Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Siberische Lessen over Leven, Liefde en Dood
| Siberische Lessen over Leven, Liefde en Dood | ||
| Auteur(s) | Hans Wissema | |
| Land | Nederland | |
| Taal | Nederlands, Engels, Bulgaars | |
| Onderwerp | Levenslessen | |
| Genre | Roman | |
| Uitgever | Aspekt | |
| Uitgegeven | 2013 | |
| Pagina's | 313 pagina's | |
| ISBN-code | 978-94-6153-330-2 | |
Siberische Lessen over Leven, Liefde en Dood is een filosofische roman van de Nederlandse auteur Hans Wissema (geb. 1942) die in 2013 werd gepubliceerd in het Engels, Nederlands en Bulgaars. Het is het eerste fictieboek van deze auteur die verder een aantal managementboeken schreef. De roman verhaalt de reis van Moskou naar Vladivostok van een Russische kloosterabt en een jonge Engelse fysicus. De reis gaat per Transsiberië-Express waarbij de abt tijdens tussenstops vragen beantwoordt over leven, liefde en dood.
Inhoud
Het boek bestaat uit een aantal lagen. In eerste instantie is het een reisverhaal, waarin de twee protagonisten dwars door Siberië van Moskou naar Vladivostok reizen en daarbij een veertiental steden aandoen; ze logeren in de regel in het plaatselijke klooster. De reis is een metafoor voor het leven en geeft een interessant beeld van een gebied dat weinig bekendheid geniet.
In elk klooster geeft de abt zijn levenslessen – beschouwingen over existentiële vragen betreffende zelfkennis, relaties met anderen, angst, dood, de rol van religie en andere thema’s. Deze thema’s zijn losjes gekoppeld aan de aard van de bezochte steden. De lessen vormen de tweede laag en worden gegeven in de vorm van antwoorden op vragen uit het bijeengekomen publiek. “Zo ontvouwt zich geleidelijk een min of meer systematische antropologie van de eerder meditatieve dan systematische soort.”[1]
De lessen beïnvloeden in hoge mate de ontwikkeling van de beide hoofdpersonen, die, ieder op hun eigen wijze, de liefde ontdekken – de derde laag. Door het vrijzinnige karakter van zijn lessen komt de abt op steeds meer gespannen voet te staan met de Russisch-Orthodoxe Kerk, hetgeen zijn ontwikkeling versnelt en wat tot een dramatisch einde leidt.
Er is nog een vierde, voor de meeste lezers onzichtbare, maçonnieke laag. De ontwikkeling van de jonge fysicus volgt de Inwijding en de Bevordering van de maçonnieke ritus en die van de abt de Verheffing. Veel maconnieke thema’s komen aan de orde. “Zo zegt de abt het: ‘Ken uzelf. Verplaats u in de ander. Gedenk uw herkomst die ook uw bestemming is. Wees verzadigd met het leven en bereid om te gaan als de tijd daar is.’ En dan is het wel duidelijk dat de reis van Winderoy een verpakking is voor Wissema’s diepstekende overpeinzingen.”[2]
Samenvatting
Het boek bestaat uit een inleiding, 21 hoofdstukken die in vier delen zijn verdeeld, en een epiloog.
- Deel I geeft de basisfilosofie. Een mens bestaat uit drie sferen, waarvan de binnenste de talenten herbergt die iemand bij zijn geboorte mee krijgt. Geluk bestaat enerzijds uit het kunnen ontwikkelen van deze talenten, anderzijds uit het vinden van zekerheden. Het belangrijkste talent is dat van het kunnen geven en ontvangen van liefde.
- Deel II – Liefde – begint met de definitie van universele liefde. Alle soorten van liefde zijn hiervan manifestaties, zoals vriendschap en romantische liefde; deze worden in volgende hoofdstukken uitgewerkt. Een ander hoofdstuk gaat in op de voorwaarden waaronder een liefde een blijvend karakter krijgt – of niet.
- Deel III – Leven – beschrijft achtereenvolgens de zin van het gezins- en familieleven, het werkzame leven, het culturele en het religieuze leven. “De abt gaat in op hoe in het prille Christendom al een controverse ontstond of het nu ging over ‘de humanistische boodschap van Jezus’ of ‘de last van de kerk’ – tussen het geweten of de leer."[3]
- Deel IV ten slotte gaat over angst en depressie en de Dood, de dood van een naaste en de eigen dood.
Personages
- Yevgeni Nikolayevich Rostov, abt van een in de wildernis van Siberië gelegen klooster en prominent geestelijke in de Russisch-Orthodoxe Kerk
- Steven Winderoy, een jonge Engelse fysicus die bij toeval met de abt kennis maakt en instemt met zijn verzoek samen de reis te maken
- Anna, een jonge arts die de beide hoofdpersonen op een van hun reizen vergezelt
- Yevgenia Vladimirova, een studievriendin van de abt die in de Epiloog opduikt
- Maria Igorovna, een fysiotherapeute die eveneens haar entree maakt in de epiloog
De hoofdpersonen ontmoeten verder veel personen die niet bij name worden genoemd
Locatie
De reis volgt het belangrijkste traject van de Transsiberië Express met enige uitstapjes naar steden die met een lokale trein worden bezocht. Achtereenvolgens gaat de reis van Moskou naar Vladimir, Nizjni Novgorod, Kirov, Perm, Jekaterinenburg, Verchotoerje, Tjoemen, Omsk, Novosibirsk, Krasnojarsk, Jenisejsk, Irkoetsk, Chita en Chabarovsk om dan in Vladivostok aan te komen.
Vorm en perspectief
Het verhaal wordt in de eerste persoon enkelvoud verteld door Steven Winderoy, die ook verslagen van de lessen maakt, zodat hij optreedt als schrijver van het boek. Op de achtergrond speelt het generatieconflict tussen de oudere, orthodoxe generatie en de jongeren die vrijheid en ontwikkeling zoeken. Tevens speelt de ontwikkeling in het denken over euthanasie een rol. Er zijn verwijzingen naar de Russische geschiedenis.
Verband met de werkelijkheid
In beide hoofdpersonen zijn autobiografische elementen herkenbaar, met name het lijden en sterven van zijn oudste zoon. Veel vragen en antwoorden komen uit het persoonlijke leven van de auteur voort, andere uit gebeurtenissen in zijn omgeving, terwijl weer andere puur fictie zijn.
Ontvangst
Het boek heeft bij lezers een warme ontvangst gekregen; sommigen stellen dat hun leven erdoor is veranderd. NBD Biblion bood het boek aan aan de Nederlandse bibliotheken en concludeerde: “In de huidige golf van publicaties over spiritualiteit en levensleer vormt dit boek een originele bijdrage.”[4] In een boekbespreking schrijft Thoth: “De Siberische Lessen leveren een caleidoscopisch boek op over alles wat tot nadenken kan stemmen. Wissema alias Winderoy is op het eind wat pessimistisch over het ontstaan van een geautomatiseerde, egoïstische samenleving waarin veel wederzijdse humane expressie verdwijnt en ook de Arabische gastvrijheid.”[5]
Bronvermelding
Bronnen, noten en/of referenties:
