Sint-Niklaas

**Sint-Niklaas**
	Stad in België
Vlag van Sint-Niklaas	Wapen van Sint-Niklaas
(Details)	(Details)
	;
	Geografie
Gewest	Vlaanderen
Provincie	Oost-Vlaanderen
Arrondissement	Sint-Niklaas
Oppervlakte; – Onbebouwd; – Woongebied; – Andere	83,8 km² (2009); 65,22%; 16,98%; 17,8%
Coördinaten	51° 10' NB, 4° 8' OL
	Bevolking (Bron: Statbel)
Inwoners; – Mannen; – Vrouwen; – Bevolkingsdichtheid	71.806 (01/01/2010); 48,85%; 51,15%; 857 inw./km²
Leeftijdsopbouw; 0–17 jaar; 18–64 jaar; 65 jaar en ouder	(01/01/2008); 19,80%; 61,44%; 18,76%
Buitenlanders	4,42% (01/01/2008)
	Politiek en bestuur
Burgemeester	Lieven Dehandschutter (N-VA)
Bestuur	N-VA, sp.a-Groen
Zetels; N-VA; sp.a-Groen; CD&V; Vlaams Belang; Open Vld; SOS 2012;	41; 13; 12; 7; 5; 2; 2;
	Economie
Gemiddeld inkomen	15.004 euro/inw. (2007)
Werkloosheidsgraad	7,29% (jan. 2009)
	Overige informatie
Postcode; 9100; 9100; 9111; 9112	Deelgemeente; Sint-Niklaas; Nieuwkerken-Waas; Belsele; Sinaai
Zonenummer	03
NIS-code	46021
Politiezone	Sint-Niklaas
Website	www.sint-niklaas.be
	Detailkaart
	Bestand:Sint-NiklaasLocatie.png
	ligging binnen het arrondissement Sint-Niklaas; in de provincie Oost-Vlaanderen
Portaal	België

De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.

Sint-Niklaas (Frans: Saint-Nicolas) is een stad in de Belgische provincie Oost-Vlaanderen. De stad is de hoofdstad van het Land van Waas en telt ruim 76.000 inwoners (2018), die Sint-Niklazenaars^[1] worden genoemd. De bijnamen van de Sint-Niklazenaren zijn oliezeikers,^[2] rapenbraders^[3] of blauwselmannen.^[4] De stad is ook bekend om haar marktplein, het grootste van België.

Toponymie

De naam Sint-Niklaas is afgeleid van Nicolaas van Myra, de patroonheilige van de stad. Begin 13de eeuw werd voor hem een parochie opgericht en een bijhorende kerk gebouwd, de Sint-Nicolaaskerk. Deze naam is men dan ook voor het omliggende dorp gaan gebruiken. Later is Sint-Nicolaas enigszins verbasterd tot de huidige naam. In het verleden zette men achter de stadsnaam soms ook nog "-Waas", verwijzend naar de ligging van Sint-Niklaas in het Waasland, maar deze gewoonte is buiten gebruik geraakt.

Geschiedenis

Ontstaan

Hoewel er sporen van voor-Romeinse activiteiten gevonden zijn op het grondgebied van het huidige Sint-Niklaas, lag het regionale centrum in de Romeinse tijd in het nabijgelegen Waasmunster, vermoedelijk vanwege de betere ligging aan de rivier de Durme. De geschiedenis van Sint-Niklaas begint pas in 1217, wanneer de bisschop van Doornik Gozewijn (Gosuinus), op advies van de pastoor van Waasmunster, de Sint-Nicolaaskerk opricht voor de heilige Nicolaas van Myra. In 1219 schonk gravin Johanna van Constantinopel zes bunders 'woestine' aan de nieuwe, zelfstandige parochie. De Sint-Nicolaasparochie was tot medio 16e eeuw dan ook kerkrechtelijk afhankelijk van het bisdom Doornik. Staatsrechtelijk was het echter onderdeel van het graafschap Vlaanderen. De macht van dat graafschap resulteerde in een snelle economische groei van de stad. In 1241 werd Sint-Niklaas door gravin Johanna in de 'Keure van het Land van Waas' tot administratief centrum van het Waasland gepromoveerd. Er werd een hoofdcollege geïnstalleerd met zeven schepen die werd voorgezeten door een baljuw. Dit werd gedaan om de regio beter te organiseren zodat ze konden concurreren tegen de heren van Beveren. Een document van 1248 beschrijft dat Margaretha II van Vlaanderen zes bunders grond ten westen van de kerk aan Sint-Niklaas toevoegde met als voorwaarde dat die voor altijd onverdeeld en onbebouwd moesten blijven. Deze voorwaarde verklaart de ongewoon grote omvang van het marktplein vandaag.

14e eeuw tot 17e eeuw

De stad is nooit ommuurd geweest, waardoor ze steeds makkelijk te veroveren was. In 1381 bijvoorbeeld, werd Sint-Niklaas geteisterd door brand en plundering. De ligging niet ver van de Schelde, tussen Antwerpen en Gent, zorgde desalniettemin steeds voor een snel herstel. In 1513 werden door keizer Maximiliaan I marktrechten verleend die Sint-Niklaas toestonden wekelijks een markt te organiseren. Later werd de stad bezet door calvinisten van de Gentse Republiek. Rond 1580 veroorzaakten rondtrekkende beeldenstormers hevige schade aan de kerk. De 17e eeuw was algemeen genomen een periode van voorspoed; dat liet zich merken in de economische groei die Sint-Niklaas gedurende die periode doormaakte. Vooral vlas en wol zorgden voor economische successen en leverden het Waasland de bijnaam 'de tuin van Vlaanderen' op. Dit was ook de tijd dat Sint-Niklaas werd begiftigd met veel administratieve gebouwen en 3 kloostergemeenschappen (de oratorianen, de minderbroeders en de zwartzusters). Deze laatsten bezorgden de regio onderwijs, religie en medische zorgen. Op 25 mei 1690 werd Sint-Niklaas nogmaals geteisterd door een rampzalige brand die ontstaan was in een jeneverstokerij. Niet minder dan 565 huizen werden toen verwoest.

