21/ruim-1-100-vluchtelingen-gered-uit-middellandse-zee-a1512748|titel= Ruim 1.100 vluchtelingen gered uit Middellandse Zee|auteur= |uitgever= |datum=2016-07-21|bezochtdatum=2016-07-24}}</ref>

Op 19, 20 en 21 juli werden in totaal meer dan 4000 bootvluchtelingen gered voor de kust van Libië door Ierse, Italiaanse en Britse marineschepen. Enkele tientallen vluchtelingen konden niet worden gered.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nrc.nl/nieuws/2016/07/22/middellandse-zee1128-vluchtelingen-gered-zeventien-niet-3349955-a1512768 |titel= Middellandse Zee 1.128 vluchtelingen gered, zeventien niet|auteur= |uitgever= NRC Handelsblad|datum= 2016-07-22|bezochtdatum=2016-08-6}}</ref>

Op 29 augustus redde de Italiaanse marine 6.500 bootvluchtelingen in de [[Straat van Sicilië]], een recordhoog aantal voor één enkele dag. In vier dagen tijd waren er tussen Libië en Italië in totaal zo'n 10.000 vluchtelingen uit zee gehaald.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2128882-italie-redt-6500-bootvluchtelingen-in-1-dag.html|titel= Italië redt 6500 bootvluchtelingen in 1 dag|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-08-29|bezochtdatum=2016-08-30}}</ref>

Op 21 september verging voor de kust van [[Egypte (land)|Egypte]] bij een boot met aan boord circa 600 vluchtelingen, die vermoedelijk Italië als bestemming had.<ref>{{Citeer web |url= http://www.rtlnieuws.nl/buitenland/boot-met-600-vluchtelingen-omgeslagen-bij-egypte|titel= Boot met 600 vluchtelingen omgeslagen bij Egypte|auteur= |uitgever= RTL Nieuws|datum= 2016-09-21|bezochtdatum=2016-09-28}}</ref> Slechts een klein deel van de opvarenden kon worden gered.

Enkel op 3 oktober pikte de Italiaanse kustwacht ca. 5650 migranten op ongeveer 40 boten op uit de Middellandse Zee.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/algemeen/4330975/italiaanse-kustwacht-pikt-duizenden-migranten-zee.html|titel= Italiaanse kustwacht pikt duizenden migranten op uit zee |auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 2016-10-3|bezochtdatum=2016-10-4}}</ref> De volgende dag pikte de Italiaanse kustwacht voor de Libische kust nog eens 4655 migranten op vanaf boten of uit het water. Vermoedelijk werkte het rustige weer de grote aantallen in de hand. Circa 50 van hen kwamen om.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2136071-italie-pikt-in-twee-dagen-10-000-migranten-op-uit-zee.html|titel= Italië pikt in twee dagen 10.000 migranten op uit zee|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-10-5 |bezochtdatum=2016-10-5}}</ref>

== Vluchtelingencrisis per land/gebied ==

===Balkan===
Nadat Hongarije half oktober 2015 ook de grens met Kroatië had gesloten, kwamen veel vluchtelingen vast te zitten in de [[Balkan (schiereiland)|Balkan]]. Ca. 10.000 van hen strandden op 19 oktober tegelijk in [[Servië]] nadat [[Slovenië]] had besloten niet meer dan 2500 vluchtelingen per dag meer toe te laten en ook Kroatië bovendien zijn grenzen had gesloten.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2063932-meer-dan-10-000-vluchtelingen-in-servie-zonder-eten.html|titel= 'Meer dan 10.000 vluchtelingen in Servië, zonder eten'|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2015-10-19|bezochtdatum=2015-10-19}}</ref> Aan het eind van de dag liet Kroatië alsnog ca. 2000 van hen door.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2063985-na-dagen-regen-duizenden-vluchtelingen-over-kroatische-grens.html|titel= Na dagen regen duizenden vluchtelingen over Kroatische grens|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2015-10-19|bezochtdatum=2015-10-19}}</ref> Uiteindelijk werden er extra treinen ingezet om de vluchtelingen van Servië naar Kroatië te brengen.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2064605-niet-door-de-kou-maar-met-de-trein-van-servie-naar-kroatie.html|titel= Niet door de kou, maar met de trein van Servië naar Kroatië|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2015-10-23|bezochtdatum=2015-10-23}}</ref>

=== Denemarken ===
Op 9 september 2015 werd het treinverkeer tussen Duitsland en [[Denemarken]] tot nader order stilgelegd, evenals de veerverbinding tussen de plaatsen [[Fehmarn]] en [[Rødby]], nadat een groep vluchtelingen die in Denemarken was aangekomen had geweigerd zich aldaar te registreren.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2056805-treinverkeer-tussen-duitsland-en-denemarken-stilgelegd.html|titel= Treinverkeer tussen Duitsland en Denemarken stilgelegd|auteur= |uitgever= NOS|datum= 9 september 2015|bezochtdatum=9 september 2015}}</ref> De volgende dag kwam het treinverkeer weer op gang, en de migranten kregen van de Deense politie alsnog toestemming om door te reizen naar [[Zweden]].<ref>{{Citeer web |url= http://www.nrc.nl/nieuws/2015/09/10/treinverkeer-tussen-duitsland-en-denemarken-komt-weer-op-gang/|titel= Treinverkeer tussen Duitsland en Denemarken komt weer op gang|auteur= |uitgever= NRC Handelsblad|datum= 10 september 2015|bezochtdatum=10 september 2015}}</ref><ref>{{Citeer web |url= http://www.nrc.nl/handelsblad/van/2015/september/10/deense-groep-migranten-toch-door-naar-zweden-1531661|titel= ‘Deense’ groep migranten toch door naar Zweden|auteur= |uitgever= NRC Handelsblad|datum= 10 september 2015|bezochtdatum=10 september 2015}}</ref>

In januari 2016 kwam het Deense parlement met nieuwe maatregelen om de toestroom van vluchtelingen in banen te leiden; vluchtelingen moesten vanaf nu bij de Deense grens hun geld en waardevolle bezittingen inleveren om zo zelf aan hun opvang bij te dragen<ref>{{Citeer web |url= http://www.ad.nl/ad/nl/1013/Buitenland/article/detail/4232602/2016/01/26/Vluchtelingen-moeten-geld-inleveren-in-Denemarken.dhtml|titel= Vluchtelingen moeten geld inleveren in Denemarken|auteur= |uitgever= Algemeen Dagblad|datum= 2016-01-26|bezochtdatum=2016-01-29}}</ref>

=== Duitsland===
[[Bestand:Flüchtlingsankunft in München B.jpg|250px|thumb|Een groep vluchtelingen arriveert op de [[München Hauptbahnhof]] (12 september 2015)]]
Duitsland kreeg in juli 2015 een uitzonderlijk hoog aantal asielaanvragen van 80.000 te verwerken.

Op 25 augustus twitterde de federale overheid dat vluchtelingen niet langer op grond van de [[Dublinverordening|Dublinregels]] zouden worden teruggestuurd naar het land waar ze de Europese Unie waren binnengekomen. Op 31 augustus verklaarde bondskanselier [[Angela Merkel]] dat Duitsland in staat was de vluchtelingen op te vangen; ze gebruikte daarbij de woorden ''[[Wir schaffen das]]'' ("het lukt ons wel").<ref name="middelaar"/>

In september waren er naar schatting meer dan 400.000 vluchtelingen in het land. Enkel op 29 oktober passeerden 5000 vluchtelingen de Duits-Oostenrijkse grens, bij de grensplaatsen [[Passau (stad)|Passau]] en [[Wegscheid (Neder-Beieren)|Wegscheid]]. De Duitse grenspolitie kon het amper aan en er waren te weinig bussen waardoor veel vluchtelingen lang moesten wachten.<ref>{{Citeer web |url= http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/politie-verrast-5000-vluchtelingen-bij-oostenrijks-duitse-grens|titel= Politie verrast: 5000 vluchtelingen bij Oostenrijks-Duitse grens|auteur= |uitgever= rtlnieuws.nl|datum= 2015-10-29|bezochtdatum=3 september 2016}}</ref> Gedurende het hele jaar 2015 ving Duitsland van alle Europese landen de meeste vluchtelingen op. Op 8 december werd in Duitsland de miljoenste asielaanvraag van dat jaar genoteerd.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2073900-duitsland-meldt-miljoenste-asielaanvraag.html|titel= Duitsland meldt miljoenste asielaanvraag|auteur= |uitgever= NOS|datum=2015-12-8|bezochtdatum=2015-12-9}}</ref> Een studie van de [[Federale dienst voor Migratie en Vluchtelingen]] (BAMF) begin 2016 gaf aan dat driekwart van de vluchtelingen die Duitsland in 2015 binnenkwamen man was en dat 68% jonger was dan 33.<ref name="bamf2016">{{de}}{{Citeer web |url= http://www.bamf.de/SharedDocs/Anlagen/DE/Publikationen/Kurzanalysen/kurzanalyse3_sozial-komponenten.pdf?__blob=publicationFile|titel= Asylerstantragsteller in Deutschland im Jahr 2015: Sozialstruktur, Qualifikationsniveau und Berufstätigkeit |auteur= Anna-Katharina Rich |uitgever= Bundesamt für Migration und Flüchtlinge |datum=2016|bezochtdatum=3 september 2016}}</ref> Op 13 september 2015 voerde Duitsland, om de vluchtelingentoestroom beter te reguleren, langs de grens met Oostenrijk tijdelijk opnieuw grenscontroles in.<ref>{{Citeer web |url=http://www.nu.nl/bootvluchtelingen/4125221/duitsland-begonnen-met-controle-grens-oostenrijk.html |titel=Duitsland begonnen met controle grens Oostenrijk |auteur= |uitgever=[[NU.nl]] |datum=14 september 2015 |bezochtdatum= 15 april 2017}}</ref><ref group="noten">Officieel zijn grenscontroles binnen Europa sinds de [[Verdragen van Schengen]] opgeheven.</ref> Een dag later deden Oostenrijk en Slowakije hetzelfde met hun grenzen.<ref name="trouwgrenzen" /> Met ingang van 1 januari 2016 stuurt Duitsland migranten die via Duitsland door willen reizen naar andere landen terug naar Oostenrijk.<ref>{{Citeer web |url= http://www.volkskrant.nl/buitenland/oostenrijk-duitsland-stuurt-meer-vluchtelingen-terug~a4223032/|titel= Oostenrijkse politie: Duitsland weigert meer vluchtelingen sinds Oud en Nieuw|auteur= |uitgever= De Volkskrant|datum= 2016-01-12|bezochtdatum=2016-01-12}}</ref><ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2079989-duitsers-sturen-migranten-op-doorreis-terug.html|titel= Duitsers sturen migranten op doorreis terug|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-01-12|bezochtdatum=2016-01-13}}</ref>

