Opperlans

Opperlans (oorspronkelijk gespeld als Opperlands, bedacht door Battus) is het beschouwen van het Nederlands, zonder waarde te hechten aan de betekenis van de woorden, maar om genot te onttrekken aan de vorm van de taal of op zijn Opperlands gezegd: "recreataal".

Inleiding

Battus stelde in 1981 het handboek op voor de Opperlandicus: Opperlandse taal- & letterkunde (zie onder), dat een vervolg kreeg met Opperlans! Opperlans was volgens hem "Nederlands met vakantie, Nederlands zonder het akelige nut dat aan die taal nu eenmaal kleeft". En over de Opperlander zei hij dat deze de Nederlandse woorden en zinnen niet bekijkt om er wijzer van te worden maar om ervan te genieten.

Hij stelde ook de Opperlandse grondwet op:

Wat kan dat mag, en wat niet kan dat mag helemaal.

Aanvankelijk werd er gesproken over Opperlands, met een "d". Later wijzigde Battus dit in "Opperlans", aangezien hij tot de conclusie was gekomen dat deze "d" zich eigenlijk ten onrechte in de naam van deze "taal" bevond. Deze letter wordt namelijk niet uitgesproken en hoeft dan dus ook niet te worden opgeschreven. Een zoektocht in oude geschriften toont aan dat hij zich met dat weglaten van de "d" in goed gezelschap bevond. Uit verslagen van mensen als Piet Hein en Michiel de Ruyter blijkt dat men in vroeger tijden de vergelijkbare woorden Nederlans en Hollans ook al spelde zonder "d" erin, Koning Willem III liet ooit per brief weten dat de Engelsen een paspoort moesten hebben om te mogen varen op de Middelanse Zee en op 19e eeuwse bankbiljetten bevond zich de tekst "De Nederlansche Bank betaalt aan toonder...".

Opperlandse taal- & letterkunde

Opperlandse taal- en letterkunde (1981) is een boek dat is gewijd aan bijzondere Nederlandse taalverschijnselen. Het werd geschreven door 'Battus', een van de vele pseudoniemen van Hugo Brandt Corstius.

Het boek is een bonte verzameling van woord- en taalspelletjes zoals lipogrammen, pangrammen, palindromen, lange woorden, enzovoort. Allerlei bekende taalspelletjes zijn in het werk verzameld, samen met een hoop andere taalkundige rariteiten. De oorspronkelijke uitgaven van 1981 bevat 10 hoofdstukken (genummerd van 0 tot en met 9), waarin op humoristische wijze wordt omgesprongen met de Nederlandse taal.

In hoofdstuk 0, getiteld Program, inclusief de Grondwet van Opperland, wordt uiteengezet wat Opperlands is:

Opperlands is Nederlands met vakantie. Opperlands is Nederlands zonder het akelige nut dat aan die taal nu eenmaal kleeft. Opperlandse woorden en Opperlandse zinnen zien er op het eerste gezicht net zo uit als Nederlandse woorden en Nederlandse zinnen. Maar Opperlands is dan ook bedoeld voor het tweede gezicht.

In 2002 kwam Opperlans! Taal- & letterkunde uit:

Tweede, geheel herziende, aangevulde, gesystematiseerde, van nieuwe fouten voorziene, absoluut allerlaatste internet-editie, voor u gedownload in 676 gedrukte bladzijden.

Deze editie bevat 676 hoofdstukken, genummerd van aa tot zz. In 2007 volgde een soort 'index' hierop, Opperlans woordenboek.

Voorbeelden van Opperlands

• Medeklinkerstapeling: er staan acht medeklinkers naast elkaar; een zeldzaamheid in de Nederlandse taal. Bekendste voorbeeld: Angstschreeuw met acht medeklinkers en later zelfs nog verbeterd met het woord slechtstschrijvend, met negen medeklinkers naast elkaar
• Klinkerstapeling: er staan zeven klinkers naast elkaar. Voorbeeld: Papegaaieeieren. Het bekendste voorbeeld Koeieuier is met de meest recente spellingswijziging weggevallen want heeft nu een tussen-n gekregen.
• Lettergreepstapeling: indentieke lettergrepen achter elkaar; voorbeeld: Hottentottententententoonstelling en Lekkerkerkerkerkerker
• Portmanteauwoorden; woorden die ontstaan door zowel de klank als betekenis van twee of meer woorden te mengen
• Grafoniemen; woorden die je hetzelfde schrijft, maar op twee manieren uitgesproken kunnen worden, met een verschillende betekenis, zoals bommelding, kantelen, beken, voorkomen
• De zoektocht naar het langste palindroom
• De overtreffende meervoudstrap zoals: keet, keten, ketens
• Anagrammen
• Isogram - het langste woord zonder dubbele letters
• Pangram - de kortste zin met alle letters van het alfabet
• Woorden met een innerlijke 'tegenstelling', zoals: zeeland, plusminus, beweeglijk, onderop, volledig
• Woorden met bepaalde visuele eigenschappen, zoals 'BID' (in hoofdletters, dat horizontaal spiegelbaar is) en 'bid' (in kleine letters, dat verticaal spiegelbaar is).

Externe link

• De complete tekst van Opperlandse taal- en letterkunde in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren.

Zie ook

• Oulipo (in de Franse taal)

Bronnen

Referenties

Referenties: