Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Voedselcombinatie volgens de dr. Hay-methode
Het voedselcombinatiedieet, ook bekend als de dr. Hay-methode of het Hay-dieet is een voedingspatroon, ontworpen door de New Yorkse arts William Howard Hay, waarin de klemtoon ligt op het gescheiden houden van zuurvormende en basevormende voedingsmiddelen en het in stand houden van een zuur-base-evenwicht in het lichaam. Eiwitten en koolhydraten worden in deze voedingswijze niet samen geconsumeerd.
Achtergrond
William Howard Hay (1866–1940) had overgewicht en leed aan een zware nierziekte (nefritis / de ziekte van Bright), waar de gevestigde geneeskunde in die tijd niets kon tegen doen. Toen hij te horen kreeg dat hij niet lang meer te leven had, begon hij manieren te zoeken om zijn conditie te verbeteren. Een aantal van de voedingsprincipes die hij begon te volgens kwamen overeen met die van dr. Ragnar Berg. Voeding zou do natuurlijk en zuiver mogelijk moeten zijn en zou niet te veel zurvormende producten mogen bevatten. Hij schakelde om naar vegetarische voeding, en at slechts één keer per dag: ’s avonds. Hij dronk geen koffie meer en stopte enkele maanden later met roken. Na een drietal maanden had hij heel wat gewicht verloren, en hij begon verbeteringen in zijn gezondheidstoestand te bemerken.[1] Aangespoord door deze ervaringen, gebruikte hij de volgende tien jaar om natuurgeneeskunde en voedselcombinaties te bestuderen.
Theoretische basis
Hay ontwikkelde in 1907 het principe om eiwitrijke en koolhydratenrijke voeding gescheiden te houden. Hij stelde dat alle beschavingsziekten te wijten zijn aan een verzuring (acidose) van het lichaam, die vooral veroorzaakt wordt door een gemengde opname van eiwiten en koolhydraten. Beide soorten voeding moeten op een andere manier worden verteerd. Wanneer ze gelijktijdig in het verteringsstelsel komen, zijn gistings- en rottingsprocessen in de dunne darm het gevolg. Angezien peulvruchten zowel proteïnen als koolhydraten bevatten, vond hij deze ongeschikt voor de menselijke voeding.
Volgens Hay verloopt de vertering beter, wanneer men eiwitrijke en koolhydratenrijke voedingsmiddelen apart gebruikt, omdat de voor de vertering benodigde enzymes bij een aparte opname beter kunnen functioneren. Het enzyme ptyaline kan dan ongestoord zetmeel opsplitsen in tussenproducten zoals maltose. Het enzyme pepsine is werkzaam bij het opsplitsen van eiwitten. Door een snellere vertering blijft het voedsel niet onnodig lang in de darmen liggen.
Voedselgroepen
Voedingsmiddelen worden ingedeeld in drie groepen: de koolhydratenrijke, de eiwitrijke en de neutrale voedinsmiddelen.
- Koolhydatenrijke voedingsmidelen
- Tot deze groep behoren broodsoorten en gebak, deegwaren, rijst, aardappelen, suiker, honing, stroop, bananen.
- Eiwitrijke voedingsmiddelen
- Tot de groep van eiwitrijke voedingswaren behoren vlees, vis en zeevruchten, alle melkproducten met minder dan 50% vet, joghurt, kaas, kwark, sojaproducten zoals tofu, eieren, noten en vele vruchten.
- Neutrale voedingsmiddelen
- Tot de neutrale levensmiddelen rekent men groenten en slasoorten, avocado's, champignons en andere paddestoelen, meloenen, vetten en oliën, enkele melkproducten met tenminste 60% vet en pinda's (die biologisch gezien peulvruchten zijn).
Hay’s methode deed de aanbeveling om drie maaltijden per dag te gebruiken, waarvan de eerste maaltijd enkel is samengesteld uit koolhydratenhoudende voedingswaren, de tweede maaltijd uit eiwitrijke voeding met sla, groenten en fruit, en de derde maaltijd uit zetmeelrijk voedsel met sla, groenten en zoete vruchten, met tussen de maaltijden een interval van minstens 3 tot 4,5 uur.
