Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.
- Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
- Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
Object (filosofie)
In de filosofie is object (latijn: obiectum, het tegengeworpene) een veelvuldig gebruikt concept met meerdere betekenissen. Informeel wordt met een object een voorwerp, ding, zaak, of entiteit aangeduid, dat zowel van materiële of onstoffelijke aard kan zijn. Als algemene omschrijving kan gezegd worden dat een object datgene is waar de mens zijn aandacht, zijn bewustzijn, op richt.
In de ontologie (zijnsleer) geldt het object als een fundamenteel begrip. Samen met de begrippen als eigenschap, relatie, gebeurtenis maar ook propositie, verzameling en de universalia geldt het object als een wezenlijke ontologische categorie. Samen omvatten deze begrippen al het bestaande - dus elke entiteit.
Een object is iets dat eigenschappen kan hebben en ook kan een object in relatie staan tot andere objecten. In deze zin gelden eigenschappen, relatie en ook proposities niet als objecten, maar worden zij daar expliciet mee geconstrasteerd. De begrippen vallen in een verschillende logische categorieën. Men bespreekt bijvoorbeeld of eigenschappen een van objecten onafhankelijk bestaan hebben, of dat gebeurtenissen zich laten verklaren als de verspreiding van eigenschappen over objecten in de tijd.
Sinds het dualisme van Descartes wordt het object tegenover het subject geplaatst (subject-objectscheiding): een subject geldt in ontologische zin echter wel degelijk als een object. Het onderscheidende verschil is hier dat het subject, een bewust ik, dat geen deel uitmaakt van het object, actief waarneemt, terwijl het object een passieve rol speelt en louter en alleen wordt waargenomen.
Men gebruikt de term object ook wel om te refereren aan het Ding an sich. In die context bevindt het object zich in de "echte" wereld, onafhankelijk van onze waarnemingen. Deze objecten, de dingen an sich, worden waargenomen door een subject via fenomenen (meestal zintuigelijke indrukken). De vraag is dan hoe het object in zichzelf en de manier waarop het door een subject waargenomen wordt zich tot elkaar verhouden.
Gebruikswijzen
- Object (ding): Een voorhanden voorwerp
- Wetenschappelijk object: het onderwerp van een wetenschap. Zo is bijvoorbeeld het object van de natuurkunde de bewegende materie, het object van de biologie de levende natuur en het object van de psychologie de (menselijke) ziel.
- Ook een idee kan het object van reflectie zijn, bijvoorbeeld de idee van het Ware, of het Goede, of het Schone.