==== Verzet van de Duitse bevolking tegen de vluchtelingentoestroom ====
In de Duitse steden [[Dresden]] en [[Heidenau (Saksen)|Heidenau]] kwam het in augustus 2015 tot demonstraties tegen de komst van de vele migranten, voornamelijk uit rechts-extremistische hoek, die uitmondden in rellen.<ref>{{Citeer web |url=http://www.elsevier.nl/Buitenland/achtergrond/2015/8/Demonstratie-tegen-migranten-loopt-uit-op-rellen-in-Duitsland-2675045W/|titel= Demonstratie tegen migranten loopt uit op rellen in Duitsland |auteur= |uitgever= |datum= 23 augustus 2015|bezochtdatum=24 augustus 2015}}</ref> Op diverse plekken in Duitsland brandden panden af die als toekomstig opvangcentrum voor de vluchtelingen waren bestemd, onder meer in [[Weissach im Tal]] ([[Baden-Württemberg]]), [[Remchingen]] en [[Nauen]]. Vermoedelijk zijn deze branden aangestoken door rechts-extremisten.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4090834/opnieuw-brandstichting-in-vluchtelingenopvang-duitsland.html|titel= Opnieuw brandstichting in vluchtelingenopvang Duitsland|auteur= |uitgever= |datum= 18 juli 2015|bezochtdatum=28 augustus 2015}}</ref><ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4111811/toekomstig-asielcentrum-in-duitsland-afgebrand.html|titel= Toekomstig asielcentrum in Duitsland afgebrand|auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 24 augustus 2015|bezochtdatum=24 augustus 2015}}</ref><ref>{{Citeer web |url= http://www.standaard.be/cnt/dmf20150825_01832970|titel= Opnieuw Duits opvangcentrum voor vluchtelingen in brand gestoken |auteur= |uitgever= De Standaard|datum= 25 augustus 2015|bezochtdatum=28 augustus 2015}}</ref> Eind juli werd in [[Brandenburg an der Havel]] de woning van een vluchtelingengezin in brand gestoken. In datzelfde weekend werd een opvangcentrum in Dresden met stenen bekogeld.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4095663/vluchtelingen-in-duitsland-opnieuw-slachtoffer-van-brandstichting-.html|titel= Vluchtelingen in Duitsland opnieuw slachtoffer van brandstichting |auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 26 juli 2015|bezochtdatum=28 augustus 2015}}</ref> Volgens officiële cijfers steeg het aantal aanvallen op asielcentra en vluchtelingenverblijven van 199 gevallen in 2014 tot 1031 gevallen in 2015, waarvan 166 zware delicten zoals [[brandstichting]] en [[mishandeling]].<ref>{{de}}{{Citeer web |url= http://www.bmi.bund.de/SharedDocs/Pressemitteilungen/DE/2016/05/pks-und-pmk-2015.html |titel= Polizeiliche Kriminalstatistik und Fallzahlen Politisch Motivierte Kriminalität 2015 vorgestellt |auteur= |uitgever= Pressemitteilung des Bundesministeriums des Innern |datum= 23/05/2016|bezochtdatum=05/09/2016}}</ref> In negen op de tien gevallen ging het om rechts gemotiveerd geweld. Onder andere de Duitse anti-islambeweging [[PEGIDA]] begon te profiteren van de onvrede in Duitsland over de toestroom van vluchtelingen en het beleid ten aanzien hiervan van bondskanselier Merkel.<ref>{{Citeer web |url= http://fd.nl/economie-politiek/1123653/vluchtelingencrisis-bezorgt-anti-beweging-pegida-drukke-verjaardag|titel= Vluchtelingencrisis bezorgt antibeweging Pegida drukke verjaardag|auteur= |uitgever= FD Mediagroep|datum= 2015-10-20|bezochtdatum=2015-10-30}}</ref>

==== Delicten ====
Na de [[Aanrandingen op oudejaarsavond 2015|aanrandingen op Oudejaarsavond]] – die vooral in [[Keulen (stad)|Keulen]] plaatsvonden – werd in eerste instantie beschuldigend naar de grote groepen nieuw in Duitsland aangekomen vluchtelingen gewezen. Een maand of twee later werd bekend dat veruit de meeste verdachten van de aanrandingen uit [[Algerije]] en [[Marokko]] kwamen, en dus niet uit landen als Syrië.<ref>{{Citeer web |url= https://www.nrc.nl/nieuws/2016/03/11/massa-aanranding-was-niet-spontaan-1599889-a95264|titel= 'Politie had eerder afkomst verdachten Keulen moeten openbaren'|auteur= |uitgever= NRC Handelsblad|datum= 2016-03-15|bezochtdatum=2016-09-4}}</ref> De vrees ontstond nochtans dat de toestroom van vluchtelingen gepaard zou gaan met een toename van de [[criminaliteit]] en dan vooral van het aantal [[zedendelict|zedendelicten]].<ref>{{Citeer web |url= http://www.trouw.nl/tr/nl/4496/Buitenland/article/detail/4305483/2016/05/22/Duitse-criminaliteitscijfers-gestegen-na-toestroom-vluchtelingen.dhtml |titel= 'Duitse criminaliteitscijfers gestegen na toestroom vluchtelingen' |auteur= |uitgever= Trouw |datum=22/05/16|bezochtdatum=04/09/16}}</ref> 

Terwijl het aantal asielzoekers in het land vervijfvoudigde, steeg het aantal misdaden begaan door ''Zuwanderer'' (grensoverschrijders) volgens de Duitse Polizeiliche Kriminalstatistik (PKS) met 90,7% in 2015.<ref name="PKS2015">{{de}}{{Citeer web |url= http://www.bmi.bund.de/SharedDocs/Downloads/DE/Broschueren/2016/pks-2015.pdf?__blob=publicationFile |titel= Polizeiliche Kriminalstatistik 2015 (version 5.0) |auteur= |uitgever= Bundesministerium des Innern |datum=mei 2016|bezochtdatum=04-09-2016}}</ref> 5,7% van alle criminele feiten in 2015 werden gepleegd door asielzoekers tegenover 3,0% in 2014.<ref name="PKS2015" /> In de meeste gevallen betrof het [[diefstal]]. Van alle zedendelicten werd 4,8% gepleegd door ''Zuwanderer''. Van 114.238 strafbare feiten door ''Zuwanderer'' werden er 10.348 begaan door Syriërs; 43.883 door in afnemende volgorde van belangrijkheid Albanezen, Serven, Algerijnen, Kosovaren, Marokkanen en Georgiërs.<ref name="PKS2015" />

===Frankrijk en Kanaaltunnel===
Vele migranten dromden al sinds 2002 samen in geïmproviseerde kampen aan de Franse kant van de [[Kanaaltunnel]]. Een daarvan, met soms duizenden bewoners, kreeg de bijnaam ''[[Jungle van Calais]]''. De Franse overheid probeerde meermaals de kampen te ruimen.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2088002-bewoners-jungle-van-calais-krijgen-ultimatum.html|titel= Bewoners 'jungle van Calais' krijgen ultimatum|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-02-20|bezochtdatum=2016-02-22}}</ref> De overlast voor vrachtwagen chauffeurs nam hand over hand toe. Migranten richtten wegversperringen op om auto's te stoppen zodat zij zich in de laadbak konden verstoppen voor de reis naar Engeland. Vrachtwagenchauffeurs kregen daarvoor hoge boetes in Engeland. Geweld werd niet geschuwd om in vrachtwagens te kruipen.
Hulporganisatie [[Artsen zonder Grenzen]] bouwde in 2016 bij [[Groot-Sinten]] een beter opvangkamp met sanitaire voorzieningen voor enkele duizenden mensen.<ref>https://www.aerzte-ohne-grenzen.de/frankreich-neues-fluechtlingslager-grande-synthe</ref>
Het aantal vluchtelingen dat via de tunnel naar het [[Verenigd Koninkrijk]] probeerde te komen werd in de loop van 2015 steeds groter. In de nacht van 27 op 28 juli 2015 probeerden 2.200 migranten de oversteek te maken<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4096947/tweeduizend-migranten-bestormden-kanaaltunnel-bij-calais.html|titel= Tweeduizend migranten bestormden Kanaaltunnel bij Calais |auteur= |uitgever=|datum= 28 juli 2015|bezochtdatum=6 augustus 2015}}</ref>. Steeds weer verongelukten migranten.<ref>{{Citeer web |url= http://www.standaard.be/cnt/dmf20150730_01797690|titel= Opnieuw dodelijk slachtoffer aan ingang Kanaaltunnel Calais|auteur= |uitgever= De Standaard|datum= 30 juli 2015|bezochtdatum=24 augustus 2015}}</ref> Eind juli 2015 werd de politiebewaking bij de Kanaaltunnel aangescherpt naar aanleiding van de toegenomen toestroom.<ref>{{Citeer web |url= http://www.bnr.nl/nieuws/mobiliteit/285803-1507/geen-doorkomen-meer-aan-in-calais|titel= Geen doorkomen meer aan in Calais|auteur= Peter van den Akker|uitgever= |datum= 30 juli 2015|bezochtdatum=6 augustus 2015}}</ref> Enkele weken later openden Frankrijk en Groot-Brittannië gezamenlijk een controlepunt bij Calais, dat de georganiseerde mensensmokkel moest opsporen.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nrc.nl/nieuws/2015/08/20/extra-maatregelen-bij-kanaaltunnel-om-migrantenstroom-tegen-te-gaan/|titel= Extra maatregelen bij Kanaaltunnel om migrantenstroom tegen te gaan|auteur= |uitgever= NRC Handelsblad|datum= 20 augustus 2015|bezochtdatum=24 augustus 2015}}</ref> In de avond van 2 oktober 2015 werd de Kanaaltunnel bij Calais door ca. 200 migranten bestormd. Het treinverkeer tussen Frankrijk en Groot-Brittannië werd enige tijd stilgelegd. De migranten werden door de Franse politie afgevoerd.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2060979-kanaaltunnel-weer-open-na-bestorming-vluchtelingen.html|titel= Kanaaltunnel weer open na bestorming vluchtelingen|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2015-10-2|bezochtdatum=2015-10-3}}</ref>

Na de ontruiming van de Jungle van Calais, eind 2016, kwam een aantal vluchtelingen in Parijs terecht.<ref>{{Citeer web |url=http://www.volkskrant.nl/buitenland/vluchtelingen-slaan-tentenkamp-op-bij-metrostation-parijs~a4405915/ |titel=Vluchtelingen slaan tentenkamp op bij metrostation Parijs |auteur= Berend Sommer|uitgever=[[de Volkskrant]] |datum=31 oktober 2016 |bezochtdatum= 12 april 2017}}</ref> Een ander deel belandde in het vluchtelingenkamp van Groot-Sinten, dat op 11 april 2017 grotendeels verwoest door een brand, die ontstond na rellen tussen vluchtelingen van Afghaanse en Koerdische afkomst.<ref>{{Citeer web |url= https://www.nrc.nl/nieuws/2017/04/11/frankrijkkamp-afgebrand-8065847-a1554103 |titel=FrankrijkKamp afgebrand |auteur= |uitgever= [[NRC Handelsblad|nrc.nl]]|datum= 11 april 2017|bezochtdatum= 12 april 2017}}</ref>Dit kamp bestond goeddeels uit houten huisjes, die waren geschonken door Artsen Zonder Grenzen.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2167629-vluchtelingenkamp-bij-duinkerke-afgebrand-na-rellen.html|titel= Vluchtelingenkamp bij Duinkerke afgebrand na rellen|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2017-04-11|bezochtdatum=2017-04-12}}</ref>

=== Griekenland en Macedonië===
[[Bestand:Arbeitsbesuch Mazedonien (20270359624).jpg|thumb|Migranten worden door de Macedonische politie tegengehouden aan de Grieks-Macedonische grens nabij [[Gevgelija]] (24 augustus 2015)]]
Tussen 8 en 14 augustus 2015 arriveerden er in [[Griekenland]] 21.000 nieuwe migranten.<ref>{{Citeer web |url= http://www.volkskrant.nl/buitenland/fort-europa-21-duizend-migranten-in-een-week-naar-griekenland~a4123605/|titel= Fort Europa: Duizenden Hongaarse agenten naar grens met Servië|auteur= |uitgever= De Volkskrant|datum= 18 augustus 2015|bezochtdatum=20 augustus 2015}}</ref> Op 21 augustus hield de Macedonische politie bij de Grieks-[[Macedonië (land)|Macedonische]] grens duizenden vluchtelingen een tijdlang tegen met [[traangas]] en [[Stungranaat|stungranaten]], waarbij meerdere gewonden vielen.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4110335/politie-macedonie-gebruikt-stungranaten-asielzoekers.html|titel= Politie Macedonië gebruikt stungranaten tegen asielzoekers|auteur= |uitgever= |datum= 21 augustus 2015|bezochtdatum=21 augustus 2015}}</ref> Op het eiland [[Lesbos (eiland)|Lesbos]] bevonden zich begin september naar schatting 14.000 vluchtelingen.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2055562-elke-dag-1000-nieuwe-vluchtelingen-op-lesbos.html|titel= Elke dag 1000 nieuwe vluchtelingen op Lesbos|auteur= |uitgever= NOS|datum= 3 september 2015|bezochtdatum=4 september 2015}}</ref> Op 12 augustus 2015 stuurde Griekenland een passagiersschip naar het eiland [[Kos]], dat moest dienen als voorlopige opvanglocatie voor enkele duizenden vluchtelingen. Op het eiland bevonden zich ca. 7000 vluchtelingen. Op 20 augustus kondigde de regering van [[Macedonië (land)|Macedonië]] vanwege de toestroom van vluchtelingen vanuit Griekenland de [[noodtoestand]] af.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2052981-noodtoestand-macedonie-om-migranten.html|titel= Noodtoestand Macedonië om migranten|auteur= |uitgever= NOS|datum= 20 augustus 2015|bezochtdatum=21 augustus 2015}}</ref> Ca. 1500 vluchtelingen werden bij de Grieks-Macedonische grens dagenlang opgehouden door de Macedonische politie, maar zij konden uiteindelijk toch oversteken.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4111345/oproerpolitie-houdt-migranten-bij-macedonie-niet-langer.html|titel= Oproerpolitie houdt migranten bij Macedonië niet langer tegen |auteur= |uitgever= |datum= 23 augustus 2015|bezochtdatum=24 augustus 2015}}</ref>

