Brontekst bekijken van De Bilt (gemeente)

{{Infobox gemeente Nederland
| naam = De Bilt
| bestandsnaam vlag = Vlag_de_Bilt.svg
| bestandsnaam wapen = De Bilt wapen.svg
| vlagartikel = Vlag van De Bilt
| wapenartikel = Wapen van De Bilt
| locatie = LocatieDeBilt
| provincie = {{NL-vlag|Utrecht (provincie)}}
| hoofdplaats = [[Bilthoven]] en [[De Bilt (dorp)]]
| lat_deg      = 52
| lat_min      = 6
| lon_deg      = 5
| lon_min      = 11
| verkeersader = {{Pictogram weg Nederland A-weg|27}} {{Pictogram weg Nederland A-weg|28}}
| netnummer = 030 en 0346
| CBS=0310
| postcode = 3615, 3720-3723, 3730-3732, 3737-3739
| website = [http://www.debilt.nl www.debilt.nl]
| burgemeester = [[Sjoerd Potters]] ([[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]])
| partijen= [[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]<br />[[Democraten 66|D66]]<br />[[GroenLinks]]<br />[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]<br />Beter De Bilt<br />Forza De Bilt<br />[[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]]<br />Bilts Belang<br />[[ChristenUnie|CU]]<br />fractie Brouwer<br />[[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]]<br />[[Socialistische Partij (Nederland)|SP]]
| zetels= '''27'''<br />5<br />4<br />4<br />3<br />2<br />2<br />2<br />1<br />1<br />1<br />1<br />1
}}
[[Bestand:Gem-DeBilt-OpenTopo.jpg|thumb|Topografische gemeentekaart van De Bilt, december 2016]]
'''De Bilt''' ({{Audio|267_De Bilt.ogg|<small>uitspraak</small>}}) is een [[gemeente (bestuur)|gemeente]] in het midden van de [[Nederland]]se [[provincie]] [[Utrecht (provincie)|Utrecht]]. De gemeente telt {{Statistiek gemeente Nederland inwoners|0310}} inwoners ({{Statistiek gemeente Nederland inwoners|TXT=Year}}, bron: [[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]]) en beslaat een oppervlakte van circa 67&nbsp;km² (waarvan nauwelijks water). De gelijknamige kern en hoofdplaats [[De Bilt (dorp)|De Bilt]] telt {{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|2934}} inwoners ({{Statistiek woonplaats Nederland inwoners|TXT=Date}}).

De huidige gemeente De Bilt is op 1 januari 2001 ontstaan uit een samenvoeging van de gemeente De Bilt ([[De Bilt (dorp)|De Bilt]] en [[Bilthoven]]) en de voormalige gemeente Maartensdijk ([[Maartensdijk]], [[Westbroek (Utrecht)|Westbroek]], [[Hollandsche Rading]] en [[Groenekan]]).

''De Bilt'' heeft 'anderhalf' [[spoorwegstation]]. [[Station Bilthoven]] aan de [[Spoorlijn Utrecht - Kampen|spoorlijn Utrecht - Amersfoort]] en, het perron richting Utrecht, van [[station Hollandsche Rading]] aan de [[Spoorlijn Hilversum - Lunetten|spoorlijn Hilversum - Utrecht]]. De [[autosnelweg|snelwegen]] [[Rijksweg 28|A28]] en [[Rijksweg 27|A27]] lopen ook langs of door de gemeente.

Sinds [[1897]] is het [[Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut]] in De Bilt gevestigd, ten zuiden van het dorp. Een andere belangrijke werkgever in de gemeente is het [[Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu|RIVM]].

Een deel van de gemeente (De Bilt en Bilthoven) is onderdeel van de [[Utrecht (agglomeratie)|agglomeratie Utrecht]]. De Bilt telt 66 [[Lijst van rijksmonumenten in De Bilt (gemeente)|rijksmonumenten]].

