Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Theocratie: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1: Regel 1:
{{Zijbalk godsdienstfilosofie}}
{{Zijbalk godsdienstfilosofie}}
Een '''theocratie''' is een bestuursvorm waarin de [[godheid]] als onmiddellijke gezagsdrager wordt beschouwd. Het woord komt van de [[Grieks]]e woorden θεός (theos), „God”, en κρατία (kratia), „macht, kracht”, en betekent „godsheerschappij”. Bij sommige godsdiensten werd de koning als zoon van een god beschouwd. Tegenwoordig wordt er ook een bestuursvorm mee aangeduid, waar geestelijken de macht hebben.
Een '''theocratie''' is een bestuursvorm waarin de [[godheid]] als onmiddellijke gezagsdrager wordt beschouwd. Het woord komt van de [[Grieks]]e woorden θεός (theos), „God”, en κρατία (kratia), „macht, kracht”, en betekent „godsheerschappij”. In sommige godsdiensten werd de koning als zoon van een god beschouwd. Tegenwoordig wordt er ook een bestuursvorm mee aangeduid, waar geestelijken de macht hebben.


==Etymologie==
==Etymologie==
Regel 16: Regel 16:
Voorbeelden van een theocratie, met een heilig boek als leidraad:
Voorbeelden van een theocratie, met een heilig boek als leidraad:
*In [[Saoedi-Arabië]] wordt ’heerschappij van god’ doorgegeven door de directe toepassing van de [[sharia]], zonder verdere [[grondwet]] of goddelijk staatshoofd.
*In [[Saoedi-Arabië]] wordt ’heerschappij van god’ doorgegeven door de directe toepassing van de [[sharia]], zonder verdere [[grondwet]] of goddelijk staatshoofd.
*In [[Genève (stad)|Genève]] heeft de burgerlijke overheid, geïnspireerd door [[Johannes Calvijn|Calvijn]], een korte tijd een bestuur ingericht, waarbij de [[Bijbel]], inclusief het [[Oude Testament]], als belangrijke norm genomen werd.
*In de tijd van de [[reformatie]] nam de burgerlijke overheid in [[Genève (stad)|Genève]] een tijdlang de visies van [[Johannes Calvijn|Calvijn]] over op de [[Bijbel]] gebaseerd bestuur als norm.
* In Nederland omschrijft de [[Staatkundig Gereformeerde Partij#Theocratie|Staatkundig Gereformeerde Partij]] haar politiek als theocratisch. De partij pleitte niet alleen voor een politiek en wetgeving gebaseerd op Bijbelse principes, maar ook voor een taak van de overheid bij het handhaven van de ware leer van de kerk.<!--- Wegens de negatieve connotaties die het woord ook heeft, geeft de SGP er nu de voorkeur aan om niet meer de term theocratie te gebruiken voor haar bestuursprogramma.---><ref>[https://www.sgp.nl/standpunten-abc/t/theocratie SGP standpunten 2006: Theocratie]</ref>
* In Nederland omschrijft de [[Staatkundig Gereformeerde Partij#Theocratie|Staatkundig Gereformeerde Partij]] haar politiek als theocratisch. De partij pleitte niet alleen voor een politiek en wetgeving gebaseerd op Bijbelse principes, maar ook voor een taak van de overheid bij het handhaven van de ware leer van de kerk. Zij benadrukken dat zij hieronder niet verstaan dat religieuze leiders hun wil aan het volk opleggen eb dat de overheid mensen niet mag dwingen tot een geloof of levensovertuiging, omdat geloof en dwang elkaar uitsluiten.<!--- Wegens de negatieve connotaties die het woord ook heeft, geeft de SGP er nu de voorkeur aan om niet meer de term theocratie te gebruiken voor haar bestuursprogramma.---><ref>[https://www.sgp.nl/standpunten-abc/t/theocratie SGP standpunten 2006: Theocratie]</ref>


==Heerschappij van geestelijken ==
==Heerschappij van geestelijken ==
De term theocratie wordt ook veel gebruikt voor een staatsvorm of [[bestuursvorm]] waar [[geestelijken]], met een beroep op een goddelijke boodschap, het bestuur domineren. Deze uitleg van het begrip theocratie staat verder af van de oorspronkelijke betekenis van de Griekse term, maar heeft wel veel terrein gewonnen.
De term theocratie wordt ook veel gebruikt voor een staatsvorm of [[bestuursvorm]] waar [[geestelijken]], met een beroep op een goddelijke boodschap, het bestuur domineren. Deze uitleg van het begrip theocratie staat verder af van de oorspronkelijke betekenis van de Griekse term, maar heeft wel veel terrein gewonnen.


Staatsvorm en [[bestuursvorm]] hoeven niet gelijk te zijn: hoewel een land formeel een republiek kan zijn zoals Iran, kan de bestuursvorm van dat land als een theocratie worden beschreven omdat een raad van geestelijken veel macht bezit.
De officiële staatsvorm kan verschillen van de gevolgde bestuursvorm: een land kan formeel een republiek kan zijn, zoals Iran, terwijl de bestuursvorm van dat land toch als een theocratie kan worden beschreven omdat een raad van geestelijken er veel macht bezit.


Om het onderscheid te maken met een theocratie die direct door een godheid wordt bestuurd, zou een door een kerk of klasse van geestelijken geleide staatsvorm nauwkeuriger een ecclesiocratie of hiërocratie kunnen worden genoemd. Deze termen worden echter niet algemeen gebruikt.
Om het onderscheid te maken met een theocratie die direct door een godheid wordt bestuurd, zou een door een kerk of klasse van geestelijken geleide staatsvorm nauwkeuriger een ecclesiocratie of hiërocratie kunnen worden genoemd. Deze termen worden echter niet algemeen gebruikt.
Regel 32: Regel 32:
* [[Athos (schiereiland)]]: door [[monnik|monniken]].
* [[Athos (schiereiland)]]: door [[monnik|monniken]].