Begin december 2015 raakte een groep vluchtelingen slaags met de politie aan de Grieks-Macedonische grens, nadat een van de vluchtelingen was [[elektrocutie|geëlektrocuteerd]] tijdens een poging een trein te beklimmen.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/video/2072830-vluchtelingen-slaags-aan-grens-macedonie.html|titel= Vluchtelingen slaags aan grens Macedonië|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2015-12-3|bezochtdatum=2015-12-15}}</ref>

Begin maart 2016 waren er bij de – inmiddels gesloten – Grieks-Macedonische grens zo'n 13.000 vluchtelingen gestrand. Zij zaten vast in geïmproviseerde kampen. [[Apostolos Tzitzikostas]], de gouverneur van [[Centraal-Macedonië]], maakte bekend de [[noodtoestand]] te willen afkondigen.<ref>{{Citeer web |url= http://www.telegraaf.nl/buitenland/25328049/__Griekse_gouverneur__noodtoestand__.html|titel= Griekse gouverneur wil noodtoestand uitroepen|auteur= |uitgever= De Telegraaf|datum= =2016-03-5|bezochtdatum=2016-03-5}}</ref> Eind maart kwam het bij het vluchtelingenkamp bij [[Idomeni]] tot demonstraties van honderden vluchtelingen die eisten dat Macedonië de grenzen zou openstellen. De rechtstreekse aanleiding hiertoe waren (onjuiste) geruchten dat Duitsland inmiddels bereid zou zijn tot grootschalige opvang. De politie hield de vluchtelingen tegen.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2095524-ophef-door-gerucht-bij-grens-idomeni.html|titel= Ophef door gerucht bij grens Idomeni|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-03-27|bezochtdatum=2016-04-1}}</ref> Op 10 april probeerden ca. 500 vluchtelingen het hek langs de Grieks-Macedonische grens te bestormen. Ze gooiden met stenen naar de veiligheidstroepen, maar werden tegengehouden met [[traangas]]granaten, [[waterkanon (politie)|waterkanonnen]] en [[rubberen kogel|rubberkogels]].<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2098282-traangas-en-rubberkogels-tegen-vluchtelingen-bij-grenshek-macedonie.html|titel= Traangas en rubberkogels tegen vluchtelingen bij grenshek Macedonië|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-04-10|bezochtdatum=2016-04-11}}</ref> Op 19 mei probeerden enkele honderden vluchtelingen in het kamp bij Idomeni het grenshek te forceren met een lege treinwagon. De Griekse politie greep in<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2105857-opstootjes-tussen-vluchtelingen-en-politie-in-idomeni.html|titel= Opstootjes tussen vluchtelingen en politie in Idomeni|auteur= |uitgever= |datum=2016-05-19 |bezochtdatum=2016-05-19}}</ref> en begon op 24 mei het kamp te ontruimen.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2106861-griekse-politie-bezig-met-ontruiming-vluchtelingenkamp-idomeni.html|titel= Griekse politie bezig met ontruiming vluchtelingenkamp Idomeni|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-05-24|bezochtdatum=2016-05-24}}</ref>

Het aantal asielaanvragen in Griekenland steeg snel nadat het vluchtelingakkoord tussen de EU en Turkije was gesloten.<ref>{{Citeer web |url= http://www.trouw.nl/tr/nl/36361/Vluchtelingen/article/detail/4277243/2016/04/07/Griekenland-stuurt-voorlopig-geen-vluchtelingen-terug.dhtml|titel= Griekenland stuurt voorlopig geen vluchtelingen terug|auteur= |uitgever= Trouw|datum= 2016-04-07|bezochtdatum=2016-04-17}}</ref> In het akkoord was niet afgesproken dat Turkije vluchtelingen uit andere landen dan Syrië niet terug zou sturen naar hun land van herkomst. Omdat de EU eerst een garantie hiervoor van Turkije wilde, konden in de tussentijd niet-Syrische vluchtelingen die in Griekenland zijn gestrand niet naar Turkije worden teruggestuurd. Als gevolg hiervan kwamen vele duizenden vluchtelingen vast te zitten op Lesbos en [[Chios (eiland)|Chios]] (waar een detentiecentrum dienstdoet als vluchtelingenkamp).<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2099584-alleen-syrische-vluchtelingen-teruggestuurd-naar-turkije.html|titel= Alleen Syrische vluchtelingen teruggestuurd naar Turkije|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-04-16|bezochtdatum=2016-04-16}}</ref> Paus [[Franciscus I]] bracht op 16 april een bezoek aan Lesbos en nam na afloop twaalf Syrische vluchtelingen mee naar [[Vaticaanstad]].<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4247841/paus-neemt-vluchtelingen-mee-van-griekse-eiland-lesbos.html|titel= Paus neemt vluchtelingen mee van Griekse eiland Lesbos |auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 2016-04-16|bezochtdatum=2016-04-18}}</ref>

Halfweg augustus 2016 leek er weer een lichte stijging te zijn in het aantal vluchtelingen dat vanuit Turkije op de Griekse eilanden (met name Lesbos, Chios en Samos) aankwam. Mogelijke factoren die hieraan bijdroegen waren de rustige zee en volgens hulpverleners ter plekke de onrust rondom de Turkse [[Staatsgreep in Turkije (2016)|couppoging]] van een maand eerder.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2127879-iom-vluchtelingenaantallen-op-griekse-eilanden-lager-dan-gemeld.html|titel= IOM: vluchtelingenaantallen op Griekse eilanden lager dan gemeld|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-08-24|bezochtdatum=2016-08-24}}</ref>

In november 2016 werd er enkele nachten na elkaar brand gesticht in Souda, een van de kampen op Chios. Ook kwamen hier enkele migranten in opstand. De burgemeester van het eiland riep de Griekse regering op om het kamp nu snel te sluiten.<ref>{{Citeer web |url=http://www.nu.nl/buitenland/4352715/onrust-tussen-bewoners-en-migranten-grieks-eiland-chios.html|titel= Onrust tussen bewoners en migranten op Grieks eiland Chios |auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 2016-11-18|bezochtdatum=2016-11-29}}</ref>

Tijdens de [[Europese koudegolf van 2017|koudegolf van januari 2017]] werden de omstandigheden voor de vluchtelingen op Lesbos nog slechter. Griekenland stuurde een marineschip naar het eiland.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2152372-griekse-noodhulp-voor-koud-en-besneeuwd-lesbos.html|titel= Griekse noodhulp voor koud en besneeuwd Lesbos|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2017-01-10|bezochtdatum=2017-01-12}}</ref>

===Hongarije===
Eind augustus 2015 verzamelden zich naar schatting 2000 vluchtelingen aan het [[station Keleti]] (Ooststation) in Boedapest, vanwaar zij de trein konden nemen naar Duitsland, via Oostenrijk. De treinen werden in eerste instantie tegengehouden in [[Rosenheim (stad)|Rosenheim]], en vervolgens in [[München]] om de vluchtelingen te registreren. Duitsland reageerde ontstemd op het feit dat Hongarije de vluchtelingen doorstuurde. Hongarije zei dat het probleem lag bij Italië en Griekenland.<ref>{{Citeer nieuws|url=http://deredactie.be/permalink/1.2429561|titel=Honderden vluchtelingen met de trein aangekomen in Duitsland|uitgever=deredactie.be|datum=1 september 2015|bezochtdatum=13 december 2015}}</ref> Het [[station Keleti]] van [[Boedapest]] werd op 1 en 2 september afgesloten voor asielzoekers. Bij het station verzamelden zich duizenden vluchtelingen en kwam het tot protesten.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4118437/vluchtelingen-boedapest-toegelaten-station.html|titel= Vluchtelingen Boedapest toegelaten tot station|auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 3 september 2015|bezochtdatum=3 september 2015}}</ref><ref name="RED01092015">{{Citeer nieuws|url=http://deredactie.be/permalink/2.40801?video=1.2430248|titel="Chaos aan tentenkamp voor station Boedapest"|uitgever=deredactie.be|datum=1 september 2015|bezochtdatum=6 december 2015}}</ref> Een dag later werd een trein vol vluchtelingen die vanuit Boedapest vertrok richting [[Sopron (stad)|Sopron]] tot staan gebracht bij [[Bicske]].<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4118690/treinen-met-vluchtelingen-boedapest-vertrekken-niet-hongarije.html|titel= Treinen met vluchtelingen uit Boedapest vertrekken niet uit Hongarije |auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 3 september 2015|bezochtdatum=4 september 2015}}</ref> De vluchtelingen moesten naar een plaatselijk opvangcentrum, maar weigerden de trein te verlaten omdat ze naar Duitsland wilden. Toen ze door het cordon van politieagenten heen probeerden te breken, kwam een man uit Pakistan om het leven.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2055967-vluchteling-dood-op-hongaars-spoor.html|titel= Vluchteling dood op Hongaars spoor|auteur= |uitgever= |datum= 4 september 2015|bezochtdatum=4 september 2015}}</ref> De migranten bij de treinstations in Boedapest en uit het opvangcentrum besloten daarop hun reis richting West-Europa verder te voet af te leggen en liepen over het spoor en de snelweg.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nrc.nl/nieuws/2015/09/04/laatste-nieuws-over-migrantencrisis-europeanen-worden-minderheid/|titel= Migrantencrisis: honderden lopen over het spoor en de snelweg in Hongarije|auteur= |uitgever= NRC Handelblad|datum= 4 september 2015|bezochtdatum=4 september 2015}}</ref> Op vrijdagavond 5 september werd besloten dat alle vluchtelingen vanuit Hongarije verder naar Duitsland door mochten reizen. De volgende ochtend kwamen duizenden vluchtelingen aan in Oostenrijk, in [[Nickelsdorf]] waar ze door Oostenrijk werden opgevangen, nadat Hongarije bussen had ingezet.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2056033-duizenden-vluchtelingen-komen-aan-in-oostenrijk.html|titel= Duizenden vluchtelingen komen aan in Oostenrijk|auteur= |uitgever= NOS|datum= 5 september 2015|bezochtdatum=5 september 2015}}</ref> Een dag later arriveerden ze in Duitsland.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/bootvluchtelingen/4120237/duizenden-vluchtelingen-in-munchen-aangekomen.html|titel= Duizenden vluchtelingen in München aangekomen|auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 6 september 2015|bezochtdatum=6 september 2015}}</ref> In Oostenrijk en Duitsland werden de vluchtingen door vrijwilligers hartelijk opgevangen<ref>{{Citeer web |url= http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/article/detail/4207312/2015/12/14/Duitsland-schafft-het-amper-nog.dhtml|titel= Duitsland 'schafft' het amper nog|auteur= |uitgever= Trouw|datum= 2015-12-14|bezochtdatum=2016-05-3}}</ref>, terwijl van officiële zijde lange tijd niet of machteloos werd gereageerd.

Op 16 september 2015 kwam het bij [[Röszke]], aan de Servisch-Hongaarse grens, tot rellen toen de Hongaarse politie traangas en een waterkanon inzette om de stroom vluchtelingen vanuit Servië tegen te houden. De vluchtelingen gooiden van hun kant met stenen en stichtten brand. Er vielen meerdere gewonden, onder wie 20 Hongaarse agenten.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/bootvluchtelingen/4127416/rellen-bij-grensovergang-servie-hongarije.html|titel= Rellen bij grensovergang Servië-Hongarije|auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 2015-09-16|bezochtdatum=2015-09-17}}</ref>

====Hongaarse hek en overige maatregelen====
In juni 2015 besloot [[Hongarije]] om de grens af te sluiten voor migranten die vanuit andere EU-lidstaten waren teruggestuurd, ondanks de [[Dublin-conventie]]. In juli werd begonnen met de bouw van een 175 kilometer lange omheining langs de [[Servië|Servisch]]-Hongaarse grens, om verdere toestroom van migranten vanuit het oosten een halt toe te roepen.<ref>{{Citeer web |url= http://www.volkskrant.nl/buitenland/hongarije-start-bouw-omstreden-hek-op-grens-met-servie~a4100171/|titel= Hongarije start bouw omstreden hek op grens met Servië|auteur= |uitgever= De Volkskrant |datum= 13 juli 2015|bezochtdatum=15 augustus 2015}}</ref> Op 18 september 2015 begon men dit hek te verlengen langs de grens met [[Kroatië]].<ref>{{Citeer web |url=http://www.nrc.nl/nieuws/2015/09/18/hongarije-bouwt-nu-ook-hek-langs-grens-met-kroatie/|titel= Hongarije bouwt nu ook hek langs grens met Kroatië|auteur= |uitgever= nrc.nl |datum= 18 september 2015}}</ref> Er waren inmiddels ook plannen om het hek door te trekken naar [[Roemenië]].<ref>{{en}}{{Citeer web |url= http://www.reuters.com/article/us-europe-migrants-hungary-romania-idUSKCN0RF1JW20150915|titel= Hungary preparing to extend border fence towards Romania|auteur= |uitgever= Reuters|datum= 2015-09-15|bezochtdatum=2016-04-5}}</ref>

Op 18 september 2015 begon Hongarije het hek te verlengen langs de grens met [[Kroatië]]. Er werd ook een hek aangelegd langs de Hongaars-Sloveense grens, maar dat werd snel weer weggehaald. Als verklaring voerde het Hongaarse ministerie van Binnenlandse Zaken aan dat het hier "slechts om een proef" ging.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4133497/hongarije-breekt-hek-vluchtelingen-houden-weer-af.html|titel= Nieuw hek bij Hongarije moet vluchtelingen tegenhouden|auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 2015-09-26|bezochtdatum=2015-09-26}}</ref> De werking van hekken en [[Prikkeldraad#Militair gebruik|NATO-prikkeldraad]] is twijfelachtig voor zover ze niet actief worden bewaakt. Voor rondtrekkende dieren zijn ze op langere termijn fataal<ref>http://www.nature.com/nature/journal/v529/n7585/ris/529156a.ris</ref>.

Het stadsbestuur van Boedapest liet begin september een extra opvangkamp aanleggen naast het centraal station, waar groepen vluchtelingen in een trein werden tegengehouden.<ref>{{Citeer web |url= http://www.ad.nl/ad/nl/1013/Buitenland/article/detail/4134093/2015/09/02/Protesterende-vluchtelingen-krijgen-kamp-in-Boedapest.dhtml|titel= Protesterende vluchtelingen krijgen kamp in Boedapest|auteur= |uitgever= Algemeen Dagblad|datum= 2 september 2015|bezochtdatum=4 september 2015}}</ref>. Het treinverkeer richting Duitsland werd voor de vluchtelingen tijdelijk afgesloten. De vluchtelingen werd ook de toegang tot het [[Station Budapest-Keleti|Ooststation]] ontzegd, wat leidde tot protesten van de vluchtelingen.<ref name="RED01092015" /> Op 14 september sloot Hongarije de belangrijkste illegale doorgang vanuit Servië, vanwaaruit de meeste vluchtelingen richting de EU reisden.<ref>{{Citeer web |url= http://www.volkskrant.nl/buitenland/hongaarse-premier-verwacht-afwijzing-veel-asielverzoeken~a4142041/|titel= Hongaarse premier verwacht afwijzing veel asielverzoeken|auteur= |uitgever= |datum= 2015-09-14|bezochtdatum=2015-09-15}}</ref> Bij de Hongaarse grensprovincies met Servië werd de [[noodtoestand]] afgekondigd.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2057788-hongarije-kondigt-noodtoestand-af-in-grensprovincies.html|titel= Hongarije kondigt noodtoestand af in grensprovincies|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2015-09-15|bezochtdatum=2015-09-15}}</ref> De volgende dag werden er bij de Hongaarse grens 174 arrestaties van illegalen verricht.<ref>{{Citeer web |url= http://www.volkskrant.nl/buitenland/live-eerste-arrestaties-vluchtelingen-hongarije-een-feit~a4142531/|titel= Hongarije wijst 16 verzoeken af|auteur= |uitgever= De Volkskrant|datum= 2015-09-15|bezochtdatum=2015-09-15}}</ref> Op 16 oktober werd bekend dat Hongarije de grens met Kroatië ging sluiten door middel van een dubbel hek.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4146776/hongarije-sluit-vrijdagavond-grens-met-kroatie.html|titel= Hongarije sluit vrijdagavond grens met Kroatië |auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 2015-10-16|bezochtdatum=2015-10-16}}</ref>

Sinds de afsluiting van de grenzen in 2016 komen er nauwelijks meer vluchtelingen via Hongarije.

====Referendum over migrantenquota EU====
Op 2 oktober 2016 vond in Hongarije een referendum plaats over de door de EU aan de lidstaten opgelegde vluchtelingenquota (zie [[#EU-niveau]]), nadat Hongarije een quotum van 1.294 vluchtelingen werd opgelegd, wat neer zou komen op een boete van 323,5 miljoen euro.<ref>{{en}}{{Citeer web |url= http://www.dailymail.co.uk/news/article-3684113/How-DARE-Brussels-tell-migrants-live-country-Hungary-vote-no-Brexit-inspired-referendum-EU-demands-1-294-refugees-pay-300million-fine-instead.html |titel= EXCLUSIVE: 'How DARE Brussels tell us how many migrants can live in our country?' Hungary 'will vote no' in Brexit-inspired referendum on EU demands to take 1,294 refugees... and pay £255million fine instead |auteur= Paul Thompson |uitgever= Daily Mail|datum= 11 juli 2016|bezochtdatum=12 september 2016}}</ref> Centraal stond de vraag of de EU Hongarije mocht verplichten mensen te huisvesten die niet de Hongaarse nationaliteit hebben zonder instemming van het parlement.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2115501-hongarije-houdt-referendum-over-vluchtelingen-op-2-oktober.html |titel= Hongarije houdt referendum over vluchtelingen op 2 oktober |auteur= |uitgever= NOS|datum= 5 juli 2016|bezochtdatum=12 september 2016}}</ref> 98,36% van de stemgerechtigden die kwamen opdagen kantte zich hiertegen, maar de opkomst bedroeg slechts 44,08% waarmee het referendum geen geldigheid had (daarvoor is een opkomst van minimaal 50% vereist).<ref name="NEO result">{{en}}{{Citeer web |url= http://www.valasztas.hu/en/ref2016/481/481_0_index.html |titel= Indicative data relating to the result of the national referendum |auteur= |uitgever= National Election Office |datum= |bezochtdatum=3 oktober 2016}}</ref><ref>{{en}}{{Citeer web |url= http://www.valasztas.hu/en/ref2016/480/480_0_index.html |titel= Indicative data with regard to the number and percentage of voters turned out to vote |auteur= |uitgever= National Election Office |datum= |bezochtdatum=3 oktober 2016}}</ref> Bovendien was 6,26% van de stemmen ongeldig, waardoor het aantal geldige stemmen 41,32% bedroeg.<ref name="NEO result" /> Het advies van de meeste oppositiepartijen was om het referendum te boycotten.

=== Italië ===
Reeds in oktober 2013 zette [[Italië]] het reddingsprogramma [[Operatie Mare Nostrum]] op touw, na de ramp bij het eiland Lampedusa. Dit programma duurde een jaar en werd in november 2014 vervangen door [[Operatie Triton]]. De [[Internationale Organisatie voor Migratie]] wees er op 19 april 2015 op dat het aantal omgekomen bootvluchtelingen op de Middellandse Zee sinds het aflopen van Mare Nostrum was vernegenvoudigd.<ref>{{en}}{{Citeer web |url= http://www.reuters.com/article/2015/04/19/us-europe-migrants-idUSKBN0NA07020150419|titel= Hundreds drown off Libya, EU leaders forced to reconsider migrant crisis|auteur= |uitgever= |datum= 19 april 2015|bezochtdatum=5 augustus 2015}}</ref>

Tussen januari en april 2016 arriveerden er 25.000 nieuwe migranten in Italië. Zij waren vooral afkomstig uit Afrika, m.n. Libië, en staken de Middellandse Zee weer over aangezien de route via Turkije en Griekenland op slot was gezet. Een terrein in het centrum van [[Rome (stad)|Rome]] dat was voorbestemd als opvangplek werd op 16 april voortijdig ontruimd.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2099536-politie-grijpt-in-geen-vluchtelingenkamp-in-centrum-rome.html|titel= Politie grijpt in: geen vluchtelingenkamp in centrum Rome|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-04-16|bezochtdatum=2016-04-17}}</ref>

Op 23 juni 2016 maakte de Italiaanse kustwacht bekend in één dag tijd ongeveer 5.000 vluchtelingen te hebben gered van in totaal 43 boten, hoofdzakelijk uit Libië. Aan boord van de smokkelschepen zou ten minste één dode zijn aangetroffen.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2113122-kustwacht-italie-5000-vluchtelingen-in-een-dag-gered.html|titel= Kustwacht Italië: 5000 vluchtelingen in één dag gered|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-06023|bezochtdatum=2016-08-6}}</ref>

Op 6 augustus 2016 staken enkele honderden vluchtelingen bij de Italiaanse grensplaats [[Ventimiglia]] met succes de Franse grens over, terwijl ze door de politie waren omsingeld. Enkelen van hen zwommen een paar honderd meter in zee.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2123433-vluchtelingen-verrassen-italiaanse-grenspolitie.html|titel= Vluchtelingen verrassen Italiaanse grenspolitie|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-08-6|bezochtdatum=2016-08-6}}</ref>

===Nederland ===
{{Zie ook|Zie ook [[Vluchtelingen in Nederland]]}}
In september 2015 opende het Nederlandse [[Centraal Orgaan opvang asielzoekers|COA]] verschillende nieuwe opvangcentra. Onder meer de koepelgevangenissen in [[Koepelgevangenis (Arnhem)|Arnhem]] en [[Koepelgevangenis (Haarlem)|Haarlem]] kregen een nieuwe bestemming als opvanglocatie. Ook in [[Amsterdam]] en het terrein [[Heumensoord]] (bij [[Nijmegen]]) werden gedurende enige tijd enkele duizenden vluchtelingen opgevangen.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2057878-steeds-meer-grote-noodopvanglocaties-voor-vluchtelingen.html|titel= Steeds meer grote noodopvanglocaties voor vluchtelingen|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2015-09-14|bezochtdatum=2015-09-15}}</ref><ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/bootvluchtelingen/4127235/nijmegen-gaat-drieduizend-vluchtelingen-opvangen.html|titel= Nijmegen gaat drieduizend vluchtelingen opvangen|auteur= |uitgever= nu.nl|datum= |2015-09-16bezochtdatum=2015-09-17}}</ref>

===Oostenrijk===
Op 27 augustus 2015 werd langs een Oostenrijkse snelweg (bij [[Parndorf]]) een vrachtwagen uit Hongarije aangetroffen met daarin 71 dode vluchtelingen, die vooral uit Syrië en Afghanistan bleken te komen. Naar aanleiding van dit incident werden er in Hongarije arrestaties verricht op verdenking van mensensmokkel.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4114600/71-mensen-omgekomen-in-vrachtwagen-oostenrijk.html|titel= 71 mensen omgekomen in vrachtwagen Oostenrijk |auteur= |uitgever= |datum= 28 augustus 2015|bezochtdatum=28 augustus 2015}}</ref>

Op 10 september 2015 legde Oostenrijk het treinverkeer van en naar Hongarije geheel stil naar aanleiding van een nieuwe massale toestroom.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2056922-oostenrijk-legt-treinverkeer-uit-hongarije-stil.html|titel= Oostenrijk legt treinverkeer uit Hongarije stil|auteur= |uitgever= NOS|datum= 10 september 2015|bezochtdatum=10 september 2015}}</ref>

In november 2015 begon Oostenrijk met de bouw van een hek van een paar kilometer lang langs de grens met Slovenië bij [[Spielfeld]].<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4164142/oostenrijk-bouwt-hek-bij-grens-met-slovenie.html|titel= Oostenrijk bouwt hek bij grens met Slovenië |auteur= |uitgever= Nu.nl|datum= |2015-11-13|bezochtdatum=2015-11-16}}</ref> In januari 2016 maakte Oostenrijk bekend gedurende de rest van het jaar niet meer dan 37.500 nieuwe asielzoekers op te nemen, en hooguit 127.500 tot en met 2019.<ref>{{Citeer web |url=http://www.telegraaf.nl/buitenland/25042267/__Minder_vluchtelingen_Oostenrijk__.htmlhttp://www.telegraaf.nl/buitenland/25042267/__Minder_vluchtelingen_Oostenrijk__.html|titel= Oostenrijk beperkt aantal vluchtelingen|auteur= |uitgever= De Telegraaf|datum= 2016-01-20|bezochtdatum=2016-01-22}}</ref> In februari 2016 scherpte Oostenrijk samen met zijn zuidelijke buurlanden de grenscontroles langs de Balkanroute aan.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2088864-landen-langs-de-balkanroute-verscherpen-grenscontroles.html|titel= Landen langs de Balkanroute verscherpen grenscontroles|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-02-24|bezochtdatum=2016-02-25}}</ref> Griekenland, waar bijna alle vluchtelingen die op doorreis naar Midden- en West-Europa eerst doorheen gingen, reageerde woedend en sprak van een schending van de Europese verdragen en internationale wetten.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2088964-oostenrijk-en-balkan-zetten-eu-onder-grote-druk.html?title=oostenrijk-en-balkan-zetten-eu-onder-grote-druk|titel= Oostenrijk en Balkan zetten EU onder grote druk|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-02-25|bezochtdatum=2016-02-25}}</ref> Toen Griekenland niet werd uitgenodigd voor het overleg tussen Oostenrijk en de Balkanlanden over de vluchtelingenstroom, werd de Griekse ambassadeur in Oostenrijk teruggeroepen.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2088998-griekenland-roept-ambassadeur-terug-uit-oostenrijk.html|titel= Griekenland roept ambassadeur terug uit Oostenrijk|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-02-25|bezochtdatum=2016-02-25}}</ref>

