Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Waterkracht: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
 
(6 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
'''Waterkracht''' is de naam voor [[energie]] die wordt ontleend aan [[water]], hetzij door gebruik te maken van een hoogteverschil hetzij door gebruik te maken van de stroomsnelheid van water. Men spreekt ook van "witte steenkool". Met de "witte" doelde men vooral op de kleur van het schuimende water en op het schone karakter van dit type energie.
'''Waterkracht''' is de naam voor energieopwekking met vallend of stromend water dat [[turbine]]s aandrijft. Men spreekt ook van "witte steenkool". Met de "witte" doelde men vooral op de kleur van het schuimende water en op het schone karakter van dit type energie.


[[Afbeelding:Hidropower13.jpg|300px|thumb|right|<center> [[Waterkracht]] d.m.v. een [[watermolen|waterrad]] en stromend [[water]]. </center>]]
[[Afbeelding:Hidropower13.jpg|300px|thumb|right|<center> [[Waterkracht]] d.m.v. een [[watermolen|waterrad]] en stromend [[water]]. </center>]]


Tegenwoordig is vrijwel alle waterkracht [[elektriciteit|elektrisch]] ; in het verleden werd de opgewekte [[mechanica|mechanische]] energie ook wel meteen gebruikt, bijvoorbeeld om water op te [[pompen]] met een [[Watermolen (door water aangedreven molen)]]. Van alle elektriciteit wordt wereldwijd 15% met waterkracht opgewekt.<ref>https://ember-climate.org/countries-and-regions/regions/world/</ref>
Tegenwoordig is vrijwel alle waterkracht elektrisch; in het verleden werd de opgewekte mechanische energie ook wel meteen gebruikt, bijvoorbeeld om graan te malen. Van alle elektriciteit wordt wereldwijd 15% met waterkracht opgewekt.<ref>https://ember-climate.org/countries-and-regions/regions/world/</ref>


Een [[riviercentrale]] heeft geen waterreserve om de schommelingen in het [[debiet]] op te vangen. Riviercentrales staan op de [[Maas]] te [[Andenne]], [[Neuville (België)|Neuville]], [[Monsin]].
Een riviercentrale heeft geen waterreserve om de schommelingen in het [[debiet]] op te vangen. Riviercentrales staan op de [[Maas]] te Andenne, Neuville, Monsin.


Een [[stuwdam]] kan smelt- en regenwater opvangen in een kunstmatig meer. Een [[waterkrachtcentrale]] met stuwdam levert vooral bij grote hoogteverschillen ([[Noorwegen]], [[Zwitserland]], [[Oostenrijk]], [[Frankrijk]]) veel vermogen. De capaciteit van de centrales op de [[Vesder]], de [[Gileppe]] en de [[Warche]] is klein.
Een stuwdam kan smelt- en regenwater opvangen in een kunstmatig meer. Een waterkrachtcentrale met stuwdam levert vooral bij grote hoogteverschillen ([[Noorwegen]], [[Zwitserland]], [[Oostenrijk]], [[Frankrijk]]) veel vermogen.


Bij een [[pompcentrale]] of [[spaarbekkencentrale]] wordt water in de daluren opgepompt naar hoger gelegen bekkens. Tijdens de piekuren stroomt het water terug en drijft de turbines aan. Pompcentrales staan in [[Vianden]], [[Coo-Trois-Ponts]] en [[Silenrieux]].
Bij een '''pompcentrale''' of spaarbekkencentrale wordt water in de daluren opgepompt naar hoger gelegen bekkens. Tijdens de piekuren stroomt het water terug en drijft de turbines aan.
 
==Geschiedenis==
===Eerste wisselstroomenergienetwerk van Amerika===
In [[1886]] installeerden [[Westinghouse]] en [[William Stanley Jr.|Stanley]] Amerika’s eerste wisselstroom energienetwerk in [[Great Barrington (Massashutes)|Great Barrington]]. Een door waterkracht aangedreven generator, die 500 Volt wisselstroom produceerde, voorzag dit netwerk van energie. De spanning werd omhoog gebracht naar 3000 Volt voor transport om de verliezen die evenredig zijn met het kwadraat van de stroom te beperken en lokaal weer omlaag gebracht naar 100 Volt voor de voeding van elektrische verlichting.
 
===Internationale Elektrotechnische Tentoonstelling===
De triomf van de [[draaistroom]] werd getoond in Europa tijdens de [[Internationale Elektrotechnische Tentoonstelling van 1891]] in [[Frankfurt am Main]]. [[Doliwo-Dobrowolski]] gebruikte zijn wisselstroomprincipe om [[elektrische energie]] te transporteren over een afstand van 176 [[km]], van [[Lauffen am Neckar]] naar Frankfurt, met een [[rendement (energie)|rendement]] van 75%. Om dit mogelijk te maken, creëerde en bouwde hij een [[driefasentransformator]] en ontwierp hij bij Lauffen 's werelds eerste driefasig, door waterkracht aangedreven, [[elektriciteitscentrale]]. Hiermee legde hij de basis van de huidige [[elektriciteitsnetten]].
 
===Elektriciteitscentrale op de Niagara-watervallen===
De eerste effectieve elektrische centrale op wisselspanning zoals de wereld ze nu kent was op de [[Niagarawatervallen]] in de [[Verenigde Staten]] ingehuldigd op 16 november [[1896]]. Men sprak toen van ''witte steenkool''. Met deze wisselspanning van 25Hz werd Buffalo van elektrische energie voorzien. Later schakelde men over op 60Hz als standaard voor de VS.
 
