Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed
Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Onbewoond eiland: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Onbewoond_eiland&oldid=47613899) |
(https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Onbewoond_eiland&oldid=47710362 Zanaq 21 dec 2008) |
||
| Regel 3: | Regel 3: | ||
[[Bestand:Small Island in Lower Saranac Lake.jpg|miniatuur|Naamloos eiland, te klein voor menselijke bewoning.]] | [[Bestand:Small Island in Lower Saranac Lake.jpg|miniatuur|Naamloos eiland, te klein voor menselijke bewoning.]] | ||
[[Bestand:Fangataufa.JPG|miniatuur|Satellietopname van [[Fangataufa]], te radioactief voor menselijke bewoning.]] | [[Bestand:Fangataufa.JPG|miniatuur|Satellietopname van [[Fangataufa]], te radioactief voor menselijke bewoning.]] | ||
[[Bestand:Aerial photo of Rottumeroog.jpg|miniatuur|[[Rottumeroog]]: natuurreservaat: menselijke bewoning verboden.]]--> | [[Bestand:Aerial photo of Rottumeroog.jpg|miniatuur|[[Rottumeroog]]: natuurreservaat: menselijke bewoning verboden.]] | ||
[[Bestand:Rockall - geograph.org.uk - 1048788.jpg|miniatuur|[[Rockall]]: te afgelegen, te klein, ongeschikte vorm, ongeschikt klimaat, geen drinkwater.]]--> | |||
Een '''onbewoond eiland''' is een [[eiland]] waar geen mensen [[bewoning|wonen]]. Het merendeel van de eilanden is onbewoond. | Een '''onbewoond eiland''' is een [[eiland]] waar geen mensen [[bewoning|wonen]]. Het merendeel van de eilanden is onbewoond. | ||
Het grootste onbewoonde eiland op Aarde is het [[Canada|Canadese]] [[Devoneiland]], met een oppervlakte van 55.247 km².<ref>{{en}}[http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/largest-uninhabited-island Guinness world records: Largest uninhabited island]</ref> | |||
== | == Oorzaken== | ||
Dat een bepaald eiland onbewoond is, kan uiteenlopende oorzaken hebben: | |||
* Fysiek: het eiland is ongeschikt voor menselijke bewoning vanwege de fysieke condities: zijn afmetingen of onherbergzame vorm, bijvoorbeeld steile rotsen, het ontbreken van een [[Bron (water)|drinkwaterbron]], extreme temperaturen of temperatuurwisselingen, of andere mensonvriendelijke, veelal klimaatgebonden omgevingskenmerken; | |||
* Geografisch: het is te afgelegen van – of juist te dichtbij – woonplaatsen; | |||
* Juridisch: menig onbewoond eiland behoort bijvoorbeeld tot een niet-toegankelijk natuurreservaat; in andere gevallen leggen verscheidene landen een eigendomsclaim op een eiland, en geen van deze landen accepteert dat een inwoner van een ander land er woont, bijvoorbeeld de [[Spratly-eilanden]]; | |||
* Menselijk gebruik: het is door menselijke toedoen ongeschikt geworden voor menselijke bewoning, bijvoorbeeld doordat er [[kernproef|kernproeven]] zijn gehouden of er gif in de bodem zit. Soms is een eiland geheel in gebruik, dan is er geen ruimte meer voor een woonfunctie, bijvoorbeeld [[Hulhulé]] dat dient als vliegveld; | |||
* Religieus: soms mag een eiland vanwege religieuze redenen niet bewoond worden, bijvoorbeeld [[Jaco (eiland)|Jaco]]. | |||
== Cultuur == | |||
In films en verhalen zijn onbewoonde eilanden vaak plaatsen waar individuen of kleine groepjes mensen stranden, afgesneden van de [[beschaving]]. In ''[[De storm (toneelstuk)|De storm]]'', een toneelstuk van [[William Shakespeare|Shakespeare]], worden [[Prospero (Shakespeare)|Prospero]] en zijn dochter Miranda in een boot het water op gestuurd door zijn broer Antonio, die [[Lijst van heersers van Milaan|Hertog van Milaan]] wil worden. Prospero laat zijn broer vervolgens stranden op een eiland. | |||
