Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Taoïsme: verschil tussen versies

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(Bron; http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tao%C3%AFsme&oldid=14454095 welke onder de GFDL valt. Zie voor eerdere bewerkers in de bewerkingsgeschiedenis via weblink aldaar.)
 
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 1: Regel 1:
{{filosofie}}
{{Infobox Chinese namen
|afbeelding=
|onderschrift=
|TChinees=道教
|VChinees=道教
|Pinyin=dàojiào
|WGiles=Tao-chiao
|Eng=taoism
|Kantonees=Toow Kaauw
|Yale=dou6 gaau3
|Jyut=dou6 ?
|Dapeng=
|Hkhakka=tau5 gau5
|Twhakka=
|Meixian=tau5 gau5
|Chaozhou=
|Peng’im=
|Minnan=Tō-kàu
|Mindong=
|Sjang=
|Anders=
}}
Het '''taoïsme''' of '''daoïsme''' (uitgesproken als [daauw-is-me]), is een Chinese filosofische en religieuze stroming. De teksten ''[[Tao Te Ching]] (Daodejing)'' en ''[[Zhuangzi]]'' vormen de basis van het taoïsme, ze zijn op schrift gesteld in de vierde en derde eeuw vóór onze tijdrekening. Het taoïsme heeft zich ontwikkeld parallel met het [[confucianisme]] en [[boeddhisme]]. Deze drie stromingen vormen gezamenlijk de basis voor het [[neo-confucianisme]] (zie ook: ''[[Lijst van religies]]'').
Het '''taoïsme''' of '''daoïsme''' (uitgesproken als [daauw-is-me]), is een Chinese filosofische en religieuze stroming. De teksten ''[[Tao Te Ching]] (Daodejing)'' en ''[[Zhuangzi]]'' vormen de basis van het taoïsme, ze zijn op schrift gesteld in de vierde en derde eeuw vóór onze tijdrekening. Het taoïsme heeft zich ontwikkeld parallel met het [[confucianisme]] en [[boeddhisme]]. Deze drie stromingen vormen gezamenlijk de basis voor het [[neo-confucianisme]] (zie ook: ''[[Lijst van religies]]'').


Regel 31: Regel 8:
De teksten gaan over hoe juist te handelen in het leven en ze geven een uitleg over ons bestaan. Ze worden wel beschouwd als richtlijn voor goed leiderschap. Deze teksten zijn eerst mondeling overgeleverd, in een ritme ondergebracht, geordend, aangepast, van commentaar voorzien en uiteindelijk rond 300 vóór Christus opgeschreven.
De teksten gaan over hoe juist te handelen in het leven en ze geven een uitleg over ons bestaan. Ze worden wel beschouwd als richtlijn voor goed leiderschap. Deze teksten zijn eerst mondeling overgeleverd, in een ritme ondergebracht, geordend, aangepast, van commentaar voorzien en uiteindelijk rond 300 vóór Christus opgeschreven.
Het boek bestaat uit twee delen, de meest gebruikelijke volgorde van de delen is waarschijnlijk niet de authentieke volgorde. In een oud handschrift (De vier geschriften van de [[Gele Keizer]]) is de omgekeerde volgorde gevonden. (in het [[Mawangdui]]graf)
Het boek bestaat uit twee delen, de meest gebruikelijke volgorde van de delen is waarschijnlijk niet de authentieke volgorde. In een oud handschrift (De vier geschriften van de [[Gele Keizer]]) is de omgekeerde volgorde gevonden. (in het [[Mawangdui]]graf)
[[Image:DaoTao.png|thumb|100px|Tao]]
[[Afbeelding:Yin_yang.svg|thumb|right|100px|Tai Ji, [[Yin Yang|Yin en Yang]] als eenheid]]


