Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Witte kool: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 17: | Regel 17: | ||
| datum = | | datum = | ||
}} | }} | ||
'''Witte kool''', (ook geschreven als '''wittekool'''), wetenschappelijke naam: '''Brassica oleracea''' convar. '''capitata''' / var. '''alba''' <ref>http://www.cpvo.europa.eu/documents/TP/vegetales/TP_048-2_BRASSICA_OLERACEA_CAPITATA.pdf zie blz. 24 voor wetenschappelijke naam</ref>) is een type [[kabuiskool]] (buiskool). Ze wordt vooral geteeld voor de verwerking tot [[zuurkool]], maar ook voor de verse markt. Het is een van de oudste koolsoorten. De teelt vindt vanouds voornamelijk plaats in West-Friesland (Noord-Holland), omdat daar geen aantasting door [[knolvoet]] optreedt. Dit is ook terug te vinden in de [[plantenras|rasnamen]], zoals in Langendijker Bewaar en Roem van Enkhuizen. | '''Witte kool''', (ook geschreven als '''wittekool'''), wetenschappelijke naam: '''Brassica oleracea''' convar. '''capitata''' / var. '''alba''' <ref>http://www.cpvo.europa.eu/documents/TP/vegetales/TP_048-2_BRASSICA_OLERACEA_CAPITATA.pdf zie blz. 24 voor wetenschappelijke naam</ref>) is een type [[kabuiskool]] (kabuis, buiskool).<ref>http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M029421</ref> Ze wordt vooral geteeld voor de verwerking tot [[zuurkool]], maar ook voor de verse markt. Het is een van de oudste koolsoorten. De teelt vindt vanouds voornamelijk plaats in West-Friesland (Noord-Holland), omdat daar geen aantasting door [[knolvoet]] optreedt. Dit is ook terug te vinden in de [[plantenras|rasnamen]], zoals in Langendijker Bewaar en Roem van Enkhuizen. | ||
Ook vindt er nog teelt plaats in Limburg en Noord-Brabant, maar daar moet een ruime [[vruchtwisseling]] toegepast worden. | Ook vindt er nog teelt plaats in Limburg en Noord-Brabant, maar daar moet een ruime [[vruchtwisseling]] toegepast worden. | ||
| Regel 54: | Regel 54: | ||
==Ziekten en beschadigingen== | ==Ziekten en beschadigingen== | ||
Buiten Noord-Holland is [[knolvoet]] (''Plasmodiophora brassicae'') de belangrijkste ziekte. Witte kool wordt ook vaak geteisterd door rupsaantastingen, onder andere door het [[Groot koolwitje]], [[Klein koolwitje]], [[koolbladroller]], [[kooluil]] en [[koolmot]], die veelvuldig voorkomen. Daarnaast komt aantasting voor van de [[koolvlieg]] en de [[koolgalmug]]. | Buiten Noord-Holland is [[knolvoet]] (''Plasmodiophora brassicae'') de belangrijkste ziekte. Witte kool wordt ook vaak geteisterd door rupsaantastingen, onder andere door het [[Groot koolwitje]], [[Klein koolwitje]], [[koolbladroller]], [[kooluil]] en [[koolmot]], die veelvuldig voorkomen. Daarnaast komt aantasting voor van de [[koolvlieg]] en de [[koolgalmug]]. | ||
===Namen in andere talen=== | ===Namen in andere talen=== | ||
*Deens: hvidkål of spidskål | *Deens: hvidkål of spidskål | ||
*Duits: Weisskohl of Weisskraut (vooral zuidelijk Duits), of gewoon Kraut.<br>De Duitsers hadden hieraan hun Engelse bijnaam te danken. | *Duits: Weisskohl of Weisskraut (vooral zuidelijk Duits), of gewoon Kraut.<br>De Duitsers hadden hieraan hun Engelse bijnaam (een [[etnofaulisme]]) te danken. | ||
*Engels: white cabbage | *Engels: white cabbage | ||
*Fins: keräkaali | *Fins: keräkaali | ||
| Regel 76: | Regel 73: | ||
{{reflist}} | {{reflist}} | ||
== Zie ook == | |||
*[[Biologische zaaitabel]] | |||
{{commons|cabbage|kool}} | {{commons|cabbage|kool}} | ||
[[Categorie:Spitskool]] | [[Categorie:Spitskool]] | ||
[[Categorie:Bladgroente]] | [[Categorie:Bladgroente]] | ||
Huidige versie van 2 mei 2019 om 17:32
| Witte kool | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Witte kool | |||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Variëteit | |||||||||||||||||||
| Brassica oleracea convar. capitata var. alba |
Witte kool, (ook geschreven als wittekool), wetenschappelijke naam: Brassica oleracea convar. capitata / var. alba [1]) is een type kabuiskool (kabuis, buiskool).[2] Ze wordt vooral geteeld voor de verwerking tot zuurkool, maar ook voor de verse markt. Het is een van de oudste koolsoorten. De teelt vindt vanouds voornamelijk plaats in West-Friesland (Noord-Holland), omdat daar geen aantasting door knolvoet optreedt. Dit is ook terug te vinden in de rasnamen, zoals in Langendijker Bewaar en Roem van Enkhuizen.
