Wikisage, de vrije encyclopedie van de tweede generatie, is digitaal erfgoed

Wikisage is op 1 na de grootste internet-encyclopedie in het Nederlands. Iedereen kan de hier verzamelde kennis gratis gebruiken, zonder storende advertenties. De Koninklijke Bibliotheek van Nederland heeft Wikisage in 2018 aangemerkt als digitaal erfgoed.

  • Wilt u meehelpen om Wikisage te laten groeien? Maak dan een account aan. U bent van harte welkom. Zie: Portaal:Gebruikers.
  • Bent u blij met Wikisage, of wilt u juist meer? Dan stellen we een bescheiden donatie om de kosten te bestrijden zeer op prijs. Zie: Portaal:Donaties.
rel=nofollow

Miles Davis

Uit Wikisage
Versie door Yuri Landman (overleg | bijdragen) op 12 jul 2011 om 10:52 (http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Miles_Davis&oldid=26267827)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Miles Davis
Davis (1991)
Davis (1991)
Algemene informatie
Geboren 26 mei 1926, Alton (Illinois)
Overleden 28 september 1991. Santa Monica (Californië)
Land Verenigde Staten
Werk
Jaren actief 1945 - 1991
Genre(s) jazz
Instrument(en) trompet
Officiële website
(en) IMDb-profiel
rel=nofollow

Miles Dewey Davis III (Alton (Illinois), 26 mei 1926 – Santa Monica (Californië), 28 september 1991) was een Amerikaans jazzcomponist, trompettist en multi-instrumentalist. Hij wordt door verschillende deskundigen beschouwd als één van de meest invloedrijke, vernieuwende en originele muzikanten van de twintigste eeuw.

Davis speelde naast onder anderen Louis Armstrong, Duke Ellington en John Coltrane een grote rol in de geschiedenis van de jazz. Hij speelde verschillende stijlen, waaronder bop, cool jazz, modale jazz en jazzrockfusion. Miles was een spil in de ontwikkeling van de laatstgenoemde drie stijlen. Als gevolg hiervan wordt Miles the Picasso of jazz genoemd.

De stijl van Davis' is herkenbaar en origineel en oefent tot op decennia na zijn overlijden invloed uit op jazzmusici. Op een deel van zijn opnames gebruikte David een harmon mute, een type demper waarmee hij het typische timbre creëerde dat tijdens de rest van zijn carrière direct met hem geassocieerd bleef worden. Ook zijn klank en speelstijl zonder de mute is herkenbaar, onder meer door de typische afbuigingen aan het begin of eind van de tonen en de ingehouden lyrische speelstijl met lange stiltes tussen de melodische frasen.

Biografie

Davis kwam uit een relatief welgestelde zwarte familie. Zijn vader Miles Henry Davis was een tandarts in East Saint Louis. Zijn moeder was een redelijk vaardige pianiste die wilde dat hij viool leerde spelen. Van zijn vader kreeg hij voor zijn dertiende verjaardag daarentegen een trompet, waar hij zich vanaf dat moment op toelegde. De familie bezat een niet onaanzienlijke ranch, waar de jonge Davis leerde paardrijden.

Toen Davis vijftien was, speelde hij voor publiek met bandleider Eddie Randall en studeerde hij onder trompettist Elwood Buchanan. Tegen de mode van die tijd in benadrukte Buchanan het belang van spelen zonder vibrato. Davis behield deze kenmerkend heldere toon zijn hele carrière.

Davis werd 65. Hij overleed aan een hartaanval en ligt begraven op Woodlawn Cemetery in de Bronx, New York.

Bestand:Charlie Parker, Tommy Potter, Miles Davis, Duke Jordan, Max Roach (Gottlieb 06851).jpg
Tommy Potter, Charlie Parker, Miles Davis en Duke Jordan tijdens een optreden in 1947.

Eerste New Yorkse periode

In 1945, nadat hij zijn middelbare school had afgerond en een korte tijd met Charlie Parker in Billy Ecksteins band speelde, verhuisde Davis naar New York, ogenschijnlijk om met een beurs aan de Juilliard School of Music te studeren. In werkelijkheid verwaarloosde hij zijn opleiding en ging hij op zoek naar zijn helden, zoals Charlie Parker, Thelonious Monk en Coleman Hawkins. Tevens ging hij geregeld op pad met één van zijn andere idolen, Dizzy Gillespie. Zij werden goede vrienden.

Davis schreef over zijn helden samen met Quincy Troupe in zijn autobiografie Miles: "When I heard Diz and Bird in B's band, I said, "What? What is this!?" Man, that shit was so terrible that it was scary. I mean, Dizzy Gillespie, Charlie 'Yardbird' Parker, Buddy Anderson, Gene Amons, Lucky Thompson an Art Blakey all together in one band and not to mention B: Billy Eckstine himself. It was a motherfucker. Man, that shit was all up in my body. Music all up in my body, and that's what I wanted to hear."

Tegen 1949 had hij aan zijn 'proeftijd' als medespeler voldaan, zowel op het podium als op plaatopnames. Zijn eigen opnamecarrière bloeide vervolgens op. In datzelfde jaar begon Davis samen te werken met Gil Evans. Deze samenwerking bleef de volgende twintig jaar voor veel van zijn grote werken bestaan. De platen die zij in de late jaren veertig maakten, werden de eerste tien jaar beperkt gepubliceerd.

Heroïne

Via de jazzclubs van New York kwam Davis regelmatig in contact met zowel gebruikers als verkopers van illegale drugs. Tegen 1950 had hij, net als veel van zijn tijdgenoten, een serieuze heroïneverslaving, mogelijk verergerd door de weinig enthousiaste ontvangst van zijn eerste persoonlijke opnames.

In het eerste deel van de jaren vijftig leek het talent dat Davis bezat, verloren te gaan. Hij speelde verscheidene sessies (gigs), maar deze waren ongeïnspireerd. Davis was zich hiervan bewust en keerde in 1954 terug naar East Saint Louis, waar hij met hulp van zijn vader probeerde af te kicken. Die dacht onterecht dat het met zijn gebit te maken had. Davis sloot zich letterlijk van de maatschappij af tot hij vrij van zijn drugsverslaving zou zijn. Hoewel hij later beweerde dat hij sindsdien geen drugs meer gebruikt, schijnt hij in werkelijkheid verslaafd te zijn gebleven [feit?].

Terug in New York: het Miles Davis Quintet

Als herboren keerde hij terug naar New York en richtte er de eerste grote versie van het Miles Davis Quintet op. In deze band speelden de jonge John Coltrane (oorspronkelijk enkel tenor- en later ook sopraansaxofoon) en soms enkele andere indertijd bekende jazzartiesten, zoals Sonny Rollins (tenorsax) en Charles Mingus (bas).

Muzikaal ging de groep door waar Davis in zijn sessies in de late jaren veertig ophield. Ze vermeden de ritmische en harmonische complexiteit van de overheersende bebop en Davis kreeg de ruimte om lange, legato en in wezen melodische lijnen te spelen, waarin hij de modale muziek leerde doorgronden. Dit was een levenslange obsessie voor hem.

Deze opnames, beginnend met Relaxin' with the Miles Davis Quintet, bepaalden samen met de 'Birth of the Cool'-opnames uit 1948 het geluid van de cool jazz, een van de dominante trends in de muziek voor het komende decennium en later.

Miles Ahead en Milestones

Terwijl de rest van het muziekestablishment nog steeds probeerde de vernieuwingen van Davis te accepteren, was hij zelf verder. Herenigd met Gil Evans nam hij een serie albums van grote verscheidenheid en complexiteit op, waarin hij in vrijwel elke muzikale context zijn beheersing van zijn instrument toonde.

Op het eerste album, Miles Ahead (1957), speelde hij met een traditionele jazzbigband. Deze had een gedreven kopersectie gearrangeerd door Gil Evans. Naast jazznummers (waaronder The Duke van Dave Brubeck) gingen de twee het gevecht aan met Les Filles de Cadix van Léo Delibes. Dit was de eerste keer dat Davis Europese klassieke muziek opnam.

Milestones 1958 ving het geluid van zijn huidige sextet, dat nu bestond uit Davis, John Coltrane, Julian "Cannonball" Adderley (altsax), Red Garland (piano), Paul Chambers (bas) en Philly Joe Jones (drums).

Muzikaal gezien omvatte dit album zowel het verleden als de toekomst van de jazz. Davis liet zien dat hij blues en bebop kon spelen (begeleid door Garland), maar het centerpiece is het titelnummer, een compositie van Davis rond de dorische en aeolische modi en met de vrije improvisionele modale stijl die Davis zich eigen maakte.

Kind of Blue

Deze modale stijl kwam tot bloei op Kind of Blue (1959) en werd de best verkochte jazzplaat uit de geschiedenis tot dan toe. Het sextet improviseerde op korte modale thema’s die vooraf niet waren geoefend. In de groep nam Bill Evans de piano over en hij zorgde daarbij voor klassieke invloeden in de groep. Op één van de tracks speelde Wynton Kelly piano. Hij werd later een vast lid van de groep.

De jaren 60

Na Kind of Blue viel de groep uiteen. Coltrane, Evans en Adderley gingen verder als bandleiders. Miles vond minder inspiratie en zijn groep veranderde geregeld van bezetting. In 1964 vormde hij zijn tweede grote kwintet. Herbie Hancock op piano, Wayne Shorter op saxofoon, Ron Carter op bas en de nog jonge Tony Williams op drums. Davis stelde: "Je moet eerst de regels kennen om ze vervolgens te kunnen breken." Live werden jazzstandards gespeeld waarbij de grenzen van de traditie werden opgezocht. Lange improvisaties met veel nadruk op harmonische grenzen en een hecht groepsspel, waardoor hij meer dan daarvoor met textuur kon spelen. Live speelde hij standards en in de studio nieuw werk, vooral composities van zijn saxofonist Wayne Shorter. De grenzen werden bereikt op Live at Plugged Nickel (uitgegeven als 8cd box). Het vormde een tegenstem voor de freejazz van Ornette Coleman, die Davis in zijn autobiografie verguisde.

Rock'n'Roll 1970

In juni 1970 kwamen onder anderen Davis, Chick Corea, Keith Jarrett, Dave Holland, Jack DeJohnette en John McLaughlin vier nachten samen in de bescheiden nachtclub The Cellar Door in Washington D.C. Van die optredens kwam in 2006 een 6-cd-box uit.

Electric Miles

Aan het eind van de jaren zestig 'ging' Davis elektrisch met een elektrische piano, elektrische bas en een elektrische gitaar. De 'groove' werd belangrijk. Er stond een samenwerking met Jimi Hendrix op de agenda, maar die vond nooit plaats. Davis vervormde zijn trompet met effecten. Een andere invloed was die van Stockhausen. Davis speelde voor een ander publiek, blanke hippies. Hij stond op Isle of Wight en in het voorprogramma van de Grateful Dead. Volgens Rolling Stone magazine was "In a Silent Way de ideale plaat om stoned op te worden". In de jaren zeventig probeerde hij ook zwarte jongeren te bereiken door funk-invloeden in zijn muziek te stoppen. Bitches Brew werd een mijlpaal voor de opkomende jazz-fusion muziek.

Stilte

Eind 1975 trok Davis zich terug uit de muziek en wilde hij geen trompet meer spelen. Hij kampte met een slechte gezondheid, gedeeltelijk veroorzaakt door jaren overmatig drugsgebruik.