Bestand:Sint Niklaas - 1641.jpg

Sint-Niklaas in de eerste helft van de 17e eeuw (afbeelding uit Flandria Illustrata - 1641)

18e eeuw tot 19de eeuw

Bestand:Sint-Niklaas, Belgium, Ferrariskaart, 1775.jpg

Sint-Niklaas op de Ferrariskaart van 1775

In de 18e eeuw profiteerde Sint-Niklaas van de economische vooruitgang onder Oostenrijkse voogdij. In 1764 begon de eerste industriële katoenweverij te werken. Het was de start van een intensieve ontwikkeling van de textielproductie, die Sint-Niklaas omstreeks 1830 transformeerde tot de voornaamste Oost-Vlaamse industriestad na Gent. Aan het einde van de 18e eeuw bracht de Franse Revolutie religieuze intolerantie, ook werd de gemeentelijke administratie door de Fransen gemoderniseerd. In 1803 bracht Napoleon Bonaparte een bezoek aan Sint-Niklaas, dat hij het jaar daarop tot stad bevorderde op grond van het inwoneraantal (circa 11.000). De 19e eeuw werd gekenmerkt door de achteruitgang van de textielbranche door het verlies van de Nederlandse koloniale markten na de Belgische onfhankelijkheid. De aansluiting van de stad op het nationale spoorwegennet rond 1850 bracht een positieve kentering teweeg en was de motor van een krachtige relance en een grootscheepse stadsuitbreiding. Onder andere het huidige stadhuis en de Onze-Lieve-Vrouwekerk werden gedurende die periode gebouwd. In 1854 werd de stad getroffen door voedselrellen, veroorzaakt door hoge voedselprijzen en grote armoede die de industrialisatie met zich meebracht.

20e eeuw tot heden

De Eerste Wereldoorlog betekende een vertraging voor de groei van de stad. Deze kwam terug op gang met de bloeiperiode van het interbellum, waarin verschillende bouwwerken in art deco werden opgetrokken, waaronder enkele in de Monseigneur Stillemansstraat. Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog, op 17 mei 1940, werd Sint-Niklaas gebombardeerd door de Duitsers. Bij dat bombardement vielen 87 doden, vooral gevluchte burgers van Breda die op dat moment in een school in de Gasmeterstraat verbleven. In 1944 werd de stad bevrijd door de Poolse 1e Pantserdivisie onder leiding van Stanisław Maczek. Na de oorlog kwam de textielindustrie pas echt in een crisis, waardoor ze begin 21e eeuw zo goed als volledig verdwenen is. De nijverheid kenmerkte zich door een bloeiende breisector. Verschillende grote bedrijven kenden dan hun bloeiperiode: Scheerders van Kerchove en ook Nobels-Peelman. Op 1 januari 1977 werden de gemeenten Belsele, Nieuwkerken-Waas en Sinaai bij de stad gevoegd. Vandaag is het historische centrum voornamelijk geëvolueerd naar een winkel- en dienstencentrum. Door het openen van een koopcentrum aan de rand van de stad kreeg de middenstand echter zware klappen, met een leegstand die jaren aansleepte. Vanaf het tweede decennium van de 21e eeuw beoogt de stad een heropleving van het centrum, met als belangrijkste project de heraanleg van de Stationsstraat als voetgangersgebied.

Geografie

Sint-Niklaas ligt in het Waasland, dat op zijn beurt weer uitmaakt van Zandig Vlaanderen. De stad is 30 km verwijderd van Gent en 20 km van Antwerpen. Andere dichtbijgelegen steden zijn Beveren, Dendermonde, Hulst, Lokeren en Mechelen. Het is de op twee na grootste stad van Oost-Vlaanderen en daarmee een van de 13 Vlaamse centrumsteden.

Kernen

Kaart van Sint-Niklaas

De stad telt naast Sint-Niklaas zelf nog de deelgemeenten Belsele, Nieuwkerken-Waas en Sinaai. In het noorden van Belsele ligt het dorpje Puivelde.

Nr.	Naam	Oppervlakte (km²)	Bevolking (01/01/2017)
I	Sint-Niklaas	31,74	53.517
II	Nieuwkerken-Waas	9,86	5.921
III	Belsele	20,26	10.383
IV	Sinaai	21,94	6.161

Aangrenzende gemeenten

De stad Sint-Niklaas grenst aan volgende gemeenten en deelgemeenten:

a. Stekene
b. Kemzeke (Stekene)
c. Sint-Pauwels (Sint-Gillis-Waas)
d. Sint-Gillis-Waas
e. Vrasene (Beveren)
f. Beveren
g. Haasdonk (Beveren)

h. Temse
i. Tielrode (Temse)
j. Elversele (Temse)
k. Waasmunster
l. Lokeren
m. Eksaarde (Lokeren)
n. Moerbeke

Aangrenzende gemeenten
Moerbeke	Sint-Gillis-Waas, Stekene
Lokeren		Beveren
	Temse, Waasmunster

Hydrografie

Bestand:Sinaaibrug.jpg

De Sinaaibrug over de Moervaart

De gemeente heeft enkele waterlopen op haar grondgebied liggen. De Barbierbeek en de Belselebeek zijn er hier twee van. Bovendien vormen de Stekense Vaart en de Moervaart grotendeels de westelijke grens van de gemeente. De Molenbeek mondt uit in de Stekense vaart en vormt een deel van de noordelijke grens met Sint-Gillis-Waas en Stekene.

