RWS Groningen

RWS Groningen was de regionale dienst van Rijkswaterstaat, die werkte in de provincie Groningen. Het beheersgebied omvatte het landelijk hoofdwegennet in deze provincie, het water- en scheepvaartbeheer op het Groningse deel van de Waddenzee en het Eems-estuarium en het kustbeheer op Rottumeroog en Rottumerplaat.

Geschiedenis van de organisatie

De dienst is op 1 januari 1994 door de fusie met de toenmalige regionale directies RWS Friesland en RWS Drenthe opgegaan in de directie RWS Noord-Nederland. Ook daarvoor zijn er vele fusies en splitsingen van de noordelijke Rijkswaterstaatsdiensten geweest. Vanaf 1803 heetten die diensten districten, vanaf 1903 werd de naam directie, waarbij er korte tijd (van 1918 tot 1931) ook voor Groningen de term district weer gebruikt werd (in feite een niet geheel volwaardige directie).

De verschillende namen voor de regionale waterstaatsdienst in Groningen sedert de oprichting waren:

Sinds:	Naam van de organisatie	Gebied
25 juli 1800	departement van de Eems	Noord Friesland en Groningen
1 november 1803	4e district: Groningen, Schokland, Friesland en Overijssel	alleen voor de zeehavens en zeegaten
1 mei 1808	5e district: Groningen en Noord-Drenthe	Groningen en Noord-Drenthe
1 april 1811	departement de l'Ems Occidental	Groningen en Drenthe
6 mei 1814	8e (provisionele) district	Groningen en Drenthe
1 januari 1817	8e district: Groningen & Drenthe	Groningen en Drenthe
1 juli 1822	Groningen	Groningen
1 april 1849	1e district: Groningen	Groningen
1 mei 1866	1e en 3e district: Groningen & Drenthe	Groningen en Drenthe
1 april 1882	1e en 2e district: Groningen en Friesland	Groningen en Friesland
1 juli 1903	4e directie: Groningen en Friesland	Groningen en Friesland
1 januari 1918	district Groningen	Groningen
1 januari 1931	directie Groningen, Friesland en Drenthe	Groningen, Friesland en Drenthe
1 mei 1937	directie Groningen en Friesland	Groningen en Friesland
1 juli 1954	directie Groningen	Groningen
1 januari 1994	directie Noord-Nederland	Groningen, Friesland en Drenthe

Leiding van de organisatie

De leiding van een dienst van de Rijkswaterstaat is normaliter (sinds 1 juli 1903) in handen van een hoofdingenieur-directeur. In de 19e eeuw was het hoofd van een regionale vestiging - een district - in handen van een hoofdingenieur. De verschillende managers van de organisatie in Groningen waren sedert de oprichting:

departement van de Eems

nr	naam	van	tot	rang	opmerkingen
1	J. Stapert	25 jul 1800	1 nov 1803	commissaris-inspecteur

4e district: Groningen, Schokland, Friesland en Overijssel

nr	naam	van	tot	rang	opmerkingen
2	K.J. Koers	1 nov 1803	1 mei 1808	inspecteur	alleen voor de zeehavens en zeegaten

Groningen en (Noord-)Drenthe

5e district: Groningen en Noord-Drenthe

nr	naam	van	tot	rang	opmerkingen
3	J. Bosdijk	1 mei 1808	1 aug 1809	inspecteur
4	J.W. Karsten	1 aug 1809	1 apr 1811	inspecteur

departement de l'Ems Occidental

nr	naam	van	tot	rang	opmerkingen
	J.W. Karsten	1 apr 1811	6 mei 1814	ingenieur en chef	Groningen en Drenthe

8e (provisionele) district

nr	naam	van	tot	rang	opmerkingen
	J.W. Karsten	6 mei 1814	1 jan 1817	hoofdingenieur 1e kl.	Groningen en Drenthe

8e district: Groningen & Drenthe (GD)

nr	naam	van	tot	rang	opmerkingen
	J.W. Karsten	1 jan 1817	16 jun 1822	hoofdingenieur 1e kl.
5	D.J. Thomkins	16 jun 1822	1 jul 1822	ingenieur 1e kl.

Vanaf 1 juli 1822 is er in Drenthe een zelfstandig district, zie voor de leiding in Drenthe aldaar.