Ook vindt er nog teelt plaats in Limburg en Noord-Brabant, maar daar moet een ruime vruchtwisseling toegepast worden.
Soorten
Van witte kool bestaan twee typen:
- het spitse type, (witte) spitskool genoemd, ook bij groene savooikool komt een spits type voor, en
- het ronde type, wittekool.
Teelt
Er worden de volgende teeltwijzen onderscheiden:
- Spitskool teelt voor de vroegste teelt met oogst in juni en soms ook voor de zomerteelt
- Zomerteelt met oogst in juli en augustus
- Vroege herfstteelt met oogst in september en begin oktober
- Late herfstteelt met oogst in oktober
- Bewaarteelt met oogst in november
Inhoudsstoffen
Witte kool heeft een hoog vitamine C gehalte en bevat thiocyanaat dat een antibiotische werking heeft. In tegenstelling tot veel andere groenten bevat witte kool vrijwel geen nitraat.
100 gram verse kool bevat:[3][4]
- 25 calorieën = 104 kJ
- 3 g koolhydraten
- waarvan suikers: 0 g
- 1,4 g proteïne
- 46 mg calcium
- 0,5 mg ijzer
- 46 mg vitamine C
- 12 mg vitamine A
- 0,04 mg vitamine B1
- 0,04 mg vitamine B2
- 0,1 mg vitamine B6
- 1,7 mg vitamine E
Ziekten en beschadigingen
Buiten Noord-Holland is knolvoet (Plasmodiophora brassicae) de belangrijkste ziekte. Witte kool wordt ook vaak geteisterd door rupsaantastingen, onder andere door het Groot koolwitje, Klein koolwitje, koolbladroller, kooluil en koolmot, die veelvuldig voorkomen. Daarnaast komt aantasting voor van de koolvlieg en de koolgalmug.
Namen in andere talen
- Deens: hvidkål of spidskål
- Duits: Weisskohl of Weisskraut (vooral zuidelijk Duits), of gewoon Kraut.
De Duitsers hadden hieraan hun Engelse bijnaam (een etnofaulisme) te danken. - Engels: white cabbage
- Fins: keräkaali
- Frans: chou cabus
- Italiaans: cavolo cappuccio bianco
- Portugees: couve repolho
- IJslands: hvítkál
- Zweeds: vitkål
Culinair
- zuurkool: duur melkzure fementatie geconserveerde witte kool
- kimchi: Koreaanse pikante gefermenteerde witte kool
Verwijzingen
- º http://www.cpvo.europa.eu/documents/TP/vegetales/TP_048-2_BRASSICA_OLERACEA_CAPITATA.pdf zie blz. 24 voor wetenschappelijke naam
- º http://gtb.inl.nl/iWDB/search?actie=article&wdb=WNT&id=M029421
- º https://www.nutritionvalue.org/Cabbage%2C_raw_nutritional_value.html
- º https://www.buffcoach.net/ernaehrung/naehrwerte/gemuese/19785-naturprodukt-weisskohl
Zie ook
Vrije mediabestanden over kool op Wikimedia Commons