Demografie

Evolutie van het inwoneraantal

Alle historische gegevens hebben betrekking op de huidige gemeente, inclusief deelgemeenten, zoals ontstaan na de fusie van 1 januari 1977. <timeline> Colors=

id:a value:gray(0.9)
id:b value:gray(0.7)
id:c value:rgb(1,1,1)
id:d value:rgb(0.7,0.8,0.9)
id:e value:rgb(0.6,0.7,0.8)

ImageSize = width:800 height:373 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:80000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:b increment:10000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:a increment:5000 start:0 BackgroundColors = canvas:c

BarData=

bar:1806 text:1806
bar:1816 text:1816
bar:1830 text:1830
bar:1846 text:1846
bar:1856 text:1856
bar:1866 text:1866
bar:1876 text:1876
bar:1880 text:1880
bar:1890 text:1890
bar:1900 text:1900
bar:1910 text:1910
bar:1920 text:1920
bar:1930 text:1930
bar:1947 text:1947
bar:1961 text:1961
bar:1970 text:1970
bar:1981 text:1981
bar:1990 text:1990
bar:2000 text:2000
bar:2010 text:2010
bar:2018 text:2018

PlotData=

color:d width:20 align:left

bar:1806 from:0 till: 0
bar:1816 from:0 till: 0
bar:1830 from:0 till: 0
bar:1846 from:0 till: 29966
bar:1856 from:0 till: 0
bar:1866 from:0 till: 33430
bar:1876 from:0 till: 0
bar:1880 from:0 till: 36778
bar:1890 from:0 till: 39545
bar:1900 from:0 till: 42672
bar:1910 from:0 till: 47220
bar:1920 from:0 till: 46142
bar:1930 from:0 till: 51929
bar:1947 from:0 till: 57846
bar:1961 from:0 till: 62589
bar:1970 from:0 till: 65795
bar:1981 from:0 till: 67992
bar:1990 from:0 till: 67979
bar:2000 from:0 till: 68290
bar:2010 from:0 till: 71806
bar:2018 from:0 till: 76756

PlotData=

bar:1806 at: 0 fontsize:s text: 
bar:1816 at: 0 fontsize:S text: 
bar:1830 at: 0 fontsize:S text: 
bar:1846 at: 29966 fontsize:S text: 29.966 shift:(-10,5)
bar:1856 at: 0 fontsize:S text: 
bar:1866 at: 33430 fontsize:S text: 33.430 shift:(-10,5)
bar:1876 at: 0 fontsize:S text: 
bar:1880 at: 36778 fontsize:S text: 36.778 shift:(-10,5)
bar:1890 at: 39545 fontsize:S text: 39.545 shift:(-10,5)
bar:1900 at: 42672 fontsize:S text: 42.672 shift:(-10,5)
bar:1910 at: 47220 fontsize:S text: 47.220 shift:(-10,5)
bar:1920 at: 46142 fontsize:S text: 46.142 shift:(-10,5)
bar:1930 at: 51929 fontsize:S text: 51.929 shift:(-10,5)
bar:1947 at: 57846 fontsize:S text: 57.846 shift:(-10,5)
bar:1961 at: 62589 fontsize:S text: 62.589 shift:(-10,5)
bar:1970 at: 65795 fontsize:S text: 65.795 shift:(-10,5)
bar:1981 at: 67992 fontsize:S text: 67.992 shift:(-10,5)
bar:1990 at: 67979 fontsize:S text: 67.979 shift:(-10,5)
bar:2000 at: 68290 fontsize:S text: 68.290 shift:(-10,5)
bar:2010 at: 71806 fontsize:S text: 71.806 shift:(-10,5)
bar:2018 at: 76756 fontsize:S text: 76.756 shift:(-10,5)

</timeline>

Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; 1990 en later= inwonertal op 1 januari

Bezienswaardigheden

Zie ook: Lijst van onroerend erfgoed in Sint-Niklaas

Religieuze bouwwerken

De Sint-Nicolaaskerk is gesticht in de 13e eeuw en gaf haar naam aan de stad. Na een hevige brand in de 17e eeuw werd de kerk heringericht in barokstijl. Haar aankleding en vooral de kerkschat maken de Sint-Nicolaaskerk tot een van de rijkste van de streek.
De Onze-Lieve-Vrouwekerk in neo-byzantijnse stijl staat bekend om haar symbolische wandschilderingen en heeft een verguld, zes meter hoog Mariabeeld op de toren.
De Sint-Jozefskerk
De Christus Koningkerk
Het Sint-Jozef-Klein-Seminarie werd in de 17e eeuw door minderbroeders gebouwd. Het is nu een middelbare school.