== Filosofie ==
== Filosofie ==
Regel 39: Regel 13:
* '''Tai Ji (of Tai Chi)''' (太極 / 太极) betekent 'het hoogste uiterste' en is het oneindige en fundamentele principe van evolutie en zelf-organisatie. Het is de eenheid van Yin en Yang (☯) en daarmee het hele bestaan.
* '''Tai Ji (of Tai Chi)''' (太極 / 太极) betekent 'het hoogste uiterste' en is het oneindige en fundamentele principe van evolutie en zelf-organisatie. Het is de eenheid van Yin en Yang (☯) en daarmee het hele bestaan.
* [[Yin en yang|'''Yin''']] (阴) en [[Yin en yang|'''Yang''']] (阳) zijn de universele antagonisten, elkaar aanvullende kwaliteiten van het bestaan. Zo kunnen kou (Yin) en warmte (Yang) niet zonder elkaar bestaan. Andere voorbeelden van Yin-Yang zijn water-vuur, maan-zon, aarde-zon, maan-aarde en vrouw-man. Wat opvalt is dat aarde in betrekking tot de maan yang is (en de maan yin) maar in betrekking tot de zon yin (en de zon yang). Yin-yang zijn dus relatieve of betrekkelijke begrippen en het is dus niet zo dat iets yin is of yang is in absolute zin, de begrippen staan altijd in een betrekking. Wat donker, vochtig, passief, troebel, koud, zacht en vrouwelijk is, wordt beschouwd als Yin en wat licht, droog, actief, helder, warm, hard en mannelijk is, als Yang.  
* [[Yin en yang|'''Yin''']] (阴) en [[Yin en yang|'''Yang''']] (阳) zijn de universele antagonisten, elkaar aanvullende kwaliteiten van het bestaan. Zo kunnen kou (Yin) en warmte (Yang) niet zonder elkaar bestaan. Andere voorbeelden van Yin-Yang zijn water-vuur, maan-zon, aarde-zon, maan-aarde en vrouw-man. Wat opvalt is dat aarde in betrekking tot de maan yang is (en de maan yin) maar in betrekking tot de zon yin (en de zon yang). Yin-yang zijn dus relatieve of betrekkelijke begrippen en het is dus niet zo dat iets yin is of yang is in absolute zin, de begrippen staan altijd in een betrekking. Wat donker, vochtig, passief, troebel, koud, zacht en vrouwelijk is, wordt beschouwd als Yin en wat licht, droog, actief, helder, warm, hard en mannelijk is, als Yang.  
[[Afbeelding:Vijfelementen.PNG|thumb|right|De twee cycli van het ''Vijf Fasenmodel'' in de Chinese filosofie.]]
* '''Wuxing''' (五行) is het harmonische systeem van de vijf elementen: water, vuur, aarde, metaal, hout. Het systeem heeft een voedende (voortbrengende) cyclus (Sheng): hout → vuur → aarde → metaal → water → hout; en een controle cyclus (Ke): hout → aarde → water → vuur → metaal → hout. De twee cycli vormen samen een [[pentagoon]] met een vijfpuntige ster erin. Ze worden ook vaak samen afgebeeld als cirkel met een vijfpuntige ster. De cirkel is de Sheng-cyclus, de ster geeft de Ke-cyclus weer.
* '''Wuxing''' (五行) is het harmonische systeem van de vijf elementen: water, vuur, aarde, metaal, hout. Het systeem heeft een voedende (voortbrengende) cyclus (Sheng): hout → vuur → aarde → metaal → water → hout; en een controle cyclus (Ke): hout → aarde → water → vuur → metaal → hout. De twee cycli vormen samen een [[pentagoon]] met een vijfpuntige ster erin. Ze worden ook vaak samen afgebeeld als cirkel met een vijfpuntige ster. De cirkel is de Sheng-cyclus, de ster geeft de Ke-cyclus weer.
* '''Wu Wei''' (无为) is het niets doen of loslaten. Een taoïst probeert zich niet te verzetten tegen de loop der dingen, maar daar spontaan in mee te gaan.
* '''Wu Wei''' (无为) is het niets doen of loslaten. Een taoïst probeert zich niet te verzetten tegen de loop der dingen, maar daar spontaan in mee te gaan.
Regel 49: Regel 22:
*[http://www.weiqi.nl/data/daoisme/dao.php Tao Te Ching, Taoïsme Tekst] {{Nl}}
*[http://www.weiqi.nl/data/daoisme/dao.php Tao Te Ching, Taoïsme Tekst] {{Nl}}
*[http://www.taoweb.be Het taoïsme] {{Nl}}
*[http://www.taoweb.be Het taoïsme] {{Nl}}
 
*[http://en.wikipedia.org/wiki/Taoism Taoism]
{{bronnen|bronvermelding=
{{bron|1=
{{reflist}}
*[http://en.wikipedia.org/wiki/Taoism Taoism]
*[http://en.wikipedia.org/wiki/Taoism Taoism]
*[http://en.wikipedia.org/wiki/Supreme_Ultimate Supreme Ultimate]
*[http://en.wikipedia.org/wiki/Supreme_Ultimate Supreme Ultimate]
Regel 56: Regel 30:
*[http://en.wikipedia.org/wiki/Chinese_philosophy Chinese Philosophy]
*[http://en.wikipedia.org/wiki/Chinese_philosophy Chinese Philosophy]
*''Godsdiensten van de wereld'' van Peter B. Clark et al. uit 1993, ISBN 90-269-6371-8}}
*''Godsdiensten van de wereld'' van Peter B. Clark et al. uit 1993, ISBN 90-269-6371-8}}
{{Wereldgodsdienst}}
{{Chinesecultuur}}