=== Turkije===
Voor de kust van [[Turkije]] verging op 19 december 2015 een boot die vanuit [[Bodrum (stad)|Bodrum]] op weg was naar Griekenland. Aan boord waren 32 vluchtelingen, van wie er 18 (uit Irak, Pakistan en Syrië) verdronken<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2076173-weer-18-migranten-verdronken-bij-turkije.html|titel= Weer 18 migranten verdronken bij Turkije|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2015-12-19|bezochtdatum=2015-12-21}}</ref>
Op 24 december verging er opnieuw een boot met vluchtelingen aan de Turkse westkust bij [[Dikili (district)|Dikilil]]. Van de opvarenden verdronken er minstens 18, 21 mensen konden worden gered.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2077087-zeker-18-vluchtelingen-verdronken-bij-turkije.html|titel= Zeker 18 vluchtelingen verdronken bij Turkije|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2015-12-24|bezochtdatum=2015-12-28}}</ref>

Op 5 januari 2016 spoelden op twee plekken aan de Turkse kusten, in de [[Lijst van districten van Turkije|districten]] [[Dikili (district)|Dikili]] en [[Ayvalık (district)|Ayvalık]], de lichamen van in totaal 34 verdronken migranten aan. Vermoedelijk waren ze op weg naar Lesbos toen hun boot kapseisde.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4192671/tientallen-dode-migranten-aangespoeld-in-turkije.html|titel= Tientallen dode migranten aangespoeld in Turkije|auteur= |uitgever= u.nl|datum= 2016-01-5 |bezochtdatum=2016-01-7}}</ref> Op 28 januari verdronken er in de Egeïsche Zee opnieuw elf vluchtelingen toen hun boot op weg naar Samos omsloeg.<ref>{{Citeer web |url= http://www.telegraaf.nl/buitenland/25097796/__Vluchtelingen_verdronken__.html|titel= Weer vluchtelingen verdronken in Egeïsche Zee|auteur= |uitgever= De Telegraaf|datum= 2016-01-28|bezochtdatum=2016-01-29}}</ref> Op 30 januari verdronken minstens 37 migranten bij [[Ayvalık (stad)|Ayvalık]] aan de Turkse westkust toen hun boot zonk. De Turkse kustwacht kon 75 drenkelingen redden.<ref name="volkskrant 30-1">{{Citeer web |url= http://www.volkskrant.nl/buitenland/zeker-33-migranten-verdronken-bij-turkije~a4235359|titel= Zeker 37 migranten verdronken bij Turkije|auteur= |uitgever= De Volkskrant|datum= 2016-01-30|bezochtdatum=2016-02-1}}</ref>

=== Zweden ===
Eind 2015 voerde Zweden grenscontroles in, om reizigers zonder geldige papieren tegen te houden. Vluchtelingen kunnen aan de grens ongehinderd asiel aanvragen.<ref>{{en}}{{Citeer web |url= http://www.theguardian.com/world/2015/nov/12/refugee-crisis-sweden-introduces-border-checks|titel= Sweden introduces border checks as refugee crisis grows|auteur= |uitgever= The Guardian|datum= 2015-11-12|bezochtdatum=2016-04-17}}</ref>

== Internationale wetgeving ==
Volgens het [[Verdrag betreffende de status van vluchtelingen]] wordt het begrip 'migranten' formeel gesplitst in 'vluchtelingen' en 'vreemdelingen'. Volgens het verdrag is een vluchteling iemand die in zijn thuisland gegronde vrees heeft voor vervolging. Redenen voor vervolging kunnen zijn: ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of seksuele voorkeur. De vluchteling kan in eigen land geen bescherming krijgen tegen deze vervolging.<ref>[http://www.vluchtelingenwerk.nl/feiten-cijfers/wie-vluchteling www.vluchtelingenwerk.nl]{{Dode link|datum=juni 2018 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>
Mensen die uit oorlogsgebieden vluchten vanwege oorlogsgeweld en kapotte [[infrastructuur|infrastructuren]] in het land van herkomst, worden mede daarom niet automatisch als vluchteling erkend in andere landen, al hebben die het verdrag ondertekend. Indien echter deze mensen uit bijvoorbeeld Syrië komen, dan verbiedt het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens meestal het terugsturen van deze mensen in artikel drie<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Article_3_of_the_European_Convention_on_Human_Rights</ref>, omdat ze dan een reëel risico lopen om in een onmenselijke situatie terecht te komen. Ook het terugsturen van Syriërs naar Turkije kan volgens hulporganisaties om dezelfde redenen meestal niet, omdat Turkije mensen soms terug zou sturen naar Syrië.<ref>http://www.refworld.org/pdfid/5641ef894.pdf en https://www.hrw.org/news/2016/01/29/letter-and-memorandum-donors-attending-supporting-syria-and-region-conference</ref> De EU denkt daar anders over. Daarom zouden deze mensen volgens de hulporganisaties 'subsidiaire bescherming'<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Subsidiary_protection</ref> moeten krijgen, waardoor ze (ook in Nederland)<ref>http://verblijfblog.nl/?p=1141</ref> vrijwel dezelfde rechten zouden hebben als 'gewone' vluchtelingen. Dit is politiek en juridisch omstreden.

==Opvang en maatregelen in de EU==
De [[Europese Unie]] vergaderde tussen 2013 en 2016 meermaals over de toegenomen migratie en trof een aantal maatregelen. De landen aan de Middellandse Zee kregen ondersteuning bij patrouilles op het water. Italië en Griekenland kregen financiële ondersteuning. Turkije werd geld toegezegd om de doorreis van vluchtelingen te beperken of te stoppen. Er werden pogingen gedaan om het de mensensmokkelaars moeilijk te maken. Via onder meer internet en sociale media probeerde men vluchtelingen een minder rozig beeld van Europa te geven.

De EU-landen verschilden onderling van mening over welk land hoeveel vluchtelingen zou kunnen of moeten opvangen. Duitsland en Zweden voerden een actief opnamebeleid en namen in 2015 naar eigen zeggen respectievelijk tegen de 1 miljoen en 150.000 vluchtelingen op, bij beide landen tussen de 1 en 1,5% van hun bevolking. Andere landen zoals Polen en Bulgarije namen nauwelijks tot geen vluchtelingen op, Hongarije sloot zijn grenzen met hekken compleet af. Zweden en Duitsland motiveerden de opname met humanistische en christelijke beweegredenen. In onder meer Bulgarije overheerst de mening dat het niet mogelijk is, mensen uit een andere cultuur een plek te bieden. Duitse politieke minderheden, verenigd in onder andere Pegida en de AfD, organiseerden bijeenkomsten en demonstraties tegen de komst van vluchtelingen die deels uitmonden in geweld tegen de nieuwkomers of hun verblijfsplaatsen.

Op 11 februari 2016 werd bekend dat de ministers van Defensie, in reactie op een voorstel van Turkije en Griekenland, een eigen NAVO-marinemissie op de Egeïsche Zee op touw gingen zetten teneinde de stromen vluchtelingen beter in de gaten te houden en de mensensmokkel zoveel mogelijk tegen te gaan door de kustwacht hierover te informeren. Er zouden onder meer drie [[fregat]]ten en een [[tanker]] worden ingezet, die al in het Middellandse Zeegebied actief waren. Ook Frontex zou bij deze actie worden betrokken.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/bootvluchtelingen/4212948/marinemissie-navo-mensensmokkel-egeische-zee.html|titel= Marinemissie NAVO tegen mensensmokkel op Egeïsche Zee|auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 2016-02-11|bezochtdatum=2016-02-12}}</ref>

====Europees Vluchtelingenfonds====
{{Zie hoofdartikel|Europees Vluchtelingenfonds}}
Om specifieke projecten voor de opvang en integratie van asielzoekers en vluchtelingen te financieren, besloot de Europese Unie reeds vanaf 2000 om fondsen vrij te maken, aanvankelijk als  ''Europees Vluchtelingenfonds'', vanaf 2014 als ''Fonds voor Asiel, Migratie en Integratie''.

====Herverdeling vluchtelingen over de landen====
In juni 2015 overlegden de EU-lidstaten voor het eerst over herverdeling van de vluchtelingen binnen Europa; het ging op dat moment om zo'n 40.000 vluchtelingen.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2041753-eu-nog-oneens-over-herverdeling-vluchtelingen.html|titel= EU nog oneens over herverdeling vluchtelingen|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2015-06|bezochtdatum=2016-04-16}}</ref> Op 10 augustus 2015 zegde de [[Europese Commissie]] 2,4 miljard extra toe aan de landen die het meest getroffen werden door de migrantentoestroom.<ref>{{Citeer web |url= http://www.telegraaf.nl/binnenland/24359386/__EU__2_4_miljard_euro_voor_migratiecrisis__.html|titel= EU: 2,4 miljard euro voor migratiecrisis|auteur= |uitgever= De Telegraaf|datum= 10 augustus 2015|bezochtdatum=12 augustus 2015}}</ref> Op 5 september kwamen ministers van de EU-lidstaten opnieuw bijeen voor beraad over het vluchtelingenprobleem. Als voorwaarde voor steun aan omringende landen in het [[Midden-Oosten]] werd gesteld dat deze landen zelf meer zouden doen om zo veel mogelijk vluchtelingen op te vangen.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4120000/onenigheid-blijft-europees-beraad-vluchtelingen.html|titel= Onenigheid blijft na Europees beraad over vluchtelingen |auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 5 september 2015|bezochtdatum=6 september 2015}}</ref> De Europese Commissie maakte bekend dat de EU-lidstaten nog eens 120.000 vluchtelingen extra moesten gaan herverdelen.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2055935-europese-commissie-wil-120-000-extra-migranten-herverdelen.html|titel= Europese Commissie wil 120.000 extra migranten herverdelen|auteur= |uitgever= NOS |datum= 4 september 2015|bezochtdatum=9 september 2015}}</ref> Daarop begon men overal in Europa maatregelen te treffen. Op 22 september bereikte de EU een akkoord over de herverdeling van de vluchtelingen. De meeste EU-leden stemden voor, alleen Tsjechië, Hongarije, Roemenië en Slowakije stemden tegen, terwijl Finland zich [[Stemonthouding|onthield]] van stemmen.<ref>{{Citeer web |url=http://www.nrc.nl/nieuws/2015/09/22/eu-bereikt-akkoord-over-verdeling-vluchtelingen-oost-europa-stemt-tegen/ |titel= EU bereikt akkoord over verdeling vluchtelingen ondanks tegenstem|auteur= |uitgever= nrc.nl|datum= 015-09-22|bezochtdatum=2015-09-22}}</ref>

Begin mei 2016 werd via ''[[The Financial Times]]'' een plan van de EC bekend om elk Europees land dat weigerde mee te werken aan het verdelen van vluchtelingen en migranten te beboeten.<ref>{{Citeer web |url= http://www.europa-nu.nl/id/vk3rdv51ywys/nieuws/beboet_landen_voor_weigeren?ctx=vh6ukzb3nnt0&s0e=vhdubxdwqrzw|titel= 'Beboet landen voor weigeren vluchtelingen'|auteur= |uitgever= Europa Nu|datum= 2016-05-3|bezochtdatum=2016-05-3}}</ref> De EU wilde met de nieuwe quota 160.000 asielzoekers verspreiden over het hele EU-gebied, om zo de druk verlichten op individuele landen als Duitsland en Griekenland.<ref name="quota">{{Citeer web |url= https://www.nrc.nl/nieuws/2016/05/04/europese-solidariteitsheffing-voor-vluchteling-is-chantage-a1407479 |titel= 'Europese solidariteitsheffing voor vluchteling is chantage' |auteur= Philippus Zandstra|uitgever= NRC|datum= 4 mei 2016|bezochtdatum=12 september 2016}}</ref> Alle lidstaten moesten een bepaald aantal vluchtelingen opnemen op basis van bevolkingsomvang en welvaartsniveau. Een land zich dat zich niet aan deze afspraak hield, kon een boete van 250.000 euro per asielzoeker verwachten.<ref name="quota" />

