Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Franse tijd in Nederland

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geschiedenis van Nederland

Tijdlijn
Bibliografie

..Naar overzeese gebiedsdelen
..Naar voormalige koloniën

Staatkundige geschiedenis
van de Nederlanden

Friesland

1024 Sticht 1528
Sticht Utrecht

Groningen &
Ommelanden

1339 Gelre 1543
Gelre

1384 1482
Bourgondische Nederlanden

Rijksabdij Thorn

Graafschap Horn

980 Wapen van het prinsbisdom Luik 1795
Prinsbisdom
Luik


Rijksabdij
Stavelot-
Malmedy


Hertogdom
Bouillon

1482 1581 / 1795
Habsburgse Nederlanden
(vanaf 1556:
Spaanse Nederlanden)
1581 1795
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
1581 1713
Zuidelijke Nederlanden
1713 1795
Oostenrijkse Nederlanden
(1790
Verenigde Nederlandse Staten)
1795 1801
Bataafse Republiek
1795 1804
Eerste Franse Republiek
1801 1806
Bataafs Gemenebest
1806 1810
Koninkrijk Holland
1810 1813
Eerste Franse Keizerrijk
1804 1815
Eerste Franse Keizerrijk
1813 1815
Vorstendom der Nederlanden
1815 1830
Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
1815 - 1867
G-H
Luxemburg
1830

Koninkrijk der Nederlanden
1830
Koninkrijk België
(Duitse Bond)
1867
Groot- Hertogdom Luxemburg

De Franse tijd in Nederland, ook wel de Frans-Bataafse tijd genoemd, was de periode van 1795 tot 1813, waarin Nederland een vazalstaat was van Frankrijk en vanaf 1810 een onderdeel van Frankrijk.

Geschiedenis

De Franse tijd in Nederland omvat de perioden:

De Franse tijd begon met de Bataafse Revolutie in 1795, waarbij Nederlandse patriotten, met steun van een Frans leger dat het land was binnengetrokken, de Bataafse Republiek uitriepen. Stadhouder Willem V ging naar Engeland in ballingschap. Na een grondwetswijziging in 1801 werd de Bataafse Republiek vervangen door het Bataafs Gemenebest.

Napoleon Bonaparte, die zichzelf in 1804 tot keizer van Frankrijk had uitgeroepen, verving in 1806 het Bataafs Gemenebest door het Koninkrijk Holland en zette zijn broer Lodewijk Napoleon Bonaparte op de troon als koning Lodewijk I. Het koninkrijk omvatte naast Nederland ook het vandaag Duitse Oost-Friesland.

Napoleon was echter ontevreden over Lodewijk, die naar zijn mening een te onafhankelijke koers voer. In 1810 besloot hij de Nederlanden bij het Franse keizerrijk in te lijven. In de hoop de Nederlandse zelfstandigheid te bewaren deed Lodewijk afstand van de troon en werd zijn jonge zoontje Lodewijk II op 1 juli 1810 koning van Holland. Napoleon negeerde deze actie en annexeerde Nederland enkele weken later, op 13 juli. Hij benoemde Nicolas Charles Oudinot tot stadhouder-prins. Die werd in 1812 opgevolgd door Charles François Lebrun.

De Franse tijd eindigde toen Napoleon in 1813 werd verslagen en afstand deed van de troon. De oudste zoon van Willem V keerde op 30 november 1813 terug naar Nederland. Na het Congres van Wenen werd hij in 1815 als Willem I uitgeroepen tot koning der Nederlanden.

Belangrijkste effecten

De belangrijkste effecten van de Franse tijd waren:

Nederland in de oorlogen tegen Frankrijk

  • In 1793 stonden de Fransen tegenover de Oostenrijkers in de Zuidelijke Nederlanden. De Fransen namen Breda in en belegerden Maastricht, maar moesten zich uiteindelijk terugtrekken.
  • In de winter 1794-1795 marcheerden de Fransen over de bevroren rivieren Nederland binnen, bezetten het land en riepen de Bataafse Republiek uit (zie verder Bataafse Revolutie).
  • In de Zeeslag bij Kamperduin in 1797 werd de Nederlandse vloot compleet verslagen door de Britten.
  • In [1799 viel een Brits-Russische invasiemacht Noord-Holland binnen, veroverde de Nederlandse vloot in Den Helder en bezette Alkmaar. De geallieerden werden echter verslagen in de Slag bij Castricum en moesten zich weer uit Nederland terugtrekken (zie verder Brits-Russische expeditie naar Noord-Holland).
  • Een Brits leger bezette in 1809 het Zeeuwse eiland Walcheren, maar liep daarna vast. Een groot deel van de manschappen werd ziek en stierf, en de Britten trokken zich aan het eind van het jaar weer terug (zie verder Walcherenexpeditie).
  • In 1809 namen Nederlandse troepen aan Franse zijde deel aan het verslaan van de anti-Bonapartistische Duitse opstand onder leiding van Ferdinand von Schill, bij de Slag bij Stralsund.
  • Ongeveer 14.000 Nederlandse dienstplichtigen gingen met de Grande Armée mee naar Rusland. De grote meerderheid kwam om; slechts zeer weinigen keerden terug.
  • Het laatste steunpunt voor Napoleon Bonaparte was Delfzijl, dat van 13 november 1813 tot het ontzet op 23 mei 1814 belegerd werd. Omdat de verdediger van de stad, Kolonel Maufroy, niet wilde geloven dat Napoleon gevallen was, bleef de vesting tot na de Franse tijd bezet. Zie verder Beleg van Delfzijl (1813-1814)

Literatuur

  • W. Uitterhoeve: 1813 - Haagse bluf: de korte chaos van de vrijwording. Vantilt, Nijmegen,2013. ISBN 9789460041211

Zie ook

rel=nofollow