De term theocratie wordt vaak verward met een [[cesaropapie]]. Deze laatste is een staatsvorm waarbij de wereldlijke/tijdelijke leider ook de geestelijke leider is en de wereldlijke macht ingrijpt in de geestelijke rechten van de Kerk. Dat is eigenlijk het omgekeerde van een theocratie.
De term theocratie wordt vaak verward met een [[cesaropapie]]. Dit is een staatsvorm waarbij de wereldlijke/tijdelijke leider ook de geestelijke leider is en de wereldlijke macht ingrijpt in de geestelijke rechten van de Kerk. Dat is eigenlijk het omgekeerde van een theocratie.


==Verwijzingen==
==Verwijzingen==

Versie van 29 sep 2018 14:07

Godsdienstfilosofie
Het goddelijke
Religies
Themata en concepten
Stromingen
Godsdienstfilosofen
Werken

Een theocratie is een bestuursvorm waarin de godheid als onmiddellijke gezagsdrager wordt beschouwd. Het woord komt van de Griekse woorden θεός (theos), „God”, en κρατία (kratia), „macht, kracht”, en betekent „godsheerschappij”. In sommige godsdiensten werd de koning als zoon van een god beschouwd. Tegenwoordig wordt er ook een bestuursvorm mee aangeduid, waar geestelijken de macht hebben.

Etymologie

De term werd aanvankelijk in gebruik genomen door Flavius Josephus in de eerste eeuw na Christus om de karakteristieke staatsvorm van de Israël en Juda te beschrijven. Josephus betoogde dat de mensheid weliswaar vele vormen van heerschappij had ontwikkeld, maar dat de meesten onder de volgende drie types konden worden ondergebracht: monarchie, oligarchie en democratie. De regering van de Joden was echter uniek. Josephus stelde de term theocratie voor om deze door Gods via Mozes gegeven Wet geleide regeringsstructuur te beschrijven. Het woord komt nergens anders in de Oudgriekse literatuur voor.[1]

Josephus’ definitie werd vrij algemeen geaccepteerd tot het tijdperk van de Verlichting, toen de term ruimer gedefinieerd werd en verbonden werd met negatieve connotaties, vooral in de geschriften van Hegel.

Heerschappij van God

Voorbeelden van een theocratie, met een godheid aan het hoofd:

Voorbeelden van een theocratie, met een heilig boek als leidraad:

  • In Saoedi-Arabië wordt ’heerschappij van god’ doorgegeven door de directe toepassing van de sharia, zonder verdere grondwet of goddelijk staatshoofd.
  • In de tijd van de reformatie nam de burgerlijke overheid in Genève een tijdlang de visies van Calvijn over op de Bijbel gebaseerd bestuur als norm.
  • In Nederland omschrijft de Staatkundig Gereformeerde Partij haar politiek als theocratisch. De partij pleitte niet alleen voor een politiek en wetgeving gebaseerd op Bijbelse principes, maar ook voor een taak van de overheid bij het handhaven van de ware leer van de kerk. Zij benadrukken dat zij hieronder niet verstaan dat religieuze leiders hun wil aan het volk opleggen eb dat de overheid mensen niet mag dwingen tot een geloof of levensovertuiging, omdat geloof en dwang elkaar uitsluiten.[2]

Heerschappij van geestelijken

De term theocratie wordt ook veel gebruikt voor een staatsvorm of bestuursvorm waar geestelijken, met een beroep op een goddelijke boodschap, het bestuur domineren. Deze uitleg van het begrip theocratie staat verder af van de oorspronkelijke betekenis van de Griekse term, maar heeft wel veel terrein gewonnen.

De officiële staatsvorm kan verschillen van de gevolgde bestuursvorm: een land kan formeel een republiek kan zijn, zoals Iran, terwijl de bestuursvorm van dat land toch als een theocratie kan worden beschreven omdat een raad van geestelijken er veel macht bezit.

Om het onderscheid te maken met een theocratie die direct door een godheid wordt bestuurd, zou een door een kerk of klasse van geestelijken geleide staatsvorm nauwkeuriger een ecclesiocratie of hiërocratie kunnen worden genoemd. Deze termen worden echter niet algemeen gebruikt.

Voorbeelden van een theocratie, met geestelijken aan het hoofd:

De term theocratie wordt vaak verward met een cesaropapie. Dit is een staatsvorm waarbij de wereldlijke/tijdelijke leider ook de geestelijke leider is en de wereldlijke macht ingrijpt in de geestelijke rechten van de Kerk. Dat is eigenlijk het omgekeerde van een theocratie.

Verwijzingen

  1. º William Whiston, Engelse vertaling van Josephus, Against Apion ii. §17 (1814) IV. 340: ’He [Moses] ordained our government to be what, by a strained expression, may be termed a Theocracy’, Griekse tekst ὡς δ'ἄν τίς εἴποι, βιασάμενος τὸν λόγον, θεοκρατίαν
  2. º SGP standpunten 2006: Theocratie

Weblink

The Catholic Encyclopedia (1917)  (en) Theocracy, in: Catholic Encyclopedia, New York, Robert Appleton Company, 1907-1912. (vertaal via: Vertaal via Google translate)


rel=nofollow

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties
rel=nofollow
rel=nofollow