In december 2017 begon de EC een rechtszaak tegen Hongarije, Polen en Tsjechië, omdat deze landen zich ook na [[inbreukprocedure]]s nog steeds niet aan de EU-afspraken voor het herverdelen van migranten hielden. Tsjechië had nog slechts 12 vluchtelingen opgenomen, en Hongarije helemaal geen.<ref>{{Citeer web |url= https://www.nrc.nl/nieuws/2017/12/07/hongarije-polen-en-tsjechie-voor-eu-hof-om-asielzoekers-a1584123|titel= Hongarije, Polen en Tsjechië voor EU-hof om asielzoekers|auteur= Maarten Back|uitgever= NRC Handelsblad|datum= 7 december 2017|bezochtdatum=9 december 2017}}</ref>

====Vluchtelingendeal tussen EU en Turkije ("Turkije-deal") ====
[[File:Sea arrivals to Greece and Italy, 2015.png|thumb|upright=1.7|Al voor de Turkijedeal nam het aantal vluchtelingen uit dat land af]]
Op 29 november 2015 bereikten [[Turkije]] en de EU tijdens een top in Brussel inzake het vluchtelingenprobleem een voorlopig akkoord over de opvang door Turkije van vluchtelingen uit het door oorlog geteisterde Syrië. In ruil voor een betere opvang en het indammen van de vluchtelingenstroom richting Europa kreeg Turkije een bedrag van drie miljard euro toegekend. Ook werden de onderhandelingen over een mogelijk [[Turkije en de Europese Unie|Turks lidmaatschap van de EU]], die al geruime tijd stillagen, weer hervat.<ref>{{Citeer web |url= http://www.volkskrant.nl/buitenland/deal-eu-en-turkije-kan-grote-stap-voorwaarts-zijn~a4197953/|titel= Deal EU en Turkije: 'kan grote stap voorwaarts zijn'|auteur= |uitgever= De Volkskrant|datum= 2015-11-29|bezochtdatum=2015-11-30}}</ref> De Turkse premier Davutoglu stelde begin maart 2016 een "ruilsysteem" voor: Turkije zou vanaf nu elke vluchteling die vanuit Turkije wil doorreizen naar de EU terugnemen, in ruil voor het uitwisselen met de EU van één Syrische vluchteling uit een Turks kamp. Het doel hiervan was vooral het tegengaan van de illegale migratie naar Griekenland en het bieden van een alternatief aan de vluchtelingen.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2091300-ruilsysteem-voor-vluchtelingen-in-de-maak-op-eu-turkije-top.html|titel= Ruilsysteem voor vluchtelingen in de maak op EU-Turkije-top|auteur= NOS|uitgever= |datum= 2016-03-7|bezochtdatum=2016-03-8}}</ref> Turkije stelde enkele tegenvoorwaarden: de financiële steun van de EU aan Turkije moest worden verdubbeld van drie naar zes miljard, er moest sneller een [[visum]] komen voor Turkse burgers in Europa, en er moest serieuzer worden gekeken naar een mogelijk Turks EU-lidmaatschap.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2091367-eu-in-grote-lijnen-akkoord-met-turks-vluchtelingenplan.html|titel= EU in grote lijnen akkoord met Turks vluchtelingenplan|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2016-03-8|bezochtdatum=2016-03-8}}</ref>

Op 18 maart 2016 werd er een definitief akkoord bereikt, dat al snel bekend kwam te staan als de '''Turkije-deal'''.<ref>{{Cite news |url=https://www.nrc.nl/nieuws/2016/03/18/dit-staat-in-de-turkije-deal-punt-voor-punt-a1404894 |title=Dit staat in de Turkije-deal, punt voor punt |author=Stéphane Alonso |work=NRC Handelsblad |date=18 maart 2016 |accessdate=15 juni 2017}}</ref>
*Alle Syriërs die na 20 maart vanuit Turkije Griekenland bereiken en daar geen asiel aanvragen of wier asielaanvraag niet-ontvankelijk wordt verklaard, werden op kosten van de EU teruggestuurd naar Turkije.
*Voor niet-Syriërs werd het moeilijker om in Turkije een vluchtelingenstatus te krijgen; alleen 'probleemgroepen' zoals de Koerden die in Turkije mogelijk niet veilig zijn, mogen door naar de EU.
*Turkije zou geen vluchtelingen terugnemen die al voor 20 maart naar Griekenland waren overgestoken.
*Het recht op een individuele procedure en mogelijkheid tot beroep per persoon werd gegarandeerd. Er mochten geen groepen vluchtelingen tegelijk worden behandeld (en afgewezen).
*Voor elke Syriër die Turkije terugnam, moest de EU er één opnemen vanuit Turkije (waar al 2,7 miljoen Syrische vluchtelingen waren ondergebracht), met een maximum van 72.000. Syriërs mochten dus legaal vluchten naar de EU, maar niet-Syriërs niet.
*Zodra de vluchtelingencrisis zou afzwakken, konden EU-landen zoals Duitsland vrijwillig aanbieden om meer vluchtelingen uit Turkije op te nemen. Hiermee werd legale migratie bevorderd en illegale gevaarlijke migratie per boot over de Egeïsche Zee ontmoedigd.
*Economische migranten waren strikt genomen geen onderdeel van de Turkije-deal, maar in principe moesten zij allemaal teruggestuurd worden naar Turkije.
*Nadat de Egeïsche route was afgesloten, diende Turkije te voorkomen dat er alternatieve migratieroutes ontstonden, bijvoorbeeld via Bulgarije.
*De EU-visumplicht voor Turkse burgers werd al in juni 2016 afgeschaft, niet pas in oktober. Turkije voldeed echter nog niet aan alle criteria hiervoor.
*De bestaande 3 miljard euro van de EU voor vluchtelingenopvangprojecten in Turkije werd verdubbeld tot 6 miljard euro in 2018.
*De [[Turkije en de Europese Unie|toetredingsonderhandelingen van Turkije tot de EU]] werden versneld door enkele hoofdstukken eerder te openen.
*De EU zou Turkije ondersteunen bij ‘het verbeteren van de humanitaire omstandigheden binnen Syrië’. Het was onduidelijk wat dit precies betekende. Turkije wilde 'veilige zones' in Syrië opzetten, de EU was daartegen.

====Schengenzone====
Begin december 2015 dreigde de EU om [[Griekenland]] uit de [[Schengenzone]] te zetten als het land zijn grenzen niet beter zou gaan controleren teneinde de vluchtelingentoestroom naar de Griekse eilanden in te dammen.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2072637-eu-dreigt-griekenland-uit-schengen-te-zetten.html|titel= EU dreigt Griekenland uit Schengen te zetten|auteur= |uitgever= NOS|datum= 2015-12-2|bezochtdatum=2015-12-4}}</ref> Hierop riep de Griekse regering de hulp in van [[Frontex]], het EU-agentschap voor grensbewaking.<ref>{{Citeer web |url= http://www.volkskrant.nl/buitenland/europese-druk-helpt-griekenland-roept-hulp-in-om-vluchtelingenstroom-in-te-dammen~a4201885/|titel= Europese druk helpt: Griekenland roept hulp in om vluchtelingenstroom in te dammen|auteur= |uitgever= De Volkskrant|datum= 2015-12-4|bezochtdatum=2015-12-4}}</ref> Op 12 februari 2016 kreeg Griekenland opnieuw een ultimatum van de EU; binnen drie maanden moest het de controle van zijn grenzen, tevens de buitengrenzen van de EU, aanzienlijk verbeteren om binnen de Schengenzone te mogen blijven.<ref>{{Citeer web |url= http://www.volkskrant.nl/buitenland/schengen-op-slot-als-griekenland-niet-binnen-drie-maanden-grenscontrole-verbetert~a4243522/|titel= Schengen op slot als Griekenland grenscontrole niet verbetert|auteur= |uitgever= De Volkskrant|datum= 2016-02-12|bezochtdatum=2016-02-15}}</ref>

De Schengenzone stond ook in andere landen onder druk, naarmate meer en meer landen, al dan niet tijdelijk, grenscontroles invoerden.<ref name="trouwgrenzen">{{Citeer web |url= http://www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/4141831/2015/09/14/Europese-landen-voeren-een-na-ander-grenscontroles-in.dhtml|titel= Europese landen voeren een na ander grenscontroles in|auteur= |uitgever= Trouw|datum= 2015-09-14|bezochtdatum=2015-09-15}}</ref> 

==Statistieken==
===2014===
[[Bestand:Immigration in the EU.png|400px|thumb|Immigratie naar de EU in de periode 2009-2014]]
{| class="wikitable sortable"
!colspan="2" | Migranten naar nationaliteit die in 2014<br /> de overzeese grenzen van de EU overstaken<ref name="FrontexARA2015">{{Citeer web|url=http://frontex.europa.eu/assets/Publications/Risk_Analysis/Annual_Risk_Analysis_2015.pdf#page=59|titel=Annual Risk Analysis 2015|paginas=59|uitgever=Frontex|datum=27 april 2015}}</ref>
|-
! Land van herkomst
! Aantal
|-
| [[Syrië]] || 66.698
|-
| [[Eritrea]] || 34.323
|-
| [[Sub-Sahara|Sub-Saharisch Afrika]] || 26.341
|-
| [[Afghanistan]] || 12.687
|-
| [[Mali]] || 9.789
|-
| [[Gambia (land)|Gambia]] || 8.642
|-
| [[Nigeria (land)|Nigeria]] || 8.490
|-
| [[Somalië]] || 7.440
|-
| [[Palestina (staat)|Palestina]] || 6.418
|-
| [[Senegal]] || 4.769
|-
| Overig || 34.597
|-
! '''Totaal''' || '''220.194'''
|}

=== 2015 ===
In 2015, het jaar met verreweg de meeste vluchtelingen, kwamen volgens het [[Internationale Organisatie voor Migratie|IOM]] en de [[Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen|UNHCR]] ongeveer 1 miljoen mensen naar Europa, 97% daarvan over het water. Ruim 80% van hen kwam in Griekenland aan, de meeste anderen in Italië. Het IOM telde 3692 mensen die daarbij hun leven op zee verloren.<ref>https://www.iom.int/news/irregular-migrant-refugee-arrivals-europe-top-one-million-2015-iom</ref>

{| class="wikitable sortable float-right" style="text-align:right; fontsize:95%"
|+Asielaanvragen in 2015 in EU landen volgens Eurostat<ref>{{Citeer web|url=http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Asylum_quarterly_report|titel=Asylum quarterly report |hrsg=Eurostat|zugriff=2016-03-05|sprache=en}}</ref>
!rowspan="2"|Land
!colspan="2"|Aanvragen
|-
!2015
!per 1000<br />inwoners
|-
|style="text-align:left"|{{BE}}||44.665||3,97
|-
|style="text-align:left"|{{BG}}||20.375||2,83
|-
|style="text-align:left"|{{DK}}||20.940||3,70
|-
|style="text-align:left"|{{DE}}||476.510||5,87
|-
|style="text-align:left"|{{EE}}||230||0,18
|-
|style="text-align:left"|{{FI}}||32.345||5,91
|-
|style="text-align:left"|{{FR}}||75.755||1,14
|-
|style="text-align:left"|{{GR}}||13.210||1,22
|-
|style="text-align:left"|{{IE}}||3.270||0,71
|-
|style="text-align:left"|{{IS}}||340||1,02
|-
|style="text-align:left"|{{IT}}||84.085||1,38
|-
|style="text-align:left"|{{HR}}||185||0,04
|-
|style="text-align:left"|{{LV}}||335||0,17
|-
|style="text-align:left"|{{LI}}||155||4,17
|-
|style="text-align:left"|{{LT}}||320||0,11
|-
|style="text-align:left"|{{LU}}||2.505||4,45
|-
|style="text-align:left"|{{MT}}||1850||4,31
|-
|style="text-align:left"|{{NL}}||44.975||2,66
|-
|style="text-align:left"|{{NO}}||31.115||6,03
|-
|style="text-align:left"|{{AT}}||88.160||10,27
|-
|style="text-align:left"|{{PL}}||12.185||0,32
|-
|style="text-align:left"|{{PT}}||855||0,08
|-
|style="text-align:left"|{{RO}}||1.255||0,06
|-
|style="text-align:left"|{{SE}}||162.455||16,67
|-
|style="text-align:left"|{{CH}}||39.450||4,75
|-
|style="text-align:left"|{{SK}}||325||0,06
|-
|style="text-align:left"|{{SI}}||270||0,13
|-
|style="text-align:left"|{{ES}}||14.780||0,32
|-
|style="text-align:left"|{{CZ}}||1.515||0,14
|-
|style="text-align:left"|{{HU}}||177.130||17,98
|-
|style="text-align:left"|{{GB}}||38.795||0,60
|-
|style="text-align:left"|{{CY}}||2.265||2,67
|-class="sortbottom"
|style="text-align:left"|{{EU}}||1.321.570||2,60
|}