Burgerlijke bouwwerken

Bestand:'t Volkshuis, Vermorgenstraat 9, Sint Niklaas.jpg

't Volkshuis, een gebouw in art-decostijl (naar ontwerp van R. Soebert) aan de Vermorgenstraat 9

Het Castrohof, vroeger ook wel het Exaerdekenshof genoemd, oorspronkelijke eigendom van Francisco Cristobal Sanchez de Castro y Toledo.^[5]
De Cipierage, de voormalige gevangenis van de stad in Renaissancestijl.
De Grote Markt, met 3,2 ha het grootste marktplein in België.
Het Landhuis, de vroegere zetel van het Hoofdcollege van het Land van Waas
Het Parochiehuis, het voormalige barokke stadhuis van de stad.
Het Regentieplein, een rond pleintje in de stationswijk
Het Stadhuis van Sint-Niklaas, gebouwd in neogotische stijl.
Het Volkshuis, een gebouw in Art-decostijl aan de Vermorgenstraat 9
De Witte Molen, een witte grondzeiler.
De zeven stadsreuzen: Sinterklaas, Zwarte Piet, Janneke, Mieke, Caspar, Melchior, Balthasar

Natuur

Recreatiedomein De Ster
De Fondatie van Boudelo
Het Puitvoetbos
Het Romain De Vidtspark met Kasteel Walburg, een waterburcht

Musea

Het Edgar Tinelmuseum in deelgemeente Sinaai neemt de bezoeker mee in het levensverhaal van Edgar Tinel, een eenvoudige dorpsjongen die het tot pianist schopt en het Brusselse Conservatorium bereikt.
Het Heemkundig Museum Nieuwkerken-Waas 200/700 in deelgemeente Nieuwkerken-Waas belicht de voornaamste facetten van het Nieuwkerkse volksleven.
Het Historisch pijp- en tabakmuseum
Het Huis Janssens, een herenwoning in neo-Vlaamse renaissancestijl, herbergt de collectie van de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas.
Het Huis van de Sint: vanaf midden november tot en met 6 december vormen de Salons voor Schone Kunsten de winterresidentie van Sinterklaas.
info.waasland, een bezoekerscentrum ondergebracht in de historische monumenten Cipierage en Parochiehuis.
Het Mercatormuseum behandelt de volledige geschiedenis van de cartografie.
De Salons voor Schone Kunsten: in een monumentaal neoclassicistisch herenhuis wordt een selectie uit het stedelijk kunstpatrimonium tentoongesteld.
Het SteM Zwijgershoek: het cultuurhistorisch museum neemt de bezoeker mee op een traject doorheen de tijd, van de prehistorie tot de 21ste eeuw.
Ruim vijftig kunstwerken, aangekocht door de organisatie Kunst in de stad (KidS), sieren de straten en pleinen van de stad.

Art deco - art nouveau

In Sint-Niklaas zijn een paar voorbeelden te vinden van de art-deco- en art-nouveaustijl. In de late 19de eeuw was Sint-Niklaas een bloeiend centrum voor de textielnijverheid. Vele rijke lieden lieten zich grote huizen bouwen in de stijl naar de toenmalige mode. De huizen rond de Monseigneur Stillemansstraat zijn alle geklasseerd en geven een fraai beeld van de levensstandaard van de Sint-Niklase burgerij van weleer. Ook sommige religieuze gebouwen zijn opgetrokken in deze stijl, zo ook de Broederschool in de Nieuwstraat, en een deel van de Normaalschool in de Kasteelstraat. De Christus Koningkerk (1938) in de Heistraat is een fraai voorbeeld van het modernisme.

Het huis van Edmond Meert, Stationsstraat 85 (1928-'29), was het winterverblijf van een rijke familie van textielfabrikanten. In de jaren 80 werd het pand gekocht door de stad, die er haar kunstcollectie onderbracht (Salons voor Schone Kunsten).

Stadhuis op de Grote Markt

Stadhuis op de Grote Markt
Het kasteel Walburg

Het kasteel Walburg
De Witte Molen

De Witte Molen
De Stadsreuzen van Sint-Niklaas

De Stadsreuzen van Sint-Niklaas
Het Landhuis op de Grote Markt

Het Landhuis op de Grote Markt
Sinterklaas op de Grote Markt

Sinterklaas op de Grote Markt

Politiek

Structuur

Sint-Niklaas		Supranationaal	Nationaal		Gemeenschap	Gewest	Provincie	Arrondissement	Provinciedistrict	Kanton	Gemeente
Administratief	Niveau	Europa	colspan="2" \| België	Vlaanderen		Oost-Vlaanderen	Sint-Niklaas			Sint-Niklaas
	Bestuur	Europese Commissie	Belgische regering		Vlaamse regering		Deputatie				Gemeentebestuur
	Raad	Europees Parlement	Kamer van Volksvertegenwoordigers		Vlaams Parlement		Provincieraad				Gemeenteraad
Kiesomschrijving		Nederlands Kiescollege	Kieskring Oost-Vlaanderen					Dendermonde-Sint-Niklaas	Sint-Niklaas	Sint-Niklaas	Sint-Niklaas
Verkiezing		Europese	Federale		Vlaamse		Provincieraads-				Gemeenteraads-

Zetelverdeling gemeenteraad 2013-2018

12

2

7

13

5

12 2 2 7 13 5

De 41 zetels zijn bij de verkiezingen als volgt verdeeld:

██ sp.a Groen: 12

██ SOS 2012: 2

██ Open Vld: 2

██ CD&V: 7

██ N-VA: 13

██ VB: 5

Burgemeesters

Zie Lijst van burgemeesters van Sint-Niklaas voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De huidige burgemeester is Lieven Dehandschutter.