== Klimaat ==
{{Tabel weergemiddelden
| locatie = De Bilt
| bron = KNMI: [http://www.knmi.nl/klimatologie/normalen1971-2000/per_station/stn260/4-normalen/260_debilt.pdf gemiddelden] en [http://www.knmi.nl/klimatologie/normalen1971-2000/per_station/stn260/5-extremen/260_extremen.pdf extremen] (1971-2000)
| jan_gem  = 2.8 | jan_gem_ns  = 67
| feb_gem  = 3.0 | feb_gem_ns  = 47.5
| mrt_gem  = 5.8 | mrt_gem_ns  = 65.4
| apr_gem  = 8.3 | apr_gem_ns  = 44.5
| mei_gem  = 12.7 | mei_gem_ns  = 61.5
| jun_gem  = 15.2 | jun_gem_ns  = 71.7
| jul_gem  = 17.4 | jul_gem_ns  = 70
| aug_gem  = 17.2 | aug_gem_ns  = 58.2
| sep_gem  = 14.2 | sep_gem_ns  = 72
| okt_gem  = 10.3 | okt_gem_ns  = 77.1
| nov_gem  = 6.2 | nov_gem_ns  = 81.2
| dec_gem  = 4.0 | dec_gem_ns  = 76.8
| jaar_gem = 9.8 | jaar_gem_ns = 792.9
| jan_gem_min  = 0 | jan_gem_max  = 5.2
| feb_gem_min  = -0.1 | feb_gem_max  = 6.1
| mrt_gem_min  = 2 | mrt_gem_max  = 9.6
| apr_gem_min  = 3.5 | apr_gem_max  = 12.9
| mei_gem_min  = 7.5 | mei_gem_max  = 17.6
| jun_gem_min  = 10.2 | jun_gem_max  = 19.8
| jul_gem_min  = 12.5 | jul_gem_max  = 22.1
| aug_gem_min  = 12 | aug_gem_max  = 22.3
| sep_gem_min  = 9.6 | sep_gem_max  = 18.7
| okt_gem_min  = 6.5 | okt_gem_max  = 14.2
| nov_gem_min  = 3.2 | nov_gem_max  = 9.1
| dec_gem_min  = 1.3 | dec_gem_max  = 6.4
| jaar_gem_min = 5.7 | jaar_gem_max = 13.7
| jan_a_min  = -18.3 | jan_a_max  = 15.1
| feb_a_min  = -14.6 | feb_a_max  = 16.9
| mrt_a_min  = -13.9 | mrt_a_max  = 21.8
| apr_a_min  = -6.6 | apr_a_max  = 26.9
| mei_a_min  = -2.5 | mei_a_max  = 32
| jun_a_min  = 0.2 | jun_a_max  = 33.9
| jul_a_min  = 4 | jul_a_max  = 34.9
| aug_a_min  = 4.4 | aug_a_max  = 35.3
| sep_a_min  = -0.7 | sep_a_max  = 30.1
| okt_a_min  = -5.1 | okt_a_max  = 26.5
| nov_a_min  = -8.9 | nov_a_max  = 17.7
| dec_a_min  = -13.4 | dec_a_max  = 15.3
| jaar_a_min = -18.3 | jaar_a_max = 35.3
}}

<gallery>
Bestand:KNMI-2.jpg|KNMI-gebouwen vanuit de verte
Bestand:De Bilt - 1.jpg|Biltse dorpskerk vanaf de Dorpsstraat
</gallery>

==Samenstelling gemeenteraad==
{| class="wikitable"
!colspan="6"|'''Gemeenteraadszetels'''<sup>a</sup>
|-
|'''Partij'''||'''2000'''<sup>b</sup>||'''2006'''||'''2010'''||'''2014'''||'''2018'''
|-
|[[Volkspartij voor Vrijheid en Democratie|VVD]]||align="right"|7||align="right"|6||align="right"|6||align="right"|4||align="right"|5
|-
|[[GroenLinks]]||align="right"|-||align="right"|-||align="right"|-||align="right"|2||align="right"|4
|-
|[[Democraten 66|D66]]||align="right"|3||align="right"|4||align="right"|5||align="right"|6||align="right"|4
|-
|Beter De Bilt||align="right"|-||align="right"|-||align="right"|-||align="right"|4<sup>c</sup>||align="right"|3<sup>d</sup>
|-
|[[Christen-Democratisch Appèl|CDA]]||align="right"|6||align="right"|4||align="right"|3||align="right"|3||align="right"|3
|-
|Forza De Bilt||align="right"|-||align="right"|-||align="right"|-||align="right"|-||align="right"|2
|-
|[[Partij van de Arbeid (Nederland)|PvdA]]||align="right"|-||align="right"|-||align="right"|-||align="right"|2||align="right"|2
|-
|GroenLinks/PvdA||align="right"|6||align="right"|7||align="right"|5||align="right"|-||align="right"|-
|-
|[[Staatkundig Gereformeerde Partij|SGP]]||align="right"|1||align="right"|1||align="right"|1||align="right"|1||align="right"|1
|-
|Bilts Belang||align="right"|-||align="right"|-||align="right"|4||align="right"|2||align="right"|1
|-
|[[Socialistische Partij (Nederland)|SP]]||align="right"|1||align="right"|3||align="right"|2||align="right"|2||align="right"|1
|-
|[[ChristenUnie|CU]]||align="right"|1||align="right"|1||align="right"|1||align="right"|1||align="right"|1
|-
|Algemeen Belang Biltse Bevolking||align="right"|1||align="right"|1||align="right"|-||align="right"|-||align="right"|-
|-
|Gemeentebelangen Maartensdijk||align="right"|1||align="right"|-||align="right"|-||align="right"|-||align="right"|-
|-
|'''Totaal'''||align="right"|'''27'''||align="right"|'''27'''||align="right"|'''27'''||align="right"|'''27'''||align="right"|'''27'''
|}
<sup>a</sup> Aantallen gebaseerd op uitslag gemeenteraadsverkiezingen.<br />
<sup>b</sup> Vervroegde verkiezingen in verband met samenvoeging De Bilt en Maartensdijk.<br />
<sup>c</sup> In 2016 splitste een raadslid zich af van de fractie. Zie [http://www.rtvutrecht.nl/nieuws/1541110/bilts-raadslid-stapt-uit-partij-wegens-aanstelling-wethouder.html Bilts raadslid stapt uit partij wegens aanstelling wethouder], RTV Utrecht, 3 november 2016<br />
<sup>d</sup> In juni 2018 splitste een raadslid zich af van de fractie. Zie [https://www.rtvutrecht.nl/nieuws/1778022/raadslid-connie-brouwer-verlaat-beter-de-bilt.html Raadslid Connie Brouwer verlaat Beter De Bilt], RTV Utrecht, 7 juni 2018

==Sport==
*De hockeyclub [[Stichtsche Cricket en Hockey Club|SCHC]] uit [[Bilthoven]] komt zowel bij de heren als bij de dames uit op het hoogste [[hockey]]niveau in Nederland, de [[Hoofdklasse hockey|Hoofdklasse]]. Het eerste herenteam van [[MMHC Voordaan]] uit [[Groenekan]] komt uit in de [[Promotieklasse hockey|Promotieklasse]].
*C.K.V.[[Tweemaal Zes]] uit Maartensdijk speelt al enkele jaren op het een na hoogste niveau van Nederland, zowel in de zaal als op het veld. Ook de korfbalverenigingen Nova uit Bilthoven en C.K.V. Dos Westbroek komen uit in de overgangsklasse.
*TC Groenekan is meermaals landskampioen geworden in het [[tennis]].
*De volleybalclub [[SV Irene Volleybal|SV Irene]] uit Bilthoven speelt op nationaal niveau in de tweede divisie bij de heren en in de derde divisie bij de dames. De vereniging biedt sinds 2009 de mogelijkheid om te beachvolleyballen.
* [[Waterpolo]]club [[Biltsche Zwemclub Brandenburg|Brandenburg]] behoort tot de nationale top. Het 1e damesteam was landskampioen in 1991 en 2006 en won in 1992 zelfs de Europa Cup.
*Ook andere sporten worden in de gemeente beoefend, waaronder [[voetbal]], [[honkbal]], [[badminton]] en inlinehockey.