=== 2016 ===
Eind januari 2016 gaf Frontex de decembercijfers vrij, waaruit bleek dat meer dan 89% van de vluchtelingen die die maand in Griekenland arriveerden uit oorlogsgebied kwam. Dit weersprak een eerdere conclusie van EC-vicevoorzitter [[Frans Timmermans (politicus)|Frans Timmermans]] dat 60% van de vluchtelingen om economische redenen reisde.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nrc.nl/next/2016/01/29/frans-timmermans-blijft-bij-eigen-cijfers-1585781|titel= Ook Frontex weerspreekt Timmermans, maar die blijft bij zijn cijfers|auteur= |uitgever= NRC Handelsblad|datum= 2016-01-29|bezochtdatum=2016-01-30}}</ref>

Mensenrechtenorganisatie [[Internationale Organisatie voor Migratie|IOM]] maakte eind januari bekend dat er enkel in de voorbije maand 218 vluchtelingen waren verdronken in het oosten van de Middellandse Zee, evenveel als in de eerste acht maanden van 2015. IOM weet dit aan de mensensmokkel.<ref name="volkskrant 30-1" />

In januari 2016 verklaarde de Turkse minister van Europese Zaken [[Volkan Bozkır]] dat Turkije in 2015 in totaal 150.000 migranten die op doorreis waren naar de EU had tegengehouden. Per dag zou het om zo'n 500 mensen gaan.<ref>{{Citeer web |url= http://www.volkskrant.nl/buitenland/turkije-dwingt-syrische-vluchtelingen-tot-terugkeer~a4222321/|titel= Turkije: afgelopen jaar 150 duizend migranten op doorreis tegengehouden|auteur= |uitgever= De Volkskrant|datum= 2016-01-11|bezochtdatum=2016-01-12}}</ref>

=== 2017 ===
Omstreeks 19 maart 2017 werden er binnen 24 uur tijd 3315 migranten van boten gehaald op de Middellandse Zee tussen Italië en Libië, onder meer door de Italiaanse kustwacht en [[SOS Méditerranée]]. Inmiddels waren er sinds 1 januari van dit jaar 16.000 migranten aangekomen in  Italië, 36% meer dan rond dezelfde tijd in 2016.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2164103-duizenden-migranten-van-middellandse-zee-gehaald.html|titel= Duizenden migranten van Middellandse Zee gehaald|auteur= |uitgever= Nederlandse Omroep Stichting|datum= |bezochtdatum=2017-03-20}}</ref>

==Reacties==
===Mensenrechtenorganisaties===
Amnesty International beschuldigde in juli 2015 de autoriteiten in verschillende landen op de [[Balkan (schiereiland)|Balkan]], met name [[Macedonië (land)|Macedonië]] en [[Servië]], ervan nodeloos geweld te gebruiken tegen de migranten.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4083145/autoriteiten-balkan-gebruiken-nodeloos-geweld-migranten.html|titel= Autoriteiten Balkan gebruiken nodeloos geweld tegen migranten |auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 7 juli 2015|bezochtdatum=21 augustus 2015}}</ref> Amnesty International bracht in augustus 2015 een zeer kritisch rapport uit over de manier waarop [[Oostenrijk]] met opgevangen vluchtelingen omging.<ref>{{Citeer web |url= http://nos.nl/artikel/2052011-opvang-vluchtelingen-oostenrijk-mensonterend.html|titel= Opvang vluchtelingen Oostenrijk 'mensonterend'|auteur= |uitgever= NOS|datum= 14 augustus 2015|bezochtdatum=15 augustus 2015}}</ref>. Eind 2015 en begin 2016 bracht Amnesty International rapporten uit, waarin stond dat Turkije mensenrechten schond door vluchtelingen vast te zetten in detentiecentra en hen vervolgens te dwingen terug te keren naar hun landen van herkomst, zoals Syrië en Irak.<ref>{{Citeer web |url= https://www.amnesty.nl/nieuwsportaal/nieuws/eu-partner-turkije-detineert-en-deporteert-vluchtelingen|titel= EU-partner Turkije detineert en deporteert vluchtelingen|auteur= |uitgever= Amnesty International|datum= 2015-12-15|bezochtdatum=2015-12-15}}</ref><ref>https://www.amnesty.org/en/latest/news/2016/04/turkey-illegal-mass-returns-of-syrian-refugees-expose-fatal-flaws-in-eu-turkey-deal/</ref>. Begin april 2016 stelde Amnesty International in een nieuw rapport dat Turkije sinds januari vanuit de grensprovincie [[Hatay (provincie)|Hatay]] massaal vluchtelingen terugstuurde naar Syrië, in strijd met de inmiddels gesloten deal tussen Turkije de EU.<ref>{{en}}{{Citeer web |url= https://www.amnesty.org/en/press-releases/2016/04/turkey-illegal-mass-returns-of-syrian-refugees-expose-fatal-flaws-in-eu-turkey-deal/|titel= TURKEY: ILLEGAL MASS RETURNS OF SYRIAN REFUGEES EXPOSE FATAL FLAWS IN EU-TURKEY DEAL|auteur= |uitgever= Amnesty International|datum= 2016-04-1|bezochtdatum=2016-04-1}}</ref> Turkije ontkende de beschuldigingen.<ref>{{en}}{{Citeer web |url= https://www.alaraby.co.uk/english/news/2016/4/3/turkey-denies-accusations-it-is-deporting-back-syrian-refugees|titel= Turkey denies accusations it is deporting back Syrian refugees|auteur= |uitgever= The New Arab|datum= 2016-04-3|bezochtdatum=2016-04-5}}</ref>

[[Oxfam Novib]] bracht in oktober 2015 een rapport uit getiteld 'Solidarity with Syrians', waarin de hulporganisatie stelde dat de internationale gemeenschap te weinig daadkracht toont om iets te doen aan de vluchtelingencrisis en het geweld in Syrië. Rijke landen zouden te weinig geld beschikbaar stellen.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4140196/hulp-syrische-vluchtelingen-faalt-volgens-oxfam-novib.html|titel= Hulp aan Syrische vluchtelingen faalt volgens Oxfam Novib|auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 2015-10-7|bezochtdatum=2015-10-7}}</ref>

[[Artsen Zonder Grenzen]], dat in de zomer 2015 op het Griekse eiland Kos hulp bood aan de stromen vluchtelingen, bekritiseerde de Griekse autoriteiten omdat er vrijwel geen georganiseerde opvang op het eiland was.<ref>{{Citeer web |url= http://www.standaard.be/cnt/dmf20150812_01815415|titel= Artsen zonder Grenzen haalt uit naar Griekse autoriteiten|auteur= |uitgever= De Standaard|datum= 2015-08-12|bezochtdatum=2016-01-19}}</ref> In januari 2016 schreef AZG een rapport dat de oorzaak van de crisis voor een wezenlijk deel bij de EU legde: {{citaat|[This report] highlights how the eU’s response so far has not only failed to respond to the urgent humanitarian and medical needs of these vulnerable populations, but has contributed to the worsening of their situation, with a sometimes tragic impact on their health and lives. (Dit rapport belicht niet alleen het ontbreken van een antwoord van de EU op de noden van [de vluchtelingen], maar ook hoe de reactie van de EU hun situatie verslechtert met soms dramatische gevolgen voor de gezondheid en het leven van de vluchtelingen).<ref>{{en}}{{Citeer web |url= http://www.doctorswithoutborders.org/article/obstacle-course-europe-policy-made-humanitarian-crisis-eu-borders|titel= Obstacle Course to Europe: A Policy-Made Humanitarian Crisis at EU Borders|auteur= |uitgever= Artsen zonder Grenzen|datum= 2016-19-1|bezochtdatum=2016-04-5}}</ref>.}}

Op 23 maart maakte AzG bekend te zullen stoppen met het verlenen van hulp aan de gestrande vluchtelingen op [[Moria (Lesbos)|Moria]], Lesbos, omdat de medewerkers de omstandigheden er te inhumaan achtten.<ref>{{Citeer web |url= http://www.medischcontact.nl/Actueel/Nieuws/Nieuwsbericht/153314/AzG-verlaat-uit-protest-Grieks-opvangkamp.htm|titel= AzG verlaat uit protest Grieks opvangkamp|auteur= |uitgever= Medisch Contact|datum= 2016-03-23|bezochtdatum=2016-04-2}}</ref>

Ook [[Human Rights Watch]] (HRW) brengt met enige regelmaat kritische rapporten uit over de Europese vluchtelingenkwestie. Al in april 2014 stelde HRW dat vluchtelingen die via Bulgarije verder Europa in reisden om humanitaire redenen niet naar Bulgarije teruggestuurd mochten worden.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nrc.nl/nieuws/2014/04/29/human-rights-watch-bulgarije-mishandelt-asielzoekers|titel= Human Rights Watch: Bulgarije mishandelt asielzoekers|auteur= |uitgever= NRC Handelsblad|datum= 2014-04-29|bezochtdatum=2016-01-27}}</ref> In januari 2016 stelde de organisatie in haar jaarrapport dat de rechten van de vluchtelingen in het geding waren doordat de Europese regeringen hun verantwoordelijkheden op dit punt ontliepen en te veel nodeloze angst voor terreur zaaiden.<ref>{{Citeer web |url= http://www.nu.nl/buitenland/4204273/rechten-van-vluchtelingen-in-geding-europees-beleid.html|titel= 'Rechten van vluchtelingen in het geding door Europees beleid'|auteur= |uitgever= nu.nl|datum= 2016-01-27|bezochtdatum=2016-01-27}}</ref>

Mensenrechtenorganisaties werden op hun beurt ervan beschuldigd contacten te onderhouden met mensensmokkelaars: de [[Sicilië|Siciliaanse]] [[officier van justitie]] Carmelo Zuccaro verklaarde in april 2017 over bewijzen te beschikken van directe telefooncontacten tussen bepaalde ngo's en mensensmokkelaars in Libië. Hij bedoelde niet zozeer Artsen zonder Grenzen of Save the Children, wel enkele kleinere organisaties, die echter in de meerderheid zijn.<ref>{{Citeer web |url=http://www.demorgen.be/plus/-ngo-s-werken-samen-met-smokkelaars-b-1492991400585/ |titel='Ngo's werken samen met smokkelaars' |auteur= |uitgever=[[De Morgen]]|datum=24 april 2017 |bezochtdatum= 24 april 2017 }}</ref><ref>{{Citeer web |url=http://www.lastampa.it/2017/04/23/italia/cronache/abbiamo-le-prove-dei-contatti-tra-scafisti-e-alcuni-soccorritori-3fCnqLKWWRHBVUiygHv65K/pagina.html |titel= “Abbiamo le prove dei contatti tra scafisti e alcuni soccorritori” |auteur= |uitgever= [[La Stampa (krant)|La Stampa]]|datum= 23 april 2017|bezochtdatum=24 april 2017 }}</ref>

=== Media ===
In de media werden de reactie en houding van de EU in 2015 machteloos genoemd.<ref>http://www.faz.net/aktuell/politik/kommentar-das-einzige-was-funktioniert-13877519.html#/elections</ref><ref>http://www.sueddeutsche.de/politik/fluechtlinge-die-europaeischen-laender-sind-wie-paralysiert-1.2703363</ref>. Het beleid berustte volgens onderzoeksorganisaties veel te weinig op historische en wetenschappelijke inzichten, aldus een artikel in ''[[Die Zeit]]''<ref>{{de}}{{Citeer web |url= http://www.zeit.de/studium/hochschule/2015-12/fluechtlinge-forschung-wissenschaftler-debatte-migrationsforschung-integration/komplettansicht|titel= Wir mischen uns in die Flüchtlingskrise ein|auteur= |uitgever= Die Zeit|datum= 2015-12-12|bezochtdatum=2016-04-17}}</ref>.