Uitslagen gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Op 1 januari 1977 werden de voormalige gemeenten Belsele, Nieuwkerken-Waas en Sinaai bij Sint-Niklaas gevoegd.

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1946 behaalde de CVP nog 45% van de geldige uitgebrachte stemmen en meteen toch de absolute zetelmeerderheid in de gemeenteraad; in 2012 was haar opvolger CD&V teruggevallen tot 16%. De Volksunie was in 1976 de 2de partij met 24% van de geldig uitgebrachte stemmen; in 2000 kreeg de partij nog maar 8%. Na een kartel met CD&V in 2006, werd N-VA (afsplitsing van VU) vervolgens de grootste met 28%. De socialisten SP en later sp.a klommen van 21% in 1976 tot 35% in 2006, maar daalden daarna weer tot 26%. In 2006 en 2012 namen zij deel in kartel. De liberalen gingen van 8% naar 14% in 2000, gevolgd door een daling tot 7%. Het Vlaams Blok/Vlaams Belang bereikte in 2006 een hoogtepunt met 27% maar in 2012 werd de partij gehalveerd.

2013-2018

Burgemeester is Lieven Dehandschutter (N-VA). Hij leidt een coalitie bestaande uit N-VA en sp.a-Groen. Samen vormen ze de meerderheid met 25 op 41 zetels.

Schepencollege

Functie en bevoegdheden	Naam
Burgemeester	Lieven Dehandschutter	N-VA
Eerste schepen Ruimtelijke ordening en stadsvernieuwing, groen en stadsreiniging, seniorenbeleid, evenementen en financiën	Christel Geerts	sp.a
Tweede schepen Personeel, interne organisatie en sport	Peter Buysrogge	N-VA
Derde schepen Welzijn en diversiteit, flankerend onderwijsbeleid en burgerzaken	Sofie Heyrman	Groen
Vierde schepen Cultuur, toerisme en landbouw	Annemie Charlier	N-VA
Vijfde schepen Openbare werken, waterbeheersing, foren en kermissen	Gaspard Van Peteghem	sp.a
Zesde schepen Stedelijk basisonderwijs en kinderopvang, wonen, inburgering en participatie	Marijke Henne	N-VA
Zevende schepen Jeugd, duurzaamheid en natuur	Wout De Meester	Groen
Achtste schepen Mobiliteit, economie en werk	Carl Hansens	N-VA
OCMW-voorzitter	Kris Van der Coelden^[6]	sp.a

Resultaten gemeenteraadsverkiezingen sinds 1976

Partij		10-10-1976^[7]		10-10-1982		9-10-1988		9-10-1994		8-10-2000		8-10-2006^[8]		14-10-2012^[9]
Stemmen / Zetels		%	39	%	39	%	39	%	39	%	39	%	39	%	41
	CVP¹/CD&V²	44,86¹	19	38,72¹	18	36,57¹	16	31,18¹	15	23,1¹	10	-		15,55²	7
	CD&V+N-VA	-		-		-		-		-		27,67	11	-
	VU¹/VU&ID²	23,81¹	10	15,37¹	6	10,87¹	4	7,68¹	2	8,19²	2	-		-
	N-VA	-		-		-		-		-		-		28,48	13
	PVV¹/VLD²/VLD-VIVANT³/Open Vld⁴	7,64¹	2	7,44¹	2	10,25¹	4	11,58²	4	13,55²	5	9,60³	3	7,21⁴	2
	Vivant	-		-		-		-		1,83	0	-		-
	SP	21,01	8	29,42	13	29,46	13	25,8	12	27,2	12	-		-
	sp.a-spirit-Groen!	-		-		-		-		-		35,35	14	-
	sp.a-Groen	-		-		-		-		-		-		25,68	12
	AGALEV	-		3,85	0	4,54	1	5,78	1	6,68	2	-		-
	PVDA¹/PVDA+²	0,79¹	0	0,39¹	0	0,48¹	0	0,62¹	0	-		-		1,78²	0
	Vlaams Blok¹/Vlaams Belang²	-		2,31¹	0	4,97¹	1	12,46¹	5	19,45¹	8	26,55²	11	11,69²	5
	SNEL	1,88	0	0,6	0	-		-		-		-		-
	GEMBEL	-		1,9	0	-		-		-		-		-
	SN2000	-		-		2,26	0	-		-		-		-
	KP-SAP	-		-		0,31	0	-		-		-		-
	ROSSEM	-		-		-		0,75	0	-		-		-
	W.O.W.	-		-		-		2,45	0	-		-		-
	SNAB	-		-		-		-		-		-		1,87	0
	SOS 2012	-		-		-		-		-		-		5,98	2
	S²nb Transp.	-		-		-		-		-		-		1,08	0
Anderen^(*)		-		-		0,27		1,72		-		0,82		0,68
Totaal stemmen		46325		47468		48374		48111		48174		47946		47565
Opkomst %						94,39		92,74		91,6				89,29
Blanco en ongeldig %		3,68		4,22		3,98		4,11		3,67		4,24		5,98

De zetels van de gevormde coalitie staan vetjes afgedrukt
(*)1988: LVP 1994: B.E.B./BEB-n, SAMEN, SINT 2006: B.E.B./BEB-n 2012: FOERT

