Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Otto Warburg

Uit Wikisage
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
rel=nofollow

Otto Heinrich Warburg (Freiburg im Breisgau, 8 oktober 1883West-Berlijn, 1 augustus 1970) was een Duitse biochemicus, arts en fysioloog. In 1931 ontving hij de Nobelprijs voor fysiologie of geneeskunde voor „de ontdekking van de natuur en de functie van het ademhalingsferment”.

Leven

Otto Warburg was een zoon van de natuurkundige Emil Warburg.

In 1918 werd hij hoogleraar aan het Kaiser Wilhelm Institut für Biologie in Berlijn-Dahlem. In 1930 werd, dankzij een donatie van de Rockefeller Foundation aan de Kaiser Wilhelm Gesellschaft, het Kaiser Wilhelm Institut für Zellphysiologie gevormd (dat later de naam Max-Planck-Gesellschaft kreeg). Otto Warburg was een van de oprichters en werd hiervan in 1931 directeur.

Nadat hij aantoonde dat de stofwisseling van kankercellen veranderde naar een anaerobe stofwisseling, formuleerde hij de hypothese dat kanker geen zuurstofrijk medium nodig heeft om te groeien. De bekendste van zijn studenten is Hans Adolf Krebs, Nobelprijswinnaar in 1953.

De familie Warburg was een prominente joodse familie, maar Otto’s vader Emil Warburg ging over tot de protestantse confessie nog voor Otto werd geboren. Zijn moeder werd vanaf haar geboorte protestants opgevoed. Als persoon van gemengd ras (’Mischling’) ’in de eerste graad’ liep hij volgens de naziwetten het risico om uit Duitsland uitgewezen te worden of naar een concentratiekamp gedeporteerd te worden, maar velen waren van mening dat Warburg van hogerhand bescherming kreeg. Zijn ’Joodsheid’ werd door de nazi’s herzien tot slechts ’een kwart Joods’.[1] Adolf Hitler, die als kind zijn moeder was verloren door kanker en die ongerust was dat hij zelf kanker zou oplopen, was geïnteresseerd in Warburgs kankeronderzoek en zou verordend hebben dat dr. Warburg tegen uitzetting moest worden beschermd. Anderzijds was dr. Warburg zo toegewijd aan zijn onderzoek, dat hij, toen hem de kans kreeg om te emigreren, die liet voorbijgaan. Vluchten zou namelijk ook een stap terug in het onderzoek hebben betekend.

Hij was de eerste die vaststelde dat kwaadaardige cellen veel minder zuurstof nodig hebben dan normale cellen. Hij stelde de hypothese op dat een tumorcel kanker wordt wanneer deze energie begint te genereren door niet-oxidatieve afbraak van glucose; gezonde cellen genereren daarentegen energie uit oxidatieve afbraak van pyruvaat. Hij slaagde er niet in om te onthullen hoe kankercellen ongecontroleerd kunnen groeien. Voor zijn werk aan kankercellen werd hij twee keer genomineerd voor de Nobelprijs, maar kreeg hij die slechts één keer.

Hij deed ook onderzoek naar fotosynthese.

Warburg is begraven op de Dahlem-begraafplaats in Berlijn.

Warburg-hypothese

Warburg is vandaag de dag nog steeds bekend in het kankeronderzoek, vooral door zijn zogenaamde Warburg-hypothese. Hij had ontdekt dat tumoren werden gekenmerkt door een ongebruikelijke concentratie lactaat, het product van anaerobe glycolyse, hoewel er voldoende zuurstof was voor verbranding met behulp van mitochondriën. Op basis hiervan formuleerde hij in 1930 ontleende de hypothese dat een verstoring of onderbreking van de mitochondriale functie in kankercellen de belangrijkste reden voor de groei van kanker was. Deze veronderstelling is een klassieker in het fundamenteel medisch onderzoek en is nooit overtuigend weerlegd, maar ook nooit bewezen. Ernst van Aaken, een van Warburgs studenten, toonde statistisch aan dat atleten die een aerobe duurtraining volgen aanzienlijk minder kans hebben om kanker te ontwikkelen dan de doorsneebevolking (hij baseerde zich als huisarts van Waldniel op de plaatselijke bevolking) en ook minder kans op kanker hadden dan diegenen die intervaltraining deden, wat gepaard gaat met een verhoging van de lactaatconcentratie in het bloed. In januari 2006 toonde een groep wetenschappers uit Jena en Potsdam aan dat dat de snelheid van de tumorgroei in laboratoriummuizen afhankelijk is van de stofwisselingsprocessen en dat deze met succes kunnen worden beïnvloed. Amerikaanse wetenschappers van Boston College ontdekten in 2008 dat de cardiolipinestructuur van mitochondriën bij muizen met een tumor verschilt van die van gezonde dieren. Deze bevinding kan worden gezien als een indicatie van de geldigheid van de Warburg-hypothese.