==Natuurontwikkeling==
Het dorp [[De Bilt (dorp)|De Bilt]] grenst in het zuidwesten aan de [[Voordorpse polder]]. Voor dit gebied is door [[Utrecht (provincie)|provincie Utrecht]], het [[Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden]], [[het Utrechts Landschap]], de [[Nieuwe Hollandse Waterlinie]], de gemeente De Bilt en de [[Utrecht (stad)|gemeente Utrecht]] een herinrichtingsplan.<ref>[https://web.archive.org/web/20091103140911/http://pbum.projecttoolkit.nl/Default.aspx Website Utrechtse Vecht en Weiden]</ref> opgesteld om het gebied van agrarische toepassing te wijzigen in 'nat schraal grasland'. Hiermee wil men bereiken dat het gebied op de [[Natuurnetwerk Nederland|ecologische hoofdstructuur van Nederland]] wordt aangesloten. Deze nieuwe natuur kan van dichtbij worden bekeken omdat er twee wandelpaden zijn ingepland. Het zogenoemde [[Centenlaantje]]<ref>[http://www.deweekkrant.nl/files/pdfarchief/BBC/20080528/BBC_BBC-1-03_080528_1.pdf Centenlaantje weer hersteld]</ref> zal weer begaanbaar worden gemaakt.

Het plan voor dit gebied zijn een onderdeel van een reeks van plannen voor Utrecht Midden.<ref>[https://web.archive.org/web/20100604074907/http://pbum.projecttoolkit.nl/Projecten/Projectenoverzicht/default.aspx Projectenoverzicht Utrecht Midden]</ref> De plannen voor herinrichting Voordorpse polder werden door de betrokken organisaties aan de bevolking gepresenteerd op [[16 april]] [[2008]] in het [[H.F. Wittecentrum]].<ref>[http://www.deweekkrant.nl/artikel/2008/april/15/versterking_van_de_natuur_informatie_bijeenkomst Versterking van de natuur: Informatie- bijeenkomst Voorveldse Polder]</ref>

Door [[ruilverkaveling]]sproblematiek, sommige verkavelingen stammen nog uit de [[Middeleeuwen]], en baggerwerkzaamheden ten behoeve van zuivering en uitdieping van de kanalen rond De Bilt<ref>[http://www.hdsr.nl/informatie/werk_in_uitvoering/projecten_per/gemeenten/de_bilt/@3444/pagina/ Baggeren watergangen De Bilt en omgeving (Utrecht)]{{dode link|datum=september 2017 |bot=InternetArchiveBot}}</ref> werd het plan voor de herinrichting, dat begin [[2009]] ten uitvoer zou worden gebracht, uitgesteld tot medio [[2010]]<ref>[http://www2.provincie-utrecht.nl/prvutr/internet/j20_10.nsf/files/AlleUP2009.pdf/$FILE/AlleUP2009.pdf Agenda Vitaal Platteland - Uitvoeringsprogramma's 2009 van de Provincie Utrecht]{{dode link|datum=september 2017 |bot=InternetArchiveBot}}</ref>

== Monumenten ==
In de gemeente zijn er een aantal rijksmonumenten en oorlogsmonumenten, zie:
* [[Lijst van rijksmonumenten in De Bilt (gemeente)]]
* [[Lijst van oorlogsmonumenten in De Bilt]]

==Stedenbanden==
Vanuit de gemeente De Bilt wordt een stedenband onderhouden met:
* {{DE-VLAG}} [[Coesfeld (stad)|Coesfeld]] (Duitsland)
* {{PL-VLAG}} [[Mieścisko (gemeente)|Mieścisko]] (Polen)
* {{BJ-VLAG}} [[Ouidah]] (Benin)