[[Categorie:Taoïsme| ]]
[[Categorie:Taoïsme| ]]

Versie van 17 nov 2008 13:43

Het taoïsme of daoïsme (uitgesproken als [daauw-is-me]), is een Chinese filosofische en religieuze stroming. De teksten Tao Te Ching (Daodejing) en Zhuangzi vormen de basis van het taoïsme, ze zijn op schrift gesteld in de vierde en derde eeuw vóór onze tijdrekening. Het taoïsme heeft zich ontwikkeld parallel met het confucianisme en boeddhisme. Deze drie stromingen vormen gezamenlijk de basis voor het neo-confucianisme (zie ook: Lijst van religies).

Letterlijk betekent Tao (weg/doelgericht-gaan) hetgeen ook in het Chinese karakter voor Tao valt te herkennen.

Tao Te Ching

Tao Te Ching (Boek van de Weg en de Kracht) is een bundel van 81 korte teksten. Laozi wordt beschouwd als de auteur, alhoewel de verzameling teksten waarschijnlijk niet één auteur heeft gehad, maar geleidelijk is gegroeid.

De teksten gaan over hoe juist te handelen in het leven en ze geven een uitleg over ons bestaan. Ze worden wel beschouwd als richtlijn voor goed leiderschap. Deze teksten zijn eerst mondeling overgeleverd, in een ritme ondergebracht, geordend, aangepast, van commentaar voorzien en uiteindelijk rond 300 vóór Christus opgeschreven. Het boek bestaat uit twee delen, de meest gebruikelijke volgorde van de delen is waarschijnlijk niet de authentieke volgorde. In een oud handschrift (De vier geschriften van de Gele Keizer) is de omgekeerde volgorde gevonden. (in het Mawangduigraf)

Filosofie

  • Het woord Tao (道) betekent 'de Weg' en vormt het kernbegrip van het taoïsme, waaraan het ook zijn naam ontleent. Tao is het ondeelbare en onbeschrijfbare principe, waaruit alles voortvloeit.
  • Tai Ji (of Tai Chi) (太極 / 太极) betekent 'het hoogste uiterste' en is het oneindige en fundamentele principe van evolutie en zelf-organisatie. Het is de eenheid van Yin en Yang (☯) en daarmee het hele bestaan.
  • Yin (阴) en Yang (阳) zijn de universele antagonisten, elkaar aanvullende kwaliteiten van het bestaan. Zo kunnen kou (Yin) en warmte (Yang) niet zonder elkaar bestaan. Andere voorbeelden van Yin-Yang zijn water-vuur, maan-zon, aarde-zon, maan-aarde en vrouw-man. Wat opvalt is dat aarde in betrekking tot de maan yang is (en de maan yin) maar in betrekking tot de zon yin (en de zon yang). Yin-yang zijn dus relatieve of betrekkelijke begrippen en het is dus niet zo dat iets yin is of yang is in absolute zin, de begrippen staan altijd in een betrekking. Wat donker, vochtig, passief, troebel, koud, zacht en vrouwelijk is, wordt beschouwd als Yin en wat licht, droog, actief, helder, warm, hard en mannelijk is, als Yang.
  • Wuxing (五行) is het harmonische systeem van de vijf elementen: water, vuur, aarde, metaal, hout. Het systeem heeft een voedende (voortbrengende) cyclus (Sheng): hout → vuur → aarde → metaal → water → hout; en een controle cyclus (Ke): hout → aarde → water → vuur → metaal → hout. De twee cycli vormen samen een pentagoon met een vijfpuntige ster erin. Ze worden ook vaak samen afgebeeld als cirkel met een vijfpuntige ster. De cirkel is de Sheng-cyclus, de ster geeft de Ke-cyclus weer.
  • Wu Wei (无为) is het niets doen of loslaten. Een taoïst probeert zich niet te verzetten tegen de loop der dingen, maar daar spontaan in mee te gaan.

Literatuur

  • Ransdorp, René, Zwervend met Zhuang Zi - wegwijs in de taoïstische filosofie, Budel (Damon) 2007, ISBN 9789055738250.

Externe links

Bronvermelding

Bronnen, noten en/of referenties:

rel=nofollow
rel=nofollow
Overgenomen van "https://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Taoïsme&oldid=16410"