Jaren 80

Davis keerde toch terug in de muziek. Zijn stijl veranderde meer naar een popstijl. Hij speelde liedjes als Time After Time en Human Nature (van Michael Jackson). Verschillende van de musici waar hij mee speelde, verkasten één voor één naar Sting, die op You're under arrest een politieman speelde. In deze stijl speelde hij tot aan zijn dood. Hij verwierf ook als beeldend kunstenaar bekendheid. Eén van zijn vaste muzikale partners werd Marcus Miller.

Hij ondernam nog een paar projecten:

, dat de platenmaatschappij jarenlang 'op de plank' liet liggen.

  • Hij speelde op uitnodiging van Prince een concert in diens studiocomplex Paisley Park in Minneapolis.
Bestand:Pomnik Milesa Davisa Kielce 01 ssj 20060304.jpg
Monument van Miles Davis in Kielce (Polen)

Vereeuwiging

De Franse beeldhouwster Niki de Saint Phalle vereeuwigde Davis in een beeld, dat de tuin siert van het belle époque-hotel Negresco aan de Promenade des Anglais in Nice. Tevens staat er een beeld van hem in de Poolse plaats Kielce (zie foto).

Privéleven

Davis scheidde in 1988 van actrice Cicely Tyson, per november 1981 zijn derde en laatste echtgenote. Eerder was hij getrouwd met Frances Taylor (1958-1968) en met Betty Mabry (1968-1969). Davis kreeg vier kinderen, Cheryl (1944), Gregory, (1946), Miles IV (1950) en Erin (1970).

Discografie

Hieronder volgen alleen de studioalbums.

The Birth of the Cool (1945-1956)

The Columbia Years (1956-1975)

Na zijn rustperiode (1981-1991)

Hitlijsten

Albums

Album(s) met hitnoteringen in
de Nederlandse Album Top 20/50/75/100		 Datum van
verschijnen		 Datum van
binnenkomst		  Hoogste 
positie		  Aantal 
weken		  Opmerkingen 
You're under arrest 1985 08-06-1985 27 15
Tutu 1986 18-10-1986 30 9
Amandla 1989 03-06-1989 36 8
Doo bop 1992 25-07-1992 58 6
Live at Montreux 1993 28-08-1993 56 5 met Quincy Jones / Livealbum
The best of Miles Davis 1999 25-12-1999 80 3 Verzamelalbum
Sunday morning classics 2008 19-07-2008 31 5
Icon 2011 25-06-2011 87 1
Album(s) met hitnoteringen in
de Vlaamse Ultratop 50/100		 Datum van
verschijnen		 Datum van
binnenkomst		  Hoogste 
positie		  Aantal 
weken		  Opmerkingen 
Kind of blue 2003 25-01-2003 21 5
Kind of blue - 50th anniversary collection 2008 08-11-2008 92 2
Bitches brew 30-08-2010 11-09-2010 80 1

Literatuur

  • Miles : de autobiografie / Miles Davis en Quincy Troupe ; [vert. uit het Engels door Irene Eichholtz], 1989 (ISBN 9060128400)
  • Miles Davis - Ian Carr. The definitive, exhaustively researched biography (ISBN 0-00-653026-5)
  • Miles Beyond: the Electric Exploration of Miles Davis, 1967-1991 - Paul Tingen. Diepgaande beschrijving van de elektrische periode. (ISBN 0-8230-8360-8)

Zie ook

Externe links

Jazz

Jazzmusici · Jazzband · Jazzalbum · Jazznummer · Jazzstijl · Jazzmuziektheorie

rel=nofollow

Wikimedia Commons  Zie ook de categorie met mediabestanden in verband met Miles Davis op Wikimedia Commons.

rel=nofollow
Overgenomen van "http://nl.wikisage.org/w/index.php?title=Miles_Davis&oldid=72067"