Groningen (GR)

nr	naam	van	tot	rang	opmerkingen
	D.J. Thomkins	1 jul 1822	1 jan 1824	ingenieur 1e kl.
6	C. van der Poel	1 jan 1824	1 aug 1829	ingenieur 1e kl.
		1 aug 1829	† 23 mei 1834	hoofdingenieur 2e kl.
	J.A. van Essen	23 mei 1834	1 sept 1834	ingenieur 1e kl.	waarnemend
7	C. de Beer	1 sept 1834	† 6 jan 1835	hoofdingenieur 2e kl.
	J.A. van Essen	1 apr 1835	1 sept 1835	ingenieur 1e kl.	waarnemend
8	S. Tierens	1 sept 1835	1 mrt 1836	hoofdingenieur 2e kl.
9	A.C. Kros	1 mrt 1836	1 jul 1836	hoofdingenieur 2e kl.	tevens hoofdingenieur in Drenthe
		1 jul 1836	1 mei 1841	hoofdingenieur 1e kl.
10	P. Wellenberg	1 mei 1841	1 apr 1849	hoofdingenieur 1e kl.

1e district: Groningen (GR)

nr	naam	van	tot	rang	opmerkingen
	P. Wellenberg	1 apr 1849	1 apr 1850	hoofdingenieur 1e kl.
11	J.A. van Essen	1 april 1850	1 okt 1854	hoofdingenieur 2e kl.
12	C. Brunings	1 okt 1854	1 apr 1864	hoofdingenieur 2e kl.
13	Jhr.J.R.Th. Ortt	1 apr 1864	1 mei 1866	hoofdingenieur 2e kl.

Groningen en Drenthe

1e en 3e district: Groningen & Drenthe (GD)

nr	naam	van	tot	rang	opmerkingen
	Jhr.J.R.Th. Ortt	1 mei 1866	1 mei 1867	hoofdingenieur 2e kl.
14	B.P. van Diggelen	1 mei 1867	† 23 nov 1868	hoofdingenieur 1e kl.
	ir.Ph.W. van der Sleijden	1868	1 jan 1869	ingenieur 2e kl.	waarnemend na beroerte van Van Diggelen
15	J. Strootman	1 jan 1869	1 apr 1874	hoofdingenieur 2e kl.
		1 apr 1874	1 apr 1882	hoofdingenieur 1e kl.

Vanaf 1 april 1882 wordt het 1e en 3e district gesplitst. Het 1e district (Groningen wordt samengevoegd met het 2e district (Friesland); het 3e district (Drenthe) wordt samengevoegd met het 4e (Overijssel). Zie voor de leiding over Groningen verder bij Groningen en Friesland en voor de leiding over Drenthe bij Drenthe en Overijssel.

district Groningen

district Groningen (GR)

nr	naam	van	tot	rang	opmerkingen
16	ir.J.P. Wijtenhorst	1 jan 1918	1 mei 1928	hoofdingenieur
	ir.J.P. van Vlissingen	1 mei 1928	1 jan 1931	hoofdingenieur-directeur	waarnemend als hid FD

Op 1 januari 1931 wordt het district Groningen opgeheven en toegevoegd aan de directie Friesland en Drenthe. Zie voor de leiding over Groningen verder bij de directie Groningen, Friesland en Drenthe

directie Groningen

directie Groningen (GR)

nr	naam	van	tot	rang	opmerkingen
17	ir.F.E. Mulder	1 aug 1954	1 jan 1957	hoofdingenieur-directeur	waarnemend als hid S&S
		1 jan 1957	1 okt 1958	hoofdingenieur-directeur	GR per 1 jan 1957 formeel ingesteld
18	ir.W.C. Engelen	1 okt 1958	1 jul 1961	hoofdingenieur-directeur
19	ir.J.C. Hoornenborg	1 jul 1961	1 mei 1978	hoofdingenieur-directeur
20	ir.D.W. Tuijten	1 mei 1978	1 jan 1985	hoofdingenieur-directeur
21	ir.B. Weijers	1 jan 1985	1 mrt 1989	hoofdingenieur-directeur
22	ir.M. de Water	1 jun 1989	1 jan 1990	hoofdingenieur-directeur
23	ir.A. van Bennekom	1 jan 1990	1 okt 1992	hoofdingenieur-directeur
24	mr.M.J. Olman	1 okt 1992	1 jan 1994	hoofdingenieur-directeur	waarnemend als hid FR

Op 1 januari 1994 is de directie Groningen opgegaan in de directie RWS Noord-Nederland, zie aldaar verder.

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen, noten en/of referenties De eerste versie van dit artikel is gebaseerd op de publicatie ir.J.R. Hoogland, Ingenieur van den Waterstaat, Geschiedenis van de organisatie van de Rijkswaterstaat en zijn managers, Den Haag, 2010, Interne publicatie Rijkswaterstaat