Tegenwoordig wordt elektriciteit opgewekt door vier centrales, namelijk de [[Sir Adam Beck 1]] en [[Sir Adam Beck 2]] op Canadees grondgebied en de [[Robert Moses Niagara Power Plant]] en de [[Lewiston pump Generating Plant]] op Amerikaanse bodem. Samen leveren ze 4,4 GW aan vermogen, waarmee ze voorzien in een kwart van de energiebehoefte van [[Ontario]] en de staat [[New York (staat)|New York]].


==Lijst van enkele belangrijke waterkrachtcentrales==
==Lijst van enkele belangrijke waterkrachtcentrales==
*In werking:
*In werking:
**[[Hoover Dam]], [[Verenigde Staten|VS]], voltooid in 1936, 2074 [[Watt (eenheid)|MW]]
**Hoover Dam, VS, voltooid in 1936, 2074 MW
**[[Itaipudam]], [[Brazilië]]/[[Paraguay]], voltooid in 1983, 13.300 MW
**Itaipudam, Brazilië/Paraguay, voltooid in 1983, 13.300 MW
**[[Guri]], [[Venezuela]], voltooid in 1986, 10.300 MW  
**Guri, Venezuela, voltooid in 1986, 10.300 MW  
**[[Grand Coulee Dam]], [[Verenigde Staten|VS]], voltooid in 1942, in 1980 uitgebreid naar 6900 MW  
**Grand Coulee Dam, VS, voltooid in 1942, in 1980 uitgebreid naar 6900 MW  
**[[Waterkrachtcentrale Sajano-Sjoesjenskaja|Sajano-Sjoesjenskaja]], [[Rusland]], voltooid in 1983, 6400 MW  
**Waterkrachtcentrale Sajano-Sjoesjenskaja, Rusland, voltooid in 1983, 6400 MW  
**[[Churchill Falls]], [[Canada]], voltooid in 1971, 5428 MW, uitbreidbaar tot 9252 MW  
**Churchill Falls, Canada, voltooid in 1971, 5428 MW, uitbreidbaar tot 9252 MW  
**[[Aswandam]], [[Egypte (land)|Egypte]], voltooid in 1970, 2100 MW
**Aswandam, Egypte, voltooid in 1970, 2100 MW
*In aanbouw:
**Drieklovendam, China, eerste stroom juli 2003, voltooid in 2012, 22.500 MW
**[[Drieklovendam]], China, eerste stroom juli 2003, verwachte voltooiing 2009, 18.200 MW
*In Nederland:
*In Nederland:
**[[Sluis- en Stuwcomplex Amerongen]]
**Sluis- en Stuwcomplex Amerongen
 
== Zie ook ==
* [[Hydraulische turbine]]
* [[Getijdenenergie]]
* [[Golfslagenergie]]
* [[Waterkrachtcentrale]]


{{commonscat|Hydropower}}
{{commonscat|Hydropower}}

Huidige versie van 3 aug 2023 om 08:30

Waterkracht is de naam voor energieopwekking met vallend of stromend water dat turbines aandrijft. Men spreekt ook van "witte steenkool". Met de "witte" doelde men vooral op de kleur van het schuimende water en op het schone karakter van dit type energie.

Waterkracht d.m.v. een waterrad en stromend water.

Tegenwoordig is vrijwel alle waterkracht elektrisch; in het verleden werd de opgewekte mechanische energie ook wel meteen gebruikt, bijvoorbeeld om graan te malen. Van alle elektriciteit wordt wereldwijd 15% met waterkracht opgewekt.[1]

Een riviercentrale heeft geen waterreserve om de schommelingen in het debiet op te vangen. Riviercentrales staan op de Maas te Andenne, Neuville, Monsin.

Een stuwdam kan smelt- en regenwater opvangen in een kunstmatig meer. Een waterkrachtcentrale met stuwdam levert vooral bij grote hoogteverschillen (Noorwegen, Zwitserland, Oostenrijk, Frankrijk) veel vermogen.

Bij een pompcentrale of spaarbekkencentrale wordt water in de daluren opgepompt naar hoger gelegen bekkens. Tijdens de piekuren stroomt het water terug en drijft de turbines aan.

Lijst van enkele belangrijke waterkrachtcentrales

  • In werking:
    • Hoover Dam, VS, voltooid in 1936, 2074 MW
    • Itaipudam, Brazilië/Paraguay, voltooid in 1983, 13.300 MW
    • Guri, Venezuela, voltooid in 1986, 10.300 MW
    • Grand Coulee Dam, VS, voltooid in 1942, in 1980 uitgebreid naar 6900 MW
    • Waterkrachtcentrale Sajano-Sjoesjenskaja, Rusland, voltooid in 1983, 6400 MW
    • Churchill Falls, Canada, voltooid in 1971, 5428 MW, uitbreidbaar tot 9252 MW
    • Aswandam, Egypte, voltooid in 1970, 2100 MW
    • Drieklovendam, China, eerste stroom juli 2003, voltooid in 2012, 22.500 MW
  • In Nederland:
    • Sluis- en Stuwcomplex Amerongen

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Hydropower op Wikimedia Commons.

rel=nofollow
  1. º https://ember-climate.org/countries-and-regions/regions/world/
Overgenomen van "http://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Waterkracht&oldid=351862"