Godsdienst en levensbeschouwing

Christendom

Sint-Niklaas is de hoofdstad van het katholieke dekenaat met dezelfde naam in het Bisdom Gent.^[10] Het dekenaat omvat vijf parochies: Beveren/Zwijndrecht, Hamme/Waasmunster, Kruibeke/Temse, Sint-Gillis-Waas/Stekene en Sint-Niklaas zelf. De hoofdkerk is gewijd aan de patroonheilige van de stad, waar een deel van zijn relieken worden bewaard. De groei van de parochies kende in de 19e eeuw een hoogtepunt, waardoor er op een paar decennia nieuwe parochies werden opgericht. In 2016 werden verschillende Wase dekenaten bij elkaar gevoegd en onder het dekenaat Sint-Niklaas geplaatst. Het ging hierbij om de dekenaten Beveren, Hamme, Sint-Gillis-Waas en Temse.^[11] Daarvoor omvatte het dekenaat Sint-Niklaas alleen de gelijknamige gemeente.

In Sint-Niklaas zijn er tal van bekende katholieke geestelijken actief geweest of geboren. Tot de bekendste behoren Kardinaal Joos, Monseigneur Stillemans, Kanunnik Janssens en kanunnik Vercruyssen. De huidige pastoor-deken is Raf Vermeulen, die in 2014 kanunnik Albert Van De Kerkhoven opvolgde.^[12]

Naast de parochies zijn er tot voor kort een tiental grote kloosters in de stad gevestigd die van belang waren voor de geestelijke ziekenzorg, ouderenzorg en onderwijs. Sinds recent worden ook de kloosters gesloten waardoor de minderbroeders, arme klaren, zwartzusters en karmelietessen recent het dekenaat hebben verlaten. Ook het klein-seminarie was van groot belang voor de ontwikkeling van de stedelijke bevolking.

Islam

Daarnaast kent de stad ook sinds vorige eeuw een grote moslimbevolking waardoor er ook enkele islamitische gebedshuizen te vinden zijn. In 2016 werd berekend dat 9,8% van de bevolking moslim is. Dit is hoger dan het Belgisch gemiddelde van 7%.^[13]

Cultuur

In Sint-Niklaas bestaat een cultus rondom Sinterklaas, de patroonheilige van de stad. Dit uit zich bijvoorbeeld door de stadsreuzen. Sinterklaas en Zwarte Piet zijn twee van de zeven reuzen die Sint-Niklaas rijk is. Het gewicht van de sinterklaasreus is 100 kilogram en de pop is zo'n 5 meter hoog. Zwarte Piet is kleiner. Begin december promoot de stad zichzelf als 'Stad van de Sint' en organiseert daarbij activiteiten zoals de aankomst van Sinterklaas, het 'Huis van de Sint' in de Stationsstraat en een circusshow rond de figuur Sinterklaas. Een tweede, kleinere cultus is die rond Reynaert de vos. Verspreid over de stad en de omliggende gemeenten staan verwijzingen naar het verhaal. Zo zijn er verschillende fietsroutes door het Land van Waas, vele beelden en zitbanken en ook de Reynaertgalerij, een verbinding tussen de Stationsstraat en de Grote Markt. Daarnaast zijn in de stad tientallen verenigingen met vrijwilligers actief op gebied van kunst, cultuur, natuur, welzijn, muziek, jeugd, senioren, onderwijs, godsdienst en politiek. De oudste actieve vereniging is de Broederschap van het H. Sacrament.

Dialect

In Sint-Niklaas wordt een dialect gesproken, het Sinnekloases. Het is een Oost-Vlaams dialect met invloeden van de Brabantse dialecten. Hedendaagse toepassingen van de streektaal kan men vinden in de parkeergarage onder de Grote Markt en in de fietsenstalling op het Stationsplein. Deze zijn ingedeeld in zones die worden aangeduid met een typisch dialect woord. In de deelgemeente Nieuwkerken-Waas spreken de mensen dan weer een ander dialect, het Niekaarks. Deze twee dialecten zijn nauw met elkaar en met de andere dialecten van het Waasland verwant.

Evenementen

Jaarlijks

Sint-Niklaas Zomertː Verschillende evenementen tijdens de zomervakantie.
Vredefeestenː Een ballonevenement begin september midden in de stad. Dit gebeuren wordt al georganiseerd sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog en is intussen uitgegroeid tot een heus festival.
Stad van de Sintː Van eind november tot begin december. De stad wordt gepromoot als uitvalsbasis voor Sinterklaas.
Sint-Niklaas Wintertː Verschillende winters getinte evenementen die beginnen nadat Stad van de Sint afgelopen is.

Wekelijks

Elke donderdag is het markt op de Grote Markt.

Media

TV Oost, de regionale televisiezender van het oosten van Oost-Vlaanderen, is gevestigd aan het Stationsplein
De stad telt diverse lokale radiozenders waaronder Radio Land Van Waas (RLVW) en Goldies Radio

Zie ook: Lijst van lokale omroepen Oost-Vlaanderen

Streekproducten

Bier
- Bieken
- Dubbel Klok
- Prinsesken
- Santa Bee
- Tripel Klok
- Waase Wolf
- Waaslander
Den Ouden Advokaatː Een merk van advocaat en advocaatgerelateerde producten
Guylianː Een internationaal bekend merk van chocoladeproducten met fabriek in Sint-Niklaas
Reynaertgebakː Een gebak vernoemd naar de vos uit de fabel Van den vos Reynaerde
Het Blauw van Sint-Niklaasː een konijnenras

Verkeer en vervoer

Wegennet

De belangrijkste verkeersader van Sint-Niklaas is de E17, die de stad verbindt met Antwerpen en Gent. Rond de stad loopt de ringweg R42. Deze weg is onderbroken in het zuiden en westen waardoor het geen volledige ring vormt. Anno 2016 zijn er wel plannen om het oostelijk uiteinde van de ring te verbinden met de E17. Dit moet de verkeersdrukte op de N70 verlichten.