=== Individuele reacties===
Reeds in mei 2015 spraken de [[Verenigde Naties]] over de grootste vluchtelingencrisis in Europa sinds de [[Tweede Wereldoorlog]].<ref>{{Citeer web |url= http://www.volkskrant.nl/opinie/vluchtelingen-voor-europa-ook-crisis-van-de-verbeeldingskracht~a4031201/|titel= Vluchtelingen voor Europa ook crisis van de verbeeldingskracht|auteur= Arnout Brouwers|uitgever= De Volkskrant|datum= 19 mei 2015|bezochtdatum=28 augustus 2015}}</ref> De secretaris-generaal wees er in maart 2016 op dat de landen die aan Syrië grenzen zeer veel vluchtelingen opnemen, terwijl landen verder weg meer zouden moeten doen<ref>http://www.un.org/press/en/2016/sgsm17635.doc.htm</ref>.

De Griekse premier [[Alexis Tsipras]] drong er in augustus 2015 op aan dat de rest van Europa meer actie zou ondernemen. Hij wees erop dat het voor Griekenland – dat tegelijkertijd met een ernstige [[Griekse staatsschuldencrisis|staatsschuldencrisis]] kampte – "een crisis in een crisis" was<ref>{{Citeer web |url= http://www.telegraaf.nl/buitenland/24351710/__Griekenland__55.000_vluchtelingen__.html|titel= Griekenland: 55.000 bootvluchtelingen in juli|auteur= |uitgever= De Telegraaf|datum= 7 augustus 2015|bezochtdatum=12 augustus 2015}}</ref>

De Tsjechische president [[Miloš Zeman]] weet in augustus 2015 de migrantencrisis voor een belangrijk deel aan de militaire interventies door de [[Verenigde Staten|VS]] en enkele EU-landen in [[Irak]], Libië en Syrië, die de terreurregimes in deze landen waardoor andere inwoners moesten vluchten zouden hebben veroorzaakt.<ref>{{Citeer web |url= http://www.express.be/business/nl/economy/tsjechisch-president-vs-en-een-aantal-eu-landen-zijn-schuldig-aan-huidige-migrantencrisis/214858.htm|titel= Tsjechisch president: 'Migrantencrisis is schuld van VS en enkele EU-landen'|auteur= |uitgever= Express|datum= 3 augustus 2015|bezochtdatum=6 augustus 2015}}</ref> In december 2015 stelde hij dat de vluchtelingenstroom naar Europa "een georganiseerde invasie" is en dat het leeuwendeel van de "illegalen" jonge, gezonde en ongehuwde mannen zijn die zouden "moeten vechten voor de vrijheid van hun land".<ref>{{Citeer web |url= http://www.hln.be/hln/nl/960/Buitenland/article/detail/2567722/2015/12/26/Tsjechische-president-Vluchtelingenstroom-is-georganiseerde-invasie.dhtml |titel= Tsjechische president: "Vluchtelingenstroom is georganiseerde invasie" |auteur= |uitgever= Het Laatste Nieuws|datum= 26 december 2015|bezochtdatum=3 september 2016}}</ref>

[[Farah Karimi]], de directeur van [[Oxfam Novib]], stelde in april 2016 dat de EU door de vluchtelingendeal met Turkije afscheid nam van haar eigen normen en waarden, en vond dat het terugsturen van vluchtelingen naar Turkije onmiddellijk moest stoppen.<ref>{{Citeer web |url= http://www.trouw.nl/tr/nl/4328/Opinie/article/detail/4280261/2016/04/12/Deal-van-EU-met-Turkije-is-grote-morele-dwaling.dhtml|titel= Deal van EU met Turkije is grote morele dwaling|auteur= |uitgever= Trouw|datum= 2016-04-12|bezochtdatum=2016-04-17}}</ref>

De Oostenrijkse minister van Buitenlandse Zaken, [[Sebastian Kurz]], zei in juni 2016 een hardere koers te willen varen bij de aanpak van migratie. De EU moest volgens hem het voorbeeld volgen van Australië, met overzeese opvangcentra zoals die in [[Nauru]] en [[Manus (provincie)|Manus]].<ref>{{Citeer web |url= http://www.elsevier.nl/buitenland/achtergrond/2016/06/als-australie-oostenrijk-wil-hardere-aanpak-migratie-313250/|titel= Als Australië: Oostenrijk wil hardere aanpak migratie|auteur= Tom Reijner |uitgever= Elsevier|datum= 5 juni 2016|bezochtdatum=2 september 2016}}</ref>

In de marge van de [[Groep van 20|G20]]-top in [[Hangzhou]] stelde [[Donald Tusk]], voorzitter van de [[Europese Raad]], dat de capaciteit om vluchtelingen op te vangen in de Europese Unie haar limiet had bereikt.<ref>{{Citeer web |url= http://www.demorgen.be/buitenland/eu-president-tusk-capaciteit-van-vluchtelingenopvang-in-eu-bereikt-limiet-b77a3f9c/ |titel= EU-president Tusk: "Capaciteit van vluchtelingenopvang in EU bereikt limiet" |auteur= |uitgever= De Morgen|datum= 04-09-16|bezochtdatum=04-09-16}}</ref> Volgens Tusk moesten de drie grootste landen van de G20 – de Verenigde Staten, Rusland en China – meer doen om vluchtelingen op te nemen.

[[Tony Abbott]], voormalig minister-president van Australië, noemde de Europese vluchtelingencrisis in september 2016 een "vredevolle invasie". Mensen die doorreisden na een veilig land te hebben bereikt zouden geen vluchtelingen meer zijn, maar [[Economische migratie|economische migranten]]. De EU moest volgens hem een voorbeeld nemen aan Australië en mensen die niet in onmiddellijk gevaar zijn terugsturen naar de buitengrenzen van Europa.<ref>{{en}}{{Citeer web |url= https://www.theguardian.com/australia-news/2016/sep/19/tony-abbott-says-europe-is-facing-peaceful-invasion-of-asylum-seekers |titel= Tony Abbott says Europe is facing 'peaceful invasion' of asylum seekers |auteur= |uitgever= The Guardian|datum= 19-09-16|bezochtdatum=23-09-16}}</ref>

==Mogelijke en vastgestelde infiltratie door terroristen==
Veiligheidsinstanties waarschuwden dat IS en andere islamistische, terroristische groeperingen de intentie hadden om in de vluchtelingenstromen te infiltreren en dit ook al gedaan hadden in Europa.<ref>{{en}}{{Citeer nieuws |url= https://homeland.house.gov/wp-content/uploads/2015/11/HomelandSecurityCommittee_Syrian_Refugee_Report.pdf |titel= SYRIAN REFUGEE FLOWS: SECURITY RISKS AND COUNTERTERRORISM CHALLENGES |auteur= Preliminary Findings of a House Homeland Security Committee Review|uitgever= |datum= november 2015|bezochtdatum=27 augustus 2016}}</ref><ref>{{en}}{{Citeer nieuws |url= https://www.europol.europa.eu/sites/default/files/documents/modus_operandi_is_revisited.pdf |titel= Changes in Modus Operandi of IS revisited |auteur= |uitgever= European Counter Terrorism Centre (ECTC)|datum= 1 december 2016|bezochtdatum=14 mei 2017}}</ref> Zo kwamen twee van de daders van de [[aanslagen in Parijs van november 2015]] binnen in Europa via de Balkan-route met een Syrisch paspoort<ref>{{en}}{{Citeer nieuws |url= http://www.reuters.com/article/us-europe-migrants-germany-militants-idUSKCN0Y21F4 |titel= Dozens of terrorism suspects among refugees who entered Germany|auteur= |uitgever= Reuters|datum= 11 mei 2016|bezochtdatum=27 augustus 2016}}</ref> en werden de door IS opgeëiste aanslagen in Würzburg, [[Bomaanslag in Ansbach op 24 juli 2016|Ansbach]] en [[Aanslag op kerstmarkt in Berlijn op 19 december 2016|Berlijn]] gepleegd door asielzoekers. De EU-coördinator voor terrorismebestrijding, [[Gilles de Kerchove]], bevestigde dat het relatief makkelijk was voor jihadisten om de Europese Unie binnen te raken via de vluchtelingenstroom.<ref>{{en}}{{Citeer nieuws |url= http://www.ndtv.com/world-news/jihadists-could-enter-eu-posing-as-refugees-748415 |titel= Jihadists Could Enter EU Posing as Refugees |auteur= |uitgever= New Delhi Television Limited (NDTV) |datum= 21 maart 2015|bezochtdatum=2 september 2017}}</ref> Generaal [[Philip M. Breedlove]], de toenmalige Supreme Allied Commander Europe (SACEUR) van [[Noord-Atlantische Verdragsorganisatie|NAVO]]'s [[Supreme Headquarters Allied Powers Europe|Allied Command Operations]], beweerde in maart 2016 dat de stromen vluchtelingen de bewegingen van terroristen maskeerden.<ref>{{en}}{{Citeer nieuws |url= https://www.theguardian.com/world/2016/mar/01/refugees-isis-nato-commander-terrorists |titel= Nato commander: Isis ‘spreading like cancer’ among refugees |auteur= |uitgever= The Guardian |datum= 1 maart 2016|bezochtdatum=14 september 2016}}</ref> Volgens [[Michèle Coninsx]], de voorzitter van [[Eurojust]], werd mensensmokkel tevens gebruikt door bewegingen als IS om terrorisme te financieren.<ref>{{en}}{{Citeer nieuws |url= http://bigstory.ap.org/article/29599fc513b8443085e63c60fbf11c3c/eu-official-terrorists-could-cross-mediterranean-europe |titel= EU official: Migrant boats also carrying IS fighters |auteur= JOHN-THOR DAHLBURG |uitgever= AP |datum= 6 juli 2015|bezochtdatum=13 september 2016}}</ref>

In een aantal gevallen is vastgesteld dat terroristen als asielzoeker naar Europa zijn gekomen. Volgens Duitse media krijgen de Duitse inlichtingendiensten herhaaldelijk tips binnen over IS-aanhangers die als asielzoeker het land zijn binnengekomen. In verreweg de meeste gevallen wordt er geen bewijs gevonden, of lijkt er sprake van een valse beschuldiging. <ref>[https://www.elsevierweekblad.nl/buitenland/achtergrond/2017/11/groep-syrische-asielzoekers-wilde-aanslag-plegen-op-kerstmarkt-essen-561610/ Elsevier weekblad, ‘Groep Syrische asielzoekers wilde aanslag plegen op kerstmarkt Essen’]</ref> <ref>{{fr}}[http://www.lemonde.fr/attaques-a-paris/article/2016/07/29/attentats-du-13-novembre-l-autriche-remet-deux-suspects-a-la-france_4976377_4809495.html Le Monde, ‘Attentats du 13 novembre’]</ref> <ref>{{fr}}[http://www.lemonde.fr/attaques-a-paris/article/2016/04/26/attentats-du-13-novembre-je-devais-aller-en-france-pour-accomplir-une-mission_4908547_4809495.html Le Monde, ‘Attentats du 13 novembre: Les confessions du quatrième commando’]</ref> Van de aanslagplegers in Parijs heeft ''[[The Washington Post]]'' gereconstrueerd hoe 4 terroristen als asielzoekers via Griekenland toegang tot Europa hebben gekregen. <ref>{{en}}[https://www.washingtonpost.com/world/national-security/how-europes-migrant-crisis-became-an-opportunity-for-isis/2016/04/21/ec8a7231-062d-4185-bb27-cc7295d35415_story.html?utm_term=.9a2e39a4f029 The Washington Post, ‘Tracing the path of four terrorists sent to Europe by the Islamic State’]</ref> Het hoofd van de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst verklaarde in februari 2016 "Then we have repeatedly seen that terrorists ... have slipped in camouflaged or disguised as refugees. This is a fact that the security agencies are facing".<ref>{{en}}[http://www.businessinsider.com/r-german-spy-agency-says-isis-sending-fighters-disguised-as-refugees-2016-2?international=true&r=US&IR=T Business Insider/Reuters, ‘German spy chief: ISIS is sending terrorists to Europe disguised as refugees’]</ref>

==Zie ook==
* [[Europees Vluchtelingenfonds]]
* [[Fort Europa]]
* [[Jungle van Calais]]

==Externe links==
*{{en}} [https://ec.europa.eu/home-affairs/what-we-do/policies/asylum_en Europese Unie, Common European Asylum System]
{{Commonscat|European migrant crisis}}
{{Wikinewscat|Europese vluchtelingencrisis}}
{{Appendix|2=
{{References|2=30em}}
=== Voetnoten===
{{References|group=noten}}
}}

[[Categorie:Europa]]
[[Categorie:Migratie en de Europese Unie]]
[[Categorie:Humanitaire ramp]]