Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Jobbik
| Beweging voor een Beter Hongarije Jobbik Magyarországért Mozgalom | ||
| ||
| Personen | ||
| Partijleider | Gábor Vona | |
| Geschiedenis | ||
| Opgericht | 24 oktober 2003 | |
| Algemene gegevens | ||
| Actief in | Hongarije | |
| Hoofdkantoor | Boedapest | |
| Ideologie | christendemocratisch antiglogabistisch eurosceptisch (turanistisch) conservatief nationalistisch populistisch | |
| Kleuren | Rood en Zilver | |
| Europese fractie | Niet-ingeschrevenen | |
| Website | www.jobbik.hu (Hongaars) www.jobbik.com | |
Jobbik, of voluit Jobbik Magyarországért Mozgalom, is een radicaal-rechtse Hongaars-nationalitische politieke partij met een sterke nationalistische toewijding. De partijnaam betekent in het Nederlands: Beweging voor een Beter Hongarije. Dat Jobbik fascistisch en antisemitisch zou zijn wordt enerzijds door de partij zelf ontkend, die dit als politiek gemotiveerde of onware beschuldigingen afdoet. Anderzijds blijven ze opvallen door antisemitische uitspraken.
Geschiedenis en ontwikkeling
Oprichting
De beweging werd oorspronkelijk in 2002 opgericht als de Rechtse Jeugd Vereniging (Jobboldali Ifjúsági Közösség - JOBBIK) door een groep katholieke en protestantse studenten. De politieke partij Jobbik zag het licht in oktober 2003 met als voorman de veteraan en vrijheidsstrijder uit de Hongaarse Opstand van 1956, Gergely Pongrátz.
Na haar oprichting vond de prille partij steun in een kleine groep nationalisten, die de meer extremistische ideeën van de (toentertijd meer populaire) Hongaarse Partij voor Gerechtigheid en Leven (Magyar Igazság és Élet Párt - MIÉP) afwees. De partij beschrijft zichzelf als een principiële, conservatieve en radicaal patriottische christelijke beweging, wier fundamentele doel het beschermen van de Hongaarse waarden en belangen is. De MIÉP was racistisch in haar standpunt ten opzichte van de Hongaarse identiteit en op zijn minst gezegd ambivalen tegenover het gebruik van geweld als politiek middel. Ook was zij ten tijde openlijk neo-fascistisch en neo-nazistisch. De Jobbik-partij daarentegen beschouwde de Magyaarse identiteit als iets strikt cultureels, niet raciaals, en keurde als christendemocratische partij geweld ten zeerste af. Ondanks deze tegenstelling ging Jobbik een alliantie aan met de MIÉP.
Logo en partijkleuren
Als teken van dedicatie aan de MIÉP nam de Jobbik een van de oudste Hongaarse symbolen over als partijkleuren, het rood en zilver uit het wapen van het Huis van Árpád. Het logo van de partij bestaat uit een gebogen patriarchaal kruis uit het wapen van Hongarije met als achtergrond het rood-wit-groen uit de nationale driekleur in een cirkel.
Standpunten en ideologie
Woordbetekenissen
De Beweging voor een Beter Hongarije wordt doorgaans als Jobbik aangeduid, dat in feite een woordspeling is. Het woord jobb heeft in het Hongaars een dubbele betekenis, namelijk het bijvoeglijk naamwoord juist en de richting rechts (vergelijk het Engelse right en het Duitse recht). De comparatief Jobbik betekent dan ook de betere keuze en meer naar rechts, waarmee tweemaal op de positie in het politieke spectrum wordt gedoeld.
De slogan van de partij voor de Europese Verkiezingen van 2009 luidde: ’Hongarije is van de Hongaren’ (Magyarország a Magyaroké). Sommige critici beschouwden deze slagzin als tautologisch, terwijl anderen een klacht indienden bij de Nationale Electorale Commissie, met als gevolg dat de slagzin op de vooravond van de verkiezingen verboden werd omdat deze ’ongrondwettelijk’ was. Jobbik bleef de slogan echter gebruiken.