De belangrijkste wegen in en rond Sint-Niklaas zijn:

E17: richting Antwerpen en richting Gent / Rijsel
N16: richting Mechelen; aansluiting met E19
N41: richting Dendermonde / Aalst
N70: richting Antwerpen en richting Lokeren / Gent
N403: richting Hulst; aansluiting met E34
N451: richting Doel

Openbaar vervoer

Trein

Bestand:Station Sint-Niklaas - Foto 5 (2009).png

Het station van Sint-Niklaas

Het grootste en belangrijkste spoorwegstation van de stad is station Sint-Niklaas en ligt aan spoorlijn 54, die de stad met Mechelen verbindt, en aan spoorlijn 59, die Antwerpen met Gent verbindt. Vanuit het station zijn er rechtstreekse verbindingen naar Aalst, Antwerpen-Centraal, Brugge, Brussel-Zuid, Dendermonde, Doornik, Gent-Sint-Pieters, Kortrijk, Leuven, Mechelen en Oostende. Vroeger liep lijn 54 door naar het noorden tot Terneuzen maar dit stuk werd buiten gebruik gesteld in 1975.

Dit zijn alle huidige en voormalige (cursief) treinstations op het grondgebied Sint-Niklaas:

Station Belsele
Station Belsele-Dorp
Station Eigenlo
Station Nieuwkerken-Waas
Station Sinaai
Station Sint-Niklaas
Station Sint-Niklaas-Oost (goederenstation)
Station Sint-Niklaas-West

Bus

Daarnaast is er ook nog een uitgebreid busnetwerk van De Lijn waaronder de 4 lijnen van de Sint-Niklase stadsbus vallen. Het belangrijkste busstation van de stad bevindt zich naast het station op het Stationsplein. Hier stoppen alle bussen die de stad aandoen.

Tram

In 1893 werd tramlijn 367 van de NMVB aangelegd tussen het station van Sint-Niklaas en Kieldrecht. Op 1 oktober van datzelfde jaar werd de lijn in gebruik genomen. De tram passeerde ook langs Nieuwkerken-Waas, Vrasene en Verrebroek alvorens op de eindbestemming aan te komen. Op 15 februari 1905 werd de uitbreiding naar Doel geopend. In 1944 werd de exploitatie van de lijn stopgezet en vervangen door een busdienst, die tot op vandaag bestaat.

In 2012 werd door De Lijn een sneltram naar Dendermonde en Aalst overwogen.^[14]

Onderwijs en welzijn

Onderwijs

In Sint-Niklaas zijn er verschillende middelbare scholen aanwezig, onder andere de Broederschool en het Sint-Jozef-Klein-Seminarie. Deze laatste school is vooral bekend van het Flanders Boys Choir.

Sinds 1995 is er tevens een campus van een hogeschool in de stad aanwezig. Tot 2014 waren de gebouwen in handen van de Katholieke Hogeschool Sint-Lieven. Deze instelling is in dat jaar samen met EHSAL samengesmolten tot Odisee, die alle activiteiten overgenomen heeft.

Deeltijds kunstonderwijs

In Sint-Niklaas bevindt zich de Muziekacademie van Sint-Niklaas en de Tekenacademie van Sint-Niklaas.

Gezondheidszorg

AZ Nikolaas is het belangrijkste ziekenhuis van het Waasland. Het is ontstaan in 2007 door een fusie van AZ Maria Middelares, dat reeds een fusie was van verschillende privéziekenhuizen, en van AZ Waasland, dat een fusie was van twee openbare ziekenhuizen. Naast een campus in de stad zijn er ook nog campussen in verschillende omringende Wase gemeenten.

Voor de fusie waren er twee belangrijke ziekenhuizen aanwezig, Maria Middelares en de Stadskliniek.

Sport

Voetbal

De stad kent een rijke maar bewogen geschiedenis in het voetbal. Begin jaren 20 sloten zowel Sint-Niklase SK als Excelsior AC Sint-Niklaas zich aan bij de Belgische voetbalbond. SK zou 71 jaar lang in het nationaal voetbal actief blijven en zelfs drie seizoenen in de hoogste afdeling spelen. Ook Excelsior speelde anderhalf seizoen nationaal, maar fusioneerde in 1989 met Sint-Niklase, dat op zijn beurt in 2000 verdween in een fusie met KSC Lokeren. De stad verloor zo zijn succesvolste club. Daarop verhuisde KFC Red Star Haasdonk, uit het nabijgelegen Haasdonk naar Sint-Niklaas om er als Red Star Waasland te spelen, tot die club in 2010 terugkeerde naar Beveren toen daar KSK Beveren verdween. Ondertussen was in de jaren 90 in deelgemeente Nieuwkerken-Waas een nieuwe club ontstaan die snel opklom in de hiërarchie, in 2003 werd herdoopt in FCN Sint-Niklaas en na het vertrek van RS Waasland nam deze club de plaats in als eerste club van de stad in 2010. Men liet de naam wijzigen in Sportkring Sint-Niklaas, als verwijzing naar de 10 jaar eerder verdwenen glorieclub van de stad.