„Alle normale cellen hebben een absolute behoefte aan zuurstof, maar kankercellen kunnen zonder zuurstof leven – dat is een regel zonder uitzondering.”
—Dr. Otto Heinrich Warburg

Erkenningen

  • Nobelprijs voor Geneeskunde en Fysiologie, 1931
  • Ereburger van de stad Berlijn, 1963
  • Otto Warburg Medaille
    Ter nagedachtenis aan Otto Heinrich Warburg reikt de Vereniging voor Biochemie en Moleculaire Biologie (GBM) jaarlijks de Otto Warburg Medaille uit. De Otto Warburg Medaille is de hoogste wetenschappelijke prijs van de GBM en wordt beschouwd als een van de belangrijkste prijzen op het gebied van de biochemie in Duitsland. Zeven van de prijswinnaars ontvingen ook de Nobelprijs.
  • Otto-Warburg Chemie-Stiftung
    De Otto-Warburg Chemie-Stiftung werd opgericht aan de Universiteit van Bayreuth om de Nobelprijswinnaars te herdenken. Het bevordert onderzoek en onderwijs op het gebied van chemie aan de Universiteit van Bayreuth en kent jaarlijks de Otto Warburg-lezing toe, die gepaard gaat met een geldprijs.
  • De Deutsche Bundespost gaf op 11 augustus 1983 een speciale postzegel uit ter gelegenheid van de 100e verjaardag van Otto Warburg.
  • Zijn graf in Berlijn Dahlem, veld 4, wordt behandeld als eregraf.

Verwijzingen

Bronnen

1901: Behring · 1902: Ross · 1903: Finsen · 1904: Pavlov · 1905: Koch · 1906: GolgiRamón y Cajal · 1907: Laveran · 1908: MechnikovEhrlich · 1909: Kocher · 1910: Kossel · 1911: Gullstrand · 1912: Carrel · 1913: Richet · 1914: Bárány · 1919: Bordet · 1920: Krogh · 1922: HillMeyerhof · 1923: BantingMacleod · 1924: Einthoven · 1926: Fibiger · 1927: Wagner-Jauregg · 1928: Nicolle · 1929: EijkmanHopkins · 1930: Landsteiner · 1931: Warburg · 1932: SherringtonAdrian · 1933: Morgan · 1934: WhippleMinotMurphy · 1935: Spemann · 1936: DaleLoewi · 1937: Szent-Györgyi · 1938: Heymans · 1939: Domagk · 1943: DamDoisy · 1944: ErlangerGasser · 1945: FlemingChainFlorey · 1946: Muller · 1947: C. CoriG. CoriHoussay · 1948: Müller · 1949: HessMoniz · 1950: KendallReichsteinHench · 1951: Theiler · 1952: Waksman · 1953: KrebsLipmann · 1954: EndersWellerRobbins · 1955: Theorell · 1956: CournandForssmannRichards · 1957: Bovet · 1958: BeadleTatumLederberg · 1959: OchoaKornberg · 1960: BurnetMedawar · 1961: Békésy · 1962: CrickWatsonWilkins · 1963: EcclesHodgkinHuxley · 1964: BlochLynen · 1965: JacobLwoffMonod · 1966: RousHuggins · 1967: GranitHartlineWald · 1968: HolleyKhoranaNirenberg · 1969: DelbrückHersheyLuria · 1970: KatzEulerAxelrod · 1971: Sutherland · 1972: EdelmanPorter · 1973: FrischLorenzTinbergen · 1974: ClaudeDe DuvePalade · 1975: BaltimoreDulbeccoTemin · 1976: BlumbergGajdusek · 1977: GuilleminSchallyYalow · 1978: ArberNathansSmith · 1979: CormackHounsfield · 1980: BenacerrafDaussetSnell · 1981: SperryHubelWiesel · 1982: BergströmSamuelssonVane · 1983: McClintock · 1984: JerneKöhlerMilstein · 1985: BrownGoldstein · 1986: CohenLevi-Montalcini · 1987: Tonegawa · 1988: BlackElionHitchings · 1989: BishopVarmus · 1990: MurrayThomas · 1991: NeherSakmann · 1992: FischerKrebs · 1993: RobertsSharp · 1994: GilmanRodbell · 1995: LewisNüsslein-VolhardWieschaus · 1996: DohertyZinkernagel · 1997: Prusiner · 1998: FurchgottIgnarroMurad · 1999: Blobel · 2000: CarlssonGreengardKandel · 2001: HartwellHuntNurse · 2002: BrennerHorvitzSulston · 2003: LauterburMansfield · 2004: AxelBuck · 2005: MarshallWarren · 2006: FireMello · 2007: CapecchiSmithiesEvans · 2008: Zur HausenBarré–SinoussiMontagnier · 2009: BlackburnGreiderSzostak · 2010: Edwards · 2011: BeutlerHoffmannSteinman · 2012: GurdonYamanaka · 2013: RothmanSchekmanSüdhof ·

2014: O'KeefeMoserMoser
rel=nofollow
 
rel=nofollow