Radicaal nationalisme
Jobbik plaatst zichzelf in het rechts-populisme, met een nationalistische en anti-elitaire kritiek op alle bestaande politieke instituties in Hongarije. Hiermee lijkt de partij ideologisch aan te sluiten bij andere populistische partijen in Europa, waaronder de PVV in Nederland. De 31-jarige partijleider Gábor Vona beweert dat „het hardnekkige falen van de conventionele partijen in het brengen van oplossingen” het meest schrijnende probleem in Hongarije is. Jobbik onderscheidt zich echter van veel andere rechts-populistische partijen in Europa zoals de PVV doordat zij naar nauwere banden met Turkije streeft. Dit doel spruit voort uit het Hongaarse nationalisme (Turanisme).
Vona, afgestudeerd historicus, meent dat het links-rechts politieke spectrum fout en misleidend is en dat deze illusie de ’elitaire’ conventionelen in de kaart speelt. Als alternatief voor deze „illusoire splitsing” wil Jobbik de links-rechtsideologieën vervangen door een, ten eerste, neoliberaal en kapitalistisch Hongarije en, ten tweede, een sociaaldemocratische samenleving, de primaire krachten die de levens van de moderne Europeaan besturen, als afgeleide ook die van de Hongaren. Hij wijt het falen van deze maatschappij aan „het egoïsme en de corruptie van de elitaire partijen” die sinds de val van het communisme Hongarije hebben geregeerd. Hoewel soms foutief bericht, staan deze ideologieën, de kapitalistische verzorgingsstaat en Jobbiks rechts-populisme niet tegenover elkaar, maar worden door Vona als de status quo gezien, in een goede en in een slechte uitvoering.
Hongaarse minderheden
Als gevolg van de nederlaag in de Eerste Wereldoorlog verloor Hongarije na het Verdrag van Trianon getekend te hebben een groot deel van haar grondgebied en kwamen veel etnische Hongaren buiten de grenzen van het onafhankelijke Hongarije te wonen. Tegenwoordig woont nog altijd een kwart van alle 'Magyaren' buiten Hongarije.
De Hongaarse grondwet zegt hierover:
- De Hongaarse Republiek heeft een verantwoordelijkheidsgevoel voor het lot van de Hongaren van buiten haar grenzen, en zal hun relaties met Hongarije aanmoedigen en koesteren.
Jobbik bekritiseert dat het de opeenvolgende regeringen blijkbaar „slecht uitkwam” om aan dit citaat uit de grondwet vast te houden. Ook geeft Jobbik de EU de schuld van deze vervreemding, niet vergeten hebbend dat één van de argumenten voor de toetreding de resolutie van de minderheden zou zijn.[feit?] Jobbik zegt graag te willen samenwerken met Midden-Europese landen, op voorwaarde dat er een oplossing komt voor de rechten van de Hongaarse minderheden in die landen.[1]
Controverses
De Hongaarse Garde
Jobbik is tevens de politieke arm van de intussen verboden nationalistische paramilitaire Magyar Gárda (de Hongaarse Garde), die 2007 gesticht werd na afloop van demonstraties tegen de regering. De organisatie ziet het als doel „met gezworen trouw aan Hongarije de geestelijk en intellectueel onverdedigde Hongaren te beschermen”. Partijvoorziter Gábor Vona is tegelijk ook hoofd van de Garde. De beweging bestaat uit een groep gewapende zwart geklede mannen. Nadat de Hongaarse Garde door de stadsrechtbank van Boedapest op 2 juli 2009 gerechtelijk ontbonden werd, werd ze onder de vorm van de Nieuwe Hongaarse Garde opnieuw gesticht en wordt sindsdien ingezet als escorte en wacht bij evenementen van Jobbik. De Hongaarse Garde probeert zich in kleinere plaatsen als een soort gendarmerie (csendőrség) te installeren en organiseert regelmatig marsen, wat angstreacties veroorzaakt bij de Roma-bevolking van de dorpen. Als gevolg van de Garde-activiteiten kwam het een aantal keer tot geweld. Op 14 november 2009 kon bijvoorbeeld na wat materiële schade en handgemeen een escalatie van geweld tussen de Garde en de Roma in het Hongaarse stadje Sajóbábony enkel door sterke inzet van de politie verhinderd worden.[2]
De Garde wordt er door hun tegenstanders van verweten dat zij door hun optochten en bijeenkomsten de anti-Roma-gevoelens aanwakkeren en de Romabevolking intimideren. Zo hielden zij in 2007 en 2008 bijvoorbeeld optochten in het dorpje Tatarszentgyorgy.[3] In februari 2009 werd in hetzelfde dorp het huis van een Romagezin door onbekenden in brand gestoken. De 27-jarige eigenaar van het huis, die met zijn vijfjarige zoontje in de armen aan de vlammen probeerde te ontkomen, werd door de brandstichters doodgeschoten.[4] Dorpsbewoners lieten weten dat zij dit betreuren, maar uitten in dezelfde zin hun ongenoegen over de plaatselijke inbraken, waarvan zij de Romabevolking beschuldigden.[3]
Beschuldigingen van fascisme en antisemitisme
Jobbik ontkent fascistisch, homofoob en antisemitisch te zijn en wijst de beschuldigingen toe aan het „favoriete onderwerp van de onbegrijpende, misleide Europese Unie”. Jobbik wordt ervan beschuldigd juist in te spelen op deze angsten. Ook werd Jobbik meermaals gelinkt aan homofobe protesten in Budapest.