Het onbewoonde eiland heeft ook films en televisieseries geïnspireerd, zoals ''[[Cast Away]]'', ''[[Lost]]'', ''[[Gilligan's Island]]'', ''[[The Red Turtle]]'', en [[ | Het bekendste boek is de roman ''[[Robinson Crusoe]]'' uit 1719 van [[Daniel Defoe]], over een man die na een schipbreuk op een onbewoond eiland terechtkwam en daar na enkele jaren gezelschap kreeg van iemand die aan kannibalen was ontsnapt. Sindsdien zijn vergelijkbare verhaallijnen toegepast in romans als ''[[De Zwitserse Familie Robinson]]'' van [[Johann David Wyss]] (1812), ''[[Het geheimzinnige eiland]]'' van [[Jules Verne]] (1874) en ''[[Heer der vliegen]]'' van [[William Golding]] (1954). Dergelijke romans worden onderscheiden als een apart [[literair genre]], de [[robinsonade]]. | ||
Het onbewoonde eiland heeft als thema ook films en televisieseries geïnspireerd, zoals ''[[Cast Away]]'', ''[[Lost]]'', ''[[Gilligan's Island]]'', ''[[The Red Turtle]]'', en [[realityserie]]s zoals ''[[Expeditie Robinson]]''. In 1981 haalde het Nederlandse kinderkoor [[Kinderen voor Kinderen]] met ''[[Op een onbewoond eiland (Kinderen voor Kinderen)|Op een onbewoond eiland]]'' de [[Nederlandse Top 40|Top 40]]. | |||
{{commonscat|Uninhabited islands}} | {{commonscat|Uninhabited islands}} | ||
{{Bron|bronvermelding= {{References}} {{Wikidata|Q1065592}}}} | |||
[[Categorie:Geografie]] | [[Categorie:Geografie]] | ||
[[Categorie:Onbewoond eiland| ]] | [[Categorie:Onbewoond eiland| ]] | ||
Versie van 21 okt 2016 20:01
Een onbewoond eiland is een eiland waar geen mensen wonen. Het merendeel van de eilanden is onbewoond.
Het grootste onbewoonde eiland op Aarde is het Canadese Devoneiland, met een oppervlakte van 55.247 km².[1]
Oorzaken
Dat een bepaald eiland onbewoond is, kan uiteenlopende oorzaken hebben:
- Fysiek: het eiland is ongeschikt voor menselijke bewoning vanwege de fysieke condities: zijn afmetingen of onherbergzame vorm, bijvoorbeeld steile rotsen, het ontbreken van een drinkwaterbron, extreme temperaturen of temperatuurwisselingen, of andere mensonvriendelijke, veelal klimaatgebonden omgevingskenmerken;
- Geografisch: het is te afgelegen van – of juist te dichtbij – woonplaatsen;
- Juridisch: menig onbewoond eiland behoort bijvoorbeeld tot een niet-toegankelijk natuurreservaat; in andere gevallen leggen verscheidene landen een eigendomsclaim op een eiland, en geen van deze landen accepteert dat een inwoner van een ander land er woont, bijvoorbeeld de Spratly-eilanden;
- Menselijk gebruik: het is door menselijke toedoen ongeschikt geworden voor menselijke bewoning, bijvoorbeeld doordat er kernproeven zijn gehouden of er gif in de bodem zit. Soms is een eiland geheel in gebruik, dan is er geen ruimte meer voor een woonfunctie, bijvoorbeeld Hulhulé dat dient als vliegveld;
- Religieus: soms mag een eiland vanwege religieuze redenen niet bewoond worden, bijvoorbeeld Jaco.
Cultuur
In films en verhalen zijn onbewoonde eilanden vaak plaatsen waar individuen of kleine groepjes mensen stranden, afgesneden van de beschaving. In De storm, een toneelstuk van Shakespeare, worden Prospero en zijn dochter Miranda in een boot het water op gestuurd door zijn broer Antonio, die Hertog van Milaan wil worden. Prospero laat zijn broer vervolgens stranden op een eiland.
Het bekendste boek is de roman Robinson Crusoe uit 1719 van Daniel Defoe, over een man die na een schipbreuk op een onbewoond eiland terechtkwam en daar na enkele jaren gezelschap kreeg van iemand die aan kannibalen was ontsnapt. Sindsdien zijn vergelijkbare verhaallijnen toegepast in romans als De Zwitserse Familie Robinson van Johann David Wyss (1812), Het geheimzinnige eiland van Jules Verne (1874) en Heer der vliegen van William Golding (1954). Dergelijke romans worden onderscheiden als een apart literair genre, de robinsonade.
Het onbewoonde eiland heeft als thema ook films en televisieseries geïnspireerd, zoals Cast Away, Lost, Gilligan's Island, The Red Turtle, en realityseries zoals Expeditie Robinson. In 1981 haalde het Nederlandse kinderkoor Kinderen voor Kinderen met Op een onbewoond eiland de Top 40.
Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Uninhabited islands op Wikimedia Commons.
Bronvermelding