Volgens Hay’s aanbevelingen bestaat de voeding voor 80 procent uit basevormende voedingsmiddelen en slechts 20 procent zuurvormers. Neutrale levensmiddelen kunnen met beide groepen gecombineerd worden.
Beoordeling
- Negatief
- In 1935 toonde Stewart Baxter aan dat de alvleesklier (pancreas) verschillende enzymen voor de spijsvertering gelijktijdig afscheidt, ongeacht of men koolhydraten of eiwitten heeft gegeten. Dit is strijdig met de basisveronderstellingen waarop het dieet van Hay gebaseerd is.[2] Hoewel de koolhydratenvertering inderdaad al in de mond begint, en de eiwitvertering in de maag, worden beide voedingsstoffen vooral in de dunne darm verteerd; gelijktijdig verteren van koolhydraten en eiwitten is geen probleem.
- Een strikte scheiding tussen koolhydraten en eiwitten is niet mogelijk, daar de meeste voedingsmiddelen beide bevatten. Zelfs moedermelk – de natuurlijke voeding bij uitstek voor de jongste mens – bevat zowel koolhydraten als eiwitten.
- Het gescheiden opnemen van eiwitten en koolhydraten leidt ertoe dat eiwitten als vervangende koolhydraten worden gebruikt (gluconeogenese). Dit procédé kan voorproducten van urinezuur vrijgeven. Urinezuur is medeverantwoordelijk voor het ontwikkelen van jicht.
- Het gescheiden houden van voedingsmiddelen uit de koolhydratenrijke en eiwitrijke categorie, verhindert de optimale eiwitcombinatie van plantaardige en dierlijke eiwitten. Zo is de combinatie van melk of ei met (de eiwitten uit) aardappelen een biologisch waardevolle aanvulling.
- Wanneer men de regels van dr. Hay volgt, bevat de voeding duidelijk minder granen dan algemeen wordt aanbevolen. Granen en graanproducten zijn een belangrijke bron van essentiële voedingsstoffen zoals vitamine B, foliumzuur, magnesium, ijzer en selenium.[3]
- Bij een gezonde mens kan de pH-waarde tijdelijk verlagen door de voeding, maar kan zich snel weer normaliseren. Een verzuring (acidose) kan ontstaan bij vasten, intensief sporten, stofwisselingsstoringen zoals diabetes mellitus en door een gestoorde nierfunctie.
- Door een grondige wijziging van zijn eetgewoonten, ervoer dr. Hay een verbetering van zijn nierprobleem. Onjuist was het, hiervan af te leiden dat dit voedingsplan een oplossing zou bieden tegen alle beschavingsziekten.
- Positief
Een gematigde vorm van het dieet is aanvaardbaar. Volgende aanbevelingen door Hay zijn geldig:
- de aanbeveling om langzaam te eten en goed te kauwen;
- een overwegend plantaardige voeding en een beperking van de vleesconsumptie, als gevolg van de voorkeur voor basisvormende levensmiddelen;
- een gering aandeel aan vet, en de aanbevolen vetten zijn hoogwaardig;
- een overwegend gebruik van natuurlijke levensmiddelen;
- een afstand tussen de maaltijden houden en geen voortdurende tussendoortjes.
Bronnen en weblinks
- (de) Michael Kindt, Die Haysche Trennkost, http://www.inform24.de/hay.html
- (de) Deutsche Gesellschaft für Ernährung: Haysche Trennkost ist als langfristige Ernährungsform nicht zu empfehlen in het Internet Archive; uit: DGE-special 02/98 van 21 april 1998.
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
- º Hay, William Howard, Health via Food
- º Cardwell, Glenn, The Skeptic, Nutrition: Food Combining, Vol 16, No 2. online
- º Deutsche Gesellschaft für Ernährung (DGE), geciteerd op (de) http://www.inform24.de/hay.html Die Haysche Trennkost
Intertaalkoppelingen via Wikidata (via reasonator)
Hulp genealogie en geschiedenis (Nederland)Deepl vertaler • Schrijfassistent VRT] • ChatGPT (Opgepast! Altijd verifiëren!)] • rephrase.info • paraphraser.io • paraphraser.io • scribbr.io •