Op de vooravond van de Europese Verkiezingen van 2009 schreef Krisztina Morvai, de lijsttrekker van Jobbik voor Europa, op een niet-officieel internetforum: „wij zouden blij zijn als die zogenaamde trotse Hongaarse Joden gewoon weer met hun kleine, besneden piemeltjes gingen spelen”.[5] Deze uitspraak leidde tot grote internationale commotie,[6] waaronder een artikel in The Economist. De krant kreeg veel reacties van lezers die de waarheid van de bron betwijfelden. Morvai ontkende niet dat zij dit had geschreven, maar wou er geen verdere commentaar over geven.[6]
Een groep, genaamd de Hongaarse Unie van Agenten Gereed voor Actie, die hechte banden aanhoudt met Jobbik, schreef in een nieuwsbrief: „gezien de situatie, is antisemitisme niet alleen het recht, maar ook de plícht van iedere vaderlandslievende Hongaar en moeten wij ons voorbereiden op een gewapende strijd tegen de Joden”.[4] De oprichter van de groep, Judit Szima was kandidaat voor Jobbik tijdens de Europese Verkiezingen en meende „dat er niets mis was met de inhoud van de brief”.
Eind september 2010 weigerde de Hongaarse publieke omroep een verkiezingsspot van Jobbik, waarin een meisje Roma kenmerkt als „criminelen” en „parasieten”. De zender achtte deze uitlatingen beledigend, racistisch en daarmee in strijd met de uitzendregels.[7]
Een van de leiders van Jobbik, Csanád Szegedi, bekend om zijn anti-joodse en anti-Roma-uitlatingen, verklaarde in juni 2012 in een interview met de krant Barikad dat hij Joodse ouders heeft. Zijn oma zou een Jodin zijn geweest die de Holocaust had overleefd. Hij zei dat het nieuws hem niet had verbaasd, maar gaf wel toe dat het hem tijd had gekost het nieuws te ’verteren’. Verder verklaarde hij dat hij het zich gedragen als een ’goede Hongaar’ belangrijker vond dan de veronderstelde zuiverheid van ’het Hongaarse ras’. De reacties in Hongarije varieerden van amusement tot consternatie.[8]
Op 21 april 2013, de Herdenkingsdag van de Holocaust, wilden Jobbik-motorrijders een demonstratie houden met het thema „geef gas”. Deze demonstratie werd verboden.[9]
Op 5 mei 2013 hield de partij een duidelijke anti-Joodse betoging in Boedapest. Meer dan 1000 leden en aanhangers verzamelden in de straten van de stad. Aanleiding was een bijeenkomst van het jaarlijkse ’World Jewish Congress’. Eén van de inrichters was Lóránt Hegedűs jr., een calvinistisch dominee en medestichter van de MIÉP, en nu een spreker van de Jobbik-partij.[9] De premier wou de betoging laten tegenhouden door de politie maar een rechter maakte die beslissing ongedaan.[10]
Weblink
- (en) Officiële website
Bronnen, noten en/of referenties
|
