Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Prerafaëlieten
 |
De Prerafaëlieten, of de 'Pre-Raphaelite Brotherhood', was een victoriaans genootschap, dat door zeven jonge, idealistische Britse beeldende kunstenaars, dichters en kunstcritici in 1848 in Londen werd opgericht, als een reactie tegen wat ze zagen als de stilistische pretenties en de fantasieloze onderwerpen van de schilderkunst uit hun tijd. Ze wilden een geheel nieuwe stijl van schilderen creëren, die terugkeek naar de romantiek van de middeleeuwse ridderlijkheid en die ook oog had voor actuele victoriaanse thema's. Ze vonden daarvoor inspiratie in de directe en ongecompliceerde Italiaanse schilderkunst uit de 14e en 15e eeuw, de tijd vóór Rafaël. Hoewel de prerafaëlieten amper een vijftal jaar actief waren als genootschap, hadden ze een aanzienlijke invloed op de Britse schilderkunst, de decoratieve kunsten en de binnenhuisarchitectuur.
Oprichting van de Pre-Raphaelite Brotherhood
In 1848 werd de Britse kunstwereld gedomineerd door de tradities van de Royal Academy, die haar inspiratie zocht in de renaissance. Drie jonge studenten aan deze Academy, Dante Gabriel Rossetti (1828-1882), John Everett Millais (1829-1896) en William Holman Hunt (1827-1910) voelden zich alles behalve gelukkig met deze starre en onveranderlijke tradities.
In de herfst van 1848 kwamen ze samen in Gower Street in Londen, het ouderlijk huis van Millais. Daar bestudeerden ze een boek met gravures van fresco's van Gozzoli, Orcagna en anderen in de Campo Santo in Pisa. Bovendien had Holman Hunt met veel interesse het eerste deel van Modern Painters van John Ruskin (1819-1900) gelezen, waarin Ruskin de jonge kunstenaars in Engeland de raad gaf om de natuur zo getrouw mogelijk weer te geven, zonder daarbij iets te verwerpen of te selecteren. Rossetti was zo enthousiast over dit alles dat hij de vorming van een 'Brotherhood' voorstelde met min of meer duidelijke standpunten en veel verhevener doelen dan de meeste kunstenaars op dat moment durfden aan te kondigen. Dit voorstel werd meteen door Millais en Hunt aangenomen.
In de daaropvolgende dagen nodigden ze nog andere kunstenaars uit die er dezelfde ideeën op nahielden: de beeldhouwer-dichter Thomas Woolner (1825-1892), de schilders James Collinson (1825-1881) en Frederic George Stephens (1828-1907) en de criticus William Michael Rossetti (1829-1919), de jongere broer van Dante en tevens de literaire man van de beweging. Allen traden ze toe tot de Pre-Raphaelite Brotherhood.
Ford Madox Brown (1821-1893), in wiens atelier Dante Rossetti op zijn eigen verzoek als student was toegelaten, wees de uitnodiging af, maar paste de ideeën van de prerafaëlieten wel toe in zijn eigen werk.
Andere kunstenaars, die niet formeel deel uitmaakten van de prerafeëlieten, maar die toch min of meer naar de geest en de principes van het prerafaëlitisme werkten, waren Walter Howell Deverell (1827-1854), die de plaats van James Collinson innam, toen die ontslag nam om te studeren voor het rooms-katholieke priesterschap, Arthur Hughes (1832-1915) en William Dyce (1806-1864).
Grondbeginselen
De prerafaëlieten vonden hun thema's in de eigentijdse maatschappij en in de literatuur. Ze waren niet alleen getuige van de technische vooruitgang, die de Industriële Revolutie met zich meebracht, maar ook van de schrijnende sociale omstandigheden, die daaruit voortkwamen. In de literatuur vonden ze inspiratie in de Arthurlegenden, in de werken van Dante Alighieri, Geoffrey Chaucer en William Shakespeare, in de Bijbel, in de mythologie en in de poëzie van Lord Byron, John Keats en Lord Alfred Tennyson. Zo combineerden ze bijvoorbeeld deze twee inspiratiebronnen om thema's te creëren die victoriaanse sociale omstandigheden afbeelden in combinatie met de idealen van middeleeuwse ridderlijkheid.
William Michael Rossetti zette de grondbeginselen op papier:
- Echte ideeën hebben om tot uitdrukking te brengen.
- De natuur aandachtig bestuderen, om zo te weten te komen hoe die op zijn best kan afgebeeld worden.
- Meevoelen met wat direct, ernstig en oprecht is in de kunst uit vroegere tijden, met uitsluiting van het conventionele, het pronkerige en dat wat aangeleerd werd.
- Door en door goede afbeeldingen maken, wat het belangrijkste van alles moet zijn.
Compositie
De studenten van de Royal Academy kregen de opdracht om eerst de essentie van de compositie vast te stellen en dan pas te werken aan de minder belangrijke details. Niet alle elementen van een compositie waren immers even belangrijk.
De prerafaëlieten waren het daar niet mee eens. Ze gingen ervan uit dat alle elementen van de compositie even belangrijk waren en ze werkten alles gedeatailleerd uit tot het geheel er als een natuurlijk gevolg uit tevoorschijn kwam. Deze omkering van de prioriteiten maakt het niet gemakkelijk voor de kijkers om de schilderijen met een oogopslag te begrijpen. De blik wordt niet als vanzelf naar de belangrijkste delen van de compositie geleid, maar wordt getroffen door een grote verscheidenheid aan visuele stimuli. Dat effect wordt door sommige toeschouwers ervaren als verwarrend, maar het moedigt wel een nieuwe manier van kijken naar de wereld aan. De traditionele manier van ordenen wordt niet langer als vanzelfsprekend genomen, maar altijd in twijfel getrokken.
Bronnen
VoetnotenLiteratuur
|