Los hiervan speelde in de 20ste eeuw in de stad ook KFC Gerda Sint-Niklaas, dat eveneens drie jaar nationaal voetbal speelde; maar ook deze club verdween in 2002. Deze club werd heropgericht als SK Gerda Sint-Niklaas. Andere clubs als VK White-Boys Sint-Niklaas speelden altijd provinciaal.

In het damesvoetbal is GFA Sinaai het paradepaardje. Dit team speelde van 1993 tot 2014 in de eerste klasse en won liefst drie jaar op rij de Beker van België (2009-2010-2011). Bovendien was de ploeg ook nog drie keer finalist (1997-2001-2013). Tegenwoordig speelt de club in Tweede klasse.

De belangrijkste voetbalstadions van de stad zijn Puyenbekestadion met 6.000 plaatsen, Stedelijk Sportcentrum Meesterstraat met 3.000 plaatsen en het Robert Waterschootstadion met 1.500 plaatsen.

Wielersport

Op het vlak van wielersport is Sint-Niklaas vooral bekend als startplaats van de Ronde van Vlaanderen. De wielerklassieker startte van 1977 tot en met 1997 vanaf de Grote Markt. Dan verloor het haar positie aan Brugge. De stad was ook etappeplaats in de Ronde van Frankrijk van 1973 als aankomstplaats voor rit 1 B, als start- en aankomstplaats van rit 2 A (een ploegentijdrit) en als startplaats voor rit 2 B.

Sinds 2010 vindt er op de Grote Markt een natourcriterium plaats. Op het recreatiepark De Ster wordt al verschillende jaren een veldrit georganiseerd.

Andere sporten

In het volleybal was sporthal De Witte Molen jarenlang thuishaven voor een internationaal volleybaltoernooi, het Flanders Volley Gala. Dit evenement wordt sinds 2009 niet meer georganiseerd.
Sint-Niklaas heeft ook een basketbalploeg, de Koninklijke Sint-Niklase Condors, die in de Tweede klasse van de herenbasketbalcompetitie speelt.
In het korfbal speelt Vos Reinaert KC in Derde klasse.

Zustersteden

Abingdon (Verenigd Koninkrijk), sinds 1967
Colmar (Frankrijk), sinds 1962
Gorinchem (Nederland), sinds 1968
Lucca (Italië), sinds 1962
Schongau (Duitsland), sinds 1962
Tábor (Tsjechië), sinds 2003

Geboren in Sint-Niklaas

Zie Lijst van Sint-Niklazenaars voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Zie ook

Lijst van onroerend erfgoed in Sint-Niklaas

Externe link

Op Wikimedia-projecten:

Media op Wikimedia Commons

Definitie op WikiWoordenboek

Reisgids op Wikivoyage

Officiële website

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties

Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Sint-Niklaas op Wikimedia Commons.

Sjabloon:Navigatie gemeente Sint-Niklaas

	Gemeenten in de provincie Oost-Vlaanderen

Aalst · Aalter · Assenede · Berlare · Beveren · Brakel · Buggenhout · De Pinte · Deinze · Denderleeuw · Dendermonde · Destelbergen · Eeklo · Erpe-Mere · Evergem · Gavere · Gent · Geraardsbergen · Haaltert · Hamme · Herzele · Horebeke · Kaprijke · Kluisbergen · Knesselare · Kruibeke · Kruishoutem · Laarne · Lebbeke · Lede · Lierde · Lochristi · Lokeren · Lovendegem · Maarkedal · Maldegem · Melle · Merelbeke · Moerbeke · Nazareth · Nevele · Ninove · Oosterzele · Oudenaarde · Ronse · Sint-Gillis-Waas · Sint-Laureins · Sint-Lievens-Houtem · Sint-Martens-Latem · Sint-Niklaas · Stekene · Temse · Waarschoot · Waasmunster · Wachtebeke · Wetteren · Wichelen · Wortegem-Petegem · Zele · Zelzate · Zingem · Zomergem · Zottegem · Zulte · Zwalm
België: Provincies · Gemeenten

51°9′49″N, 4°8′27″E

[1] º VRT-Taalnet

[2] º http://www.henkdeconinck.be/spotnamen/stniklaas1.htm

[3] º http://henkdeconinck.be/spotnamen/stniklaas.htm

[4] º http://www.henkdeconinck.be/kroegje/roeplijst.html

[5] º Gids voor Vlaanderen / 2007 / druk 1: toeristische en culturele gids

[HLN-6] º [1], HLN, 04 mei 2018

[7] º 1976-2000:Verkiezingsdatabase Binnenlandse Zaken

[8] º Gegevens 2006: http://www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2006

[9] º Gegevens 2012: www.vlaanderenkiest.be/verkiezingen2012

[10] º https://www.kerknet.be/organisatie/dekenaat-sint-niklaas

[11] º http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20160406_02223115

[12] º https://web.archive.org/web/20160918022627/http://www.archief.kerknet.be/microsite/dekenaat_sintniklaas/contact.php?subsiteID=2316

[13] º De Standaard. "Waar wonen de Belgische moslims?", 18 maart 2016.

[14] º http://www.nieuwsblad.be/cnt/2g3ljhks

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]