==Geboren==
<!--Achternamen in alfabetische volgorde-->
* [[Otto Bekius]] (1925-2014), verzetsstrijder in WOII
* [[John Blankenstein]] (1949-2006), voetbalscheidsrechter en homoactivist
* [[Auke Bloembergen (1927-2016)|Auke Bloembergen]] (1920-2016), jurist
* [[Berend Boudewijn]] (1936), televisiepresentator, regisseur
* [[Joost Broerse]] (1979), voetballer
* [[Jetske van den Elsen]] (1972), tv-presentatrice
* [[Corrie Hafkamp]] (1929), schrijfster
* [[Bas Haring]] (1968), filosoof, publicist, kinderboekenschrijver en tv-presentator
* [[Marieke Henselmans]] (1958), journalist, docent en auteur
* [[Ben Moerkoert]] (1916-2007), vliegenier
* [[Gerrit Patist]] (1948-2005), beeldhouwer en keramist
* [[Coen Swijnenberg]] (1980), radio-dj
* [[Jan Waaijer]] (1952), politicus

==Opgegroeid==<!--Achternamen in alfabetische volgorde-->

* [[Catharina Boer]] (Utrecht, 1939), [[dichteres]], diverse vertalingen en schrijfster van kort proza en toneel.
* [[Hans van Breukelen]] (Utrecht, 1956), [[voetbalkeeper]] van FC Utrecht, Nottingham Forest, PSV en het Nederlands elftal

== Bekende (oud-)inwoners ==<!--Achternamen in alfabetische volgorde-->

* [[Nico Bloembergen]], natuurkundige (1920-2017), woonde van 1925 tot 1947 in Bilthoven
* [[Jon Bluming]] (1933-2018), acteur en vechtsporter (woonde en overleed in De Bilt)
* [[Kees Boeke (pedagoog)|Kees Boeke]], (1884-1966), pedagoog, stichter van De Werkplaats
* [[Joep van Deudekom]], Nederlands cabaretier
* [[Pieter van Maaren]], oud-fractievoorzitter CDA De Bilt; momenteel burgemeester van Urk
* [[Marcel Minnaert]] (1893-1970), astrofysicus, bioloog, natuurkundige, woonde van 1920 tot 1938 in Bilthoven, schrijver van "De natuurkunde van 't vrije veld" (3 delen), directeur Utrechtse sterrenwacht, Minnaertgebouw Uithof.
* [[Julius Röntgen]], Duits-Nederlandse componist, pianist en dirigent. Röntgen woonde in 'Villa Gaudeamus', beter bekend als het Walter Maas Huis van 1924 t/m 1932.
* [[David Scott (astronaut)|David Scott,]] de zevende man op de [[maan]]. Woonde tijdens zijn dienstplicht (1958-1960) in De Bilt, hij diende op de nabijgelegen [[vliegbasis Soesterberg]]<ref>{{Citeer web|url=http://www.ad.nl/utrecht/man-op-de-maan-woonde-in-biltse-flat~ac082821/|titel=Man op de maan woonde in Biltse flat|bezochtdatum=2016-08-21|werk=www.ad.nl}}</ref>
* [[André Spoor]], (1931-2012), journalist
* [[Bas van der Vlies]] (1942), oud-politicus (SGP, voormalig Tweede Kamerlid), woont in Maartensdijk

Zie ook onder het bij De Bilt horende [[Bilthoven]].

== Zie ook ==
* [[Lijst van straten in De Bilt]]

==Externe links==
* [http://www.debilt.nl/ Gemeente De Bilt]
* [http://www.historischekringdebilt.nl/ Historische Kring D'Oude School]

{{Appendix}}
{{Navigatie gemeente De Bilt}}
{{Navigatie provincie Utrecht}}
{{Navigatie Bestuur Regio Utrecht}}
{{Commonscat|De Bilt}}
{{Coor title dms|52|6|43|N|5|10|57|E|type:city_scale:66000_region:NL}}

[[Categorie:Plaats in Utrecht]]
[[Categorie:De Bilt| ]]
[[Categorie:Utrechtse Heuvelrug (stuwwal)]]